Yönetmelikler

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler, Binaların Kullanım ve Tehlike Sınıfları

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1) Bu Yönetmelik;

a) Ülkedeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde alınacak yan-gın önleme ve söndürme tedbirlerini,

b)    Yangının ısı, duman, zehirleyici gaz, boğucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal güven-liği bakımından yol açabileceği tehlikeleri en aza indirebilmek için yapı, bina, tesis ve işletmele-rin tasarım, yapım, kullanım, bakım ve işletim esaslarını,

kapsar.

(2) Karada ve suda, sürekli veya geçici, resmî veya özel, yeraltı veya yerüstü inşaatı ile bunların ilâve, değişiklik ve onarımlarını içine alan sabit ve hareketli tesisler bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından yapı sayılır ve bu tesisler hakkında bu Yönetmeliğe göre işlem yapılır.

(3) (Değişik: 5/2/2018-2018/11347 K.) Türk Silahlı Kuvvetlerince kullanılan yapı, bina ve tesisler ile eğitim ve tatbikat alanlarında uygulanacak yangın önlemleri, bu Yönetmelik hü-kümleri de dikkate alınarak yapının özelliklerine göre Millî Savunma Bakanlığınca; nükleer tesisler ile ilgili yangın güvenlik tedbirleri Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca belirlenir.

5244

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 9/6/1958 tarihli ve 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu-nun ek 9 uncu maddesi, 14/2/1985 tarihli ve 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 33 üncü maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Acil durum: Toplumun tamamının veya belli ke-simlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halini,

b)    Acil durum ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerekti-ğinde ilk yardım uygulayan ekibi,

c)    Acil durum planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım iş ve işlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum önce-sinde hazırlanması gereken planları,

ç) Acil durum asansörü (İtfaiye asansörü): Binalarda bulunan, kullanımı doğrudan yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin veya itfaiyenin denetimi altında bulunan ve ek korunum uygu-lanmış olan özel asansörü,

d)    Açık arazi işletmesi: Tabiat şartlarına açık olan ve otopark, tank sahaları, hurda sahala-rı, kimyevi madde, kereste deposu, piknik alanı ve turistik tesis gibi amaçlarla kullanılan muhtelif büyüklükteki arazi işletmesini,

e)    Alevlenme noktası: Isınan maddeden çıkan gazların, bir alevin geçici olarak yaklaştırı-lıp uzaklaştırılması sonucunda yanmayı sürdürdüğü en düşük sıcaklığı,

f)    Apartman: İçinde bağımsız mutfak ve banyoya sahip en az üç mesken bulunan binayı,

g)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Atrium: İki veya daha çok sayıda katın içine açıl-dığı, merdiven yuvası, asansör kuyusu, yürüyen merdiven boşluğu veya su, elektrik, havalandır-ma, iklimlendirme, haberleşme, tesisat bacaları ve şaftlar hariç, üstü kapalı geniş ve yüksek hac-mi,

ğ) Basınçlandırma: Kaçış yollarındaki iç hava basıncını yapının diğer mekânlarındaki ba-sınca göre daha yüksek tutarak duman sızıntısını önleme yöntemini,

h)    Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi ve-ya imar planında ve bu Yönetmelikte öngörülen yüksekliği,

5245

ı) (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Bodrum katı: Su basman kotunun altında inşa edi-len, kısmen tabii veya tesviye edilmiş zemin altında kalan katı,

i)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Çıkmaz koridor mesafesi: Mekân içerisinden mekânın koridora bağlanan kapısına kadar olan mesafe göz önüne alınmaksızın, kaçışta, mekânla-rın bağlı olduğu koridorun en uzak noktasından koridor boyunca bir çıkışa veya iki yönde kaçış imkânına sahip olunan noktaya kadar olan mesafeyi,

j)    Duman haznesi: İçinde dumanın toplanması amacıyla tavanda tasarlanan hacmi,

k)    Duman kontrolü: Yangın hâlinde duman ve sıcak gazların yapı içindeki hareketini veya yayılımını denetlemek için alınan tedbirleri,

l)    Duman perdesi: Yükselen dumanın yanal yayılımını sınırlamak amacıyla tavanda sabit konumda, uzaktan kapatılabilen veya bir algılayıcı uyarısıyla kapanan, yangına karşı dayanıklı bölücü perdeyi,

m)    Duman tahliyesi: Dumanın yapının dışına kendiliğinden çıkmasını veya mekanik yol-larla zorlamalı olarak atılmasını,

n)    Duman yönlendirme bacası: Yangın hâlinde, dumanların istenilen yöne çekilerek yan-gının genişlemesini önlemeye yönelik bacaları,

o)    EN: Avrupa standartlarını,

ö) Güvenlik bölgesi: Binadan tahliye edilen şahısların bina dışında güvenli olarak bekle-yebilecekleri bölgeyi,

p)    Islak borulu yağmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,

r)    İlgili standart: Türk standartlarını, bu standartların olmaması hâlinde Avrupa standartla-rını, Türk veya Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen standartları,

s)    Kademeli yatay tahliye: Kullanıcıların yangından uzaklaşarak aynı kat seviyesinde yer alan yangın geçirimsiz komşu kompartımana sığınmasını,

ş) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Acil durum aydınlatması: Olağan aydınlatma dev-relerinin kesintiye uğraması hâlinde, armatürün kendi gücüyle veya ikinci bir enerji kaynağından beslenerek sağlanan aydınlatmayı,

t)    Kaçış (Yangın) merdiveni: Yangın hâlinde ve diğer acil hâllerde binadaki insanların emniyetli ve süratli olarak tahliyesi için kullanılabilen, yangına karşı korunumlu bir şekilde dü-zenlenen ve tabiî zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan merdiveni,

u)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Kaçış uzaklığı: Herhangi bir katta bir mekân içinde durulabilen en uzak noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yürüme yolunun uzunluğunu,

ü) Kaçış yolu: Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merdivenler ve bina son çıkışına giden yollar dâhil olmak üzere binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamını,

v)    Kamuya açık kullanım: Binanın, herkesin giriş ve çıkışına açık olarak kullanılmasını,

y)    Kamuya açık bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, işyeri, açık ve kapalı spor tesisleri, eğitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binaları,

z)    Konut: Ticari amaç gözetmeksizin bir veya birçok insanın iş zamanı dışında barınma, dinlenme ve uyuma amacıyla ikamet ettiği, imar planında bu amaca ayrılmış olan yeri,

5246

aa)    Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bö-lümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısını,

bb)    Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cin-sinden m2/kişi olarak ifadesini,
cc)    Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabileceği boruyu,

çç) Kuru borulu yağmurlama sistemi: Çalışma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı, basınçlı hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemini,

dd)    Korunumlu koridor veya hol: Bitişik olduğu mekânlardan yangına karşı dayanıklı ya-pı elemanlarıyla ayırılmak suretiyle yangın etkilerinden korunmuş koridoru veya holü,
ee)    Korunumlu merdiven: Yangına karşı dayanıklı bir malzeme ile çevrili veya yangından etkilenmeyecek şekilde düzenlenen merdiveni,

ff)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Mevcut yapı: Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girme-sinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan yapı, bina, tesis ve işletmeyi,

gg)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Ortak merdiven: Birden çok sayıda kullanım bi-rimine hizmet veren ve kaçış merdiveni olarak da kullanılabilen bina merdivenini,

ğğ) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet için, Türk Standartları Enstitü-sü veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul gören uluslararası bir onay kuruluşu tarafın-dan test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunluğu gösteren belgeyi,

hh)    Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG): Petrolden ve doğalgazdan elde edilerek basınç altın-da sıvılaştırılan propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonları veya bunların karışımını,

ıı) Site: Herhangi bir şekilde çevresinden ayrılan ortak kullanım alanları, güvenlik teşkilatı ve sistemleri ile yönetim bütünlüğü olan konut veya işyeri topluluğunu,

ii)    Son çıkış: Bir yapıdan kaçış sağlayan yolun yapı dışındaki yol ve cadde gibi güvenlikli bir alana geçit veren bitiş noktasını,

jj)    Sulu boru sistemi: Sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu,

kk)    Tek yönlü kaçış mesafesi: Bir mekân içindeki kişilerin sadece tek bir yönde hareket ederek bir çıkışa veya alternatifli iki yönde kaçış imkânına sahip olduğu noktaya kadar olan mesa-feyi,

ll)    TS: Türk Standartları Enstitüsünce yürürlüğe konulmuş Türk standartlarını,

mm)    Yağmurlama (sprinkler) sistemi: Yangını söndürmek, soğutmayı sağlamak ve geli-şen yangını itfaiye gelinceye kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otoma-tik sistemi,

nn)    Yangına karşı dayanım (direnç): Bir yapı bileşeninin veya elemanının yük taşıma, bü-tünlük ve yalıtkanlık özelliklerini belirlenmiş bir süre koruyarak yangına karşı dayanmasını,

oo)    Yangına tepki: Belirli şartlar altında bir ürünün yangına maruz kaldığında gösterdiği

tepkiyi,

öö) Yangın bölgesi (zonu): Yangın hâlinde, uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümler-deki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümü,

pp)    Yangın kesici: Bina içinde, yangının ve dumanın ilerlemesini ve yayılmasını belir-lenmiş bir süre için durduran, yatay veya düşey konumlu elemanı,

rr)    Yangın duvarı: İki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip ha-cimlerin birbirinden ayrılması gereken hâllerde, yangının ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiş bir süre için durduran düşey elemanı,

5247

ss)    Yangın güvenlik holü: Kaçış merdivenlerine yangının ve dumanın geçişini engellemek için yapı-lacak bölümü,

şş) Yangın kapısı: Bir yapıda kullanıcılar, hava veya nesneler için dolaşım imkânı sağlayan, kapalı tutulduğunda duman, ısı ve alev geçişine belirli bir süre direnecek nitelikteki kapı, kapak veya kepengi,

tt)    Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgeyi,

uu)    Yangın perdesi: Korunması gereken nesne, ürün veya alt yapının yangına karşı korunması veya ısının yatay veya düşey olarak yayılmasını engellemek maksadıyla kullanılan özel donanımlı bariyerleri,

üü) Yangın tahliye projesi: Mimari proje üzerinde, kaçış yollarının, yangın merdivenlerinin, acil du-rum asansörlerinin, yangın dolaplarının, itfaiye su verme ve alma ağızlarının ve yangın pompalarının yerleri-nin renkli olarak işaretlendiği projeyi,

vv)    Yangın türü: Yanmakta olan maddeye göre;

1)    A sınıfı yangınlar: Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını,

2)    B sınıfı yangınlar: Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler yangınını,

3)    C sınıfı yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, havagazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz mad-deler yangınını,

4)    D sınıfı yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını,

yy) Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri

çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJ/m2 olarak ifade edilen büyüklü-ğü,

zz) Yapı sahibi: Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişiyi,

aaa) Yapı sorumluları: Yapım işlerinde görev alan yapı müteahhidi, proje müellifi, tasarımcı, şantiye şefi ve yapı denetimi kuruluşunu,

bbb) Yapı yüksekliği: Bodrum katlar, asma katlar ve çatı arası piyesler dâhil olmak üzere, yapının in-şa edilen bütün katlarının toplam yüksekliğini,

ccc) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yüksek bina: Bina yüksekliği 21.50 m’den, yapı yüksekli-ği 30.50 m’den fazla olan binaları,

ççç) (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.)

ddd) Yüksek tehlike: Yüksek tehlike sınıfına giren maddelerin üretildiği, kullanıldığı ve depolandığı

yerleri,

eee) (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Dış yüzey cephe kaplaması: Yapıyı dış etkenlere karşı koruyan yapının taşıyıcı sisteminin ve duvarlarının malzeme veya farklı malzeme katmanlarından oluşan sistem ile kaplanmasını,

fff) (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Gaz dedektörü: İlgili standardına uygun elektrik kesilmesine karşı kendinden bataryalı algılama ve uyarı cihazını,

ggg) (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Geleneksel cephe kaplaması: Bir yapıda taşıyıcı sistemi ve/veya dış duvarları oluşturan yapı elemanlarının, arada havalandırma boşluğu teşkil edilmeyecek şekilde çeşitli yapı malzemeleri kullanılarak kaplanmasını,

ğğğ) (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Giydirme cephe: Binanın taşıyıcı sistemine kendine ait bir konstrüksiyon yardımı ile asılı olarak yapının kabuğunu oluşturan, binanın yükünü almayan, önceden üretil-miş değişik malzemelerden oluşan dış duvarları,

hhh) (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Yapı malzemeleri: Bina ve diğer inşaat işleri de dâhil olmak üzere, bütün yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak amacı ile üretilen bütün malzemeleri,

ifade eder.

5248

İKİNCİ BÖLÜM

İlkeler, Görevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar

İlkeler

MADDE 5- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Projeler, kanuni düzenlemeler yanında, yangına karşı güvenlik bakımından bu Yönet-melikte öngörülen şartlara uygun değil ise yapı ruhsatı verilmez. Yeni yapılan veya proje tadilatı ile kullanım amacı değiştirilen yapılarda bu Yönetmelikte öngörülen esaslara göre imalat yapıl-madığının tespiti hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar binaya yapı kullanma izin belgesi veya çalışma ruhsatı verilmez.

(2)    Tasarımcılar tarafından, bu Yönetmelikte hakkında yeterli hüküm bulunmayan husus-larda ve metro, marina, helikopter pisti, tünel, stadyum, havalimanı ve benzeri kullanım alanları-nın yangından korunmasında Türk Standartları, bu standartların olmaması hâlinde ise Avrupa Standartları esas alınır. Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen standartlar da kullanılabilir.

(3)    Bu Yönetmeliğin uygulanmasında proje ve yapım ile ilgili konularda tereddüde düşü-len hususlar hakkında Bayındırlık ve İskân Bakanlığının, diğer hususlar hakkında ise İçişleri Bakanlığının uygulamaya esas olacak yazılı görüşü alınarak bu görüşlere göre işlem yapılır.

Görev, yetki ve sorumluluk

MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından; a) Yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler,

b) Yatırımcı kuruluşlar, c) Yapı sahipleri,
ç) İşveren veya temsilcileri,

d) Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar,

e) Yapı yapılmasında ve kullanımında görev alan müşavir, danışman, proje kontrol, yapı denetimi ve işletme yetkilileri,

görevli, yetkili ve sorumludur.

(2)    Yangın söndürme ve algılama, duyuru ve acil aydınlatma gibi aktif yangın güvenlik sistemlerinin yeterli olmamasından; projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde proje müellifleri ve yapımın eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde ise müteahhit veya yapımcı firma sorumludur. Sistemin uygun çalışmaması işletmeden kaynaklanıyor ise, işletmeci kuruluş doğrudan sorumlu olur. Yangın güvenlik sistem-lerinin yaptırılmasının gerekli olduğu yapı sahibine yazılı olarak bildirildiği hâlde, yapı sahibi tarafından yaptırılmamış veya standartlara uygun yaptırılmamış ise, yapı sahibi sorumlu olur.

(3)    Bu Yönetmelik hükümlerine uyulmaması sebebiyle meydana gelen yangın hasarların-

dan dolayı;

a) Yapı inşasında yer alan yapı sahipleri, işveren ve işveren temsilcileri, b) Tasarımda, uygulamada ve denetimde görevli mimar ve mühendisler, c) Yapı denetimi kuruluşları,

ç) Müteahhitler, imalatçılar ve danışmanları, kusurlarına göre sorumludur.

5249

(4)    (Değişik: 12/3/2012-2012/2958 K.) Binaların yangın algılama ve söndürme projeleri, tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Bir kat alanı 2000 m2’den fazla olan katların tahliye projeleri, mimarî projelerden ayrı olarak hazırlanır. Tahliye projeleri diğer yapılarda mimarî projelerde gösterilir. Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır. Yorumlanması gereken, açıklık gerektiren veya belirsiz olan konularda Çevre ve Şehircilik Ba-kanlığının görüşü alındıktan sonra işlem ve uygulama yapılır.

(5)    Yapı ruhsatı vermeye yetkili merciler; yangın söndürme, algılama ve tahliye projeleri-nin ve uygulamalarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.

(6)    Sigorta şirketleri, yangına karşı sigorta ettirme talebi aldıkları binalarda, tesislerde ve işletmelerde, bu Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmek mecburiyetindedir.

(7)    Yangın güvenliği sistemlerinin teşvik edilmesi için, ilgili kanunlarda belirtilen vergi, resim ve harçlar hariç olmak üzere, kamu kuruluşlarınca proje onay ve denetim hizmetlerinden hiçbir şekilde vize, harç ve benzeri ad altında herhangi bir ücret talep ve tahsil edilemez.

Genel sorumluluklar ve yasaklar

MADDE 7- (1) Herhangi bir yerde kontrol dışı ateş yandığının veya duman çıktığının gö-rülmesi hâlinde, itfaiyeye haber verilir.

(2)    Kamuya açık telefon ve ücretli telefon kabinlerinin içine, karayolları ve otobanların şehir dışındaki uygun yerlerine, kamu binalarının, sitelerin ve diğer kurum ve kuruluşlara ait binaların güvenlik ve kontrol sistemlerinin bulunduğu yerlere, kırmızı zemin üzerine fosforlu sarı veya beyaz renkte itfaiyenin güncel telefon numarasının yazılması mecburidir. (1)

(3)    Yangına müdahaleyi kolaylaştırmak bakımından, itfaiye araçlarının yapıya kolayca yanaşmasını sağlamak üzere, yapıların ana girişine ve civarına park yasağı konulması ve bu husu-sun trafik levha ve işaretleri ile gösterilmesi şarttır.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Toplam kapalı kullanım alanı 10000 m2’den bü-yük imalathane, atölye, depo, otel, motel, sağlık, toplanma ve eğitim binalarında, binaya ait yan-gın tahliye projeleri, bina girişinde ve yangın sırasında itfaiyenin kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde bulundurulur. Bu projelerde; binanın kaçış yolları, yangın merdivenleri, varsa itfaiye asan-sörleri, yangın dolapları, itfaiye su verme ağızları, yangın pompaları ile jeneratörün yeri işaretle-nir.

(5)    Binada yangın çıkması hâlinde olaya müdahale eden acil durum ekipleri mahalli itfai-ye teşkilatı amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve ona her konuda yardım etmek mecburiyetindedirler.

(6)    Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yangına müdahale eden itfaiye ekipleri-nin görev yaptıkları sırada, yetkili itfaiye amirince can ve mal güvenliğini korumak üzere verile-cek olan karar ve talimatlar, diğer kamu görevlilerince ve yangın güvenliği sorumlularınca aynen yerine getirilir.

(7)    Kamu görevlileri, bina kullanıcıları, bina görevlileri, gönüllü ekipler ve olay yerinde bulunan herkes, itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesine yardımcı olur ve çalışmaları güçleştirici davranışlardan kaçınır.

–––––––––––––––––

(1)    16/3/2015 tarihli ve 2015/7401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 2 nci maddesiyle bu fıkrada yer alan ““YANGIN 110”” ibaresi “itfaiyenin güncel telefon numarasının” şeklinde değiştirilmiş-tir.

5250

(8)    Koru, park, bahçe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işleticilere ve vatandaşlara ocak yeri olarak ayrılmış yerler dışında ateş yakmak, ateşle ilgili işler yapmak ve anız yakmak yasaktır. Kâğıt, plastik ve naylon gibi kolay yanan maddeler ile kıvılcımlı küllerin ve sigara izmaritlerinin kapalı mekânlara, kapı önlerine, ormanlık alanlara, otoban, cadde ve sokaklara atılması ve dökülmesi yasaktır.

(9)    Araçların, sokak ve caddelerde yangın söndürme cihazlarının kullanılmasını ve itfaiye araçlarının geçişini zorlaştıracak şekilde park edilmesi, itfaiye araçlarına yol verilmemesi, yaya kaldırımını aşacak şekilde tabela ve afiş asılması, sergi açılarak yolun kapatılması ve dar sokakla-ra araç park edilmesi gibi fiil ve hareketler yasaktır.

(10) Her türlü binada, açık arazide, tesiste, sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan sabit ve seyyar yangın söndürme tesisat ve cihazlarını karıştırmak, bozmak, kırmak sökmek, içine kâğıt ve paçavra gibi yabancı maddeler koymak veya bunları kullanılmayacak hâle getirmek veyahut bozuk bir hâlde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü kapat-mak, bina önüne ip çekmek, tente asmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktır. Yangın söndürü-cü tesis ve malzeme, amacı dışında kullanılamaz.

(11) Yönetmeliğin bu bölümündeki maddelerinde yer alan yangın güvenliği, itfaiyeye yardım ve yasaklar ile ilgili hususların uygulanmasından; kamu yapılarında binadaki en üst amir, kat mülkiyeti tesis etmiş yapılarda yöneticiler ve site yöneticileri ve diğer binalarda ise, bina malikleri sorumludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Binaların Kullanım Sınıfları

Kullanım sınıfları

MADDE 8- (1) Binaların kullanım özelliklerine göre sınıfları aşağıda belirtilmiştir:

a)    Konutlar,

b)    Konaklama amaçlı binalar,

c)    Kurumsal binalar,

ç) Büro binaları,

d)    Ticaret amaçlı binalar,

e)    Endüstriyel yapılar,

f)    Toplanma amaçlı binalar,

g)    Depolama amaçlı tesisler, ğ) Yüksek tehlikeli yerler,
h)    Karışık kullanım amaçlı binalar.

(2)    Binaların kullanım sınıfı ile ilgili olarak herhangi bir tereddüt doğduğunda, Bayındır-lık ve İskân Bakanlığının değerlendirmesine ve kararına uyulur.

Konutlar

MADDE 9- (1) Konutlar; bağımsız bölüm sayısına göre, en çok iki bağımsız bölümü olan bir ve iki ailelik evler ve üç veya daha çok bağımsız bölümü bulunan apartmanlar olarak tasnif edilir.

Konaklama amaçlı binalar

MADDE 10- (1) Konaklama amaçlı binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti ile birlikte beslenme, eğlence, gösteri ve animasyon gibi hizmetlerden birinin veya birkaçının sunulduğu yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve pansiyonlar, kampingler, öğrenci yurtları, kamplar ve benzeri tesisler konaklama amaçlı binalardandır.

5251

Kurumsal binalar

MADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binaların kullanım özellikleri aşağıda belirtil-

miştir:

a)    Eğitim tesisleri: Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü yerlerdir. Eğitim amaçlı binalar; ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve yüksek öğretim kurumları dâhil olmak üzere, altı veya daha fazla kişi tarafından günde 4 saat veya daha fazla bir süre ile veya haftada 12 saatten fazla bir süre ile eğitim amacı ile kullanılan binalar veya binaların bu amaçla kullanılan bölümle-rini kapsar. Anaokulları, kreşler, çocuk kulüpleri, özel eğitim kurumları, ilköğretim okulları, ortaöğretim kurumları, dershaneler, kütüphaneler, yetiştirme yurtları, yatılı bölge okulları, yüksek öğretim kurumları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

b)    Sağlık hizmeti amaçlı binalar: Bedensel veya zihinsel bir hastalığın veya yetersizliğin tedavisinin veya bakımının yapıldığı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kişiler veya bakıma muhtaç yaşlıların bakımları için kullanılan ve dört veya daha fazla kişinin yatırılabildiği binaları veya binaların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, çocuk bakım ve rehabilitasyon merkezleri, dispanserler ve benzeri yerler bu sınıfa girer. Sağlık ocakları, özel klinikler, revirler, teşhis ve tedavi merkezleri ve tıbbi laboratuvarlar da bu sınıftan sayılır.

c)    Tutukevi, cezaevi ve ıslah evi binaları: Hürriyetleri kısıtlanmış veya güvenlik sebebiyle hareketleri sınırlandırılmış kişilerin barındırıldığı binalardır. Ceza ve tutukevleri, nezarethaneler, ıslah evleri ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

Büro binaları

MADDE 12- (1) Büro binaları; ticaret amaçlı binaların kapsamına giren işler hariç olmak üzere, iş amacı ile her türlü büro hizmetlerinin yürütüldüğü, hesap ve kayıt işlemlerinin ve benzeri çalışmaların yapıldığı binalardır. Bankalar, borsalar, kamu hizmet binaları, genel büro binaları, doktor ve diş hekimi muayenehaneleri gibi yerler bu binalardandır.

(2) Başka bir binanın bünyesinde büro hizmetleri için kullanılan bölümler, ana binanın kullanım sınıflandırılmasına tabidir.

Ticaret amaçlı binalar

MADDE 13- (1) Ticaret amaçlı binalar; gıda, giyim, sağlık ve diğer ihtiyaç maddelerinin toptan ve perakende olarak satıldığı yerlerdir. Mağazalar, dükkânlar, marketler, süpermarketler, toptancı siteleri, sebze, meyve ve balık halleri, et borsaları, kapalı çarşılar, pasajlar, tamirhaneler, yedek parça ve malzeme satış yerleri ile benzeri yerler ticaret amaçlı binalardır.

(2) Ticari malların satışı ile bağlantılı olarak kullanılan ve aynı binanın içinde bulunan bü-ro, depo ve hizmet amaçlı bölümler ticaret amaçlı bina sınıfına girer. Esas olarak başka bir kulla-nım sınıfına giren bir binada bulunan küçük ticaret amaçlı bölümler, binanın esas kullanım sınıf-landırmasına ilişkin hükümlere tabi olur.

Endüstriyel yapılar

MADDE 14- (1) Endüstriyel yapılar; her çeşit ürünün yapıldığı fabrika ve işleme, montaj, karıştırma, temizleme, yıkama, paketleme, depolama, dağıtım ve onarım gibi işlemlere mahsus bina ve yapılardır. Her türlü fabrika, bıçkıhaneler, çamaşırhaneler, tekstil üretim tesisleri, enerji üretim tesisleri, gıda işleme tesisleri, dolum ve boşaltım tesisleri, kuru temizleme tesisleri, maden işleme tesisleri, rafineriler ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

5252

Toplanma amaçlı binalar

MADDE 15- (1) Toplanma amaçlı binalar; tören, ibadet, eğlence, yeme, içme, ulaşım ve araç bekleme gibi sebeplerle, 50 veya daha fazla kişinin bir araya gelebildiği bütün binaları veya bunların bu amaçla kullanılan bölümlerini ifade eder. Toplanma amaçlı binalar şunlardır:

a)    Yeme ve içme tesisleri: Beslenme ile ilgili hizmetlerin sunulduğu açık ve kapalı yerleri kapsar. Kahvehaneler, çay bahçeleri, pastaneler, lokantalar, lokaller, fırınlar, kafeterya ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

b)    Eğlence yerleri: Eğlence hizmeti veren açık ve kapalı yerleri kapsar. Sinemalar, tiyatro-lar, pavyonlar, gazinolar, tavernalar, barlar, kokteyl salonları, gece kulüpleri, diskotekler, düğün ve nikâh salonları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

c)    Müzeler ve sergi yerleri: Sanat ve bilim eserlerinin muhafaza ve teşhir edildiği yerleri kapsar. Müzeler, sergi yerleri, müzayede yerleri, fuarlar ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

ç) İbadethaneler: İbadet yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Camiler, kiliseler, sina-goglar ile benzeri ibadet yerleri bu sınıfa girer.

d)    Spor alanları: Spor yapılan alanları ve benzeri yerleri kapsar. Açık ve kapalı spor alan-ları ve salonları ile benzeri yerler bu sınıfa girer.

e)    Terminal ve garlar: Kara ve demiryolu araçlarının yolcu ve yüklerini indirip bindirdik-leri yerlerdir.

f)    Hava alanları: Üzerindeki her türlü bina, tesis ve donanımlar dâhil olmak üzere, kısmen veya tamamen uçakların iniş, kalkış ve yer hareketlerini yaparken kullanabilmeleri için yapılmış alanlardır.

g)    Limanlar: Gemilerin barındıkları, yük alıp boşalttıkları ve yolcu indirip bindirdikleri

yerlerdir.

(2) Herhangi bir binada toplanma amaçlı olarak kullanılan, ancak 50'den az kişinin top-lanmasına uygun olan bölümler, esas binanın kullanım sınıflandırılmasına tabidir.

Depolama amaçlı tesisler

MADDE 16- (1) Depolama amaçlı tesisler; her türlü mal, eşya, ürün, araç veya hayvanın depolanması veya muhafazası için kullanılan bina ve yapıları ifade eder. Depolama amaçlı tesisler şunlardır:

a)    Depolar: Çeşitli mal, malzeme ve maddelerin gerektiğinde kullanılmak üzere muhafaza edildiği yerlerdir. Silolar, tank çiftlikleri, basımevi depoları, antrepolar, ahırlar, ambarlar, eşya emanet ve muhafaza yerleri, arşivler ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

b)    Otoparklar: Motorlu ulaşım ve taşıma araçlarının bekletildiği ve muhafaza edildiği yer-lerdir. Kapalı ve açık otoparklar, bina otoparkları, oto galerileri, kapalı taksi durakları ve benzeri yerler bu sınıfa girer.

(2) Bir binanın içerisinde bulunan 50 m2’den küçük depolama amaçlı bölümler esas bina-nın bir parçası olarak kabul edilir.

Yüksek tehlikeli yerler

MADDE 17- (1) Parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile akaryakıtların imal edildiği, depolan-dığı, doldurma-boşaltma ve satış işlerinin yapıldığı yerler yüksek tehlikeli yerler olarak değerlen-dirilir. Aşağıda belirtilen yerler bu sınıfa girer.

5253

a)    Parlayıcı ve patlayıcı gazlarla ilgili yerler, LPG, doğalgaz ve benzeri gazların depola-ma, taşıma, doldurma-boşaltma ve satış işlerinin yapıldığı yerlerdir.

b)    Patlayıcı maddelerle ilgili yerler, ısı ve basınç tesiri ile kolay tutuşabilen ve patlayabi-len maddelerin bulunduğu yerlerdir. Mermi, barut, dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve muhafaza edildiği ve satıldığı yerler bu yerlerdendir.

c)    Yanıcı sıvılarla ilgili yerler, yanıcı sıvıların üretildiği, depolandığı ve hizmete sunuldu-ğu satış tesisleri ve benzeri yerlerdir.

Karışık kullanım amaçlı binalar

MADDE 18- (1) Bir binada iki veya daha fazla kullanım sınıflandırılmasına tabi olacak bölümler var ise ve bu bölümler birbirinden, daha yüksek tehlike sınıfına uygun bir yangın böl-mesi ile ayrılamıyor veya iç içe olması sebebiyle ayrı korunma tedbirlerini uygulamak mümkün değil ise, daha yüksek koruma tedbirleri gerektiren sınıflandırmaya ilişkin kurallar bütün bina için uygulanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tehlike Sınıflandırması

Bina tehlike sınıflandırması

MADDE 19- (1) Bina veya bir bölümünün tehlike sınıfı, binanın özelliklerine ve binada yürütülen işlemin ve faaliyetlerin niteliğine bağlı olarak belirlenir. Bir binanın çeşitli bölümlerin-de değişik tehlike sınıflarına sahip malzemeler bulunuyor ise, su ve pompa kapasitesi bina en yüksek tehlike sınıflandırmasına göre belirlenir.

(2)    Binada veya bir bölümünde söndürme sistemleri ve kompartıman oluşturulurken, tasa-rım sırasında aşağıdaki tehlike sınıflandırması dikkate alınır:

a) Düşük tehlikeli yerler: Düşük yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip malzemelerin bu-lunduğu, en az 30 dakika yangına dayanıklı ve tek bir kompartıman alanı 126 m2’den büyük olmayan yerlerdir.

b) Orta tehlikeli yerler: Orta derecede yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip yanıcı malze-melerin bulunduğu yerlerdir.

c) Yüksek tehlikeli yerler: Yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının ça-bucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin bulunduğu yerlerdir.

(3)    Binada veya bir bölümünde, söndürme sistemleri tasarımında uyulacak bina tehlike sı-nıflandırılması ile ilgili olarak kullanılan alanlar, Ek-1/A, Ek-1/B ve Ek-1/C’de gösterilmiştir.

İKİNCİ KISIM

Binalara İlişkin Genel Yangın Güvenliği Hükümleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Temel Hükümler

Binanın inşası

MADDE 20- (1) Bir bina, yangın çıkması hâlinde;

a)    Binanın yük taşıma kapasitesi belirli bir süre için korunabilecek,

b)    Yangının ve dumanın binanın bölümleri içerisinde genişlemesi ve yayılması sınırlandı-rılabilecek,

c)    Yangının civarındaki binalara sıçraması sınırlandırılabilecek,

5254

ç) Kullanıcıların binayı terk etmesine veya diğer yollarla kurtarılmasına imkân verecek,

d)    İtfaiye ve kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınacak, şekilde inşa edilir.

Binaların yerleşimi

MADDE 21- (1) İmar planları yapılırken; konut, ticaret, sanayi ve organize sanayi gibi

fonksiyon bölgeleri arasında, yangın havuzları ve su ikmal noktalarının yapımına imkân verecek şekilde yeşil kuşaklar ayrılması mecburidir.

(2)    İmar planlarının tasarımında donatı alanları ile yerleşim fonksiyonları belirlenirken, bina sınıflandırmalarındaki yangın tedbirleri esas alınır.

(3)    Yeni planlanan alanlarda bitişik nizamda teşekkül edecek imar adalarının uzunluğu 75 m’den fazla olamaz. Uzunluğu 75 m’den fazla olan bitişik nizam yapı adalarında, yangına karşı güvenliğe ve erişim kontrolüne ilişkin düzenlemeler yapılır ve alınması gereken tedbirler plan müellifi tarafından plan notunda belirtilir.

(4)    Plan yapımı ve revizyonlarında, planlama alanı ve nüfus dikkate alınarak, 0.05 m²/kişi üzerinden itfaiye yerleri ayrılır.

Binaya ulaşım yolları

MADDE 22- (1) İtfaiye araçlarının şehrin her binasına ulaşabilmesi için, ulaşım yolları-nın tamamında itfaiye araçlarının engellenmeden geçmesine yetecek genişlikte yolun trafiğe açık olmasına özen gösterilir. Özellikle park edilmiş araçlar sebebiyle itfaiye araçlarının geçişinin engellenmemesi için, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklere göre, belediye trafik birimleri ile emniyet trafik şube müdürlüğü, normal zaman-larda yolları açık tutmakla yükümlüdür. Bunlar, yangın anında ulaşımın sağlanması için, park edilmiş araçlara veya özel mülkiyete zarar vermeyecek tedbirleri alarak ulaşım yollarını açma yetkisine sahiptirler.

(2)    İtfaiye araçlarının yaklaşabildiği son noktadan binanın dış cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklık en çok 45 m olabilir.

(3)    İç ulaşım yolları, herhangi bir binaya ana yoldan erişimi sağlayan yollardır. İç ulaşım yollarında olağan genişlik en az 4 m ve çıkmaz sokak bulunması hâlinde en az 8 m olur. Döne-meçte iç yarıçap en az 11 m, dış yarıçap en az 15 m, eğim en çok % 6 ve düşey kurp en az R=100 m yarıçaplı olur. Serbest yükseklik, en az 4 m ve taşıma yükü 10 tonluk arka dingil yükü düşünü-lerek en az 15 ton alınır.

(4)    İç ulaşım yolundan binaya erişim için gerekli açılı mesafe, o bölgeye hizmet verecek itfaiyede bulunan araçların erişim imkânlarından daha uzak ise, itfaiye aracının binaya yanaşma-sına engel olabilecek çevre veya bahçe duvarları, itfaiye aracı tarafından kolaylıkla yıkılabilecek şekilde zayıf olarak yapılır. Bu şekilde zayıf olarak yapılan duvar bölümü, en az 8 m uzunluğunda olur; kolayca görünebilecek şekilde kırmızı çapraz işaret konularak gösterilir ve önüne araç park edilemez.

İKİNCİ BÖLÜM

Taşıyıcı Sistem Stabilitesi

Bina taşıyıcı sistemi stabilitesi

MADDE 23- (1) Bina taşıyıcı sisteminin yangın direncinin belirlenmesinde, yük taşıma kapasitesi, bütünlüğü ve yalıtımı göz önüne alınır.

5255

(2)    Bina taşıyıcı sistem ve elemanlarının, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir elema-nıyla, bir yangında insanların tahliyesi veya söndürme süresinde korunmaları için yeterli bir zaman boyunca stabil kalmalarını sağlayacak şekilde hesaplanarak boyutlandırılması mecburidir.

(3)    Yapı elemanları ile birleşik olarak kullanılan mamuller dâhil olmak üzere, yapı ele-manlarının yangın karşısındaki tepkileri ve dirençleri için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas alınır.

(4)    Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik elemanlarında 540 0C üzerinde bir sıcaklık artışına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangına karşı dayanıklı kabul edilir. Alanı 5000 m2’den az olan tek katlı yapılar hariç olmak üzere, diğer çelik yapılarda, çeliğin sıcaktan uygun şekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım, yangına dayanıklı püskürtme sıva ile sıvama, yangına dayanıklı boya ile boyama, yangına dayanıklı mal-zemeler ile çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım şeklinde yapılabilir.

(5)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul taşı-yıcı sistem elemanlarında ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katlı ve özellikle yatay yangın bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genleşmelerinin kısıtlandığı durumlarda doğan ek zorlamalar gözönünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların Ek-3/B’ye göre 120 dakika yangına karşı dayanıklı olabilmesi için, en dıştaki çelik profil veya donatının dış yüzü ile en dış beton lifi arasında kalan mesafe olan net beton ölçüsünün, kolonlarda en az 35 mm, kirişlerde 25 mm ve döşemelerde ise en az 20 mm olması gerekir. Yan-gına karşı dayanımı 120 dakikadan daha az olan betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında TS 500 standardına uyulur.

(6)    Ahşap elemanların yangın mukavemet hesapları yanma hızına dayandırılır. Yanma hı-zı 0.6 ilâ 0.8 mm/dak kabul edilip; ahşap elemanın bu şekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00'e eşit alınarak, üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre yangın mukavemet süresi kabul edilir. En az 19 cm kalınlığında kagir taşıyıcı duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, diğer yönetmelik ve standartlara uygun inşa edilmiş olmaları kaydıyla, 4 saatten kısa süreli yangınlar için ayrı bir kontrolü gerektirmez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yangın Kompartımanları, Duvarlar, Döşemeler, Cepheler ve Çatılar Yangın kompartımanları

MADDE 24- (1) Yangın kompartıman duvar ve döşemelerinin yangına en az direnç süre-lerine Ek-3/B’de yer verilmiştir.

(2)    İki veya daha çok bina tarafından ortak kullanılan duvarlar, kazan dairesi, otopark, ana elektrik dağıtım odaları, yapı içindeki trafo merkezleri, orta gerilim merkezleri, jeneratör grubu odaları ve benzeri yangın tehlikesi olan kapalı alanların duvarları ve döşemeleri kompartıman duvarı özelliğinde olur.

(3)    İki veya daha çok binaya ait müşterek duvarlar yangına dayanıklı duvar olarak inşa edilir. İkiz evleri birbirinden ayıran her duvar yangın duvarı olarak inşa edilir ve evler ayrı binalar olarak değerlendirilir.

(4)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan konut ha-rici binalarda ve bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut binalarında belirtilen yükseklikler-den daha yukarıda olan katlarında en çok üç kat bir yangın kompartımanı olarak düzenlenir.

5256

(5)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Atriumlu bölümlere, sadece düşük ve orta tehli-keli sınıfları içeren kullanımlara sahip binalarda müsaade edilir. Atrium alanının hiçbir noktada 90 m2’den küçük olmaması esastır. Alanı 90 m2’den küçük olan atrium boşluklarının çevresi her katta en az 45 cm yüksekliğinde duman perdesi ile çevrelenir ve yağmurlama sistemi ile korunan binalarda duman perdesinden 15 ila 30 cm uzaklıkta, aralarındaki mesafe en çok 2 m olacak şekilde yağmurlama başlığı yerleştirilir. Atriumlarda doğal veya mekanik olarak duman kontrolü yapılır.

(6)    Binalarda olması gereken en fazla kompartıman alanına Ek-4’de yer verilmiştir.

(7)    Yangın kompartımanlarının etkili olabilmesi için, kompartımanı çevreleyen elemanla-rın yangına dayanıklılığı birleşme noktalarında da sürekli olur ve kompartımanlar arasında yangı-na dayanıksız açıklıklar bulunamaz.

Yangın duvarları

MADDE 25- (1) Bitişik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir. Yangın duvarlarının cephe ve çatılarda göstermeleri gereken özellikler ilgili maddelerde belirtilmiştir.

(2)    Yangın duvarlarında delik ve boşluk bulunamaz. Duvarlarda kapı ve sabit ışık pence-resi gibi boşluklardan kaçınmak mümkün değil ise, bunların en az yangın duvarının direncinin yarı süresi kadar yangına karşı dayanıklı olması gerekir. Kapıların kendiliğinden kapanması ve duman sızdırmaz özellikte olması mecburidir. Bu tür yarı mukavemetli boşlukların çevresi her türlü yanıcı maddeden arındırılır. Su, elektrik, ısıtma, havalandırma tesisatının ve benzeri tesisatın yangın duvarından geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az yangın duvarı yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçişine karşı yalıtılır.

(3)    Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.

Döşemeler

MADDE 26- (1) Bütün döşemelerin yangın duvarı niteliğinde olması gerekir. Döşemele-rin yangına dayanım sürelerine Ek-3/B’de yer verilmiştir. (Ek cümleler: 16/3/2015-2015/7401 K.) Kat döşemelerinde ön dökümlü olmayan dişli döşeme kullanılan betonarme binalarda, dişlerin arasına konulan dolgu malzemesi en az zor alevlenici olmalıdır. Normal alevlenici sınıfına tabi dolgu malzemesi kullanılan durumlarda, dolgu malzemesi ile tavan kaplama malzemelerinin birlikte oluşturduğu sistemin en az zor alevlenici ve yangına dayanım sınıfının Ek-3/B’ye uygun olduğunun, ilgili standartlar kapsamında akredite bir laboratuvar tarafından sertifikalandırılması ve piyasaya arz dokümanında sistem detayının yer alması gerekir.

(2)    Döşeme kaplamaları en az normal alevlenici, yüksek binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden yapılır.

(3)    Döşeme üzerinde kolay alevlenen malzemeden ısı yalıtımı yapılmasına, üzeri en az 2 cm kalınlığında şap tabakası ile örtülmek şartı ile müsaade edilir.

(4)    Ayrık nizamda müstakil konutlar dışındaki binaların tavan kaplamaları ve asma tavan-larının malzemesinin en az zor alevlenici olması gerekir.

5256-1

(5)    (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.) Su, elektrik, ısıtma ve havalandırma tesisatı ile benze-ri tesisatların döşemeden geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az döşe-me yangın dayanım süresi kadar, yangın ve duman geçişine karşı yalıtılır.

Cepheler

MADDE 27- (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.)

(1)    Dış cephelerin, bina yüksekliği 28.50 m’den fazla olan binalarda zor yanıcı malzeme-den ve diğer binalarda ise en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. Alevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın pencere gibi korumasız boşlukları arasında, düşeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elamanıyla dolu yüzey oluşturulur veya cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1.5 m mesafede yağmurlama baş-lıkları yerleştirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur.

(2)    Geleneksel cephe sistemleri;

a) Isı yalıtım malzemesi, ısı yalıtım yapıştırıcısı, dübel, sıva filesi, sıva ve benzeri diğer teçhizat kullanılarak teşkil edilen ısı yalıtım sistemi uygulandığında, sistem, ilgili standartlar kapsamında akredite bir laboratuvar tarafından sertifikalandırılmalıdır. Sertifikalandırılan sistem detayları ve teknik özellikleri piyasaya arz dokümanlarında yer alır.

b) Dış cephesi zor alevlenici malzeme veya sistemden oluşan, yüksekliği 28.50 m’den az olan binalarda, tabii veya tesviye edilmiş zemin kotu üzerindeki 1.5 m mesafe hiç yanmaz mal-zeme ile kaplanmalı; bina yüksekliği 6.50 m’den fazla olan binalarda pencere ve benzeri boşluk-larının yan kenarları en az 15 cm ve üst kenarı en az 30 cm eninde hiç yanmaz malzeme ile yan-gın bariyerleri oluşturulmalıdır.

c) Farklı yüksekliğe sahip bitişik nizamdaki yapılarda, alçak binanın çatı hizasındaki yük-sek bina katının dış cephe kaplaması hiç yanmaz malzeme veya sistem ile kaplanmalıdır.

(3)    Giydirme cephe sistemleri;

a) Cephe elemanları ile alevlerin geçebileceği boşlukları bulunmayan döşemelerin kesişti-ği yerler, alevlerin komşu katlara atlamasını engelleyecek şekilde döşeme yangın dayanımını sağlayacak süre kadar yalıtılır.

b) Derzleri açık veya havalandırmalı giydirme cephe sistemli binalarda kullanılan cephe ve yalıtım malzemeleri en az zor yanıcı olmalıdır.

Çatılar

MADDE 28- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Çatıların inşasında; a) Çatının çökmesi,

b) Çatıdan yangının girişi ve çatı kaplaması yüzeyinin tutuşması, c) Çatının altında ve içinde yangının yayılması,

ç) Çatı ışıklığı üzerindeki rüzgâr etkileri,

d) Çatı ışıklığından binaya yangının geçmesi,

e) Yangının çatı kaplamasının dış yüzeyi üzerine veya katmanlarının içerisine yayılması ve alev damlalarının oluşması,

f) Bitişik nizam binalarda, çatılarda çıkan yangının komşu çatıya geçmesi, ihtimalleri göz önünde bulundurulur.

5257

(2)    Çatı kaplamalarının BROOF sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekir. Ancak, çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin verilir.

(3)    Yüksek binalarda ve bitişik nizam yapılarda;

a)    Çatıların oturdukları döşemelerin yatay yangın kesici niteliğinde,

b)    Çatı taşıyıcı sistemi ve çatı kaplamalarının yanmaz malzemeden, olması gerekir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri

Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri

MADDE 29- (1)  (Mülga: 16/3/2015-2015/7401 K.)

(2)    Yangına karşı güvenlik bakımından, kolay alevlenen yapı malzemelerinin inşaatta kul-lanılmasına müsaade edilmez. Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ancak, bir kompozit içinde normal alevlenen malzemeye dönüştürülerek kullanılabilir.

(3)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Duvarlarda iç kaplamalar ile içte uygulanacak ısı ve ses yalıtımları; en az normal alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 kişiden fazla olan sinema, tiyatro, konferans ve düğün salonu gibi yerlerde ise en az zor alevlenici malzemeden yapılır.

(4)    Yüksek binalarda ıslak hacimlerden geçen branşman boruları hariç olmak üzere, 70 mm’den daha büyük çaplı tesisat borularının en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir. (Ek cümle: 16/3/2015-2015/7401 K.) Normal alevlenici malzemeden pis su tesisat borusu kullanılma-sı halinde, pis su borusu kat geçişlerinde yangın kompartıman duvarının yangına dayanım süresi kadar yangına dayanım sağlayacak yangın kesicileri kullanılır.

(5)    Yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarının belirlenmesinde ilgili yönetmelik ve standartlar esas alınır.

(6)    Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir.

a) Ek-2/A’da döşeme malzemeleri hariç olmak üzere, yapı malzemeleri için yanıcılık sı-

nıfları,

b) Ek-2/B’de döşeme malzemeleri için yanıcılık sınıfları, c) Ek-2/C’de yanıcılık sınıfı A1 olan yapı malzemeleri,

ç) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Ek-2/Ç’de TS EN 13501-1 ve TS EN 13501-5’e göre malzemelerin yanıcılık sınıfları.

(7)    Yangına dayanım sembollerini ve sürelerini gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir: a) Ek-3/A’da yapı elemanlarının yangına dayanım sembolleri,

b) Ek-3/B’de yapı elemanlarının yangına dayanım süreleri,

c) Ek-3/C’de bina kullanım sınıflarına göre yangına dayanım süreleri.

5258

ÜÇÜNCÜ KISIM

Kaçış Yolları, Kaçış Merdivenleri ve Özel Durumlar

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Kaçış güvenliği esasları

MADDE 30- (1) İnsanlar tarafından kullanılmak üzere tasarlanan her yapı, yangın veya diğer acil durumlarda kullanıcıların hızla kaçışlarını sağlayacak yeterli kaçış yolları ile donatılır. Kaçış yolları ve diğer tedbirler, yangın veya diğer acil durumlarda can güvenliğinin yalnızca tek bir tedbire dayandırılmayacağı biçimde tasarlanır.

(2)    Her yapının, yangın veya diğer acil durumlarda yapıdan kaçış sırasında kullanıcıları, ısı, duman veya panikten doğan tehlikelerden koruyacak şekilde yapılması, donatılması, bakım görmesi ve işlevini sürdürmesi gerekir.

(3)    Her yapıda, bütün kullanıcılara elverişli kaçış imkânı sağlayacak şekilde, yapının kul-lanım sınıfına, kullanıcı yüküne, yangın korunum düzeyine, yapısına ve yüksekliğine uygun tip, sayı, konum ve kapasitede kaçış yolları düzenlenir.

(4)    Her yapının içinde, yapının kullanıma girmesiyle her kesimden serbest ve engelsiz eri-şilebilen şekilde kaçış yollarının düzenlenmesi ve bakım altında tutulması gerekir. Herhangi bir yapının içinden serbest kaçışları engelleyecek şekilde çıkışlara veya kapılara kilit, sürgü ve benze-ri bileşenler takılamaz. Zihinsel engelli, tutuklu veya ıslah edilenlerin barındığı, yetkili personeli sürekli görev başında olan ve yangın veya diğer acil durumlarda kullanıcıları nakledecek yeterli imkânları bulunan yerlerde kilit kullanılmasına izin verilir.

(5)    Her çıkışın açıkça görünecek şekilde yapılması, ayrıca, çıkışa götüren yolun, sağlıklı her kullanıcının herhangi bir noktadan kaçacağı doğrultuyu kolayca anlayabileceği biçimde görü-nür olması gerekir. Çıkış niteliği taşımayan herhangi bir kapı veya bir çıkışa götüren yol gerçek çıkışla karıştırılmayacak şekilde düzenlenir veya işaretlenir. Bir yangın hâlinde veya herhangi bir acil durumda, kullanıcıların yanlışlıkla çıkmaz alanlara girmemeleri ve kullanılan odalardan ve mekânlardan geçmek zorunda kalmaksızın bir çıkışa veya çıkışlara doğrudan erişmeleri için gerekli tedbirler alınır.

İKİNCİ BÖLÜM

Kaçış Yolları

Kaçış Yolları

MADDE 31- (1) Kaçış yolları, bir yapının herhangi bir noktasından yer seviyesindeki caddeye kadar olan devamlı ve engellenmemiş yolun tamamıdır. Kaçış yolları kapsamına;

a)    Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar,

b)    Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,

c)    Kat çıkışları,

ç) Zemin kata ulaşan merdivenler,

d)    Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar,

e)    Son çıkış,

dâhildir.

(2) Asansörler kaçış yolu olarak kabul edilmez.

5259

(3)    Kaçış yollarının belirlenmesinde yapının kullanım sınıfı, kullanıcı yükü, kat alanı, çı-kışa kadar alınacak yol ve çıkışların kapasitesi esas alınır. Her katta, o katın kullanıcı yüküne ve en uzun kaçış uzaklığına göre çıkış imkânları sağlanır.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Kaçış merdivenleri bodrum katlar dahil bütün katlara hizmet verebilir.

(5)    Değişik bölümleri veya katları, değişik tipte kullanımlar için tasarlanan veya içinde aynı zamanda değişik amaçlı kullanımların sürdürüldüğü yapılarda, yapı bütününe veya kat bütü-nüne ilişkin gerekler, en sıkı kaçış gerekleri olan kullanım tipi esas alınarak tespit edilir veya her bir yapı bölümüne ilişkin gerekler ayrı ayrı belirlenir.

(6)    Tuvaletler, soyunma odaları, depolar ve personel kantinleri gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi diğer mekânlara hizmet veren ancak diğer mekânlar ile aynı katta olduğu hâlde aynı zamanda kullanılmayan mekânların döşeme alanları, yer aldıkları katın kullanıcı yükü hesap-lanmalarında dikkate alınmayabilir.

(7)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Bir katı geçmeyen açık merdivenler ile bir kat ini-lerek veya çıkılarak bina dışına tahliyesi olan kata ulaşılan yürüyen merdivenler ve rampalar, bina dışına ulaşım noktasına veya korunmuş kaçış noktasına olan uzaklıklar, tek yönde ve iki yönde korunmuş kaçış yollarına olan uzaklıklar ve Ek-5/B’de belirtilen uzaklıklara uygun olmak şartıy-la, kaçış yolu olarak kabul edilir. Ancak kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen katlarda kaçış yollarının kapasite ve sayı bakımından en az yarısının korunmuş olması gerekir.

Çıkış kapasitesi ve kaçış uzaklığı

MADDE 32- (1) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçış ve panik hesaplarında kul-lanılmak üzere Ek-5/A’da belirtilen değerler esas alınır.

(2)    Çıkış genişliği için, çıkış kapıları, kaçış merdivenleri, koridorlar ve diğer kaçış yolla-rının kapasiteleri 50 cm’lik genişlik birim alınarak hesaplanır. Birim genişlikten geçen kişi sayısı bina kullanım sınıflarına göre Ek-5/B’de gösterilmiştir.

(3)    Kaçış uzaklığı, kullanım sınıfına göre Ek-5/B’de belirtilen değerlerden daha büyük

olamaz.

(4)    Kullanılan bir mekân içindeki en uzak noktadan en yakın çıkışa olan uzaklık, Ek-5/B’de belirlenen sınırları aşamaz.

(5)    Odalara, koridorlara ve benzeri alt bölümlere ayrılmış büyük alanlı bir katta, direkt (kuş uçuşu) kaçış uzaklığı Ek-5/B’de izin verilen en çok kaçış uzaklığının 2/3’ünü aşmıyor ise kabul edilir.

(6)    Kaçış uzaklığı ölçülecek en uzak nokta mekân içinde mekânı çevreleyen duvarlardan 40 cm önde alınır.

(7)Yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman geçişi önlenmiş yatay tahliye alanı sağla-nan hastane gibi yerlerde kaçış uzaklığı, yatay tahliye alanına götüren koridorun çıkış kapısına kadar olan ölçüdür. Her yatay tahliye alanından en az bir korunumlu kaçış yoluna ulaşılması gerekir.

(8)    Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kişi sayısı 50’nin altında ve kaçış uzaklığı en uzak noktadan dış ortama açılan kapıya olan uzaklık 25 m’den az ise, bina dışına tek çıkış yeterli kabul edilir.

5260

Kaçış yolu sayısı ve genişliği

MADDE 33- (1) (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Toplam çıkış genişliği, 32 nci mad-deye göre hesaplanan bir kattaki kullanım alanlarındaki toplam kullanıcı sayısının birim genişlik-ten geçen kişi sayısına bölümü ile elde edilen değerin 0.5 m ile çarpılması ile bulunan değerden az olamaz. Toplam kullanıcı sayısı 50 ila 500 kişi arasında ise kattaki bir kaçış yolunun genişliği 100 cm’den, 501 ila 2000 kişi arasında ise kattaki bir kaçış yolunun genişliği 150 cm’den, 2001 ve daha fazla ise kattaki bir kaçış yolunun genişliği 200 cm’den az olmayacak şekilde çıkış sayısı bulunur. Kaçış yolu, bu özelliği dışında, yapının mekânlarına hizmet veren koridor ve hol olarak kullanılıyor ise 110 cm’den az genişlikte olamaz. Hiçbir çıkış veya kaçış merdiveni veyahut diğer kaçış yolları, hesaplanan bu değerlerden ve 80 cm’den daha dar genişlikte olamaz.

(2)    Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği 120 cm’den az olamaz.

(3)    Genişliği 200 cm’yi aşan merdivenler, korkuluklar ile 100 cm’den az olmayan ve 160 cm’den fazla olmayan parçalara ayrılır. Kaçış yolu koridoru yüksekliği 210 cm’den az olamaz.

(4)    İki çıkış gereken mekânlarda, her bir çıkışın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karşılayacak genişlikte olması gerekir.

(5)    Genişlikler, temiz genişlik olarak ölçülür. Kaçış merdivenlerinde ve çıkış kapısında temiz genişlik aşağıda belirtilen şekilde ölçülür:

a) Kaçış merdivenlerinde temiz genişlik hesaplanırken, küpeştenin yaptığı çıkıntının 80 mm’si temiz genişliğe dâhil edilir.

b) Çıkış kapısında; tek kanatlı kapıda temiz genişlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmış kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. İki kanatlı kapıda temiz genişlik, her iki kanat 90 dere-ce açık durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

(6)    Bütün çıkışların ve erişim yollarının aşağıda belirtilen şartlara uygun olması gerekir: a) Çıkışların ve erişim yollarının açıkça görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile

vurgulanması ve her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmış hâlde bulundurulması gere-kir.

b)    Bir yapıda veya katlarında bulunan her kullanıcı için, diğer kullanıcıların kullanımında olan odalardan veya mekânlardan geçmek zorunda kalınmaksızın, bir çıkışa veya çıkışlara doğru-dan erişim sağlanması gerekir.

Yangın güvenlik holü

MADDE 34- (1) Yangın güvenlik holleri; kaçış merdivenlerine dumanın geçişinin engel-lenmesi, söndürme ve kurtarma elemanlarınca kullanılması ve gerektiğinde engellilerin ve yaralı-ların bekletilmesi için yapılır. Hollerin, kullanıcıların kaçış yolu içindeki hareketini engellemeye-cek şekilde tasarlanması şarttır.

(2) Yangın güvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanı-lamaz ve bu hollerin, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılması gerekir.

(3) Yangın güvenlik hollerinin taban alanı, 3 m²’den az, 6 m2’den fazla ve kaçış yönünde-ki boyutu ise 1.8 m’den az olamaz.

(4) Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holü alanı, 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den daha az olamaz.

(5) Döşemeye, asansör holünde çıkış kapısına doğru 1/200’ü aşmayacak bir eğim verilir.

(6) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Aksi belirtilmedikçe kaçış merdivenlerine, bir yangın güvenlik holünden veya kullanım alanlarından bir kapı ile ayrılan hol, koridor veya lobi-den geçilerek ulaşılır.

5261

(7)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Acil durum asansörü ile yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda kaçış merdiveni önüne yangın güvenlik holü yapılması zorunludur. Acil durum asansörünün yangın merdiveni önündeki güvenlik holüne açılması gerekir.

(8)    Yangın güvenlik hollerinin kullanmaya uygun şekilde boş bulundurulmasından, bina veya işyeri sahibi ve yöneticileri sorumludur.

Kaçış yolları gerekleri

MADDE 35- (1) Bütün yapılar için bu Kısımda belirtilen imkânlardan biri veya daha faz-lası kullanılarak kaçış yolları sağlanır. Yapının kullanımda olduğu sürece zorunlu çıkışların ko-layca erişilebilir, kapıların açılabilecek durumda olması ve önlerinde engelleyicilerin bulunmama-sı gerekir.

Korunumlu iç kaçış koridorları ve geçitler

MADDE 36- (1) Korunumlu iç kaçış koridorları ve geçitler için aşağıda belirtilen şartlar

aranır:

a) Bir binada veya bina katında, kaçış yolu olarak hizmet veren korunumlu koridorların veya korunumlu hollerin yangına dayanım sürelerinin Ek-3/B ve Ek-3/C’de belirtilen sürelere uygun olması mecburidir.

b) İç kaçış koridorlarının ve geçitlerin aşağıda belirtilen özelliklerde olması gerekir.

1) Bir iç kaçış koridoruna veya geçidine açılan çıkış kapılarının, kaçış merdivenlerine açı-lan çıkış kapılarına eşdeğer düzeyde yangına karşı dayanıklı olması ve otomatik olarak kendili-ğinden kapatan düzenekler ile donatılması mecburidir.

2) İç kaçış koridorunun en az genişliği ve kapasitesi, 33 üncü maddeye göre belirlenen değerlere uygun olmak zorundadır.

3) Kaçış koridoru boyunca döşemede yapılacak dört basamaktan az kot farkları, en çok % 10 eğimli rampalarla bağlanır. Bu rampaların zemininin kaymayı önleyen malzeme ile kaplanma-sı şarttır.

Dış kaçış geçitleri

MADDE 37- (1) Kaçış yolu olarak, bir iç koridor yerine dış geçit kullanılabilir. Ancak, dış geçide bitişik yapı dış duvarında düzenlenecek duvar boşluklarına konulacak menfezlerin yanmaz nitelikte olması, boşluğun parapet üst kotu ile döşeme bitmiş kotu arasında 1.8 m veya daha fazla yükseklikte kalması ve bu tür havalandırma boşluklarının bir kaçış merdivenine ait herhangi bir duvar boşluğuna 3.0 m’den daha yakın olmaması şarttır.

(2)    Bir dış geçide açılan çıkış kapısının, yangına karşı 30 dakika dayanıklı olması ve ken-diliğinden kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kaçış Merdivenleri

Kaçış merdivenleri

MADDE 38- (1) Yapının ortak merdivenlerinin yangın ve diğer acil hâllerde kullanılabi-lecek özellikte olanları, kaçış merdiveni olarak kabul edilir.

(2)    Kaçış merdivenleri, yangın ve diğer acil hâl tahliyelerinde kullanılan kaçış yolları bü-tününün bir parçasıdır ve diğer kaçış yolları öğelerinden bağımsız tasarlanamazlar.

5262

(3)    Kaçış merdivenlerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz ve bu merdivenler, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılır.

(4)    Kaçış merdivenlerinin kullanıma uygun şekilde boş bulundurulmasından, bina veya işyeri sahibi ve yöneticileri sorumludur.

Acil çıkış zorunluluğu

MADDE 39- (1) Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çı-kışların korunmuş olması gerekir.

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Çıkış sayısı, 33 üncü madde esas alınarak belir-lenecek sayıdan az olamaz. Aksi belirtilmedikçe, 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli mekânlar ile 50 kişinin aşıldığı her mekânda en az 2 çıkış bulunması şarttır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçer ise en az 3 çıkış ve 1000 kişiyi geçer ise en az 4 çıkış bulunmak zorundadır.

(3)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Çıkışların birbirinden olabildiğince uzakta olma-sı gerekir. Bölünmemiş tek mekânlarda 2 çıkış gerekiyor ise çıkışlar arasındaki mesafe yağmur-lama sistemi bulunmadığı takdirde diyagonal mesafenin 1/2’sinden ve yağmurlama sistemi mev-cut ise diyagonal mesafenin 1/3’ünden az olamaz.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Çıkış mesafelerinin kapıdan alındığı bina kulla-nım sınıflarında, bir koridor içindeki 2 kaçış merdiveni arasındaki mesafe, yağmurlama sistemi olmayan yapılarda koridor uzunluğunun yarısından ve yağmurlama sistemi olan yapılarda ise koridor uzunluğunun 1/3’ünden az olamaz.

Kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi

MADDE 40- (1) Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o kotta bütün insanların çıkışları-nın sağlanması için kaçış yollarının ve kaçış merdivenlerinin birbirlerinin alternatifi olacak şekil-de konumlandırılması gerekir. Kaçış yolları ve kaçış merdivenleri, yan yana yapılamaz. Kaçış merdivenine giriş ile kat sahanlığının aynı kotta olması gerekir. Genel merdivenlerden geçilerek kaçış merdivenine ulaşılamaz. Kaçış merdiveni yuvalarının yerinin belirlenmesinde, en uzak kaçış mesafesi ve kullanıcı yükü esas alınır.

(2)    Merdiven yuvalarının yeri, binadaki insanların güvenlikle bina dışına kaçışlarını ko-laylaştıracak şekilde seçilir. Kaçış merdivenlerinin, başladıkları kottan çıkış kotuna kadar sürekli-lik göstermesi gerekir.

(3)    (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.)

Kaçış merdiveni özellikleri

MADDE 41- (1) Kaçış merdivenlerinin kapasite ve sayı bakımından en az yarısının doğ-rudan bina dışına açılması gerekir.

(2)    Kaçış merdiveninin, zemin düzeyindeki dışarı çıkışın görülebildiği ve engellenmediği hol, koridor, fuaye, lobi gibi bir dolaşım alanına inmesi hâlinde, kaçış merdiveninin indiği nokta ile dış açık alan arasındaki uzaklık, kaçış merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise 10 m’yi aşamaz. Yağmurlama sistemi olan yapılarda bu uzaklık en fazla 15 m olabilir. Dışa açık alanın, kaçış merdiveninin indiği noktadan açıkça görülmesi ve güvenlikli bir şekilde doğrudan erişilebilir olması gerekir. İç kaçış merdivenlerinden boşalan kullanıcı yükünü karşılayacak yeterli genişlikte dışa açık kapı bulunması şarttır.

(3)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Kaçış merdivenlerinde her döşeme düzeyinde 17 basamaktan çok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan aralıkla sahanlıklar düzenlenir. Bina yüksekliği 15.50 m’den veya bir kattaki kullanıcı sayısı 100 kişiden fazla olan binalarda denge-lenmiş kaçış merdivenlerine izin verilmez.

5263

(4)    Sahanlığın en az genişliği ve uzunluğu, merdivenin genişliğinden az olamaz. Basa-makların kaymayı önleyen malzemeden olması şarttır.

(5)    Kaçış merdiveni sahanlığına açılan kapılar hiçbir zaman kaçış yolunun 1/3’ nden faz-lasını daraltacak şekilde konumlandırılamaz.

(6)    Merdivenlerde baş kurtarma yüksekliğinin, basamak üzerinden en az 210 cm ve sa-hanlıklar arası kot farkının en çok 300 cm olması gerekir.

(7)    Herhangi bir kaçış merdiveninde basamak yüksekliği 175 mm’den çok ve basamak genişliği 250 mm’den az olamaz.

(8)    Kaçış için kullanılmasına izin verilen merdivenlerde, basamağın kova hattındaki en dar basamak genişliği, konutlarda 100 mm’den ve diğer yapılarda 125 mm' den az olamaz. Her kaçış merdiveninin her iki yanında duvar, korkuluk veya küpeşte bulunması gerekir.

(9)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Kaçış merdiveni yuvasına ve yangın güvenlik holüne elektrik ve mekanik tesisat şaftı kapakları açılamaz, kombi kazanı, iklimlendirme dış ünitesi, sayaç ve benzeri cihaz konulamaz.

Dış kaçış merdivenleri

MADDE 42- (1) Dışarıda yapılan açık kaçış merdiveni, ilgili gereklere uyulması şartıyla iç kaçış merdivenleri yerine kullanılabilir. Dış kaçış merdiveninin korunumlu yuva içinde bulun-ması şart değildir.

(2)    Açık dış kaçış merdiveninin herhangi bir bölümüne, yanlardan yatay ve alttan düşey uzaklık olarak 3 m içerisinde merdivenin özelliklerinden daha az korunumlu kapı ve pencere gibi duvar boşluğu bulunamaz.

(3)    Bina yüksekliği 21.50 m’den fazla olan binalarda, bina dışında açık merdivenlere  izin

verilmez.

Dairesel merdiven

MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 cm genişlikte olmaları hâlinde, kullanıcı yükü 25 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan, veya balkonlardan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir. Belirtilen şartları sağlamayan dairesel merdi-venler, zorunlu çıkış olarak kullanılamaz.

(2)    Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz.

(3)    Basamağın kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklıktaki basış genişliği 250 mm’den

az olamaz.

(4)    Basamak yüksekliği 175 mm'den çok olamaz.

(5)    Baş kurtarma yüksekliği 2.50 m'den az olamaz.

Kaçış rampaları

MADDE 44- (1) İç ve dış kaçış rampaları, aşağıda belirtilen esaslara uygun olmak şartıy-la, kaçış merdivenleri yerine kullanılabilir:

a) Kaçış rampalarının eğimi % 10'dan daha dik olamaz. Kaçış rampaları düz kollu olur ve doğrultu değişiklikleri sadece sahanlıklarda yapılır. Ancak, herhangi bir yerindeki eğimi 1/12'den daha fazla olmayan kaçış rampaları kavisli yapılabilir.

5264

b)    Bütün kaçış rampalarının başlangıç ve bitiş düzeylerinde ve gerektiğinde ara düzeyler-de yatay düzlüklerin, yani sahanlıkların bulunması gerekir. Kaçış rampalarına giriş ve rampalar-dan çıkış için kullanılan her kapıda, yatay sahanlıklar düzenlenir. Sahanlığın en az genişliği ve uzunluğu, rampa genişliğinden az olamaz. Ancak, düz kollu bir rampada sahanlık uzunluğunun 1 m’den daha büyük olması gerekmez.

c)    Kaçış rampalarına, merdivenlere ilişkin gereklere uygun biçimde duvar, korkuluk veya küpeştelerin yapılması mecburidir.

ç) Bütün kaçış rampalarında kaymayı önleyen yüzey kaplamalarının kullanılması şarttır.

d)    Kaçış rampaları, kaçış merdivenlerine ilişkin gereklere uygun şekilde havalandırılır.

e)    Kaçış yolu olarak yalnızca tek bir bodrum kata hizmet veren kaçış rampalarının koru-numlu yuva içinde bulunması gerekmez.

(2) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Bir kat inilerek veya çıkılarak doğrudan bina dı-şına ulaşılan ve eğimi % 10’dan fazla olmayan araç rampaları, kaçış rampası olarak kabul edilir.

Kaçış merdiveni havalandırması

MADDE 45- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1) Bütün korunmuş kaçış merdivenlerinin, doğal yolla veya Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla havalandırılması veya basınçlandırılması gerekir. Kaçış merdiveni ve kullanım alanları, aydınlatma ve havalandırma amacı ile aynı aydınlığı veya baca boşluğunu paylaşamaz.

Bodrum kat kaçış merdivenleri

MADDE 46- (1) Bir yapının bodrum katına hizmet veren herhangi bir kaçış merdiveni-nin, kaçış merdivenlerinde uyulması gereken bütün şartlara uygun olması gerekir.

(2) Normal kat merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hâlinde, aşağıda belirtilen esaslara uyulur:

a)    Merdiven, bodrum katlar dâhil 4 kattan çok kata hizmet veriyor ise, konutlar için özel durumlar hariç olmak üzere, bodrum katlarda merdivene giriş için yangın güvenlik holü düzenle-nir.

b)    Herhangi bir acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin düzeyindeki sahanlığının bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel ile ayrılması veya görülebilir uygun yönlendirme yapılması gerekir.

Kaçış yolu kapıları

MADDE 47- (1) Kaçış yolu kapılarının en az temiz genişliği 80 cm’den ve yüksekliği 200 cm’den az olamaz. Kaçış yolu kapılarında eşik olmaması gerekir. Dönel kapılar ile turnikeler, çıkış kapısı olarak kullanılamaz.

(2) Kaçış yolu kapıları kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi gerekir. Kul-lanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekânlardaki çıkış kapılarının kaçış yönüne doğru açılması şarttır. Kaçış yolu kapılarının el ile açılması ve kilitli tutulmaması gerekir.

(3) Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangına karşı dayanıklı olması şarttır. Kapıların, kendiliğinden kapa-tan düzenekler ile donatılması ve itfaiyecilerin veya görevlilerin gerektiğinde dışarıdan içeriye girmelerine imkân sağlayacak şekilde olması gerekir.

(4) Kaçış kapısında, tek kanatlı kapıda temiz genişlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmış kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür. Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 80 cm’den az ve 120 cm’den çok olamaz. İki kanatlı kapıda temiz genişlik, her iki kanat 90 dere-ce açık durumda iken, kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.

5265

(5)    Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçış yolu kapı-ları ile bir kattaki kişi sayısının 100’ü geçmesi hâlinde, kaçış merdiveni, kaçış koridoru ve yangın güvenlik holü kapıları, kaçış yönünde kapı kolu kullanılmadan açılabilecek şekilde düzenlenir.

(6)    Kapıların en çok 110 N kuvvetle açılabilecek şekilde tasarlanması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bina Kullanım Sınıflarına Göre Özel Düzenlemeler
Konutlar
MADDE 48- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Bodrum katlar dâhil 4 katı geçmeyen konutlar ile tek evler, ikiz evler ve sıra evler gibi konutlarda, tek bir kullanıma hizmet veren binalarda veya böyle bir binanın ayrılmış bir bölü-münde kaçışlar, kaçış mesafesi aranmaksızın normal merdivenlerle sağlanabilir. Bu merdivenler-de başka herhangi bir özellik aranmaz.

(2)    Birinci fıkrada belirtilenler dışındaki konutlarda, konut içindeki herhangi bir noktadan konut çıkış kapısına kadar olan uzaklığın 20 m’yi, yağmurlama sistemi olan konutlarda 30 m’yi geçmemesi gerekir. İkiden çok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde tek kapı bulunması hâlinde, bu kapı üst katta düzenlenemez. Üstteki katın döşeme alanı, bu kat için ayrı bir çıkış sağlanmadıkça 70 m2’yi aşamaz.
(3)    Konut birimlerinden bütün çıkışların, kaçış merdivenlerine veya güvenli bir açık alana doğrudan erişim imkânı sağlayacak şekilde olması gerekir.

(4)    Kaçış uzaklığı, apartman dairelerinin kapısından başlanarak ölçülür. Bir apartman dairesi için aynı kat düzeyinde iki kapı gerektiğinde, yalnızca tek doğrultuda kaçış veya tek bir kaçış merdiveni sağlanıyor ise kaçış uzaklığı en uzaktaki kapıdan başlanarak ve iki ayrı doğrultu-da kaçış imkânı sağlanabiliyor ise kaçış uzaklığı her bir kapıdan başlanarak ölçülür.

(5)    Kaçış mesafeleri uygun olmak şartıyla, binaların sadece konut bölümlerine hizmet veren kaçış merdivenleri aşağıdaki şekilde düzenlenir:

a) Yapı yüksekliği 21.50 m’nin altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçış yolu olarak kabul edilir ve ikinci çıkış aranmaz.

b) Yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla ve 30.50 m’den az olan konutlarda, en az 2 merdi-ven düzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin korunumlu olması ve her daireden 2 merdivene de ulaşılması gerekir.

c) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiş veya basınç-landırma uygulanmış 2 kaçış merdiveni yapılması mecburidir. Kattaki konutların her birinin içinden bir yangın güvenlik holünden geçilerek yangın merdivenine ulaşılıyor ise binanın genel merdiveninin korunumlu olması gerekli değildir.

ç) Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangın güvenlik holü olan ve basınçlandırılan en az 2 kaçış merdiveni yapılması şarttır.

(6)    Konut yapılarının farklı amaçla kullanılan bodrum katlarında, konut ile ortak kullanı-lan kaçış merdivenlerinin önüne yangın güvenlik holü düzenlenmesi gerekir.

(7)    Giriş, çıkış ve şaftları üst katlardan 120 dakika yangına dayanıklı döşeme veya bölme ile ayrılan bodrum katlar, beşinci fıkrada belirtilen yapı yüksekliklerine dahil edilmez ve yangın güvenlik tedbirleri bakımından ayrı değerlendirilir.

(8)    Çatı arası piyeslerden binanın normal merdivenine veya korunumlu kaçış merdivenine alternatif kaçış imkânı sağlanması durumunda, çatı arası piyes yüksekliği beşinci fıkrada belirtilen yapı yüksekliklerine dahil edilmez.

Sağlık yapıları

MADDE 49- (1) Sağlık yapıları kapsamında olan, hastanelerde, yaşlılar için dinlenme ve bakım evleri ve bedensel ve zihinsel engelliler için olan bakım evlerinde aşağıda belirtilen şartlara uyulur:

a) Kullanıcı yükü 15 kişiyi aşan herhangi bir hasta yatak odası veya süit oda için birbirin-den uzakta konuşlandırılmış 2 kapı bulunması gerekir.

5266

b)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Hastanelerin ve bakımevlerinin 300 m2’den bü-yük olan yatılan katlarının her biri, en az yarısı büyüklüğünde iki veya daha fazla yangın kompar-tımanına ayrılır veya korunumlu yatay tahliye alanları teşkil edilir. Yatay tahliye alanlarının hesaplanmasında kullanıcı yükü 2.8 m²/kişi olarak dikkate alınır.

(2) Hastanelerde koridor genişlikleri 2 m’den az olamaz.

Oteller, moteller ve yatakhaneler

MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve diğer binaların yatakhane olarak kullanılan bö-lümlerinin aşağıda belirtilen şartlara uygun olması gerekir:

a)    Yatak odaları, iç koridordan en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı bir duvar ile ayrı-lır. Toplam yatak sayısı 20’den fazla veya kat sayısı ikiden fazla olan otellerde her katta en az 2 çıkış sağlanır. Yatak sayısı 20’den az ve yapı yüksekliği 15.50 m’den az olan bina veya bloklarda ise, merdiven korunumlu yapıldığı veya basınçlandırıldığı takdirde, tek merdiven yeterli kabul edilir.

b)    İç koridora açılan kapıların yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendili-ğinden kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.

c)    İç koridorlar, bir dış duvarda yer alan boşluklar ile doğal yolla havalandırılır veya me-kanik duman tahliyesi yapılır.

ç) Yatak odası koridoruna açılan diğer odaların veya koridorun bir parçasını oluşturup ka-çışları tehlikeye sokabilecek diğer mekânlar için, yatak odalarıyla aynı düzeyde bir kompartıman özelliğinin sağlanması şarttır.

(2) Bir dış koridor ile erişilen otel yatak odalarının aşağıda belirtilen şartlara uygun olması

gerekir.

a)    Yatak odalarının, yangına en az 60 dakika dayanıklı bir duvar ile dış koridordan ayrıl-ması gerekir. Ancak, parapet üst kotu koridor bitmiş döşeme üst kotundan 1.1 m veya daha yu-karda konumlandırılan yanmaz malzemeden yapılmış havalandırma boşlukları için bu şart aran-maz.

b)    Dış koridora açılan kapıların yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı olması ve kendi-liğinden kapatan düzenekler ile donatılması gerekir.

c)    Dış koridorlarda dış kaçış geçitlerine ilişkin en az genişlik, döşemede kot değişimleri, çatı korunumu koridor dış kenarı boyunca korkuluk yapılması ve benzeri şartlara uyulması gere-kir.

(3) Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aşmaması hâlinde, tek kaçış kapısı bulunması yeterli kabul edilir. Ancak:

a)    Otel yatak odasında veya süit odada en uzak bir noktadan çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aşması hâlinde, birbirinden uzakta konuşlandırılmış en az 2 çıkış kapısı bulun-ması gerekir.

b)    Tamamı yağmurlama sistemi ile donatılmış otellerin yatak odalarında veya süit odala-rında, en uzak bir noktadan kapıya kadar ölçülen uzaklığın 20 m’yi aşmaması gerekir.

(4) Kaçış uzaklığı, yatak odası veya süit odanın çıkış kapısından başlayarak bir kaçış mer-divenine, dış kaçış geçidine veya dış açık alana açılan çıkış kapısına kadar olan ölçüdür.

(5) Koridor boyunca yalnızca tek yönde kaçış imkânı var ise, kaçış uzaklığı en uzaktaki yatak odası çıkış kapısından itibaren ölçülür. İki yönde kaçış sağlanabiliyor ise, kaçış uzaklığı her bir yatak odasının çıkış kapılarından ölçülür.

5267

(6)    Doğal veya mekanik yolla havalandırılmayan iç koridorlar; yağmurlama sistemi olan binalarda 45 m ve yağmurlama sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralıklarla duman kesicileri ile bölümlendirilir ve buralarda aşağıdaki şartlara uyulur:

a) Duman kesicileri yangına en az 60 dakika dayanıklı olur. Bölme içinde yer alan kaçış kapılarının yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz nitelikte olması şarttır. Duman kesicilerin, koridoru kuşatan duvar da dâhil olmak üzere, bütün kat yüksekliğince tavana veya çatı örtüsünün altına kadar devam etmesi ve ara kesitleri sıkıca kapatması gerekir.

b) Duman kesicileri ile oluşturulan bölmelerin her birinden bir çıkışa, kaçış merdivenine, dış kaçış geçidine veya kaçış rampasına doğrudan engelsiz erişim imkânı sağlanması gerekir.

c) Duman sızdırmaz kapılara, camlı kapılar hariç olmak üzere, alanı her bir kanat yüzey alanının en az % 25’i değerinde net görüş sağlayan cam paneller konulur.

ç) Duman sızdırmaz kapılar tek veya çift kanatlı olabilir. Ancak, kendiliğinden kapatan düzenekler ile donatılması ve kanatların, içinde yer aldığı boşluğu bütünüyle kapatması şarttır. Kasaların duvar boşluğuna sıkıca yerleştirilmesi ve kanat ile döşeme arasındaki aralığın 4 mm’yi aşmaması gerekir.

d) Duman sızdırmaz kapıların normal olarak kapalı durumda tutulması gerekir. Ancak, bu kapılar algılama sistemi yolu ile çalışan elektro-manyetik veya elektro-mekanik düzenekler ile otomatik olarak kapatılabiliyor ise açık durumda tutulabilir.

Toplanma amaçlı binalar

MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum, konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu toplantı amaçlı salonlarda iki koltuk sırası arasındaki geçitlerin aşağıda belirtilen şekilde olması gerekir:

a) Salonlarda ve balkonlarda kapılara veya çıkış kapılarına götüren ve genişliği koridor genişliğinden az olmayan ara dolaşım alanlarının sağlanması gerekir.

b) Koltuk sıralarının oluşturduğu kümeler arasında dolaşım alanlarının düzenlenmesi ve bir koltuk sırası içindeki koltuk sayısının Ek-6'da belirtilen şartlara uygun olması gerekir. Sıra iç geçiş temiz genişliği 30 cm’den az olamaz ve bu genişlik sıranın arkasından otomatik kalkan koltuklar dâhil olmak üzere, dik durumdaki koltuğun en yakın çıkıntısına kadar yatay olarak ölçülür. Sıra iç geçiş genişliğinin bütün sıra boyunca sabit tutulması gerekir.

c) Ara dolaşım alanlarında eğim % 10’u aşmadıkça kot değişimlerinin çözümü için basa-mak yapılamaz.

ç) Ara dolaşım alanlarında, basamakların eğimi 30 dereceyi veya rampa eğimi % 10’u aş-tığı takdirde, koltukları yandan kuşatan korkulukların yapılması gerekir.

d) Ara dolaşım alanlarını oluşturan basamakların ve rampaların bitiş kaplamalarında kay-mayı önleyen malzemeler kullanılması şarttır.

e) Her bir basamağın, genel aydınlatmanın kesilmesi hâlinde net olarak görülebilecek şe-kilde ışıklandırılması gerekir.

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Karışık kullanım amaçlı binalarda, tiyatro, sine-ma veya konser salonlarında gerekli çıkışların sayısının ve kapasitesinin en az yarısının, kendi kompartımanı kapsamında düşünülmesi gerekir.

5268

Fabrika, imalathane, mağaza, dükkân, depo, büro binaları ve ayakta tedavi merkezi (1)
MADDE 52- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Fabrika, imalathane, mağaza, dükkân, depo, büro binaları ve ayakta tedavi merkezle-rinde en az 2 bağımsız kaçış merdiveni veya başka çıkışların sağlanması gerekir. Ancak,

a) Yapı yüksekliğinin 21.50 m’den az olması,

b) Bir kattaki kullanıcı sayısının 50 kişiden az olması,

c) Bütün katlarda en fazla kaçış uzaklığının Ek-5/B’deki uzaklıklara uygun olması, ç) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmış olması,

d) İmalât ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddelerin kullanılmaması, şartlarının hepsinin birlikte gerçekleşmesi hâlinde tek kaçış merdiveni yeterli kabul edilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Bina Bölümlerine ve Tesislerine İlişkin Düzenlemeler

BİRİNCİ BÖLÜM

Bina Bölümleri ve Tesisler

Bina bölümleri ve tesisler

MADDE 53- (1) Binaların yangın bakımından kritik özellikler gösteren kazan daireleri, yakıt depoları, sobalar ve bacalar, sığınaklar, otoparklar, mutfaklar, çatılar, asansörler, yıldırım-dan korunma tesisatı, transformatör ve jeneratör gibi kısımlarda alınacak tedbirler bu Kısımda gösterilmiştir.

(2)    Birinci fıkrada belirtilen yerlere yanıcı madde atılması veya depolanması yasaktır. Bu yerlerin belirli aralıklarla temizlenmesi şart olup, bina sahibi veya yöneticisi bunu sağlamakla mükelleftir.

İKİNCİ BÖLÜM

Kazan Daireleri

Kazan daireleri

MADDE 54- (1) Kazan dairelerinin ilgili Türk Standartlarına uygun olması şarttır.

(2)    Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölme-lerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan daire-sinden geçemez.

(3)    Kazan dairelerinde duman bacalarına ilave olarak temiz ve kirli hava bacaları yaptı-rılması şarttır.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Kazan dairesi kapısının, kaçış merdivenine veya genel kullanım merdivenlerine doğrudan açılmaması ve mutlaka bir ortak hol veya koridora açıl-ması gerekir.

(5)    Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşe-me alanı 100 m2’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur. Çıkış kapılarının olabildiği kadar biribirinin ters yönünde yerleştirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir.

–––––––––––––

(1)    Bu madde başlığı “Fabrika, imalathane, dükkân, depo ve büro binaları” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 21 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

5269

(6)    Kazan dairesi tabanına sıvı yakıt dökülmemesi için gerekli tedbir alınır ve dökülen ya-kıtın kolayca boşaltılacağı bir kanal sistemi yapılır.

(7)    Sıvı yakıtlı kazan dairesinde en az 0.25 m3 hacminde uygun yerde betondan pis su çu-kuru yapılır. Zemin suları uygun noktalardan bodrum süzgeçleri ile toplanarak pis su çukuruna akıtılır ve bu pis su çukuru kanalizasyona bağlanır. Kot düşük ise, pis su çukuru pompa konularak kanalizasyona bağlanır. Sıvı yakıt akıntıları yakıt ayırıcıdan geçirildikten sonra pis su çukuruna akıtılır ve kontrollü bir şekilde kazan dairesinden uzaklaştırılır.

(8)    Kazan dairesinde en az 1 adet 6 kg’lık çok maksatlı kuru kimyevi tozlu yangın sön-dürme cihazı ve büyük kazan dairelerinde en az 1 adet yangın dolabı bulundurulur.

Doğalgaz ve LPG tesisatlı kazan daireleri

MADDE 55- (1) Kazan dairelerinde doğalgaz ve LPG kullanılması hâlinde, bu madde ile Sekizinci Kısmın ilgili hükümleri uygulanır. Kazan dairesinin doğalgaz ve LPG tesisatı, projesi, malzeme seçimi ve montajı ilgili standartlara ve gaz kuruluşlarının teknik şartnamelerine uygun olarak yapılır.

(2)    Sayaçların kazan dairesi dışına yerleştirilmesi gerekir.

(3)    Herhangi bir tehlike anında gazı kesecek olan ana kapama vanası ile elektrik akımını kesecek ana devre kesici ve ana elektrik panosu, kazan dairesi dışında kolayca ulaşılabilecek bir yere konulur. Gaz ana vanasının yerini gösteren plaka, bina girişinde kolayca görülebilecek bir yere asılır.

(4)    Gaz kullanılan kapalı bölümlerde, gaz kaçağına karşı doğal veya mekanik havalandır-ma sağlanması gerekir.

(5)    Kazan dairesinde doğalgaz veya LPG kullanılması hâlinde, bu gazları algılayacak gaz algılayıcıların kullanılması şarttır.

(6)    Kazan dairesi topraklaması 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayım-lanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine uygun şekilde yapılır.

(7)    Kullanılan gazın özelliği dikkate alınarak, aydınlatma ve açma-kapama anahtarları ile panolar, kapalı tipte uygun yerlere tesis edilir.

(8)    Kullanılan gazın özelliği dikkate alınarak, tablolar, anahtarlar, prizler, borular gibi bü-tün elektrik tesisatının ilgili yönetmeliklere ve Türk Standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde kullanılacak her türlü cihaz ve kabloların ilgili standartlara uygun olması gerekir.

(9)    Doğalgaz tesisatlı kazan dairesi tavanının mümkün olduğu kadar düz olması ve gaz sı-zıntısı hâlinde gazın birikeceği ceplerin bulunmaması gerekir.

(10)    LPG kullanılan kazan daireleri bodrum katta yapılamaz. Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.

(11)    LPG kullanan ısı merkezlerinde, gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçağını algılayıp uyarması ile devreye giren ve bina girişinde, otomatik emniyet vanası ve ani kapama vanası gibi gaz akışını kesen emniyet vanası bulunması gerekir.

(12)    Yetkili bir kurum tarafından verilen kazan dairesi işletmeciliği kursunu bitirdiğine dair sertifikası bulunmayan şahıslar, kazan dairesini işletmek üzere çalıştırılamaz.

5270

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yakıt Depoları

Yakıt depoları

MADDE 56- (1) Yakıt depoları, yangına dayanıklı bölmelerle korunmuş bir hacme yer-leştirilir. Yakıt deposu ile kazan dairesinin yangına 120 dakika dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması gerekir. Depoda yeterli havalandırmanın sağlanması ve tank kapasitesinin en az üçte birini alacak şekilde havuzlama yapılması şarttır. Yakıt tankları, ilgili Türk Standartlarına göre hesapla-nır ve yerleştirilir.

(2)    Akaryakıt depoları; merdiven altına, merdiven boşluğuna, mutfağa, banyoya ve yatak odasına konulamaz.

(3)    Kalorifer yakıtı olarak kullanılan sıvı yakıtlar; aşağıda belirtilen şekilde ve miktarlarda depolanabilir:

a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil içinde,

b) 3000 litreye kadar bodrumda ve sızıntısız sac kaplarda,

c) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) 40000 litreye kadar bina içinde bodrum katta, yangına 120 dakika dayanıklı kâgir odada sızıntısız tanklarda veya bina dışında sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında,

ç) (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.)

d) Stok ihtiyacının 40000 litreden fazla olması hâlinde, yakıt tankları, binadan ayrı, ba-ğımsız, tek katlı bir binaya yerleştirilmiş ve Sekizinci Kısımda belirtilen emniyet tedbirleri alın-mış şekilde.

(4)    Akaryakıt depolarının metal bölümleri, ilgili yönetmeliklere göre statik elektriğe karşı topraklanır.

(5)    Akaryakıt yakan kat kaloriferinin yakıt depoları daire içinde merdiven boşluklarına ve mutfağa, banyoya ve yatak odasına konulamaz. Bu depolar, bu Yönetmelikte belirtilen hususlara ve ilgili standartlara uymak kaydıyla, bodrumda en fazla 2000 litre hacminde yapılabilir. Günlük yakıt deposu ise, en fazla 100 litre olmak üzere, daire içinde kapalı bir hacimde yapılabilir. Gün-lük yakıt deposu sadece havalık ile atmosfere açılır, taşma borusu ana yakıt deposuna bağlanır.

(6)    Kat kaloriferi tesisatı bulunan veya gazyağı kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'lık kuru ABC tozlu el yangın söndürme cihazı bulundurulması şarttır.

(7)    Kömürlük; kazan dairesine bitişik, taban kotu el ile veya stoker ile yükleme ve bo-şaltmaya elverişli olarak tesis edilir. Kömürün rahat taşınabilmesi ve cürufun kolay atılabilmesi gerekir. Kömürlük alanı 1.5 m kömür yüksekliği esas alınarak hesaplanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Mutfaklar, Çay Ocakları, Sobalar ve Bacalar Mutfaklar ve çay ocakları

MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, alışveriş merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikaları ile bir anda 100'den fazla kişiye hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatının kurulması şarttır.

(2)    Mutfakların bodrumda olması ve gaz kullanılması hâlinde, havalandırma sistemleri yapılır. İkinci bir çıkış tesis edilmeksizin gaz kullanılması yasaktır.

5271

(3)    Mutfak ve çay ocakları binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konumlandırılır. Bölme olarak ahşap ve diğer kolay yanı-cı maddeler kullanılamaz.

(4)    LPG kullanılan mutfaklarda, LPG tüpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG kullanı-lan mutfakların bodrum katta olması hâlinde; gaz algılayıcının ortamdaki gaz kaçağını algılayıp uyarması ile devreye giren ve gaz akışını kesen, otomatik emniyet vanası veya ani kapama vanası gibi bir emniyet vanasının ve havalandırmanın bulunması gerekir.

(5)    Mutfaklarda doğalgaz kullanılması hâlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara uyul-ması şarttır.

Soba ve bacalar

MADDE 58- (1) Baca tesisatının, ilgili Türk Standartlarındaki esaslara uygun olması şart-tır. Her kazan için tercihan ayrı bir baca kullanılır, soba ve şofben boruları kazan bacalarına bağ-lanamaz.

(2)    Kazan dairesi için ayrıca havalandırma bacası yapılır. Baca çekişinin azalmaması ba-kımından, bacaların mümkün ise, komşu yüksek binalardan en az 6 m uzaklıkta yapılması ve ait olduğu bina mahyasının en az 0.8 m üzerine kadar çıkarılması gerekir.

(3)    Kazana ait baca duvarları 500 0C sıcaklığa dayanıklı olan malzemeden yapılır ve ya-pılmasında delikli tuğla ve briket kullanılamaz.

(4)    Sıcak baca gazlarının yaladığı baca iç yüzeylerinin sıvanmaması hâlinde, projelendir-mede en uygun derzlendirme biçiminin seçimi gibi tedbirler alınır. Baca duvarlarının dış yüzeyle-ri uygun şekilde sıvanır.

(5)    Sıvı ve katı yakıtlı kazanların bacalarının altında bir kurum temizleme menfezi bu-lunması ve yılda en az iki defa yetkili kişilere temizlettirilmesi gerekir. Bacaların temizliğinden bina sahibi ve yöneticisi sorumludur.

(6)    Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba, tahta ve boyalı kısımlara zarar ver-meyecek şekilde, altına metal kaplı tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur. Taban beton ise, bu tedbirlerin alınması mecburi değildir.

(7)    Bağdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa, duvarın yağlı boya veya ahşap gibi çabuk yanıcı kısmına künk veya büz yerleştirilir ve boru bu delikten geçirilir.

(8)    Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 cm açık-ta ve 50 cm yüksekte ve ucunda şapka kullanılarak kurulur. Boruların birleştiği yerler çember ile kapatılıp, bu çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle, birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenir.

(9)    Kullanım sırasında soba kapakları açık bırakılmaz, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmaz. İçindeki ateş, gerektiğinde kapaklı mangala alınır. Sobanın, kullanılmadığı mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadığı yerlerde, kapaklar açılmayacak şekilde telle bağlanır.

(10)    Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldı-ğı takdirde, borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir temizlenir.

(11)    Baca temizliği, mahallin itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Ancak, bu konuda itfaiye teşkilatından aldığı izin ile ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar var ise, temizlik onlara da yaptırılabilir.

(12)    (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.) Doğalgaz kullanılan kombi ve şofbenlerin bacaları ile cihazları bacaya bağlayan boruların paslanmaz çelik ve birleşme noktalarındaki kelepçelerin sızdırmaz olması gerekir. Bacaların yapımı, yıllık bakımı ve temizliği gaz dağıtım şirketlerinin belirleyeceği uzman ve eğitimli kişiler tarafından yaptırılır ve bu kişiler tarafından bacalar ve temiz hava girişleri kontrol edilir. Baca gazı sensörü olmayan cihazların kullanılmasına izin ve-rilmez.

5272

BEŞİNCİ BÖLÜM

Sığınaklar, Otoparklar ve Çatılar

Sığınaklar

MADDE 59- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    İlgili mevzuatına uygun olarak 100 m2’den büyük olan sığınaklarda, Altıncı Kısmın İkinci Bölü-müne uygun duman tahliye sistemi kurulması ve Üçüncü Kısmın İkinci Bölümünde belirtilen esaslara uygun ve en az 2 çıkışın sağlanması mecburidir. Bu Yönetmeliğe göre algılama, uyarı ve söndürme sistemlerinin yapılması mecburi olan binaların sığınaklarında, belirtilen bu sistemlerin kurulması şarttır.

Otoparklar

MADDE 60- (1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Motorlu ulaşım ve taşıma araçlarının park et-meleri için kullanılan otoparkların açık otopark olarak kabul edilebilmesi için, dışarıya olan toplam açık alanın, döşeme alanının % 5’inden fazla olması gerekir. Aksi takdirde bu otoparklar kapalı otopark kabul edilir. Açık otoparklarda, dışarıya olan açıklıklar iki cephede ise bunların karşılıklı iki cephede bulunması ve her bir açıklığın gerekli toplam açıklık alanının yarısından büyük olması gerekir. Açıklıkların kuranglez şeklinde bir boşluğa açılması hâlinde, söz konusu boşluğun genişliğinin en az otopark kat yüksekliği kadar olması ve kurangleze açılan ilâve her kat için en az kat yüksekliğinin yarısı kadar artırılması gerekir. Alanları-nın toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda otomatik yağmurlama sistemi, yangın dolap sistemi ve itfaiye su alma ağızları yapılması mecburidir.

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Toplam alanı 2000 m2’yi aşan kapalı otoparklar için meka-nik duman tahliye sistemi yapılması şarttır. Duman tahliye sisteminin binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 hava değişimi sağlaması gerekir.

(3)    Araçların asansör ile alındığı kapalı otoparklarda doğal veya mekanik havalandırma sistemi ya-pılması şarttır.

(4)    LPG veya sıkıştırılmış doğalgaz (CNG)   yakıt sistemli araçlar kapalı otoparklara giremez ve

alınmaz.

Çatılar

MADDE 61- (1) Çatı aralarında kolay alevlenici, parlayıcı ve patlayıcı madde bulundurulamaz.

(2)    Isıtma, soğutma, haberleşme ve iletişim alıcı ve verici elektrikli cihazlarının çatı arasına yerleşti-rilmesi gerektiği takdirde, elektrikli cihazlar için, yangına dayanıklı kablo kullanılması ve çelik boru içerisin-den geçirilmesi gibi, yangına karşı ilave tedbirler alınarak yetkili kişiler eliyle ilgili yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı çekilebilir.

(3)    Çatı giriş kapısı devamlı kapalı ve kilitli tutulur. Çatıya bina sahibi, yöneticisi veya bina yetkilisi-nin izni ile çıkılabilir. Çatı araları periyodik olarak temizlenir.

(4)    (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Çatı arası veya katında, tavanı ve tabanı betonarme ve duvarları tuğla ve benzeri yapı malzemesinden yapılan, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmeler ile ayrılmış olan, girişinde yangın güvenlik holü oluşturulması kaydıyla ve yakıtın çatı katı veya arasında depolanmaması, doğalgaz tesisatı ve projesi, malzeme seçimi ve montajı ilgili standartlara ve gaz kuruluşlarının teknik şartna-melerine uygun olmak şartıyla, içerisinde doğalgaz ile çalışan kaskad ve benzeri ısıtma sistemi yer alan ısı (teshin) merkezi odaları tesis edilebilir.

ALTINCI BÖLÜM

Asansörler

Asansörlerin özellikleri

MADDE 62- (1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Asansör sistemleri, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliğine (95/16/AT) ve 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğine uygun olarak imal ve tesis edilir.

(2)    Asansör kuyusu ve makina dairesi, yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan malze-meden yapılır.

(3)    Aynı kuyu içinde 3’den fazla asansör kabini düzenlenemez. 4 asansör kabini düzenlendiği takdir-de, ikişerli gruplar hâlinde araları yangına 60 dakika dayanıklı bir malzeme ile ayırılır.

5273

(4)    Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere kuyu alanının 0.025 katı kadar bir hava-landırma ve dumandan arındırma bacası bulundurulur veya kuyular basınçlandırılır. Aynı anda bodrum katlara da hizmet veren asansörlere, bodrum katlarda korunmuş bir koridordan veya bir yangın güvenlik holünden ulaşılması gerekir. Asansörlerin kapıları, koridor, hol ve benzeri alanlar dışında doğrudan kullanım alanlarına açılamaz. (Ek cümle: 16/3/2015-2015/7401 K.) Otoparkla-ra asansörlerin ve yürüyen merdivenlerin önüne lamine cam ile hol oluşturulması durumunda otopark bölümü ve cam, yağmurlama sistemi ile korunur.

(5)    Yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin aşağıda belirtilen esaslara uygun olması gerekir:

a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa ol-sun otomatik olarak acil çıkış katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek özellikte olması gerekir. Ancak, asansörlerin gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da gerekir.

b) Asansörlerin, yangın uyarısı alındığında, kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi ge-

rekir.

c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensö-ründen uyarı alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.

(6)    Asansör kapısı, yangın merdiven yuvasına açılamaz.

(7)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Asansör kat kapılarının TS EN 81-58 standardın-da belirtilen özellikleri haiz ve Ek-3/B’de belirtilen yangın dayanım özelliklerine sahip olması gerekir.

(8)    (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Asansör kabini dışında asansör holünde, kolayca oku-nabilecek büyüklükte “YANGIN SIRASINDA KULLANILMAZ” levhasının olması zorunludur.

Acil durum asansörü

MADDE 63- (1) Acil durum asansörü; bir yapı içinde yangına müdahale ekiplerinin ve bunların kullandıkları ekipmanın üst ve alt katlara makul bir emniyet tedbiri dâhilinde hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamak, gerekli kurtarma işlemlerini yapmak ve aynı zamanda engelli in-sanları tahliye edilebilmek üzere tesis edilir. Asansör, aynı zamanda normal şartlarda binada bulunanlar tarafından da kullanılabilir. Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.

(2)    Yapı yüksekliği 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır.

(3)    Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçış merdivenine de geçiş sağlayacak şekilde, her katta 6 m2’den az, 10 m2’den çok ve herhangi bir boyutu 2 m’den az olmayacak yangın güvenlik holü oluşturulur.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.

(5)    Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.

(6)    Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır.

5274

YEDİNCİ BÖLÜM

Yıldırımdan Korunma Tesisatı, Transformatör ve Jeneratör Yıldırımdan korunma tesisatı

MADDE 64- (1) Binaların yıldırım tehlikesine karşı korunması için ilgili yönetmelik ve standartların gereğinin yerine getirilmesi şarttır. Elektrik yükünün yapı veya yapı içindeki diğer tesisat üzerinde risk yaratmaksızın toprağa iletilebileceği yeterli bağlantının sağlanması ve bir toprak sonlandırma ağı oluşturulması gerekir.

Transformatör

MADDE 65- (1) Transformatörün kurulacağı odanın bütün duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır.

(2)    Yağlı transformatör kullanılması durumunda; a) Yağ toplama çukurunun yapılması gerekir.

b) Transformatörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir

yangın hâlinde transformatörden çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçış yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.

c)    Uygun tipte otomatik yangın algılama ve söndürme sistemi yapılır.

(3)    Ana elektrik odalarından ve transformatör merkezlerinden temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.

Jeneratör

MADDE 66- (1) Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kaynağı ola-rak jeneratör kullanılan bütün bina ve yapılarda aşağıdaki tedbirlerin alınması şarttır:

a) Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yan-gına dayanabilecek şekilde yapılır.

b) Jeneratörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konumlandırılması hâlinde; bir yan-gın hâlinde çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçış yollarına sirayet etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.

c) Jeneratörün ana yakıt deposunun bulunacağı yer için, 56 ncı maddede belirtilen şartlara

uyulur.

(2)    Jeneratör odalarından temiz su, pis su, patlayıcı ve yanıcı sıvı ve gaz tesisatı donanımı ve ekipmanları geçirilemez ve üst kat mahallerinde ıslak hacim düzenlenemez.

BEŞİNCİ KISIM

Elektrik Tesisatı ve Sistemleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Elektrik tesisatı ve sistemlerin özellikleri

MADDE 67- (1) Binalarda kurulan elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin, yangın hâlinde veya herhangi bir acil hâlde, binada bulu-nanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek, binanın emniyetli bir şekilde boşaltılmasını sağlayacak ve güvenli bir ortam oluşturacak şekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalışır durum-da tutulması gerekir.

5275

(2)    Her türlü elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının, acil durum aydınlatma ve yönlendirmesinin ve yangın algılama ve uyarı sistemlerinin, ilgili tesisat yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olarak tasarlanması ve tesis edilmesi şarttır.

(3)    Binalarda kurulacak elektrik tesisatının, kaçış yolları aydınlatmasının ve yangın algı-lama ve uyarı sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, ruhsat veren idarenin kontrol ve onayına tabidir. Sistemlerin ve cihazların periyodik kontrolü, test ve bakımları, bina sahibi veya yöneticisi ile bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.

İKİNCİ BÖLÜM

İç Tesisat

İç tesisat

MADDE 68- (1) Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesap-ları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elekt-rik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazete-de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir.

(2)    Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bu-lunması mecburidir.

Yangın bölmelerinden geçişler

MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle kapatılması gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Acil Durum Aydınlatması ve Yönlendirmesi Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi

MADDE 70- (1) Kaçış yollarında, kullanıcıların kaçışı için gerekli aydınlatmanın sağ-lanmış olması şarttır. Acil durum aydınlatması ve yönlendirmesi için kullanılan aydınlatma ünite-lerinin normal aydınlatma mevcutken aydınlatma yapmayan tipte seçilmesi hâlinde, normal kaçış yolu aydınlatması kesildiğinde otomatik olarak devreye girecek şekilde tesis edilmesi gerekir.

Kaçış yollarının aydınlatılması

MADDE 71- (1) Bütün kaçış yollarının ve kaçış merdivenlerinin aydınlatılması gerekir.

(2)    Kaçış yollarında aydınlatmanın, bina veya yapıda kaçış yollarının kullanılmasının ge-rekli olacağı bütün zamanlarda sürekli olarak yapılması şarttır. Aydınlatma bina veya yapının genel aydınlatma sistemine bağlı aydınlatma tesisatı ile sağlanır ve doğal aydınlatma yeterli kabul edilmez.

5276

Acil durum aydınlatması sistemi

MADDE 72- (1) Acil durum aydınlatma sistemi; şehir şebekesi veya benzeri bir dış elekt-rik beslemesinin kesilmesi, yangın, deprem gibi sebeplerle bina veya yapının elektrik enerjisinin güvenlik maksadıyla kesilmesi ve bir devre kesici veya sigortanın açılması sebebiyle normal aydınlatmanın kesilmesi hâllerinde, otomatik olarak devreye girerek yeterli aydınlatma sağlaya-cak şekilde düzenlenir.

(2)    Bütün kaçış yollarında, toplanma için kullanılan yerlerde, asansörde ve yürüyen mer-divenlerde, yüksek risk oluşturan hareketli makineler ve kimyevi maddeler bulunan atölye ve laboratuvarlarda, elektrik dağıtım ve jeneratör odalarında, merkezi batarya ünitesi odalarında, pompa istasyonlarında, kapalı otoparklarda, ilk yardım ve emniyet ekipmanının bulunduğu yer-lerde, yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümler ile benzeri bölümler-de ve aşağıda belirtilen binalarda, acil durum aydınlatması yapılması şarttır:

a) Hastaneler ve huzur evlerinde ve eğitim amaçlı binalarda, b) Kullanıcı yükü 200'den fazla olan bütün binalarda,
c) Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda, ç) Penceresiz binalarda,

d) Otel, motel ve yatakhanelerde, e) Yüksek tehlikeli yerlerde,
f) Yüksek binalarda.

(3)    Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması şarttır. Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200’den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olması gerekir.

(4)    Kaçış yolları üzerinde aydınlatma ünitesi seçimi ve yerleştirmesi, tabanlarda, döşeme-lerde ve yürüme yüzeylerinde, kaçış yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılır. Acil durum çalışma süresi sonunda bu aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux’den daha düşük bir seviyeye düşmemesi gerekir. En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma sevi-yesi oranı 1/40’dan fazla olamaz.

(5)    Acil durum aydınlatması;

a)    Kendi akümülatörü, şarj devresi, şebeke gerilimi denetleyicisi ve lamba sürücü devre-sine sahip bağımsız aydınlatma armatürleri,

b)    Bir merkezi akümülatör bataryasından doğru gerilim veya bir invertör devresi aracılığı ile alternatif gerilim sağlayan bir merkezi batarya ünitesinden beslenen aydınlatma armatürleri,

ile sağlanır.

(6) Normal aydınlatma maksadıyla kullanılan aydınlatma armatürleri, acil durum dönüş-türme kitleri doğrudan armatür muhafazasının içerisinde veya hemen yakınında monte edilerek ve gerekli bağlantılar yapılarak bağımsız acil durum aydınlatma armatürlerine dönüştürülebilir.

(7) Merkezi batarya veya jeneratörden beslenen acil aydınlatma sistemlerinde, merkezi ünite ile aydınlatma armatürleri arasındaki bağlantılar metal tesisat boruları içerisinde veya mine-ral izolasyonlu veyahut benzeri yangına dayanıklı kablolar ile yapılır. Kendi başlarına acil durum aydınlatması yapabilen aydınlatma armatürlerine yapılacak şebeke gerilimi bağlantıları normal aydınlatmada kullanılan tipte kablolarla yapılabilir.

5277

(8)    Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, kaçış koridorları ve merdivenlerindeki acil aydınlatmanın, kendi başlarına çalışabilen bataryalı acil aydınlatma armatürleri ile sağlanması gerekir.

Acil durum yönlendirmesi

MADDE 73- (1) Birden fazla çıkışı olan bütün binalarda, kullanıcıların çıkışlara kolaylık-la ulaşabilmesi için acil durum yönlendirmesi yapılır. Acil durum hâlinde, bina içerisinde tahliye için kullanılacak olan çıkışların konumları ve bina içerisindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolu bina içindekilere gösterilmek üzere, acil durum çıkış işaretlerinin yerleştirilmesi şarttır.

(2)    Yönlendirme işaretlerinin aydınlatması 72 nci maddede belirtilen özelliklere sahip acil aydınlatma üniteleri ile dışarıdan aydınlatma suretiyle yapılır veya bu aydınlatmada, aynı özellik-lere ve içeriden aydınlatılan işaretlere sahip acil durum yönlendirme üniteleri kullanılır.

(3)    Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması gerekir. Kullanıcı yükünün 200’den fazla olması hâlinde, acil durum yönlen-dirmesinin çalışma süresinin en az 120 dakika olması şarttır.

(4)    Yönlendirme işaretleri; yeşil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standart-lara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkışlar için “ÇIKIŞ”, acil durumlarda kullanılacak çıkışlar için ise, “ACİL ÇIKIŞ” yazısını ihtiva eder. Yönlendirme işaretlerinin her noktadan görülebilecek şekilde ve işaret yüksekliği 15 cm’den az olmamak üzere, azami görülebi-lirlik uzaklığı; dışarıdan veya kenarından aydınlatılan yönlendirme işaretleri için işaret boyut yüksekliğinin 100 katına, içeriden ve arkasından aydınlatılan işaretlere sahip acil durum yönlen-dirme üniteleri için işaret boyut yüksekliğinin 200 katına eşit olan uzaklık olması gerekir. Bu uzaklıktan daha uzak noktalardan erişim için gerektiği kadar yönlendirme işareti ilave edilir.

(5)    Yönlendirme işaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekliğe yerleştirilir.

(6)    Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karı-şıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulundurulamaz.

(7)    Yönlendirme işaretlerinin hem normal aydınlatma ve hem de acil durum aydınlatma hâllerinde kaçış yolu üzerinde bütün erişim noktalarından görülebilir olması gerekir. Dışarıdan aydınlatılan yönlendirme işaretleri aydınlatmasının, görülebilen bütün doğrultularda en az 2 cd/m² olması ve en az 0.5 değerinde bir kontrast oranına sahip bulunması şarttır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri

Tasarım ilkeleri

MADDE 74- (1) Yangın uyarı sistemi; yangın algılama, alarm verme, kontrol ve haber-leşme fonksiyonlarını ihtiva eden komple bir sistemdir. Yangın algılama sisteminin ve parçaları-nın TS EN 54’e uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi şarttır.

(2)    Yangın uyarı sistemini oluşturan bütün kabloların ve uzak kontrol ve denetim merkez-lerine iletişim maksadıyla kullanılan bütün hatların; kopukluk, kısa devre ve toprak kaçağı gibi arızalara karşı sürekli olarak denetim altında tutulması gerekir.

(3)    Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dışı kalması hâlinde, tekrar çalışır duruma getirilinceye kadar korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapı-lır ve gerekli tedbir alınır.

5278

Algılama ve uyarı sistemi

MADDE 75- (1) Yangın algılama ve uyarı sisteminin, el ile, otomatik olarak veya bir söndürme sisteminden aldığı uyarılardan biri veya birkaçı ile devreye girmesi gerekir.

(2)    El ile yangın uyarısı, yangın uyarı butonları ile yapılır. Yangın uyarı butonları yangın kaçış yollarında tesis edilir. Yangın uyarı butonlarının, bir kattaki herhangi bir noktadan o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erişim uzaklığının 60 m'yi geçmeyecek şekilde yerleşti-rilmesi gerekir. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonlarının görülebilir ve kolayca erişilebilir olması gerekir. Yangın uyarı butonları, yer-den en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir. Aşağıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması mecburidir:

a) Konutlar hariç, kat alanı 400 m2’den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki bütün bi-nalarda,

b) Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda, c) Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.

(3)    Yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı Ek-7’deki değerleri aşan binalara otomatik yangın algılama cihazları tesis edilmesi mecburidir.

(4)    Algılama sisteminin gerekli olduğu ve fakat duman algılama cihazlarının kullanımının uygun veya yeterli olmadığı mahallerde, sabit sıcaklık, sıcaklık artış, alev veya başka uygun tip algılama cihazı kullanılır.

(5)    Ek-7’de belirtilen binalardaki bütün mahallere, TS EN 54-14’e göre algılayıcılar yerleştiri-lir. Yangın anında normal baca niteliği olmayan, içinde yanmaya elverişli madde bulunmayan ve eri-şilmesi mümkün olmayan boşluklara duman algılayıcı takılması gerekli değildir.

(6)    Bütün algılama cihazlarının periyodik testler ve bakımlar için ulaşılabilir olması gerekir.

(7)    Binada otomatik yağmurlama sistemi bulunuyor ise, yağmurlama başlığının açılması hâlin-de yangın uyarı sisteminin otomatik algılama yapması sağlanır. Bu amaçla, her bir zon hattına su akış anahtarları tesis edilir ve bu akış anahtarlarının kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır. Otomatik yağmurlama sistemi olan yerler, otomatik sıcaklık algılayıcıları donatılmış gibi işlem görür. Bu mahallerde otomatik sıcaklık artış algılayıcılarının kullanılması mecburi değildir.

(8)    Binada veya yapıda otomatik veya el ile çalışan diğer gazlı, kuru kimyevi tozlu veya benze-ri sabit söndürme sistemi bulunuyor ise, bunların devreye girdiğinin yangın alarm sistemi tarafından otomatik olarak algılanması gerekir. Bunu sağlamak üzere, söndürme sistemlerinden, söndürme siste-minin devreye girdiğini bildiren kontak çıkışları yangın alarm sistemine giriş olarak bağlanır.
Alarm verme

MADDE 76- (1) Bir yangın algılama ve uyarı sisteminin devreye girmesi hâlinde, sesli ve ışık-lı olarak veya data iletişimi ile alarm verme;

a) Ana kontrol panelinde ve diğer izleme noktalarındaki tali kontrol panellerinde veya tekrarla-yıcı panellerde sesli, ışıklı veya alfa nümerik göstergeleri,

b) Binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaşayanları yangın veya benzeri bir acil durumdan haberdar etmek için sesli ve ışıklı uyarı cihazları,

c) Binada bulunan yangın ve acil durum mücadele ekiplerinin uyarılması ve itfaiyeye haber ve-rilmesi için sesli ve ışıklı uyarı cihazları ve direkt hatlar veya diğer iletişim ortamları üzerinden data iletişimi,

ile yapılır.

5279

Yangın kontrol panelleri (1)
MADDE 77- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1) Yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı paneller aşağıda belirtilen şekilde olur:

a)    Kontrol ve tekrarlayıcı paneller, binanın, tercihen zemin katında veya kolay ulaşılabilir bölümünde ve sürekli olarak görevli personel bulunan bir yerinde tesis edilir.

b)    Yangın kontrol panelinin tesis edildiği yerde personelin bulunamadığı zaman aralıkları var ise bu sürelerde sürekli personel bulunan ikinci bir mahalde veya daha fazla mahalde tekrarla-yıcı paneller tesis edilir.

Yağmurlama sistemi alarm istasyonları

MADDE 78- (1) Bir binada yağmurlama sistemi ve otomatik algılama sistemi kurulması hâlinde, yağmurlama sistemi alarm istasyonları ve akış anahtarları yangın alarm sistemine bağla-nır. Yağmurlama sisteminden gelen alarm uyarıları ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel alarm göstergeleri oluşturularak izlenir. Hat kesme vanalarının izleme anahtarlarının ve yağmurlama sistemine ilişkin diğer arıza kontaklarının da aynı şekilde yangın alarm sistemi tarafından sürekli olarak denetlenmesi gerekir.

Gazlı söndürme sistemi alarm ve arıza çıkışları

Madde 79- (1) Bir binada gazlı söndürme sistemi kurulması hâlinde, binada algılama ve uyarı sistemi var ise, söndürme sisteminin alarm ve arıza çıkışları, yangın alarm sistemine bağla-narak ayrı bölgesel göstergelerle izlenir.

Duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kontrol ve izlemeleri

MADDE 80- (1) Bir binada duman kontrol ve basınçlandırma sistemleri kurulması hâlin-de, bu sistemler ile ilgili arıza ve konum değiştirme sinyalleri ayrı bir bölgesel izleme panelinde veya yangın kontrol panelinde ayrı bölgesel durum ve arıza göstergeleri oluşturularak izlenir ve kontrol edilir. Duman kontrol ve basınçlandırma sistemlerinin el ile kontrolleri ayrı bir kontrol panelinden yapılabileceği gibi, yukarıda belirtilen izleme panelleri ile birleştirilerek yangın alarm sistemi bünyesinde de gerçekleştirilebilir.

Sesli ve ışıklı uyarı cihazları

MADDE 81- (1) Bir binanın kullanılan bütün bölümlerinde yaşayanları yangından veya benzeri acil hâllerden haberdar etme işlemleri, sesli ve ışıklı uyarı cihazları ile gerçekleştirilir. Yangın uyarı butonunun mecburi olduğu yerlerde uyarı sistemi de mecburidir.

–––––––––––––

(1)    Bu madde başlığı “Yangın bölgeleri ve kontrol panelleri” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 29 uncu maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

5280

(2)    Yangın alarm sinyali gecikmesiz olarak, yangın mücadele ekipleri ve yangına müda-hale konusunda eğitilmiş personele ulaştırılmak şartıyla, yangın alarm sinyalinin gerçekliğinin araştırılmasına imkân verecek şekilde bir ön uyarı sistemine izin verilir. Tehlikeli maddelerin bulundurulduğu veya işlendiği endüstriyel binalarda ve depolama amaçlı yapılarda herhangi bir yangın algılamasının otomatik olarak bina tahliye uyarı sistemlerini harekete geçirmesi gerekir. Bu bina ve yapılarda ön uyarı sistemine izin verilmez.

(3)    Tahliye uyarıları, aşağıda belirtilen istisnalar dışında, hem sesli ve hem de ışıklı olarak

yapılır:

a) İşitme engelli kişilerin bulunma ihtimali olmayan alanlarda ışıklı uyarı cihazı kullanıl-ması mecburi değildir.

b) Sağlık hizmeti amaçlı binalar için öngörüldüğü takdirde sadece ışıklı uyarı cihazları kullanılmasına izin verilir.

(4)    Tahliye uyarı sistemlerinin, aşağıda belirtilen istisnalar dışında, yapının tamamında devreye girmesi gerekir:

a) Yapısı itibarıyla tamamının birden boşaltılması mümkün olmayan binalarda, başlangıç-ta sadece yangından etkilenen ve etkilenecek olan bölgelerde uyarı sistemleri devreye girer. Böyle bir hâlde, binanın düzenli bir şekilde boşaltılabilmesi için, uyarı sistemi, diğer bölgelerde kademe-li olarak devreye sokulacak şekilde tesis edilir.

b) Yaşlılık, fiziksel veya zihinsel yetersizlik ve benzeri sebeplerle kendi başlarına dışarı çıkamayacak kişiler bulunan binalarda, sadece bu kişilerin bakımları ve binadan tahliyeleri ile görevli personele yangın uyarısı verilmesine izin verilir.

(5)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üze-rinde olacak şekilde yerleştirilir. Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olması gerekir. Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır. Acil anons sistemi hoparlörü olan hacim-lerde ayrıca siren sistemi konulması gerekli değildir.

(6)    Sesli yangın uyarı cihazlarının seslerinin, binada başka amaçlarla kullanılan sesli uya-rıcılardan ayırt edilebilecek özellikte olması gerekir.

(7)    Aşağıda belirtilen yerlerde, otomatik olarak yayınlanan ses mesajları ve yangın mer-kezinden mikrofonla yayınlanan canlı ses mesajları ile binada yaşayanların tahliyesini veya bina içerisinde yer değiştirmelerini sağlayacak şekilde anons sistemleri kurulması mecburidir:

a) Binadaki yatak sayısı 200’den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,

b) Yapı inşaat alanı 5000 m2’den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşan topluma açık binalarda, alışveriş merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,

c) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen bütün binalar-

da.

(8)    Sesli ve ışıklı uyarı cihazları, sadece yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum uyarıları için kullanılır. Anons sistemleri ise, yangın uyarı sistemi ve diğer acil durum anonsları öncelik almak ve otomatik olarak diğer kullanım amaçlarını devre dışı bırakmak şartıyla, genel anons ve fon müziği yayını gibi başka amaçlar ile de kullanılabilir.

5281

Acil durum kontrol sistemleri

MADDE 82- (1) Yangın hâlinde otomatik olarak gerekli kontrol fonksiyonlarını yerine getirecek acil durum kontrol sisteminin;

a)    Yangın sırasında kapanması gereken yangın kapılarını ve diğer açıklıkları kapatma amaçlı cihazları normal hâlde açık durumda tutan elektromanyetik kapı tutucu ve benzeri cihazla-rının serbest bırakılması,

b)    Merdiven yuvaları ve asansör kuyuları basınçlandırma cihazlarının devreye sokulması,
c)    Duman kontrol sistemlerinin işlemlerini yerine getirmesi,
ç) Acil durum aydınlatma kontrol işlemlerini gerçekleştirmesi,
d)    Güvenlik ve benzeri sebeplerle kilitli tutulan kapıların ve turnikelerin açılması,

e)    Asansörlerin yapılış özelliklerine bağlı olarak yangın esnasında kullanımının engellen-mesi veya tahliye amacıyla itfaiye veya eğitilmiş bina yangın mücadele ekipleri tarafından kulla-nılmasının sağlanması,

f)    Mahalli itfaiye ile elektrik işletmesine, belediyeye, polise veya jandarmaya, kurum ami-rine, bina sahibine ve gerekli görülen diğer yerlere yangının otomatik olarak haber verilmesi,

özellik ve fonksiyonlarına sahip olması lazımdır.

(2) Acil durum kontrol işlemleri, yangın alarm sisteminin donanım ve yazılım bütünlüğü içerisinde bulunan kontrol birimleri ile gerçekleştirilir. Kontrol edilen sistemin ve cihazlar ile ilişkisi bulunan güvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi diğer sistemler tarafından yapılabilecek her türlü kontrol ve kumanda işlemlerinin, yangın veya benzeri bir acil durumda yangın kontrol panelinden yapılacak acil durum kontrol işlemlerini hiçbir şekilde engellememesi gerekir.

Kablolar
MADDE 83- (1) Bir yangın sırasında çalışır durumda kalması gereken;

a)    Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ışıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amp-lifikatör ve hoparlörlerine ve acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının,

b)    İtfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içe-risinde kalan kısımlarının,

c)    Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin birbirleri arasındaki haberleşme ve besleme kablolarının,

ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kab-lolarının,

yangına karşı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır.

(2) Yangına karşı dayanıklı olması gereken kabloların, ilgili standartlara uygun olarak de-neye tabi tutulmuş ve sertifikalı olması gerekir.

(3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalışır durumda kalması gerekli olma-yan yangın uyarı butonlarında, algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi kesildiğinde tehlikeli bir durum oluşmayan elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden kablolarda yangına dayanıklılık özelliği aranmayabilir.

(4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin sağlıklı ve güvenilir çalışmasını sağlaya-cak şekilde yangın algılama, kontrol ve uyarı ekipmanı üreticilerinin spesifikasyonlarına uygun tipte olması ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak şekilde, diğer sistemlerden ve enerji taşıyan kablolardan ayrılarak tesis edilmesi gerekir.

(5) (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.) Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100’den fazla kişinin bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000’i geçen toplanma amaçlı binalar-da her türlü besleme ve dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden arındırılmış ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir.

5282

BEŞİNCİ BÖLÜM

Periyodik Testler, Bakım ve Denetim Periyodik testler, bakım ve denetim

MADDE 84- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen acil aydınlatma, yönlendirme ve yangın al-gılama ve uyarı sistemleri; bina sahibinin ve yöneticinin veya bunların yazılı olarak sorumlulukla-rını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerek-tirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulur.

(2)    Kabul işlemlerinde de, birinci fıkrada belirtilen hususlara uyulur.

ALTINCI KISIM

Duman Kontrol Sistemleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tasarım ilkeleri

MADDE 85- (1) Binalarda duman kontrol sistemi olarak yapılan basınçlandırma, hava-landırma ve duman tahliye tesisatının; binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve binanın emniyetli bir şekilde boşaltılmasını sağlayacak güvenli bir ortamı oluştura-cak şekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalışır durumda tutulması gerekir.

(2)    Kurulması gereken basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının yerleş-tirilmesi ve kullanılacak teçhizatın cinsi ve miktarı, binanın kullanım sınıfına, tehlike sınıfına, binada bulunanların hareket kabiliyetine ve binada bulunan yangın önleme sistemlerinin özellikle-rine göre belirlenir.

(3)    Her türlü basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatının, ilgili yönetme-liklere ve standartlara uygun olarak tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi gerekir.

(4)    Bu Yönetmelikte öngörülen her türlü sistemin, cihazın ve ekipmanın, montaj ve işlet-me süresince performans ve çalışma sürekliliği sağlanacak şekilde kabul testinin yapılması, peri-yodik kontrol, test ve bakıma tabi tutulması gerekir. Binalarda kurulacak basınçlandırma, hava-landırma ve duman tahliye tesisatı da, binanın yangın sorumlusunun gözetiminde test ve bakıma tabi tutulur.

(5)    Duman tahliyesinde kullanılacak fanların ve basınçlandırma fanlarının besleme kablo-larının yangına en az 60 dakika dayanıklı olması ve jeneratörden beslenecek şekilde tesis edilmesi gerekir.

İKİNCİ BÖLÜM

Duman Kontrolü

Duman kontrolünün esasları

MADDE 86- (1) Doğal duman tahliyesi yapılabilecek yerlerde duman çekiş bacaları, du-man kesicileri ve duman bölmeleri kullanılır. Mekanik duman kontrol sistemleri olarak iklimlen-dirme sistemleri özel düzenlemeler yapılarak kullanılır veya ayrı mekanik havalandırma veya duman kontrol sistemleri kurulur.

(2)    Duman tahliye ağızları, daima açık olabileceği gibi, yangın sırasında otomatik olarak veya el ile kolaylıkla açılabilen mekanik düzenler ile de çalıştırılabilir. Bu tür mekanizmaların sürekli bakım suretiyle işler durumda tutulması mecburidir.

5283

İklimlendirme ve havalandırma tesisatının duman kontrolünde kullanımı

MADDE 87- (1) Yangın hâlinde, mevcut iklimlendirme ve havalandırma tesisatı duman kontrol sistemi olarak da kullanılabilir. Bu durumda, bu Yönetmelikte mekanik duman kontrol sistemi için öngörülen bütün şartlar, iklimlendirme ve havalandırma sistemi için de aranır.

(2)    Mekanik duman kontrol sistemleri için tesis edilen havalandırma ve tahliye kanalları-nın çelik, alüminyum ve benzeri malzemeden yapılmış olması gerekir.

(3)    Bütün mekanik havalandırma ve duman tahliye sisteminde kullanılacak kanalların ye-terli sayıda askı elemanları ile bağlanması şarttır.

(4)    Kanal kaplama malzemesinin, en azından zor alevlenici malzemeden olması gerekir.

(5)    Havalandırma ve duman tahliye kanallarının, kaçış merdivenlerinden ve yangın gü-venlik hollerinden geçmemesi asıldır. Ancak, çeşitli sebeplerden dolayı, kanalın bu bölümlerden geçmesi hâlinde, geçtiği bölümün yapısal olarak yangına dayanım süresi kadar yangına dayana-cak bir malzeme ile kaplanması şarttır.

(6)    Aynı hava santrali ile birden fazla yangın kompartımanının havalandırılması veya ik-limlendirilmesi yapılıyor ise, yangın kompartımanları arası geçişlerde, üfleme ve emiş kanalların-da yangın damperi kullanılması gerekir.

(7)    Asma tavan arası ve yükseltilmiş döşeme altı gibi mahallerin plenum olarak kullanıl-ması hâlinde; bu bölümler içerisinden sadece mineral, alüminyum veya bakır zırhlı kablolar, rijit metal borular ve sıvı sızdırmaz esnek metal borular geçirilebilir. Bilgisayar, televizyon, telefon ve iç haberleşme sistemleri kablolarının ve yangın korunum sistemi boruları ile alevlenmeyen sıvılar taşıyan yanmaz malzemeden boruların kullanılmasına izin verilir.

(8)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının yan-gın kompartımanı duvarlarını delmemesi gerekir. Kanalın yangına 120 dakika dayanıklı bir yan-gın kompartımanı duvarını veya katını geçmesi hâlinde, kanal üzerine yangın kompartımanı duvarını veya katını geçtiği yerde 120 dakika ve üzerindeki yangın zonu geçişlerinde yangın damperi konulması veya şönt baca veya özel kelepçe gibi yangın geçişini engelleyen önlemler alınması gerekir. Havalandırma kanalı, korunmuş bir şaft içinden geçiyor ise şafta giriş ve çıkışta yangın damperi kullanılması şarttır.

(9)    Basınçlandırma sisteminin kanallarında yangın damperi kullanılmaz.

(10)    Duman kontrol sistemi uzaktan el ile kumanda edilerek veya yangın algılama ve uya-rı sistemi tarafından otomatik olarak devreye sokulabilir.

(11)    Yangının yayılmasında rol oynayan tesisat bacasının ve kanallarının, yangın kompar-tımanları hizasında olması ve kompartımanın yangın dayanımını azaltmayacak şekilde yalıtılması gerekir. Havalandırma kanal ve bacalarının yangın kompartımanlarını aşmalarına özel detaylar dışında izin verilmez. Hava kanallarının, yanmaz malzemeden yapılması veya yanmaz malzeme ile kaplanması şarttır.

(12)    Yapı yüksekliği 51.50 m’nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanla-rında duman kontrol sistemi yapılması mecburîdir.

5284

Kazan dairesi, jeneratör odası, mutfak, otoparklar ve tahıl depolarında duman kontrolü

MADDE 88- (1) Dizel pompa ve acil durum jeneratörünü çalıştırabilmek için mekanik havalandırmanın gerekli olduğu yerlerde, bu bölümlerin duman tahliye sistemlerinin; diğer bö-lümlere hizmet veren sistemlerden bağımsız olarak dizayn edilmesi, havanın doğrudan dışardan ve herhangi bir egzoz çıkış noktasından en az 5 m uzaktan alınması ve mahallin egzoz çıkışının da doğrudan dışarıya ve herhangi bir hava giriş noktasından en az 5 m uzağa atılması gerekir.

(2)    Otel, restoran, kafeterya ve benzeri yerlerin mutfaklarındaki pişirme alanlarının meka-nik egzoz sisteminin; binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması, egzoz kanallarının, korunmamış yanabilir malzemelerden en az 50 cm açıktan geçmesi, egzozun doğrudan dışarıya atılması ve herhangi bir hava giriş açıklığından en az 5 m uzakta olması gere-kir. Mutfak dışından geçen egzoz kanalının; geçtiği bölümün veya mutfak bölümünün yapısal olarak yangına dayanma süresi kadar bir malzeme ile kaplanması, şayet kanal bir tuğla şaftı içeri-sinden geçiyor ise, şaftın diğer bölümlerinden ve diğer kanallardan veya servis elemanlarından ayrılması şarttır. Mutfak egzoz kanallarına yangın damperi konulamaz.

(3)    Toplam alanı 2000 m2’yi aşan kazan dairelerinde, kapalı otopark alanlarında ve bod-rum katlardaki depolarda mekanik duman tahliye sistemi yapılması mecburidir. Duman tahliye sisteminin, binanın diğer bölümlerine hizmet veren sistemlerden bağımsız olması ve saatte en az 10 defa hava değişimi sağlaması gerekir.

(4)    Un, tahıl, kepek, nişasta ve şeker gibi parlayıcı organik tozlar meydana getiren madde-lerin işlendiği, imal veya depo edildiği yerlerde, bu maddelerin tozlarının toplanmasını önleyecek özel havalandırma tertibatı yapılması mecburidir. Bu yerlerde soba, ocak ve benzeri açık ateş kaynağı bulundurulması ve tedbir alınmaksızın kaynak yapılması yasaktır.

(5)    Doğalgaz, LPG veya tehlikeli maddeler ile çalışılan yerlerde fanların ve havalandırma motorlarının patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex-proof) olması gerekir. Kablo ve pano tesisatları-nın da kıvılcım güvenlikli olması şarttır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Basınçlandırma Sistemi

Basınçlandırma sistemi

MADDE 89- (1) Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovasının yük-sekliği 30.50 m’den fazla ise, kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması gerekir. Bodrum kata ve üst katlara hizmet veren kaçış merdiveni aynı yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yangına 120 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz bir duvar ile ayrılmış ve ayrı çıkış düzenlenmiş ise, merdi-ven yuvası için üst katların yüksekliği esas alınır.

(2)    Bodrum kat sayısı 4’den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdi-venleri basınçlandırılır.

(3)    Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutların kaçış merdivenlerinin basınçlan-dırılması şarttır.

(4)    Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir.

(5)    Basınçlandırma sistemi çalıştığı zaman, bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkının en az 50 Pa olması şarttır. Açık kapı durumu için basınç farkı en az 15 Pa olması gerekir.

5285

(6)    Basınçlandırma sisteminin yangın güvenlik holüne de yapılması hâlinde, merdiven ta-rafındaki basıncın yangın güvenlik holü tarafındaki basınçtan daha yüksek olacak şekilde bir basınç dağılımı oluşturulması gerekir.

(7)    Hem basınçlı havanın ve hem de otomatik kapı kapatıcının kapı üzerinde yarattığı kuvveti yenerek kapıyı açmak için kapı koluna uygulanması gereken kuvvetin 110 Newtonu geçmemesi gerekir.

(8)    Yangına müdahale sırasında basınçlandırma sisteminin, açık bir kapıdan basınçlandı-rılmış alana duman girişini engelleyecek yeterlilikte hava hızını sağlayabilmesi gerekir. Hava hızı, birbirini takip eden iki katın kapılarının ve dışarı tahliye kapısının tam olarak açık olması hâli için sağlanır. Ortalama hız büyüklüğünün her bir kapının tam açık hâli için en az 1 m/s olması gerekir.

(9)    En az 2 iç kapının ve 1 dışarıya tahliye kapısının açık olacağı düşünülerek, diğer kapa-lı kapılardaki sızıntı alanları da ilave edilerek dizayn yapılır ve bina kat sayısına göre açık iç kapı sayısı artırılır.

(10)    Basınçlandırma havası miktarının, sızıntı alanlarından çevreye olan hava akışlarını karşılayacak mertebede olması gerekir.

(11)    Merdiven içerisinde meydana gelebilecek olan aşırı basınç artışlarını bertaraf etmek üzere, aşırı basınç damperi ve frekans kontrollü fan gibi sistemlerin yapılması gerekir.

(12)    Basınçlandırma havasının doğrudan dışardan alınması ve egzoz çıkış noktalarından en az 5 m uzakta olması gerekir. Yüksekliği 25 m’den fazla olan kapalı merdivenlerin basınçlan-dırılmasında, birden fazla noktadan üfleme yapılır. İki noktadan üfleme yapılması hâlinde, üfleme yapılan noktalar arasındaki yüksekliğin en az merdiven yüksekliğinin yarısı kadar olması şarttır. Yapı yüksekliği 51.50 m’den fazla olan binalarda, her katta veya en çok her üç katta bir üfleme yapılması gerekir.

(13)    Basınçlandırma fanının dışardan hava emişine algılayıcı konulur; duman algılanması hâlinde, fan otomatik olarak durdurulur.

(14)    Basınçlandırma sisteminin yangın algılama ve uyarı sistemi tarafından otomatik ola-rak çalıştırılması gerekir.

(15)    Basınçlandırma fanını el ile çalıştırıp durdurabilmek için, bir açma kapatma anahtarı-nın bulunması gerekir.

(16)    Kaçış merdivenlerinde basınçlandırma yapılmamış ise, merdiven bölümünde açılabi-lir pencerenin veya merdivenin üzerinde devamlı havalandırmayı sağlayacak tepe penceresinin bulunması şarttır.

YEDİNCİ KISIM

Yangın Söndürme Sistemleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tasarım ilkeleri

MADDE 90- (1) Yangın söndürme sistemleri, bu Yönetmelik kapsamındaki bütün yapı ve binalar ile tünel, liman, dok, metro ve açık arazi işletmeleri gibi yapılarda yangın öncesinde ve sırasında kullanılan sabit söndürme tesisatıdır. Binalarda kurulan yangın söndürme tesisatının, binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik çıkmasını önleyecek ve yangını söndürecek şekilde tasarlanması, tesis edilmesi ve çalışır durumda tutulması gerekir.

5286

(2)    Yangın söndürme sistemlerinin; her yapıda meydana gelebilecek olan yangını söndü-recek kapasitede olması ve yapının ekonomik ömrü boyunca, otomatik veya el ile gereken hızda devreye girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.

(3)    Kurulması gereken sabit yangın söndürme sistemlerinin ve tesisatının nitelikleri, kul-lanılacak teçhizatın cinsi, miktarı ve yerleştirilmeleri; binanın ve binada bulunabilecek malzeme-lerin yangın türüne göre belirlenir. Sistemde kullanılacak bütün ekipmanın sertifikalı olması şarttır.

(4)    Her türlü yangın söndürme sistemlerinin, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi mecburidir.

(5)    Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, yetkili merci ta-rafından kontrol edilir ve onaylanır. Periyodik kontrol, test ve bakım gerektiren sistemlerin ve cihazların kontrolü, testi ve bakımı bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluk-larını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Sulu Söndürme Sistemleri

Su basınç ve debi değeri

MADDE 91- (1) Sabit boru tesisatı, yangın dolapları sistemi, hidrant sistemi ve yağmur-lama sistemi gibi sulu söndürme sistemleri için yapılmış hidrolik hesaplar neticesinde gerekli olan su basınç ve debi değerleri, merkezi şebeke veya şehir şebekeleri tarafından karşılanamıyor ise yapılarda, kapasiteyi karşılayacak yangın pompa istasyonu ve deposu oluşturulması gerekir.

Su depoları ve kaynaklar

MADDE 92- (1) Sistemde en az bir güvenilir su kaynağı bulunması şarttır.

(2)    Sulu söndürme sistemleri için kullanılacak su depolarının yangın rezervi olarak ayrıl-mış bölümlerinin başka amaçla kullanılmaması ve sadece söndürme sistemlerine hizmet verecek şekilde düzenlenmesi gerekir.

(3)    Sulu söndürme sistemleri tasarımında 19 uncu maddedeki bina tehlike sınıfları dikkate alınır. Su deposu hacmi, düşük tehlike için 30 dakika, orta tehlike için 60 dakika ve yüksek tehli-ke için 90 dakika esas alınarak bulunur.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve hidrant sistemi bulunan sulu söndürme sistemleri su deposu hacmi, ön hesap için Ek-8/A tablosunda yer alan veriler esas alınarak veya beşinci fıkrada belirtilen usule göre hesaplanabilir. Tablo kullanı-lırken yükseklik olarak yağmurlama başlığının kullanıldığı en üst kod esas alınır. Su deposu hacmi hidrolik hesap yapılarak hesaplanır ise hidrolik hesap metoduyla bulunan su deposu hacmi esas alınır.

(5)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Su deposu hacmi ön hesaplaması, Ek-8/B’ye gö-re hesaplanan yağmurlama sistemi su debisine, Ek-8/C’de belirtilen yangın dolabı su debisi ve hidrant sistemi var ise hidrant debisi de ilave edilerek, tehlike sınıfına göre üçüncü fıkrada belirti-len sürenin çarpılması ile hesaplanabilir.

(6)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yapıda sulu söndürme sistemi olarak sadece yangın dolapları sistemi mevcut ise su kapasitesi, TS EN 671-1 ve TS EN 671-2’ye uygun sistem-lerde 94 üncü maddede verilen tasarım debi değerlerinin tehlike sınıfları için bu maddenin üçüncü fıkrasında verilen süreler ile çarpımı ile hesaplanır. Kullanım alanı yüksek tehlike sınıfı değilse ve yapıda sadece yangın dolapları sistemi mevcutsa yangın dolapları binanın kullanım suyu sistemi-ne bağlanabilir ve ayrı bir sistem istenmez.

(7)    Yapıda sadece çevre hidrant sistemi bulunması hâlinde, su ihtiyacı, en az 1900 l/dak debiyi 90 dakika süre ile karşılayacak kapasitede olmak üzere, bina tehlike sınıfına göre yapılacak hidrolik hesaplar ile belirlenir.

5287

Yangın pompaları

MADDE 93- (1) Yangın pompaları; sulu söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, an-ma debi ve anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır. Pompaların, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği anma basma yüksekliği değerinin en fazla % 140’ı kadar olması ve % 150 debideki basma yüksekliği anma basma yüksekliğinin % 65’inden daha küçük olmaması gerekir. Bu tür pompalar, istenen basınç değerini karşılamak şartıyla, anma debi değerlerinin % 130’u kapasitedeki sistem talepleri için kullanılabilir.

(2)    Sistemde bir pompa kullanılması hâlinde, aynı kapasitede yedek pompa olması gere-kir. Birden fazla pompa olması hâlinde, toplam kapasitenin en az % 50’si yedeklenmek şartıyla, yeterli sayıda yedek pompa kullanılır.

(3)    Pompanın çevrilmesi, elektrik motoru yanı sıra içten yanmalı motorlar veya türbinler

ile olabilir.

(4)    Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanılmadığı takdirde, yangın pompalarının enerji beslemesi güvenilir kaynaktan ve binanın genel elektrik sisteminden bağımsız olarak sağlanır.

(5)    Yangın pompalarının, otomatik hava boşaltma valfi ve sirkülasyon rahatlama valfi gibi yardımcı elemanlarının bulunması gerekir.

(6)    Her pompanın ayrı bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olması gerekir. Elektrik kumanda panosunun, faz hatasının, faz sırası hatasının ve kumanda fazı hatasının bilgi ışıkları ile donatılması gerekir. Pano ana giriş devre kesicisine pano kilidi açılmadan erişilememesi gerekir.

(7)    Her pompanın ayrı bir kumanda basınç anahtarının olması gerekir. Basınç anahtarları-nın; kumanda panosunun içine yerleştirilmiş, su basıncını boru bağlantısıyla hisseden, su darbele-rine karşı korumalı, alt ve üst değerler ayrı ayrı ve bağımsız olarak ayarlanabilir ve ayarlandıktan sonra kilitlenebilir olması şarttır.

(8)    Pompa kontrolü basınç kumandalı; tam veya yarı otomatik olabilir.

(9)    Pompa odası veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar için +4 °C ve dizel motor tahrikli pompalar için +10 °C üzerinde sıcaklığın sürekli sağlanabilmesi için uygun gereçler sağlanır.

(10)    Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazların çalışma alanı et-rafında acil aydınlatma sağlanması şarttır.

(11)    Zemin yeterli bir drenaj için eğimli hazırlanarak suyun pompadan, sürücüden ve kontrol panosu gibi kritik cihazlardan uzaklaştırılması sağlanır.

Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları

MADDE 94- (1) Tesisatın amacı, bina içinde yangın ile mücadelede güvenilir ve yeterli suyun sağlanmasıdır. Bunun için, bina içinde itfaiye su alma hattı ve yangın dolapları tesis edilir:

a) İtfaiye su alma hattı; yangın ile mücadelede, itfaiye personeli ve eğitilmiş personel tara-fından kullanılmak üzere tesis edilir. İtfaiye su alma hattı tesisinde aşağıda belirtilen şartlara uyulur:

1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yüksek binalar ile kat alanı 1000 m2’den fazla olan alışveriş merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri yerlerde ıslak veya kuru sabit boru sistemi üzerinde, itfaiye personelinin ve eğitilmiş personelin kullanımına imkân sağlayan bağlantı ağızları bırakılması ve bu bağlantı ağızlarının kaçış merdiveni veya yangın güvenlik holü gibi korunmuş mekânlarda olması şarttır. Bir boyutu 60 m’yi geçen katlarda yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı yapılması gerekir.

2) Herhangi bir noktadan su alma ağzına olan mesafe 60 m’den fazla olamaz.

5288

3)    Sabit boru tesisatı üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları, itfaiyenin kullandığı normlarda storz tip 50 mm veya 65 mm çapında olur.

4)    Bağlantı ağızlarının, binanın yağmurlama ve yangın dolapları sistemine suyu sağlayan sabit boru tesisatında bırakılması hâlinde, bu bağlantıların ana kolonlar üzerinden doğrudan ya-pılması gerekir.

b) Yangın dolapları tesisatı; bina içindeki kişilerin yakındaki küçük bir yangını kontrol etmesini ve söndürmesini sağlayabilmek üzere, bina içine tesis edilen sabit bir tesisatı ifade eder. Tesisat, duvarlar üzerine veya kabinler içine monte edilmiş ve kalıcı olarak bir su temin tesisatına bağlanmış olan sabit birimlerden oluşur. Yangın dolaplarının tesisinde aşağıdaki şartlara uyulur:

1)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 1000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık, toplanma amaçlı ve eğitim binalarında, alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması mecburîdir.

2)    Yangın dolapları, her katta ve yangın duvarları ile ayrılmış her bölümde aralarındaki uzaklık 30 m’den fazla olmayacak şekilde düzenlenir. Yangın dolapları mümkün olduğu kadar koridor çıkışı ve merdiven sahanlığı yakınına kolaylıkla görülebilecek şekilde yerleştirilir. Bina-nın yağmurlama sistemi ile korunması ve katlara itfaiye su alma ağzı bırakılması hâlinde, yangın dolapları, ıslak tip yağmurlama branşman hattından beslenebilir ve aralarındaki uzaklık 45 m’ye kadar çıkarılabilir.

3)    Hortumların saklandığı dolabın ve kabinlerin gerekli cihazların döşenmesine izin vere-cek büyüklükte olması şarttır. Bunların yangın sırasında hortum ve cihazların kullanılmasını zorlaştırmayacak şekilde tasarlanması ve sadece yangın söndürme amacı için kullanılması gerekir.

4)    Hortumları serme ve bağlama gibi becerilere sahip eğitilmiş personeli veya itfaiye gö-revlisi olmayan yapılarda, yuvarlak yarı-sert hortumlu yangın dolaplarının TS EN 671-1' e uygun olması şarttır. Hortumun, yuvarlak yarı-sert TS EN 694 normuna uygun, çapının 25 mm olması, uzunluğunun 30 m'yi aşmaması ve lüle (lans) kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi gerekir.

5)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) İçinde itfaiye su alma ağzı olmayan yuvarlak ya-rı-sert hortumlu yangın dolaplarında tasarım debisinin 100 l/dak ve tasarım basıncının 400 kPa olması şarttır. Lüle girişindeki basıncın 900 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç düşürücülerin kulla-nılması gerekir.

6)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yetişmiş yangın söndürme görevlisi bulundurul-mak mecburiyetinde olan yapılarda kullanılabilecek yassı hortumlu yangın dolaplarının TS EN 671-2 standardına uygun olması şarttır. Yassı hortumun; anma çapının 50 mm’yi, uzunluğunun 20 m’yi geçmemesi ve lüle kapama, püskürtme veya fıskiye veyahut her üçünü birden yapabilmesi gerekir. Dolap tasarım debisinin 400 l/dak ve tasarım basıncının en az 400 kPa olması şarttır. Lüle girişindeki basıncın 900 kPa’ı geçmesi hâlinde, basınç düşürücü kullanılır.

7)    Binalarda bulunan yangın dolaplarının ve hortum makara sistemlerinin TS EN 671-3 standardında belirtilen periyodik bakımlarının, bina sahibi, yönetici veya sorumlu bina yetkilisi tarafından yaptırılması mecburidir.

5289

Hidrant sistemi

MADDE 95- (1) Yapıların yangından korunmasında, ilk müdahalede söndürülemeyen yangınlara dışarıdan müdahale edebilmek için mümkün olduğunca yapının veya binanın bütün çevresini kapsayacak şekilde tesis edilecek hidrant sistemi bünyesinde yerleştirilecek hidrantların, itfaiye ve araçlarının kolay yanaşabileceği ve bağlantı yapabileceği şekilde düzenlenmesi gerekir.

(2)    Hidrant sistemi dizayn debisinin en az 1900 l/dak olması şarttır. Debi, binanın tehlike sınıfına göre artırılır. Hidrant çıkışında 700 kPa basınç olması gerekir.

(3)    Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınır.

(4)    Normal şartlarda hidrantlar, korunan binalardan ortalama 5 ilâ 15 m kadar uzağa yer-

leştirilir.

(5)    Hidrant sistemine suyu sağlayan boru donanımında ring sistemi mevcut değil ise, kul-lanılabilecek en düşük borunun çapının 100 mm olması ve hidrolik hesaba göre belirlenmesi gerekir.

(6)    Sistemde kullanılacak hidrantların, ilgili Türk Standartlarına uygun yerüstü yangın hidrantı olması gerekir. Hidrant sisteminde, hidrant yenilenmesini ve bakım işlemlerinin yapılma-sını kolaylaştıracak uygun noktalarda ve yerlerde yeraltı veya yerüstü veyahut hem yeraltı ve hem de yerüstü hat kesme vanaları temin ve tesis edilir.

(7)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) İçerisinde her türlü kullanım alanı bulunan ve genel yerleşme alanlarından ayrı olarak planlanan yerleşim alanlarında yapılacak binaların taban alanları toplamının 5000 m2’den büyük olması halinde dış hidrant sistemi yapılması mecburîdir.

(8)    Sorumluluk bölgelerinde hizmette bulunan araçların giremeyeceği veya manevra ya-pamayacağı, ulaşım imkânı olmayan yerleşim mahalleri olan belediyeler, buralarda meydana gelebilecek yangınlara etkili bir şekilde müdahale yapılabilmesi bakımından, bu yerleşim yerleri-nin uygun yerlerine yerüstü yangın hidrantları veya pompa ile teçhiz edilmiş yeterli kapasitede yangın havuzları ve sarnıçları yaptırmak mecburiyetindedir.

Yağmurlama sistemi

MADDE 96- (1) Yağmurlama sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağ-lanması ve yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun boşaltılmasıdır. Yağmurlama sistemi, aynı zamanda bina içindekilere alarm verilmesi ve itfaiyenin çağrılması gibi çeşitli acil durum fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir. Yağmurlama sistemi; yağmurlama başlıkları, borular, bağlantı parçaları ve askılar, tesisat kontrol vanaları, alarm zilleri, akış göstergeleri, su pompaları ve acil durum güç kaynağı gibi elemanlardan meydana gelir. Yağmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259’a uygun olması şarttır.

(2)    Aşağıda belirtilen yerlerde otomatik yağmurlama sistemi kurulması mecburidir: a) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
b) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlarda,

c) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapa-lı otoparklarda ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,

5290

ç) Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesislerde,

d)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,

e)    Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.

(3) Yanıcı malzeme içermeyen ve yanıcı malzeme depolanmayan ıslak hacimlere, yanıcı malzeme ihtiva etmeyen ve yangına dirençli yapı elemanları ile ayrılan yangın merdiveni yuvala-rına, asansör kuyusuna ve gazlı, kuru toz, su sprey ve benzeri diğer otomatik söndürme sistemleri ile korunan mahallere yağmurlama sistemi yapılmayabilir.

(4) Su ile genişleyen veya reaksiyona girerek yangının büyümesine sebep olabilecek maddelerin bulunduğu mahallere yağmurlama sistemi yapılmaz.

(5) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yağmurlama sistemi tasarımının TS EN 12845’e göre yapılması gerekir. Yağmurlama başlıklarının yerleştirilmesi, kullanım alanının tehlike sınıfı ve yağmurlama başlığının koruma alanı dikkate alınarak yapılır. Düşük Tehlike ve Orta Tehlike-1 kullanım alanlarında, bir adet standart yağmurlama başlığı en çok 21 m2 alanı koruyacak şekilde yerleştirilebilir.

(6) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde, sismik hareketlere karşı ana kolonların herhangi bir yöne sürüklenmemesi için, dört yollu destek kullanılması ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı boruların katlardan ana dağıtım borularına bağlanmasında esnek bağlantılar ile boruların tavanlara tutturulmasında iki yollu enlemesine ve boylamasına sabitleme askı elemanla-rı kullanılarak boruların kırılmasının önlenmesi gerekir. Dilatasyon geçişlerinde her üç yönde hareketi karşılayacak detaylar uygulanır.

(7) Yağmurlama sistemi ana besleme borusu birden fazla yangın zonuna hitap ediyor ise, her bir zon veya kolon hattına akış anahtarları, test ve drenaj vanası ve izleme anahtarlı hat kesme vanası konulur.

(8) Muhtemel küçük çaplı yangınlarda yağmurlama başlığının patlaması veya birkaçının hasara uğraması hâlinde, hemen değiştirilir ve yangın güvenlik sisteminin sürekliliğini sağlamak için 6 adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklüğüne göre yeterli miktarda yedek yağmurla-ma başlığı ve başlığın değiştirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.

(9) Yağmurlama sistemini besleyen borular üzerinde kesme vanaları bulunur. Boru hatla-rında bulunan vanaların, bölgesel kontrol vanalarının ve su kaynağı ile yağmurlama sistemi ara-sında bulunan bütün vanaların devamlı açık kalmasını sağlayacak tedbirlerin alınması gerekir.

(10) Sistemde basınç düşürücü vana kullanılması hâlinde, her bir basınç düşürücü vananın önüne ve arkasına 1’er adet manometre konulur.

İtfaiye su verme bağlantısı

MADDE 97- (1) Yüksek binalarda veya bina oturma alanı 1000 m2’den büyük binalarda veya cephe genişliği 75 m’yi aşan binalarda, itfaiyenin sisteme dışarıdan su basabilmesi için, sulu yangın söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal çapında itfaiye su verme bağlantısı yapıl-ması şarttır. İtfaiye su verme bağlantısında 2 adet 65 mm storz tip rakor ve sistemde çek valf bulunur ve çek valf ile itfaiye bağlantısı arasındaki borulardaki suyun otomatik olarak boşalması-nı sağlayacak elemanlar konulur. İtfaiye araçlarının bağlantı ağzına ulaşma mesafesi 18 m’den fazla olamaz.

5291

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Köpüklü, Gazlı ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme ve Önleme Sistemleri (1)
Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme ve önleme sistemleri (2)

MADDE 98- (1) Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri; tesisin nitelik ve ihtiyaçlarına bağlı olarak uygun, güncel, sertifikalı ve ilgili standartlara göre tasarlanır.

(2)    Suyun söndürme etkisinin yeterli görülmediği veya su ile reaksiyona girebilecek maddelerin bu-lunduğu, depolandığı ve üretildiği hacimlerde uygun tipte söndürme sistemi tesis edilir.

(3)    Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardı esas alınır. Her türlü gazlı söndürme sistemleri kurulurken; otomatik gaz boşaltımı sırasında veya sistemin devreye girdiğini işleticiye ve mahalde çalışan personele bildiren ve kişilerin söndürme mahallini tahliye etmesini sağlayacak olan sesli ve ışıklı uyarılar temin ve tesis edilmek zorundadır.

(4)    Gazlı yangın söndürme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, doğal havalandırma amaçlı pencerede, kapıda veya duvarda bulunan menfez ve varsa havalandırma bacalarının yangın algılama ve gaz boşalım anında otomatik olarak kapanacak şekilde dizayn edilmesi gerekir.

(5)    Halon alternatifi gazlar ile tasarımı yapılmış gazlı yangın söndürme sistemlerinde kullanılan sön-dürücü gazın, ilgili standartlara göre belgelenmiş uzun süreli kullanım geçerliliğinin olması gerekir.

(6)    (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Sürekli insan yaşamının olmadığı kapalı alanlarda (depo, arşiv, bi-lişim sistem odaları ve benzeri) yangın oluşumunu önleyen ve akreditasyona tabi ulusal veya uluslararası sertifikasyon sistemine sahip oksijen azaltma sistemleri uygulanabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Taşınabilir Söndürme Cihazları (3)
Taşınabilir söndürme cihazları (4)
MADDE 99- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;

a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu, b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya
köpüklü,

c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli, ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu,

söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri yerlerde sulu veya temiz gazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir.
(2)    Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her 250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın sön-dürme cihazları bulundurulması gerekir.

(3)    Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir.

(4)    Söndürme cihazları dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak, görülebi-lecek şekilde işaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerleştirilir. Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur. Söndürme cihazlarının, kapı arkasın-da, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde bulundurulmaması ve ısıtma cihazla-rının üstüne veya yakınına konulmaması gerekir. Ancak, herhangi bir sebeple söndürme cihazlarının doğru-dan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde, yerlerinin uygun fosforlu işaretler ile gösterilmesi şarttır.

–––––––––––––

(1)    Bu bölüm başlığı “Köpüklü, Gazlı ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Söndürme Sistemleri” iken, 16/3/2015 tarihli ve 2015/7401 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Kararın 13 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(2)    Bu madde başlığı “Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri” iken 16/3/2015 tarihli ve 2015/7401 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Kararın 14 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(3) Bu bölüm başlığı “Taşınabilir Söndürme Tüpleri” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 36 ncı maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

(4) Bu madde başlığı “Taşınabilir söndürme tüpleri” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 37 nci maddesiyle “Taşınabilir söndürme cihazları "şeklinde değiştirilmiştir.

5292

(5)    Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylık-la alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.

(6)    Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taşınabilir yangın söndürme cihazla-rının TS 862- EN 3 kalite belgeli olması şarttır.

(7)    Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakma-mak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorun-dadır.

(8)    Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konu-sunda, gerekirse mahalli itfaiye teşkilatının görüşü alınabilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Periyodik Testler ve Bakım

Periyodik testler ve bakım

MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yangın söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlar-da belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulması şarttır.

SEKİZİNCİ KISIM

Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve Kullanılması

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hükümler

MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanması, doldurulması, kullanılması, üretilmesi ve satışa sunulması hakkında bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde ilgili mevzuat ve standartlara uyulur.

Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması

MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin sınıfları aşağıda belirtilmiştir:

a)    Patlayıcı maddeler,

b)    Parlayıcı ve patlayıcı gazlar,

c)    Yanıcı sıvılar,

ç) Yanıcı katı maddeler,

d)    Oksitleyici maddeler,

e)    Zehirli ve iğrendirici maddeler,

f)    Radyoaktif maddeler,

g)    Dağlayıcı maddeler,

ğ) Diğer tehlikeli maddeler.

Depolama hacimlerinin genel özellikleri

MADDE 103- (1) (Değişik birinci cümle: 10/8/2009-2009/15316 K.) Tehlikeli maddelerin depo-landığı ve üretildiği yerlerde aşağıda belirtilen hususlara uyulması mecburidir:

a)    Topluma açık yerlerde ve konutların altında veya bitişiğinde tehlikeli maddeler ile ilgili olarak ya-pılan işlerin, ilgili standartlarda belirtilen şartlara uygun olması gerekir.

b)    Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir. Çok katlı binalarda ise, binaların en üst katında olmak şartıyla ilgili tüzük ve yönetmeliklerde öngörülen ölçüde bu maddelerin üretilmesine veya işletilmesine veya depolanmasına müsaade edilir.

5293

c)    Herhangi bir amaçla tehlikeli madde bulundurulan yapılarda, tehlikeli maddenin mik-tarlarına ve tehlike sınıfına bağlı olarak çevre güvenliği sağlanır.

ç) Binaya ulaşım yollarının sürekli olarak açık tutulması ve bu yollar üzerine park yapıl-maması gerekir.

d)    Üretimin ve tehlikeli maddenin özelliğine göre binaların tabanlarının statik elektriği iletici özellikte yapılması ve kapıların statik elektriğe karşı topraklanması şarttır.

e)    Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanal-larının kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulu-nanların kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.

f)    Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes bulunamaz. Birden çok bölümü bulunan işyeri binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dışarıya, diğeri ana koridora açılan en az 2 kapısının bulunması şarttır. İç bölmelerin, meydana gelebilecek en yüksek basınca dayanıklı, çatlaksız düz yüzeyli, yanmaz malzemeden yapılmış, açık renkte boyanmış veya bada-nalanmış, kolayca yıkanabilir şekilde olması gerekir. Hafif eğimli yapılan tabanlar bir drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna bağlanır. Tehlikeli maddelere uygun özellikteki atık su arıtma tesisleri de bu amaçla kullanılabilir.

g)    Binaların tavanlarının ve tabanlarının yanmaz, sızdırmaz, çarpma ile kıvılcım çıkarmaz ve kolay temizlenir malzemeden, hafif eğimli olarak, pencerelerin ise, büyük parçalar hâlinde,

etrafa dağılmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya kırılmaz cam gibi maddelerden yapılması gerekir.

İKİNCİ BÖLÜM

Patlayıcı Maddeler

Patlayıcı maddeler

MADDE 104- (1) Bu Yönetmeliğe göre patlayıcı maddeler; sürtme, darbe ve ısı etkisi al-tında başka bir maddenin katılmasına gerek olmadan hızla reaksiyona giren ve çevreye zarar veren maddelerdir.

(2)    Kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri maddelerin depo ve satış yer-leri altında, üstünde ve bitişiğinde, oteller, eğlence yerleri ve kahvehaneler gibi topluma açık yerler bulunamaz.

(3)    Av malzemesi satan işyerlerinin, müstakil ve tercihen tek katlı binada bulunması ve başka bir işyeri veya mesken ile kapısının veya bağlantı penceresinin olmaması gerekir.

(4)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Katları farklı amaçlarla kullanılan çok katlı bina-larda veya pasajlarda av malzemesi satılabilmesi için; satış yerinin zemin katında olması, sokak-tan doğrudan girişinin bulunması, binanın diğer bölümleri ile bağlantısının bulunmaması ve du-varları yangına en az 180 dakika dayanıklı olması şarttır.

(5)    Av barutu ve malzemesi satış yerlerinin içi uygun bir malzeme ile ateşe dayanıklı hâle getirilir. Özel kasa ve çelik dolaplar; arabalı sistemde, bir kişinin kolayca yerini değiştirebileceği ve yangın hâlinde ortamdan çıkarıp güvenlikli bir yere taşıyabileceği şekilde yapılır. Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin, panjurların ve havalandırma kanallarının kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini sağlayacak biçimde yapılması şarttır.

5294

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Parlayıcı ve Patlayıcı Gazlar

Genel

MADDE 105- (1) Bu Yönetmeliğe göre normal sıcaklık ve basınç altında buhar fazında bulunan maddeler gaz olarak kabul edilir. Kritik sıcaklığı 10 ºC'ın altında olan gazlara basınçlı gazlar ve kritik sıcaklığı 10 ºC'ın üzerinde olup mutlak buhar basınçları 50 ºC de 300 kPa'ı aşan gazlar sıvılaştırılmış gazlar olarak isimlendirilir. Her iki tip gaz bir çözücü içinde çözünmüş hâlde ise, basınç altında çözünmüş gazlar sınıfına girer.

(2) Gaz hâlinde veya bir sıvıda çözünmüş hâlde veya sıvılaştırılmış hâlde basınçlı gaz ih-tiva eden bütün tüplerin, içinde bulunan basınçlı gazın özelliklerine, tekniğin gerektirdiği esaslara ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak yapılması şarttır.

(3)    Her tüpün dip tarafının, yere değmeyecek şekilde, belirli bir yükseklikte, çemberle çe-virili olması ve LPG tüpleri hariç olmak üzere, diğer tüplerin vana ve emniyet supaplarının içinde gazların birikmesini önleyecek şekilde havalandırma delikleri olan bir koruyucu başlığın bulun-ması gerekir.

(4)    Tüpler, hiçbir zaman izin verilenden fazla bir basınçla ve tüp üzerinde belirtilen ağırlı-ğın üzerinde basınçlı gaz ile doldurulamaz. Tüplerin doldurulmadan önce ilgili mevzuata göre yeniden doldurulmaya müsait olup olmadığına dikkat edilir, kritik sıcaklıkları genel olarak çevre sıcaklığından fazla olan gazların konulduğu tüpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli basınçla-rın meydana gelmesi önlenir. Basınçlı gazların doldurulduğu tüpler, ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dâhilinde doldurulur ve dolum öncesinde ve sonrasında ağırlık kontrolüne tabi tutulur.

(5)    Basınçlı gaz tüplerinin depolanmasında aşağıda belirtilen şartlara uyulması mecburi-

dir:

a) Dolu tüplerin sıcaklık değişmelerine, güneş ışınlarına, radyasyon ısısına ve neme karşı korunması bakımından ilgili standard hükümlerine uyulur.

b) Dolu tüpler, işyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanır. Tüpler, yangına en az 120 dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta bulundurulur ve tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.

c) Tüpler, içinde bulunan gazın özelliğine göre sınıflanarak depolanır ve boş tüpler ayrı bir yerde toplanır.

ç) Tüplerin depolandığı yerlerin, uygun havalandırma tertibatının ve yeteri kadar kapısı-nın bulunması gerekir.

d) Yanıcı basınçlı gaz ihtiva eden tüplerin depolandığı yerlerde ateş ve ateşli maddeler kullanma yasağı uygulanır.

e) Tüplerin depolandığı yerlere ikaz levhaları konulur.

LPG tüplerinin depolanmasına ilişkin esaslar

MADDE 106- (1) LPG depolanacak binaların; a) Müstakil ve tek katlı olması,

b) Döşemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme ile yapılması,

c) Çatısında hafif malzemeler kullanılması,

ç) Dış duvarlarında veya çatısında, her 3 m³ depo hacmi için en az 0.2 m²'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanmış bir boşluk bırakılması,

d) Depo kapılarının yangına karşı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, şart-

tır.

5295

(2)    Tüplerin depolama mahallinde, aşırı sıcaklık artışına ve insan veya araç trafiğine ma-ruz kalmayacak ve fiziki hasar görmeyecek tarzda yerleştirilmesi gerekir. Tüp içerisindeki LPG’nin gaz fazıyla doğrudan temas hâlinde olması için, tüplerin, emniyet valfleri LPG sıvı fazı seviyesinden yukarıda olacak konumda, yana yatırılmış veya baş aşağı durumda olmaksızın dik olarak depolanması gerekir.

(3)    Depolarda ısıtma ve aydınlatma amacı ile açık alevli cihazlar kullanılamaz.

(4)    Depoların döşeme hizasında ve bölme duvarlarının tabana yakın kısımlarında açılıp kapanabilen havalandırma menfezleri bulundurulur.

(5)    Doğal havalandırma uygulanması hâlinde, dış duvarların her 600 cm’si için en az 1 adet menfez bulunması şarttır. Dış duvar uzunluğunun 600 cm’yi geçmesi hâlinde, menfez adeti aynı oranda artırılır. Menfezlerin her birinin alanının en az 140 cm2 ve menfezlerin toplam alanı-nın, döşeme alanının her metrekaresi için en az 65 cm2 olması gerekir.
(6)    Havalandırma fan ile yapılıyor ise;

a)    Patlama ve kıvılcım güvenlikli (ex–proof) malzeme kullanılması,

b)    Havalandırma debisinin döşemenin her bir m2’si için en az 0.3 m3/dak olması,
c)    Havalandırma çıkış ağzının diğer binalardan en az 3 m uzaklıkta bulunması, ç) Havalandırma kanalının zeminden itibaren tespit edilmesi,

d)    Kablo ve pano tesisatının kıvılcım güvenlikli olması,

şarttır.

(7)    Depoların döşemeleri tabii veya tesviye zemin seviyesinden aşağıda ol a-maz. Döşemenin doldurulmuş durumda olması ve havalandırılması gerekir.

(8)    Tüpler, depoların çıkış kapıları ve merdiven boşlukları yakınına konulamaz ve kaçış yollarını engelleyecek şekilde depolanamaz.

(9)    Tüpler, vanalarının üzerinde emniyet tıpası takılmış olarak ve dolu tüpler ise, vanala-rının üzerinde ilk kullanım kapağı takılmış olarak depolanır.

(10)    Boş tüpler tercihen açıkta depolanır. Bina içinde depolanacaklar ise, depolama mikta-rının hesaplanmasında dolu tüp gibi kabul edilir.

(11)    Depo binalarının elektrik sistemleri, ankastre olarak kıvılcım ve kısa devre oluştur-mayan özellikteki malzeme ile yapılır. Elektrik anahtarlarının binanın dış yüzeyinde ve zeminden 2 m yükseklikte bulunması ve aydınlatma armatürlerinin tavana monte edilmiş olması gerekir.

(12)    Depolarda ısıtma sadece merkezi sistem ile yapılır ve ısı merkezi dışarıda olur. Tüp-lerin kalorifer radyatörlerinden en az 2 m uzaklıkta bulundurulması gerekir.

(13)    Özel olarak inşa edilmiş LPG dağıtım depolarında, tüplere doldurulmuş durumda en çok 10000 kg gaz bulundurulabilir. Bu binaların okul ve cami gibi kamuya açık binaların arsa sınırından en az 25 m ve diğer binaların arsa sınırından en az 15 m uzaklıkta bulunması gerekir. LPG ve ticari propan tüpleri, birbiriyle karışmayacak şekilde depolanır.

(14)    Bina dışında LPG’nın tüplere doldurulmuş hâlde depolandığı mahallin emniyet şeri-dinin, asgari emniyet uzaklıklarının Ek-9’daki gibi olması şarttır.

(15)    Bina dışındaki özel tüp depolarının bulunduğu güvenlik sahası, tel çit veya duvar ile çevrilir ve üzerine ikaz levhaları konulur.

(16)    Tüp depolanmasında kullanılan özel binaların girişine ikaz levhaları konulur.

5296

LPG’nin dökme olarak depolanması

MADDE 107- (1) LPG’nın dökme olarak depolandığı yeraltı ve yerüstü tanklarının, bina-lara, bina gruplarına, komşu arsa sınırına ve ana trafik yollarına veya demir yollarına olan uzak-lıkları ile tankların birbirlerine olan uzaklıklarının Ek-10’da belirtilen şekilde olması mecburidir.

(2) LPG’nın yerüstü tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;

a)    Dökme LPG depolama tankları, taş veya beton bir zemin üzerine oturtulmuş olarak ve yanmaz yapıda ayaklar üzerine tesis edilir.

b)    Dökme LPG depolama tankları, fuel-oil, benzin ve motorin gibi diğer bir yanıcı sıvı depolanan tanklar ile aynı havuzlama duvarı ile çevrilmiş bir mahalde tesis edilemez ve bu duvar-lardan en az 3 m uzaklıkta kurulur.

c)    Dökme LPG depolanacak yatay tanklar, genleşmeye ve daralmaya imkân verecek des-tekler üzerine yerleştirilir. Tankların temele veya ayaklara değen kısımları, korozyona karşı koru-nur.

(3) LPG’nın yeraltı tanklarında dökme olarak depolanması hâlinde;

a)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yeraltı depolama tanklarının en üst yüzeyinin toprak seviyesinden en az 300 mm aşağıda kalacak şekilde olması şarttır.

b)    Yeraltı depolama tanklarının, motorlu araçların trafik etkisine ve aşındırıcı fiziki etkile-rin söz konusu olduğu yerlerde bu fiziki etkilere karşı korunmuş olması gerekir.

c)    Yeraltı depolama tankları ve yeraltı boru donanımı, toprak özellikleri dikkate alınarak korozyona karşı korunur.

ç) Toprak altına konulacak olan tanklar, yeraltı su seviyelerine göre uygun bir şekilde ta-sarlanır.

LPG perakende satış yerleri

MADDE 108- (1) Perakende satış yerlerinde en çok 500 kg LPG bulundurulabilir. LPG bayilerine ait özel depolar var ise, 750 kg daha LPG bulundurulabilir. Perakende satış yerlerinin kapalı mahallerinde ticari propan tüpü bulundurulamaz.

(2) Perakende satış yerleri, tercihen tek katlı ahşap olmayan binalarda, bunun mümkün olmaması hâlinde, çok katlı ahşap olmayan binaların zemin katında bulunabilir. Perakende satış yerlerinin başka bir işyeri veya mesken ile kapı veya pencere ile bağlantısının bulunmaması gere-kir.

(3) LPG perakende satış yerleri, iş hanları, oteller, eğlence yerleri, pansiyonlar ve kahve-haneler gibi topluma açık yerler ile kolay yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile benzeri mad-delerin depo ve satış yerleri altında, üstünde ve bitişiğinde bulunamaz.

(4) Perakende satış yerlerinin itfaiye ve cankurtaran araçlarının kolayca girip çıkabilecek-leri cadde ve sokaklar üzerinde olması gerekir.

(5) Perakende satış yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine imkân verecek genişlikte çıkışı olmayan yerlerde tesis edilemez.

(6) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Perakende satış yerleri en az 120 dakika yangına dayanıklı binalarda kurulur ve bir başka işyeri veya konut ve benzeri yerlere ahşap kapı veya ahşap veya madeni çerçeveli camekân bölme ile irtibatlı olamaz. Şayet bölme gerekli ise en az 90 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılması şarttır. Binalardaki giriş ve çıkış kapılarının, pencerelerin ve panjurların-basınç karşısında dışarıya doğru açılması ve tehlike anında bina içinde bulunanların kolayca kaçabilmelerini veya tahliye edilebilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekir.

5297

(7)    Özel bina ve odaların çatısında ve sokak, cadde, bahçe ve benzeri cephe duvarlarında, kesit alanı kapalı hacmin her 3 m3’ü için en az 0.2 m2 esasına göre hesaplanmış patlama panelleri inşa edilir.

LPG tüplerinin kullanılması

MADDE 109- (1) Evlerde 2’den fazla LPG tüpü bulundurulamaz.

(2)    LPG tüpleri dik konumda bulundurulur. Tüp ile ocak, şofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar arasında hortum kullanılması gerektiğinde, en fazla 150 cm uzunluğunda ve ilgili stan-dartlara uygun eksiz hortum kullanılır ve bağlantılar kelepçe ile sıkılır.

(3)    Tüpler, mümkünse balkonlarda bulundurulur. Kapalı veya az havalanan bir yerde tüp bulundurulacak ise bu bölümün havalandırılması sağlanır.

(4)    Tüplerin konulduğu yerin doğrudan doğruya güneş ışınlarına maruz kalmaması ve radyatörlerin, soba veya benzeri ısıtıcıların yakınına tüp konulmaması gerekir.

(5)    LPG kullanılan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaçağını tespit eden ve sesli olarak uyaran gaz uyarı cihazının bulundurulması mecburidir.

(6)    İşyeri veya topluma açık her türlü binada zemin seviyesinin altında kalan tam bodrum katlarında LPG tüpü bulundurulamaz.

(7)    Tüpler ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.

(8)    Bina dışındaki tüplerden bina içindeki tesisata yapılacak bağlantıların, çelik çekme veya bakır borular ile rakor kullanılmadan kaynaklı olması gerekir. Ana bağlantı borusuna kolay görülen ve kolay açılan bir ana açma-kapama valfi takılır. Tesisat, duvar içerisinden geçirilemez.

(9)    LPG, tavlama ve kesme gibi işlemler için kullanıldığında, iş sonuçlanır sonuçlanmaz tüpler depolama yerlerine kaldırılır.

(10)    Sanayi tesisleri içersinde LPG kullanıldığında, tüpler bina içinde depolanacak ise; te-sisten özel bölmelerle ayrılmış, depolama kurallarına uygun, havalandırılması sağlanan özel bir yere konulur.

(11)    Tüplerin değiştirilmesinde gaz kaçaklarının kontrolü için bol köpürtülmüş sabundan faydalanılır ve ateş ile kontrol yapılmaz. Ev tipi ve sanayi tipi tüplerin değiştirilmeleri, tüpleri satan bayilerin eğitilmiş elemanları tarafından ve bayilerin sorumluluğu altında yapılır.

(12)    Kesme, kaynak ve tavlama gibi ısıya bağlı işlemler sırasında, oksijen tüplerinin ve beraberinde kullanılan LPG tüplerinin bağlantılarında alev tutucu emniyet valflerinin takılı olması gerekir.

LPG ikmal istasyonları

MADDE 110- (1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) LPG ikmal istasyonlarında emni-yet mesafeleri bakımından Ek-13’te yer alan uzaklıklara, diğer güvenlik tedbirleri bakımından ise ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur.

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) LPG ikmal istasyonlarındaki tanklar yeraltında

tesis edilir.

(3)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Dispenser ile trafik yolu arasında giriş-çıkış kısmı hariç en az 50 cm yüksekliğinde sabit korugan yapılır. Dispenser ve tank sahasına, yerden en fazla 20 cm yüksekte, kıvılcım güvenlikli (Muhtemel Patlayıcı Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof), en az birer LPG algılayıcısı olan sesli veya ışıklı gaz dedektörü ve alarm sistemi konulur. Gaz kaçağı olması hâlinde, alarm sisteminin tesisin yangın söndürme ve aydınlatma sistemi hari-cinde bütün elektriğini kesebilmesi gerekir.

5298

(4)    Tankın çevresi, tank dış cidarının en az 1 m uzağından itibaren en az 180 cm yüksek-likte tel örgü veya tel çit ile çevirilir.

(5)    Tank sahasında ve dispenserin 5 m'den daha yakınında herhangi bir kanal veya kanali-zasyon girişi ve benzeri çukurluklar bulunamaz.

(6)    Tankların 3 m yakınında yanıcı madde bulundurulamaz ve bu uzaklıktaki kolay tutu-şabilen kuru ot ve benzeri maddelerle gerekli mücadele yapılır.

(7)    Boru, vana, pompa, motor ve dispenser üzerindeki bütün topraklamaların eksiksiz ol-ması ve tanklara katodik koruma yapılması gerekir.

(8)    İstasyon sahası içerisinde, çapraz ve karşılıklı konumda, 2 adet spiral hortumlu yangın dolabı ve 1 adet sis lansı bulundurulması, bunlar için en az 20 m³ kapasitede yangın suyu deposu tesis edilmesi ve yangın dolaplarının 700 kPa basıncı olan pompa ile su deposuna bağlanması mecburidir.

LPG depolanması ve ikmal istasyonları ile ilgili güvenlik tedbirleri

MADDE 111- (1) LPG depolanmasında ve ikmal istasyonlarında aşağıda belirtilen yan-gın güvenlik tedbirlerinin alınması mecburidir.

a) Genel tedbirler:

1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Tank etrafında çukur zemin, foseptik ve benzerle-ri bulunamaz.

2) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yerüstü tankları en az 3 m ve yeraltı tankları en az 1 m uzaklıktan itibaren tel örgü veya çit ile çevrilir ve bu mesafeler içerisinde ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulmaz.

3) Tankların yakınından veya üstünden elektrik enerjisi nakil hatları geçemez. Anma geri-limi 0.6 ilâ 10.5 kV olan nakil hattının, dikey doğrultudan her yandan 2 m uzaklıkta ve anma gerilimi 10.5 kV’ın üzerinde olan nakil hattının da, yatay doğrultuda her yönden 7.5 m uzaklıkta olması gerekir.

4) Depolama alanlarında, çıkabilecek yangınları güvenlik sorumlularına uyarı verecek bir alarm sistemi olması şarttır.

5) Tank sahasına her yönden okunacak şekilde ikaz levhaları yerleştirilmesi gerekir.

6) Örtülü tankların; toprak veya yanmaz nitelikte korozyona ve ısıya dayanıklı malzeme ile veyahut dere kumu ile örtülmesi, örtü kalınlığının en az 300 mm olması, örtülü ve toprakaltı tanklarda katodik koruma yapılması şarttır.

b) Algılama ve elektrik tesisatı:

1) Depo ve tank sahasındaki elektrik tesisatı, patlama ve kıvılcım güvenlikli olarak proje-lendirilir.

2) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Gaz kaçaklarına karşı patlama ve kıvılcım güven-likli gaz algılama sistemi (Muhtemel Patlayıcı Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof) yapılır.

3) Gaz kapatma vanasının algılama sistemine bağlanması ve tehlike anında otomatik ola-rak kapanması; ayrıca, gaz kapatma vanasının, gaz kaçağı ve yangın hâlinde uzaktan kapatılabilir özellikte olması gerekir.

4) Yangın veya gaz kaçağı gibi acil hâllerde personeli ikaz etmek üzere, sesli alarm siste-mi bulunması mecburidir.

5) Yıldırım tehlikesine karşı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldırımdan ko-runma tesisatı yapılır.

5299

6)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yerüstü tank boru ve dispenserlerin topraklama-larının uygun olması, tank ve dispenser bölgesinde statik topraklama penseleri bulunması gerekir.

c) Soğutma ve söndürme sistemleri:

1)    Depo ve tank alanlarında TS 862-EN 3’e uygun en az 2 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı bulundurulur. Kapasitesi 10000 kg’dan fazla 100000 kg’dan az olan depolara, en az 1 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı ilave edilir. 100000 kg üzerindeki her 250000 kg için ilave olarak 1 adet 12 kg’lık kuru kimyevi tozlu söndürme cihazı bulundurulur.

2)    Toplam kapasitesi 10 m3’den daha büyük depolarda ve yerüstü tanklarında soğutma için yağmurlama sistemi bulunması mecburidir. Projelendirmede, risk analizi sonuçlarına göre, bir yangın anında çevresindeki en fazla tankı etkileyebileceği kabul edilen yangına maruz tankın toplam dış yüzey alanı ile bu tanktan etkilenebilecek yakın çevresindeki tankların yalnızca dış yüzey alanlarının 1/2’sinin toplamının her m2’si için 10 l/dak, tankların depolama alanı içerisinde birden fazla bölgede gruplandırılması hâlinde, yine aynı esaslara göre bulunacak en büyük tehlike riski taşıyan grup tankların veya tank dış yüzey toplam alanlarının her m2’si için 10 l/dak veya tüp depolama, dolum tesisi platformu ve sundurma gibi alanlarının her m2’si için en az 10 l/dak su debisi alınması ve su deposunun bu debiyi en az 60 dakika karşılayacak kapasitede olması gere-kir. Hesaplanan su miktarını depolama tankları üzerine veya platform veya sundurma alanına uygun şekilde dağıtabilecek yağmurlama sistemi yapılması şarttır. Yağmurlama sistemine ve yangın musluklarına ihtiyaca uygun olarak suyu pompalayacak, birbirini yedekleyecek en az 2 pompa bulundurulur ve bu pompaların çıkış basıncı 700 kPa’dan az olamaz. Pompaların çalıştı-rılmasının otomatik veya uzaktan kumandalı olması ve bu sistemin haftada en az bir kere çalıştırı-larak kontrol edilmesi gerekir. Pompalardan birisinin jeneratörden doğrudan beslenmesi veya dizel yangın pompası olması şarttır.

3)    Tüp depolama tesislerinde en az 2 adet yangın hidrantı veya komple yangın dolabı bu-lundurulur. Yangın dolaplarında itfaiye standartlarına uygun hortum ve lans bulundurulur.

4)    Kapasitesi 100 m3’den fazla olan yerüstü tüp depolama tesisleri ile tank ve dolum tesis-lerine çaprazlama olarak her birisi en az 1200 l/dak debide en az 2 adet sabit monitör yerleştirilir.

ç) Bakım, eğitim ve testler:

1)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Statik topraklama ölçümleri, yılda en az 1 defa yetki belgeli uzman kişi ve kuruluşlar tarafından yapılır ve sonuçları dosyalanır. Yaylı emniyet valflerinin hidrostatik testleri, 5 yılda bir yapılır. Tankların hidrostatik testleri ise 10 yılda bir yapılır. Türk Standartlarında ve Avrupa Standartlarında belirtilen hidrostatik test alternatifi olan test ve kontrol yöntemleri de uygulanabilir.

2)    LPG satılması, taşınması, kullanılması ve denetlenmesi gibi işler ile direkt olarak ilgi-lenen personelin tamamına LPG güvenlik tedbirleri, istasyonlardaki ilgililere ise, gaz kaçağı veya yangın olduğunda müdahalenin nasıl yapılması gerektiği, gaz şirketleri tarafından uygulamalı tatbikat ile anlatılır. Nazari ve uygulamalı eğitimleri veren firmalar, bu eğitime tabi tutulmuş personele belge verir.

Doğalgaz kullanım esasları

MADDE 112- (1) Doğalgaz kullanımı konusunda, doğalgaz ile ilgili mevzuat ve standart hükümlerine ve aşağıda belirtilen hususlara uyulur.

5300

a)    Doğalgazın kazan dairelerinde kullanılması hâlinde, kazan dairesinde bulunan ve ener-jinin alınacağı enerji tablosunun, etanj tipi patlama ve kıvılcım güvenlikli olması, kumanda buton-larının pano ön kapağına monte edilmesi ve kapak açılmadan butonlar ile çalıştırılması ve kapa-tılması gerekir.

b)    Kazan dairelerinde, muhtemel tehlikeler karşısında, kazan dairesine girilmesine gerek olmaksızın dışarıdan kumanda edilerek elektriğinin kesilmesini sağlayacak biçimde ilave tesisat yapılır.

c)    Kazan dairelerinde aydınlatma sistemleri; tavandan en az 50 cm sarkacak şekilde veya üst havalandırma seviyesinin altında kalacak şekilde veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya contalı glop tipi armatürler ile yapılır ve tesisat antigron olarak tesis edilir.

ç) Isı merkezlerinin girişinde 1 adet emniyet selonoid vanası bulunması ve bu vananın en az 2 adet patlama ve kıvılcım güvenlikli kademe ayarlı gaz sensöründen kumanda alarak açılması gerekir. Büyük tüketimli ısı merkezlerinde, entegre gaz alarm cihazı kullanılması da gerekir.

d)    Cebri havalandırma gereken yerlerde fan motorunun brülör kumanda sistemi ile paralel çalışması ve fanda meydana gelebilecek arızalarda brülör otomatik olarak devre dışı kalacak şekilde otomatik kontrol ünitesi yapılması gerekir. Hava kanalında gerekli hava akışı sağlanma-yan hâllerde, elektrik enerjisini kesip brülörü devre dışı bırakması için, cebri hava kanalında duyarlı sensör kullanılır. Brülör ve fan ayrı ayrı kontaktör termik grubu ile beslenir.

e)    Kazan dairelerinde bulunan doğalgaz tesisatının veya bağlantı elemanlarının üzerinde ve çok yakınında yanıcı maddeler bulundurulamaz.

f)    Doğalgaz kullanım mekânlarında herkesin görebileceği yerlere doğalgaz ile ilgili olarak dikkat edilecek hususları belirten uyarı levhaları asılır.

g)    Herhangi bir gaz sızıntısında veya yanma hadisesinde, gaz akışı, kesme vanasından otomatik olarak durdurulur.

ğ) Brülörlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini önleyen armatürler kullanılır.

h)    Bina servis kutusu, ilgili gaz kuruluşunun acil ekiplerinin kolaylıkla müdahale edebile-ceği şekilde muhafaza edilir. Servis kutusu önüne, müdahaleyi zorlaştıracak malzeme konulamaz ve araç park edilmez.

ı) Bina içi tesisatın, gaz kesme tüketim cihazlarının ve bacaların periyodik kontrolleri ve bakımları yetkili servislere yaptırılır.

i)    Doğalgaz kullanıcılarının tesisatlarını tanıması, gaz kesme vanalarının yerlerini öğren-mesi ve herhangi bir gaz kaçağı olduğunda buna karşı hareket tarzına dair bilgi sahibi olması gerekir.

j)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bu-lunan otel ve motel gibi konaklama tesisleri, toplanma amaçlı binalar, sağlık, eğitim, ticaret ve sanayi binaları ile yüksek binaların ana girişinde, sarsıntı olduğunda gaz akışını kesen tertibat, gaz dağıtım şirketi veya yetkili kıldığı kuruluş tarafından yaptırılır ve belediye gaz dağıtım şirketi tarafından kontrol edilir. Gaz akışını kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akışını kestiği takdir-de kesilen gazın tekrar açılması için bir bedel talep edilemez.(1)

_________________________

(1)    Danıştay Onuncu Dairesinin 12/4/2010 tarihinde E.:2009/13647 sayılı kararı ile bu fıkrada değişiklik yapan 9/9/2009 tarih ve 27344 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 44 üncü maddesinde yer alan “yüksek” ibaresinin yürütmesi durdurulmuştur.

5301

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yanıcı ve parlayıcı Sıvılar

Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

MADDE 113- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvılar aşağıdaki şekilde tanımlanır ve sınıflara ayrı-

lır:

a)    Yanıcı sıvılar, parlama noktası 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır. Yanıcı sıvılar aşağıdaki alt sınıflara ayrılır:

1) Sınıf II sıvılar: Parlama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek ve 60 °C’dan düşük olan sıvı-

lardır.

2) Sınıf IIIA sıvılar: Parlama noktaları 60 °C ve daha yüksek ve 93 °C’dan düşük olan sı-vılardır.

3) Sınıf IIIB sıvılar: Parlama noktaları 93 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.

b)    Parlayıcı sıvı (Sınıf I), parlama noktası 37.8 °C’ın altında ve 37.8 °C’daki buhar basıncı 276 kPa’ı aşmayan sıvılar parlayıcı sıvı, yani, Sınıf I olarak kabul edilir. Sınıf I sıvılar, aşağıdaki alt sınıflara ayrılır:

1) Sınıf IA sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan ve kaynama noktaları 37.8 °C’dan dü-şük olan sıvılardır.

2) Sınıf IB sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan düşük ve kaynama noktaları 37.8 °C ve daha yüksek olan sıvılardır.

3) Sınıf IC sıvılar: Parlama noktaları 22.8 °C’dan yüksek ve 37.8 °C’dan düşük olan sıvı-

lardır.

(2) Parlama noktasının üzerinde ısıtılan Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, Sınıf I olarak kabul

edilir.

Bildirim ve izin mecburiyeti

MADDE 114- (1) Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar dışında olup depolama yerine göre depo-lanan miktarı Ek-11’de verilen değerleri aşan yanıcı ve parlayıcı sıvı depolarının, ilgili mevzuat uyarınca bildirimi mecburidir. Depolanan miktarın, Ek-11’de verilen değerlerin üst sınırını aşması veya depolanan yerin farklı olması hâlinde, ayrıca itfaiye teşkilatından izin alınması şarttır.

(2)    Sınıf I ve Sınıf II sınıfı sıvıların doldurulduğu kapalı hacimlerde, saatte 200 litreden fazla dolum yapılıyor ve 1000 litreden fazla yanıcı sıvı bulunduruyor ise, itfaiye teşkilatından izin alınması mecburidir.

(3) Sınıf II, Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvılar, Sınıf I sıvılar ile beraber depolanıyor ise, 5 lit-re Sınıf II ve Sınıf IIIA, 1 litre Sınıf I sıvıya eşdeğer olarak alınır ve toplam miktar buna göre hesaplanır.

Azami depolama miktarları ve depolama şekilleri

MADDE 115- (1) Koridorda, geçişlerde, merdiven sahanlığında, merdiven altında, bod-rumda, herkesin girebileceği hol ve fuayelerde, kaçış yollarında, çalışılan yerlerde, lokanta ve kahvehane gibi umuma açık yerlerde parlayıcı ve yanıcı sıvı depolanamaz.

5302

(2)    Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayırılan ve tali derecedeki işlemler yürütülen binalarda, depolama odasında veya 200 °C’de 10 dakika yangına dayanıklı dolap içerisinde;

a) Sınıf IA sıvılar 100 litre orijinal kabında,

b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 500 litre orijinal kabında,

c) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam 2500 litre taşınabilir tanklarda, depolanabilir.

(3)    Diğer kullanım alanlarından yangına en az 90 dakika dayanıklı duvar ve döşemeler ile ayrılan perakende satış yerlerinde yanıcı ve parlayıcı sıvılar, 200 °C’de 10 dakika yangına daya-nıklı kabin ve orijinal ambalaj içinde aşağıda belirtilen miktarları aşmamak şartıyla, beher m2 taban alanı için 5 litre bulundurulabilir.

a) Sınıf IA sıvılar, en fazla 100 litre,

b) Sınıf IB, Sınıf IC, Sınıf II ve Sınıf IIIA sıvılar, toplam kapasite miktarı orijinal kapla-rında en fazla 1000 litre,

c) Sınıf IIIB sıvılar, en fazla 2500 litre, bulundurulabilir.

(4)    Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar dökme hâlde bulunduruluyor ise, 119 uncu ve 120 nci madde hükümleri uygulanır.

Tehlike bölgelerinin tanımları

MADDE 116- (1) İlgili yönetmelik ve standartlara uygun olmak şartıyla, tehlike bölgeleri üçe ayrılır:

a) 0. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının devamlı surette veya uzun süre mevcut olduğu boru ve kap içleri gibi bölgelerdir.

b) 1. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olduğu dolum borusu civarı ve armatürler gibi bölgelerdir.

c) 2. Bölge: Patlayıcı gaz-hava karışımının normal çalışma sırasında oluşma ihtimalinin olmadığı ve fakat olması hâlinde yalnız kısa bir süre için mevcut olduğu, tankların yakın çevresi gibi bölgelerdir.

Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar

MADDE 117- (1) Tehlike bölgelerindeki sınırlamalar aşağıda belirtildiği şekilde olur:

a) 0. Tehlike Bölgesinde, beklenen yüksek işletme tehlikesi sebebiyle yalnız bu Bölgede kullanılmasına müsaade edilmiş ve var ise Türk Standartları Enstitüsü sertifikalı veya uygunluk belgeli olan cihazların kullanılması mecburidir.

b) 1. Tehlike Bölgesinde, yalnız patlama ve kıvılcım güvenlikli cihaz ve sistemler kullanı-lır. Bu bölgeye taşıma araçlarının girmesine, ancak patlayıcı karışımların oluşmasını önleyecek tedbirlerin alınmış olması hâlinde müsaade edilir.

c) 2. Tehlike Bölgesinde, sadece kıvılcım oluşturmayan ve buhar hava karışımının tutuş-ma sıcaklığının 4/5 sıcaklığına erişmeyen cihaz ve sistemler kullanılabilir. Bu Bölgede basınçlı, sıvılaştırılmış veya basınç altında çözünmüş gazlar, yanmayan ve sağlığa zararlı olmayan gazlar ve söndürme cihazları hariç olmak üzere, sadece yangına en az 120 dakika dayanıklı kapalı ha-cimlerde depolanabilir.

5303

Depo binası içinde depolama

MADDE 118- (1) Yanıcı ve parlayıcı sıvıların depolandığı depo binaları en az 120 dakika yangına dayanıklı şekilde yapılır. Sınıf I parlayıcı sıvıların depolandığı binaların bodrum katının bulunmaması gerekir. Sınıf II sıvılar, bodrum katta depolanamazlar. Sınıf IIIA ve Sınıf IIIB sıvı-lar bodrum katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geçemez.

(2)    Bir kapalı hacimde beher yığında Ek-12/A’da belirtilen değerleri aşmamak kaydıyla, en fazla 5 ayrı yığın oluşturarak, her bir yığının birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak üzere parla-yıcı sıvı depolanabilir. Aynı hacimde çeşitli tehlike sınıflarına giren sıvılar birlikte depolanıyor ise, toplam depolanacak miktar, en yüksek tehlike sınıfına göre alınır ve;

a) Sınıf IA + Sınıf IB/2 b) Sınıf IA + Sınıf IC/4 c) Sınıf IA + Sınıf II/12 ç) Sınıf IA + Sınıf IIIA/40 d) Sınıf IA + Sınıf IIIB/80
şeklinde depolanır. Sınıf IA cinsinden depolanan toplam sıvı miktarı, 12500 litreyi geçe-

mez.

(3)    Yanıcı ve parlayıcı sıvıların, bunların işlendiği fabrika ve atölye binalarında depolan-masına, Ek-12/B’de belirtilen değerleri aşmaması ve işlemin yürütüldüğü alandan tecrit edilmiş bir alan içinde yer alması şartı ile izin verilir.

(4)    Depo hacimleri 1. Tehlike Bölgesidir. Depo hacminden dışarıya açılan kapılardan ve pencerelerden ve diğer açıklıklardan itibaren 5 m yarıçapındaki bölge, döşemeden 0.8 m yüksek-liğe kadar 2. Tehlike Bölgeleridir.

(5)    Depo hacimlerine işi olmayanların girmesi yasaklanır ve uygun bir levha ile bu yasak

belirtilir.

(6)    Komşu hacimlere boru geçişlerinin ve tavan deliklerinin yanıcı olmayan yapı malze-meleri ile buhar hava karışımı geçmeyecek şekilde tıkanması mecburidir.

(7)    Depo binaları, konutlara ve insanların bulunduğu hacimlere bitişik olamaz.

(8)    Döşemelerin depolanan sıvı için geçirgen olmaması ve yanıcı olmayan malzemeden yapılması gerekir. Dökülen yanıcı sıvının, atık su çukurlarına, kanallara, borulara ve boru ve tesisat kanallarına sızması önlenir. Kapılar en az 120 dakika yangına dayanıklı olur.

(9)    Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandırılması ve elektrik ile teknik kurallara uygun şekilde aydınlatılması gerekir. Doğal çekim yetişmiyor ise, döşeme düzeyinde etkili, saatte en az 6 hava değişimi yapacak patlama ve kıvılcım güvenlikli mekanik bir düzen kurulur.

Açıkta yerüstü depolama

MADDE 119- (1) Açıkta kurulan yerüstü tanklarının meskun yerlerden ve kara ve demir yollarından uzaklığı Ek-12/C’de verilen esaslara göre belirlenir.

(2)    Havuzlama:

a) Havuzlama hacmi, aynı büyüklükte tanklar kurulu ise bir tankın hacmine, çeşitli boy-larda tanklar var ise en büyük tankın hacmine eşit olur.

b) Havuzlama hacmi, taşınabilir tankların toplam hacimlerinin % 75'ine veya en az en bü-yük taşınabilir bir tankın hacmine eşit olur.

5304

c)    Karma depolama yapılır ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara göre yapılan hacimlerin toplamına eşit olur.

ç) Ham petrol ve karbonsülfür depolandığında, havuzlama hacmi, toplam hacme eşit alı-

nır.

d)    Ham petrol ve karbonsülfür dışındaki, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III yanıcı sıvılar, toplam hacim Sınıf IA parlayıcı cinsinden 12500 litreyi geçmediği sürece, tek havuzlama bölgesinde depolanabilir.

e)    Ham petrol veya karbonsülfür için, depolanan hacim 15000 m³’ü ve havuzlama yüzeyi 700 m²’yi geçmediği sürece, bir havuzlama bölgesi yapılabilir.

f)    (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, sınıfı, Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvılar ile be-raber depolandığında da geçerlidir.

g)    Havuzlama bölgesi hafriyat veya setler ile yapılabilir. Sızdırmazlığı sağlayan folyo dı-şında bütün malzemenin yanmaz olması ve cidarların yangın hâlinde sızdırmaz kalması gerekir. Folyolar yanıcı ise, yangına karşı korunması şarttır.

ğ) Tankların, yüksekliklerinin 4/5’inden daha alçak olan set ve duvarlardan en az 3 m uzaklıkta olması gerekir. Bu konudaki ölçüm, tank cidarından yapılır.

h)    Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolarından boru geçiyor ise, bunların sızdırmaz şekilde yerleştirilmesi ve havuzlama hacminden su boşaltma imkânı bulunması gerekir. Akıntıla-rın kapanabilir ve yanıcı sıvıyı ayırabilen düzen ile donatılması şarttır.

ı) Havuzlama hacmi içinde bölmeler yapılmış ise, bunların yüksekliği dış duvarların yük-sekliğinin 4/5’inden daha az olamaz ve kanal var ise, üstünün açık olması gerekir. Bu amaçla kanal üzerine ızgara konulabilir.

i)    Havuzlama bölgesinde, tanklar dışında yalnız armatür ve boru bulunabilir.

(3) Koruma bölgesi:

a)    Yerüstü tanklarında yapılan depolamada, tankların çevresinde koruyucu uzaklık bıra-kılması gerekir. Bu uzaklıklar, Ek-12/C’de verilen değerlere göre belirlenir.

b)    Depolama taşınabilir kaplar ile yapılıyor ise, uzaklıklar Ek-12/D’de verilen değerlere uygun olarak belirlenir. Uzaklıklar, depolanan kap topluluğunun dış sınırlarından itibaren ölçülür.

c)    Koruyucu bölge genişliği tank cidarından itibaren ölçülür ve en az 2/3’ünün havuzlama bölgesi dışında olması gerekir. Ölçümde, havuzlama duvarının iç kenarının üstü esas alınır.

ç) Gerekli olan emniyet havuzlama bölgesi dışında kurulu, yangına 120 dakika dayanıklı, tankın en az 4/5'i yüksekliğinde bir duvar veya set ile sağlanıyor ise; koruyucu bölge, itfaiyenin görüşü alınarak daha dar tutulabilir.

d)    Koruyucu bölgede depo işletmesinin yapılabilmesi için gerekli olan tesis ve binalar, havuzlama bölgesi dışında olmak şartı ile kurulabilir.

(4) Tehlike bölgeleri:

a)    Aşağıdaki maddelerde aksi belirtilmediği sürece tank cidarından itibaren 5 m'lik bir uzaklık, zeminden 0.8 m yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.

b)    Yanıcı sıvılar bir havuzlama bölgesi içinde depolanmış ise, bu bölge havuz setinin üst kenarının 0.8 m üstüne kadar 1. Tehlike Bölgesidir.

c)    Yanıcı sıvıların yerüstünde açıkta depolandığı arazinin, genel trafik akışına açık olma-ması gerekir.

ç) Depolama sahasına işi olmayanların girişinin yasaklanması ve bu yasağın uygun bir levha ile gösterilmesi gerekir.

5305

Depolama tankları

MADDE 120- (1) Yeraltı tanklarında, yerüstü tanklarında ve taşınabilir kapların doldu-rulduğu ve boşaltıldığı yerlerde uyulması mecburi olan hususlar bu maddede belirtilmiştir:

(2)    Yeraltı tankları:

a)    Yeraltı tankı, yeraltına tamamen gömülü, üzerindeki toprak tabakası en az 60 cm olan ve ayrıca üstü en az 10 cm’lik bir beton tabakası ile örtülen tankı ifade eder. Yeraltı tankı üzerin-de araç trafiği olacak veya olma ihtimali var ise, üzerinden geçecek araçların vereceği zararı önlemek üzere, tankın üzerinin en az 60 cm kalınlığında sıkıştırılmış dolgu malzemesi ile ve dolgunun üzerinin de 15 cm kalınlığında demir takviyeli beton plaka ile kapatılması şarttır. Beton plaka kullanıldığında, plakanın yatay düzlemde her yönde, tankın oluşturduğu alanın kenarların-dan en az 50 cm taşması gerekir. Beton plaka ile üzeri kapatılmayan tankların üzerinden araç geçişini önlemek üzere, tankın gömülü olduğu alanın etrafı en az 180 cm yüksekliğinde tel örgü ile çevrilir.

b)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Tankların meskun yerlere olan uzaklığı ile kendi aralarındaki uzaklık için Ek-12/Ç’deki değerler esas alınır.

c)    Yeraltı tanklarının içi, 0. Tehlike ve bakım işlerinin yapıldığı kanal veya kapak bölme-si, 1. Tehlike Bölgesidir.

ç) Yeraltı tanklarının beklenen mekanik etkilerde ve yangın hâlinde sızdırmaz kalabilmesi

gerekir.

d)    Korozyona dayanıklı olmayan malzemeden yapılmış yeraltı tankları, korozyon tehlike-sine karşı, dışından zedesiz ve zarar görmemiş bir yalıtım tabakası ile korunur.

e)    Tankların kamuya ait boru ve diğer şebekelerden en az 1 m uzaklığa yerleştirilmesi ge-

rekir.

f)    Tankın, toprak doldurulmadan önce, en az 200 mm kalınlığında, yanmaz ve izolasyo-nuna etki etmeyen bir tabaka ile örtülmesi şarttır.

g)    Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun sağlamlığı ve yerleştiri-lirken sağlam kaldığı, yetkili bir kişi tarafından tankın yerleştirilmesi sırasında tespit edilir. Tank-ların zedelenmeden, hazırlanan çukura yerleştirilmeleri gerekir.

ğ) Tankların kapatılmaz bir havalandırma borusunun bulunması ve bu borunun doldurma sırasında gaz sıkışmasına meydan vermeyecek ebatta olması şarttır. Bu şart, bölmeli tanklarda her bölme için geçerlidir. Havalandırma borularının kapalı hacimlere açılmaması ve zeminden en az 4 m yüksekte açık havaya çıkması gerekir. Boru uçları, yağmur ve yabancı madde girişine karşı korunur.

(3) Yerüstü tankları:

a)    Yerüstü tanklarının içi, 0. Tehlike Bölgesidir.

b)    Yerüstü tanklarının beklenen mekanik etki ve yangın hâlinde sızdırmaz kalması gere-

kir.

c)    Tank cidarları dıştan korozyona maruz ve korozyona dayanıksız malzemeden yapılmış ise, uygun şekilde bu etkilerden korunur.

ç) Tanklar içindeki sıvı sebebiyle içerden korozyona maruz ise, tankların içi de uygun şe-kilde korunur.

d)    Tanklar ve bölmeli tankların her bölmesi havalandırma boruları ile donatılır.

5306

e)    Birkaç tank, ayrı tehlikeli gruba ait sıvılar ihtiva etmiyor veya içlerindeki sıvıların ka-rışmalarından tehlikeli bir reaksiyon beklenmiyor ise, ortak boru hattı üzerinden havalandırılabi-lir.

f)    Her tank veya tank bölmesinde, sıvı seviyesini gösteren bir düzen bulunur. Gösterge olarak cam veya benzeri borular kullanılıyor ise, bu boruların çabuk kapatılabilir bir vana ile donatılması ve vananın yalnız ölçüm için açılması gerekir.

g)    Tankın sıvı hacmine bağlanan her boru bir vana ile kapatılır. Vanalar, kolay ulaşılır ve görülen bir şekilde, tanka yakın olarak düzenlenir.

ğ) Sınıf I, Sınıf II ve Sınıf III sıvıların doldurulduğu tanklar, elektrostatik yüklemeye karşı emniyete alınır.

(4) Taşınabilir kapların doldurulduğu ve boşaltıldığı yerler:

a)    Taşınabilir veya araç üstü tankların doldurulup boşaltıldığı yerlerdeki teçhizatta, tankın elektrostatik yüklenme tehlikesini önleyecek tedbirler alınır.

b)    Dolum ve boşaltım yapılan yerlerde, akan sıvının yerüstü ve yeraltı su kaynaklarına ve kanalizasyona karışması önlenir.

c)    Dolum yapılan yerlerin 15 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksekliğe kadar ve dolum ağzından itibaren 5 m yarıçapa ve ağızdan 3 m yüksekliğe kadar olan civarı, 1. Tehlike Bölgesi-dir.

ç) Boşaltma yapılan yerlerden ve boşaltma sırasında açılan hava tahliye ağzından (buhar haznesinden) yanıcı buharların çıkabileceği açıklıkların 5 m yarıçapa ve zeminden 0.8 m yüksek-liğe kadar olan civarı, 2. Tehlike Bölgesidir.

Akaryakıt servis istasyonları

MADDE 121- (1) Servis istasyonları kurulurken bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında, Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik ve ilgili standart hükümlerine uyulur.

(2) Servis istasyonları kurulurken, Ek-13’de verilen uzaklıklara uyulur ve yeterli havalan-dırma sağlanır.

(3) İkmal kolonlarının içi, 1. Tehlike Bölgesidir. Kolonların orta noktalarından 1 m yarı-çaplı çevresi, kolon yüksekliğine kadar 2. Tehlike Bölgesidir.

(4) Akaryakıt istasyonlarının düzenlenmesinde aşağıda belirtilen esaslara uyulur:

a)    Akaryakıt servis istasyonlarında, akaryakıt, ancak 120 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen yeraltı tanklarında depolanabilir.

b)    Tanklar, betonarme havuz içerisine yerleştirilir. Tank başına 45000 litreyi geçmemek şartı ile, bir istasyonda 250000 litre akaryakıt depolanabilir.

c)    Akaryakıt servis istasyonunun tamamı, merkezi ve gelişmiş bir topraklama sistemine bağlanır. Topraklama hattından bir seyyar uç, dolum ağzı muhafazası içine alınarak boşaltım yapan tankerlerin topraklanmasında kullanılır.

ç) Enerji nakil hatları ve yeraltı kabloları ile ilgili hususlar hakkında, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrikli Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği hüküm-leri uygulanır.

d)    İkmal kolonları ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve araç çarpmalarına karşı emniyete alınır. Bunlar, zemin seviyesinin altına ve özellikle bodrumlara konulamaz.

e)    İkmal kolonunun 5 m yarıçaplı çevresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal, boru ve tesisat açıklıklarının bulunmaması gerekir. Boru ve kabloların geçtiği kanallarda yanıcı buhar karışımları meydana gelmesi, kum doldurulması gibi yollarla önlenir.

5307

f)    Boşaltma ünitesi, depo dolduğunda otomatik olarak kapanan bir vana ile donatılır veya vananın açma kolunda sabitleştirme düzeni bulunmaması gerekir.

g)    İstasyonda, her dispenser adasının yanında ve her binanın içerisinde, TS 862-EN 3'e uygun en az 1 adet 6 kg’lık kuru kimyevi tozlu, ilave olarak istasyon içerisinde farklı yerlerde ve fakat doldurma ağzına 7 m’den yakın ve 25 m’den uzak olmayacak şekilde, asgari 89 B söndürme etkisi olan en az 2 adet 50 kg'lık kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangın söndürme cihazı olması şarttır.

ğ) İstasyonda, yıldırım tehlikesine karşı ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun yıldı-rımdan korunma tesisatı yapılır.

Genel olarak yangından korunma işlemleri

MADDE 122- (1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yanıcı sıvıların depolandığı, dol-durulduğu ve nakledildiği tesislerin, yeterli yangın önleme sistemleri ile donatılması, bu sistemle-rin daima kullanıma hazır olacak şekilde tutulması ve bakımlarının yapılması gerekir. Gerekli düzen, deponun durumuna göre sabit, hareketli veya kısmen hareketli olabilir. Söndürücü olarak, özellikle köpük, karbondioksit, kuru kimyevi toz ve su kullanılabilir.

(2) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yağmurlama tesisatının, bir tank yangınında, komşu tankın ısınarak tutuşmasını ve patlamasını önleyecek kapasitede olması gerekir.

(3) Yanıcı sıvıların naklinde kullanılan pompalar gibi cihazların, bir yangın hâlinde hızlı ve engelsiz bir şekilde ulaşılabilecek bir yerden kontrol edilebilir olması şarttır. Bu şart, diğer sınıftaki sıvılar ile beraberce depolanan sınıf IIIA ve Sınıf IIIB yanıcı sıvılar için de geçerlidir.

(4) Tanklar ve tanklar ile iletken şekilde bağlanmış tesis bölümleri, toprağa karşı bir geri-lime sahip olmayacak şekilde kurulur. Topraklama hatlarının bağlantı uçları ve birleşme noktaları, kolay ulaşılabilecek şekilde düzenlenir ve gevşemeye karşı emniyete alınır. Bu hususta ayrıca topraklama ile ilgili yönetmelik hükümlerine uyulur.

(5) Tank ve bağlı bölümleri, yalnız başına topraklayıcı hat olarak kullanılamaz. Toprakla-yıcı hat malzemesi, tank ve borularda korozyon yapmayacak malzemeden seçilir.

(6) Tankların dolumu sırasında, tanktan dışarı çıkan buharın, hava karışımının orada çalı-şanlara ve başkalarına zarar vermeyecek şekilde açık havaya atılması gerekir. Yapıdan kaynakla-nan sebeplerle, bu karışımın uygun bir yerden dışarı atılması mümkün değil ise, karışımın uygun bir hortum veya boru hattı ile yanıcı sıvıyı boşaltan tanka geri beslenmesi sağlanır.

Bu bölümdeki hükümlerin uygulanmayacağı alanlar

MADDE 123- (1) Bu Bölümde yer alan hükümler;

a)    Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyet için yapılmayan, ısıtma merkezi kazan dai-releri ve yakıt depoları gibi depolama ve doldurma işleri hakkında,

b)    Araç depoları, yer değiştirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit te-sisler ile söz konusu araç ve tesislerin ayrılmaz parçası olan yakıt kapları hakkında,

c)    İşletmelerde, herhangi bir yanıcı sıvının, üretimde işlenmesi veya ürün veya ara ürün olarak kısa süre için depolanması hâlinde,

uygulanmaz.

5308

DOKUZUNCU KISIM

Yangın Güvenliği Sorumluluğu, Ekipler, Eğitim,

Denetim, İşbirliği, Ödenek ve İç Düzenlemeler

BİRİNCİ BÖLÜM

Yangın Güvenliği Sorumluluğu

Yangın güvenliği sorumluluğu

MADDE 124- (1) Yapı, bina, tesis ve işletmelerde yangın güvenliğinden; kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda en büyük amir, diğer bina, tesis ve işletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.

Yangın güvenliği sorumlusunun belirlenmesi

MADDE 125- (1) Çalışma saatleri içinde görevli sayısına ve binadaki en büyük amirin takdirine göre, binanın her katı, bölümü veya tamamı için görevliler arasından yangın güvenliği sorumlusu seçilir. Sorumlu, çalışma saatinin başlangıcından bitimine kadar sorumlu olduğu bö-lümde, yangına karşı korunma önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür. Kat mülki-yetine tabi olan binalarda bu sorumluluğu bina yöneticisi üstlenir.

(2)    Kamu binalarında bir gece bekçisi veya güvenlik görevlisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin edilemeyen yerlerde,

a)    Hizmetli sayısı 2'den fazla değilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla bildirilir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır.

b)    Hizmetli sayısı 2'den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse, hizmetli-ler sırayla gece nöbeti tutarlar ve ertesi gün istirahat ederler. Nöbet izni sebebiyle asıl görevin aksaması söz konusu ise ve hizmetli sayısı 5'i geçmiyor ise, (a) bendine göre hareket edilir.

c)    Kamu binalarında resmî tatil ve bayram günlerinde de hizmetlilerce sırayla nöbet tutu-lur. Nöbetçi personele, fazla mesai ücreti ödenemediği takdirde nöbet tuttuğu saat kadar mesai günlerinde izin verilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Ekiplerin Kuruluşu, Görevleri ve Çalışma Esasları Ekiplerin kuruluşu

MADDE 126- (1) Yapı yüksekliği 30.50 m.’den fazla olan konut binaları ile içinde 50 ki-şiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200’den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.

a)    Söndürme ekibi,

b)    Kurtarma ekibi,

c)    Koruma ekibi,

ç) İlk yardım ekibi.

(2) Birinci fıkrada belirtilenler dışındaki yapı, bina, tesis ve işletmelerde ise; bina sahibi-

nin, yöneticisinin veya amirinin uygun göreceği tedbirler alınır.

(3)    Ekipler, 136 ncı madde uyarınca çıkarılan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendiri-len amirin belirleyeceği ihtiyaca göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er kişiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en az 2'şer kişiden oluşur. Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuş ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.

(4)    Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda iç düzenlemeleri uygula-makla görevli amirin yardımcısıdır.

5309

(5)    Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görüle-bilecek yerlerde asılı olarak bulundurulur.

Ekiplerin görevleri

MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri aşağıda belirtilmiştir.

a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişleme-sine mani olmak ve söndürmek,

b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak, c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle

ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,

ç) İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yap-

mak.

Ekiplerin çalışma esasları

MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmada bulunmaları esastır.

(2)    Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi uygu-lamakla görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler amirlerinden emir alırlar. İtfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.

(3)    Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yapılarda meydana gelecek yangınlara müdahale etmeleri ve kurtarma işlemlerini yürütmelerinde kullanmaları için gereken malzemeleri bulundurmak zorundadırlar. Yapının büyüklüğüne, kullanım amacına, mevcut koru-ma sistemlerine ve oluşturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teşkilatı ve sivil savunma müdürlüğünün görüşü alınarak, gerekli ise gaz maskesi, teneffüs cihazı, yedek hortum, lans, hidrant anahtarı ve benzeri malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye teşkila-tında kullanılan malzemelere uygun olmak zorundadır. Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amirin sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır.

(4)    Yangın haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;

a) Söndürme ekibi yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır, yangının genişlemesini önlemeye ve söndürmeye çalışırlar.

b) Kurtarma ekibi önce canlıları kurtarır. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dos-ya ve diğer eşyayı, olay yerinde bulunanların da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hâle getirir. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin gerek görmesi hâlinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır. Yanan binanın genel olarak boşaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle başlanır.

c) Koruma ekibi boşaltılan eşya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göste-receği bir yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim eder.

ç) İlk yardım ekibi yangında yaralanan veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verir.

(5)    Yangından haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri şekilde görev başına gelip, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım işlerini yürütmek zorunda-dır.

5310

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim

Genel eğitim

MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumluluğunda yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında, mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlarından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. Ekip personeli ile binadaki diğer görevliler, yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kulla-nılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbikî eğitimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır.

Özel eğitim

MADDE 130- (1) (Değişik birinci cümle: 16/3/2015-2015/7401 K.) İtfaiye eğitim birimi bulunmayan belediye itfaiye teşkilatlarının yönetici personelinin; sivil savunma konularını içeren temel eğitimleri Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca, ilk yardım temel eğitimleri ise Sağlık Bakanlığınca verilir. Bu personelin her türlü eğitim giderleri, kuruluşlarınca kendi bütçelerinden karşılanır. Belediye itfaiye teşkilatının yönetici personelinin teknik eğitimleri ile diğer personelin temel ve teknik eğitimleri, kendi teşkilâtlarınca yaptırılır.

(2)    (Değişik birinci cümle: 16/3/2015-2015/7401 K.) Bünyesinde itfaiye birimi bulundu-ran mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruluşları ve özel kuruluşlar ile diğer yapı, bina ve işlet-melerde itfaiye birimi personelinin eğitimi, kendi imkânları ile kendi kuruluşlarınca, gerekirse bünyesinde itfaiye eğitim birimi bulunan mahalli itfaiye ve il afet ve acil durum müdürlüklerinden yararlanılarak yapılır. Bu kuruluşlar, ilgili mevzuatına uygun şekilde yangın eğitimi veren özel okul, kurs ve dershanelerden eğitim hizmeti alabilirler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim

Denetim

MADDE 131- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanıp uygulanmadığı aşağıdaki şe-kilde denetlenir:

a)    Özel yapı, bina, tesis ve işletmeler, mahalli itfaiye teşkilatı ile bunların bağlı veya ilgili olduğu bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşlarının müfettişi, kontrolör veya denetim elemanları tarafından denetlenir. Bina sahibi, yöneticisi ve sorumluları denetim elemanlarınca binaların arzu edilen bütün bölümlerini ve teçhizatını göstermek, istenilen bilgi ve belgeleri vermek zorundadır. Denetim sonunda eksik bulunan ve giderilmesi istenilen aksaklıklar ile talep edilen önlemlerin öngörülen uygun süre içerisinde ilgililerce yerine getirilmesi mecburidir.

b)    (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Kamu binaları, kurum amiri ve görevlendireceği kişi veya heyet, mülki amir veya görevlendireceği heyet, kurumun bağlı veya ilgili olduğu bakan-lık, müsteşarlık, genel müdürlük veya başkanlık müfettişleri veya kontrolörleri tarafından denet-lenir. Denetim yetkisini haiz kişiler, kurum, kuruluş ve müesseselerin denetim sonuç raporlarını; bağlı veya ilgili olduğu bakanlık, müsteşarlık, genel müdürlük veya başkanlıklarına gönderir.

5311

BEŞİNCİ BÖLÜM

İşbirliği

İşbirliği protokolü

MADDE 132- (1) İtfaiye teşkilâtı bulunan belediyeler, kamu kurum ve kuruluşları ve özel kuruluşlar ile Türk Silahlı Kuvvetleri, meydana gelebilecek yangınlarda karşılıklı yardımlaşma ve işbirliği amacıyla aralarında protokol düzenler.

(2)    Protokolde; personelin eğitimi, bilgi değişimi, kullanılan araç, gereç ve malzemenin standart hâle getirilmesi, müşterek tatbikatların yapılması ve muhtemel yangınlara müdahalenin hangi şartlarda yapılacağı hususları yer alır. Protokol düzenlenmeden evvel bu kurumların ve itfaiyelerin sorumluluk bölgelerinde diğer itfaiyenin yardımını gerektirecek büyüklükte bir yangın meydana gelirse, yardım talebini alan itfaiye teşkilâtı kendi bölgesinde meydana gelebilecek diğer yangınlara karşı zafiyet yaratmamak koşuluyla yardım isteyen itfaiyeye gerekli ve yeterli desteği göndermek zorundadır.

ALTINCI BÖLÜM

Ödenek

Ödenek

MADDE 133- (1) Kamuya ve özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve işletmelerde; Bu Yö-netmelikte belirtilen sistem ve tesisatın yapımı ile araç-gereç ve malzemenin temini, bakım ve onarımı için ödenek ayrılır. Binaların yangından korunması için yıllık bütçelere konulan ödenek başka bir amaç için kullanılamaz.

Kamuya ait yapı, bina, tesis ve işletmelerde ödenek

MADDE 134- (1) Kamuya ait yapı, bina, tesis ve işletmelerde yangınla mücadele için ge-reken giderler;

a)    (Değişik: 5/2/2018-2018/11347 K.) İl ve ilçelerdeki hükümet konağı için İçişleri Ba-kanlığı bütçesine konulan ve anılan Bakanlık tarafından belirlenen tahsis şekline göre il emvaline gönderilen,

b)    Genel bütçeye dâhil diğer idarelerin merkez ve taşra örgütleri için, ilgili bakanlık ve dairelerin kendi bütçelerine konulan,

c)    Özel bütçeli idareler, iktisadi devlet teşekkülleri, döner sermayeli kuruluşlar, özel ka-nun ile kurulan teşekküller, özel idare ve belediyeler için kendi bütçelerine konulan,

ödenekler ile karşılanır.

Özel sektöre ait yapı, bina, tesis ve işletmelerde ödenek

MADDE 135- (1) Yangınla mücadele için gerekli giderler bina sahibi, kat mülkiyetine tabi binalarda kat malikleri ve bina yöneticileri, diğer özel kurum ve kuruluşlarda işyeri sahipleri tarafından, tüzel kişiliklerde ise ana sermayeden karşılanır. Binaların yangından korunması için sarf olunması gerekli olan bu ödenekler başka bir amaçla kullanılamaz.

(2) Yangınla mücadele amacıyla alınması zorunlu olan mal ve hizmetlerde herhangi bir sebep ileri sürülerek kısıtlama yapılamaz.

(3) 95 inci maddenin sekizinci fıkrasında belirtilen tesislerin öncelikle yapılması için ge-rekli ödenek belediye bütçesine konulur.

5312

YEDİNCİ BÖLÜM
İç Düzenleme
İç düzenlemelerin hazırlanması

MADDE 136- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere belediyeler, kamu ku-rum ve kuruluşları ve özel kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler; bulundukları yer, yapı, bina, tesis ve işletmelerin özelliklerini ve bu Yönetmelik hükümlerini dikkate alarak yangın önleme ve söndürme konusunda iç düzenlemelerde bulunurlar.
İç düzenlemelerin kapsamı ve yürütülmesi

MADDE 137- (1) Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemelerde; bu Yö-netmelikte yer alan hususlardan, acil durum ekiplerinin sayısı, personelin adı ve görevleri, ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemenin cinsi ve miktarı, söndürme araçlarının kullanma usulleri, eğitim ve bakım hususları, nöbet hizmetleri ile gerek görülecek diğer hususlar düzenlenir. Bina yerleşimini, bina iç ulaşım yollarını, yangın bölmelerini, yangın duvarlarını, yatay bölmeleri, cepheleri, söndürücü sistemi, uyarıcı sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yardımcı olabi-lecek diğer hususları gösterir plân ve krokiler bu düzenlemelere eklenir.

(2)    Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemeler yapı, bina, tesis ve işletme-nin sahibi, yöneticisi veya amiri tarafından yürütülür.
ONUNCU KISIM
Mevcut Binalar Hakkında Uygulanacak Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Mevcut yapılara ilişkin uygulama

MADDE 138- (1) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Mevcut yapılardan bu Yönetme-liğin yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiştirilerek, bedensel veya zihinsel bir hasta-lığın veya yetersizliğin tedavisinin veya bakımının yapıldığı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kişiler veya bakıma muhtaç yaşlıların bakımları için kullanılan sağlık amaçlı bina ve tesisler ile yatılı sağlık kuruluşları, anaokulları, kreşler, çocuk kulüpleri, ilköğretim okulları, yetiştirme yurtları, eğlence yerleri ve konaklama amaçlı olarak kullanılacak bina ve tesisler ile tehlikeli maddelerin bulundurulacağı binalar dışında kalan mevcut yapılar hakkında bu Kısım hükümleri uygulanır.

(2)    Mevcut yapılardan, 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun yangın tedbir-leri alınmış olan yapılarda, bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbir alınmaması asıldır. Ancak, yapı sahibi isterse bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbirler alabilir.

(3)    (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(4)    (Ek: 14/6/2017-2017/10459 K.) 19/12/2007 tarihinden önce yapı ruhsatı başvuru di-lekçesi eki yapı projeleri ilgili idaresince onaylanmış olan yapı, bina, tesis ve işletmeler de bu Yönetmeliğin uygulanması açısından mevcut yapı olarak kabul edilir.
Mevcut yapılardan kullanım amacı değiştirilenler hakkında uygulanacak hükümler (1) MADDE 139- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Mevcut yapılardan bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı de-ğiştirilenlerden 138 inci maddenin birinci fıkrasında sayılanlar hakkında bu Yönetmeliğin diğer kısımlarında belirtilen hükümler uygulanır.
Mevcut yapılar hakkında uygulanmayacak hükümler
MADDE 140- (1) (Mülga: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(2)    112 nci maddenin birinci fıkrasının (j) bendi doğalgaz tesisatı yapılmış mevcut yapı-larda uygulanmaz.

––––––––––––––––

(1)    Bu madde başlığı “Mevcut yapılar hakkında uygulanacak diğer hükümler” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 48 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

5313

İlave çıkış ve kaçış merdiveni

MADDE 141- (1) Binada, ilave çıkış gerekliliğini veya kaçış merdivenlerinin yeniden düzenlenme mecburiyetini gerektiren bir kullanım mevcut ise, binanın bütünü göz önüne alınarak, bina sahibi veya kat malikleri tarafından, binanın tamamı için ilave çıkış veya kaçış merdiveni yaptırılması şarttır.

(2)    (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.) Mevcut yapılarda ilâve çıkış veya kaçış merdiveni ge-rektiğinde, muvafakat alınması ve ilâve kat yapılmaması kaydıyla komşu parsel veya bina ile birlikte ortak çözümler üretilebilir.

Yağmurlama sistemi, yangın dolabı ve itfaiye su alma ağzı

MADDE 142- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binaya yağmurlama sistemi, yangın dolabı veya itfaiye su alma ağzı gibi sistemlerin yapılmasının şart olduğu hâllerde, su girişi ana hattı ve ana kolonlar bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.

Algılama veya uyarı sistemi

MADDE 143- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre binada algılama sistemi yapılmasının şart olduğu hâllerde, algılama veya uyarı sisteminin ana paneli binanın tamamına hizmet verecek şekilde, bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.

Yetkili idareden görüş alınması

MADDE 144- (1) Bu Kısımda belirtilmeyen veya açıklık bulunmayan hususlar hakkında, yapı ruhsatı vermeye yetkili idarenin görüşü esas alınır ve alınması gereken tedbirler bina sahibi veya kat malikleri tarafından yaptırılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Mevcut Binalar İçin Özel Hükümler Bina taşıyıcı sisteminin stabilitesi

MADDE 145- (1) Mevcut yapılarda, bina taşıyıcı sisteminin stabilitesi ile ilgili olarak, 23 üncü maddenin dördüncü fıkrası uygulanır.

Kaçış yolları

MADDE 146- (1) Hastane, otel, huzur evi, ilköğretim okulu, yuva ve benzeri yerler dı-şında kalan mevcut yapıların kaçış yolları için, 31 inci madde hükümleri esas olmak üzere, bu maddede belirtilen hususlar da kabul edilir.

(2)    Mevcut yapılarda; birinci katta kullanıcı sayısı 25 kişiden fazla olmamak şartıyla, bina dışındaki güvenlik bölgesine açık, dış zeminden en çok 4 m yükseklikte olup açılabilir kanat genişliği ve yüksekliği en az 70 cm olan pencereler, zaruri hâllerde kaçış yolu olarak kabul edilir.

(3)    (Değişik birinci cümle: 10/8/2009-2009/15316 K.) Mevcut yapılarda, katta bulunan kullanıcı sayısının 50 kişiyi geçmemesi şartıyla, aşağıda belirtilen özellikteki çıkışlar, ikinci kaçış yolu olarak kabul edilir:

a) Bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olmayan binalarda, kaçış merdivenine bir pencere-den ulaşılmasına;

1) Pencere parapet seviyesinin döşeme seviyesinden 80 cm’den daha yüksek olmaması,

2) Pencerenin temiz açılır-kapanır kısmının en az 70/140 cm boyutlarında olması,

3) Parapet seviyesine ulaşacak şekilde basamak yapılması,

4) Pencere geçişinde kullanılan malzemelerin en az 30 dakika yangına dayanıklı malze-meden yapılması,

şartları birlikte mevcut olduğu takdirde müsaade edilir.

5314

b)    Kaçış merdivenine bir odadan geçilerek ulaşılmasına; oda kapısının kendiliğinden ka-panır olması ve kilitsiz tutulması ve kaçış merdivenine ulaşılan odanın kapısından kaçış merdive-nine olan azami uzaklığın 9 m’yi geçmemesi hâlinde müsaade edilir. Bu odanın duvarlarının ve kapısının yangına en az 60 dakika dayanıklı ve kapının duman sızdırmaz özellikte olması hâlinde kaçış uzaklığı bu odanın kapısına kadar alınır.

c)    Toplanma amaçlı olarak kullanılmayan bir bodrum kat için diğer merdivene alternatif olmak üzere, bir merdiven ile ulaşılan, açılır bir kenarı en az 50 cm ve açılır alanı 0.4 m2’den az olmayan pencereden geçilerek zemin seviyesine ulaşılıyor ise, bu pencere ikinci kaçış yolu kabul edilir.

ç) Zemin kat üzerindeki birinci katın kullanıcı sayısı 25 kişiden az ve kullanılan alanın en uzak noktasından katın çıkış kapısına olan uzaklık tek yönlü kaçış mesafesini sağlıyor ise, bu kata hizmet veren merdivenin zemin kattan bağımsız olması ve girişinin müstakil düzenlenmesi şartı ile, bu katın yüksekliğine bakılmaksızın tek çıkış yeterli kabul edilir.

Çıkış kapasitesi ve kaçış uzaklığı

MADDE 147- (1) Mevcut yapılarda, çıkış kapasitesi ve kaçış uzaklığı için bu maddede belirtilen hususlara uyulur.

(2) Kullanıcı yükü katsayısı olarak, gerekli kaçış ve panik hesaplarında kullanılmak üzere Ek-5/A’daki değerler esas alınır.

(3) Kaçış uzaklığı, kullanım sınıfına göre Ek-14’de verilen değerlerden daha büyük ola-maz. Oda, koridor ve benzeri alt bölümlere ayrılmış büyük alanlı bir katta, odanın en uzak bir noktasından odanın çıkış kapısına kadar ölçülen uzaklığın 15 m’yi aşmaması şartıyla, kaçış uzak-lığı, odanın çıkış kapısından başlayarak bir kaçış merdivenine, kaçış geçidine veya dış açık alana açılan çıkış kapısına kadar olan ölçüdür.

(4) Binanın sirkülasyon merdivenleri korunumlu hâle getirilmiş ise ve şaftlar yatayda ko-runmuş ise, ayrıca katlarda kolay alevlenici ve parlayıcı madde kullanılmıyor ve bulundurulmu-yor ise, Ek-14’de verilen kaçış uzaklıkları 1/2 oranında artırılarak uygulanır.

(5) Bina yüksekliği 30.50 m’yi geçmeyen binalarda, birbirine alternatif 2 kaçış merdiveni düzenlenmiş ve bunlardan birisi korunumlu ise, iki yönlü kaçış mesafesi uygulanır.

(6) Zemin kattaki dükkânlarda ve benzeri yerlerde kullanıcı sayısı 50’nin altında ve en uzak noktadan dış ortama açılan kapıya kadar olan kaçış uzaklığı 25 m’den fazla değilse, bina dışına tek çıkış yeterli kabul edilir.

Kaçış yolu sayısı ve genişliği

MADDE 148- (1) Mevcut yapılarda, kaçış yolu ile kaçış merdiveni sayısı ve genişliği için aşağıda belirtilen hususlara uyulur.

a)    Toplam kaçış yolu genişliği, Ek-5/A’ya göre hesaplanan kattaki toplam kullanıcı sayı-sının 0.4 ile çarpımı suretiyle santimetre olarak bulunur.

b)    Kaçış merdiveninin genişliği, düz kollu sahanlıklı merdivende 60 cm’den veya dairesel merdivende 70 cm’den daha az olamaz. Toplam kullanıcı sayısı 60 kişiden fazla olan katlarda bu genişlik, düz kollu sahanlıklı merdivenlerde 70 cm’den veya dairesel merdivenlerde 80 cm’den az olamaz. Hastaneler, huzurevleri, anaokulları ve ilköğretim okullarında ise, sadece sahanlıklı düz kollu merdivenler düzenlenebilir ve bu merdivenin genişliği 100 cm’den az olamaz.

5315

c)    Kaçış merdivenlerinde merdiven kolu duvarlar ile çevrelenmiş ise, temiz genişlik, her iki duvarın bitmiş yüzeyleri arasındaki ölçüdür. Merdiven kolunun bir tarafında duvar, diğer tarafında korkuluk var ise, temiz genişlik, duvarın bitmiş yüzeyi ile korkuluk iç yüzeyi arasındaki ölçüdür. Kaçış merdivenlerinde temiz genişlik hesaplanırken, küpeştenin yaptığı çıkıntının 80 mm’si temiz genişliğe dâhil edilir.

ç) Bütün çıkışların ve erişim yollarının, açık-seçik görülebilir olması veya konumlarının simgeler ile vurgulanması ve her an kullanılabilmesi için engellerden arındırılmış durumda bu-lundurulması şarttır.

Yangın güvenlik holü

MADDE 149- (1) Mevcut yapılarda, yangın güvenlik holü için aşağıda belirtilen hususla-ra uyulur.

a)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut ha-rici mevcut binalarda, lobi, koridor ve hol gibi bir kullanım alanından geçilmeden kaçış merdive-nine doğrudan girildiği takdirde merdiven içinde basınçlandırma yok ise yangın güvenlik holü bakımından 34 üncü madde uygulanır.

b)    Mevcut binalarda kaçış merdiveni kapılarının, parlayıcı madde içermeyen ve kullanım alanlarından kapı ile ayrılan koridor, hol ve benzeri hacimlere açılması hâlinde, yangın güvenlik holü yapılması zorunlu değildir.

Acil çıkışı zorunluluğu

MADDE 150- (1) Mevcut yapılarda, acil çıkış zorunluluğu için aşağıda belirtilen hususla-ra uyulur.

a)    Mevcut yapılarda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas alınarak her bir çıkışın genişliği 200 cm’yi aşmayacak şekilde çıkış sayısı bulunur. Bir katta veya katın bir bölümünde, hesaplanan değerden az olmamak üzere 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli yerlerde ve 60 kişinin aşıldığı yerlerde en az 2 çıkış, 600 kişinin aşıldığı yerlerde en az 3 çıkış ve 1000 kişinin aşıldığı yerlerde en az 4 çıkış olması şarttır.

b)    Kapıların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir. Bölünmemiş mekânlarda ka-pılar arasındaki mesafe, en uzun köşegenin 1/3’ünden, yağmurlama sistemli yapılarda ise, 1/4’ünden az olamaz.

Kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi

MADDE 151- (1) Mevcut yapılarda, kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi için aşağıda belirtilen hususlara uyulur.

a)    Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın, o katta bütün insanların çıkışlarının sağlanması için, diğer maddelerde belirtilen özel durumlar hariç olmak üzere, kaçış yolları ve kaçış merdiven-leri birbirlerinin alternatifi olacak şekilde konumlandırılır.

b)    Kaçış merdivenlerinin tabii zemine kadar ulaştırılması esastır. Kaçış merdiveni, bitiş noktasında en az 1 m2’lik bir sahanlık yapılıp bu noktadan aşağıya eğimi 50 dereceden daha fazla olamayacak şekilde mafsallı bir merdiven ile tabii zemine indirilir. Kaçış merdiveninin tabii zemine indirilmesi mümkün değil ise, yerden 3 m yukarıda bitirilebilir. Ancak, eğitim tesislerin-de, sağlık hizmeti amaçlı binalarda, eğlence yerlerinde, kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen konaklama tesislerinde ve kullanıcı sayısı 100 kişiyi geçen bütün binalarda yangın merdiveninin tabii zemine kadar indirilmesi şarttır.

5316

c)    Toplanma amaçlı ve kurumsal yapılar hariç, bitişik nizamdaki yapıların acil çıkışları-nın, sokağı olmayan arka cepheye açılmasına, çıkış noktasından itibaren binanın yüksekliğinden az olmamak üzere en az 15 m uzakta açık bir alan bulunması hâlinde izin verilir.

Kaçış merdiveninin özellikleri

MADDE 152- (1) Mevcut yapılarda kaçış merdivenlerinin aşağıda belirtilen özelliklerde olması gerekir.

a)    Aksi belirtilmedikçe, kaçış merdivenlerinde sahanlık olması ve sahanlığın genişliğinin ve uzunluğunun merdivenin genişliğinden az olmaması gerekir.

b)    Herhangi bir kaçış merdiveninde basamak yüksekliği 18 cm’den çok ve basamak geniş-liği 20 cm’den az olamaz. Basamakların kaymayı önleyen malzemeden olması şarttır.

c)    Merdivenlerde baş kurtarma yüksekliği, basamak üzerinden en az 210 cm olmalıdır.

Dış kaçış merdivenleri

MADDE 153- (1) Mevcut yapılarda dış kaçış merdivenlerine; herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar boşluğu bulunmamak ve kaçış merdiveni özelliklerine sahip olmak şartı ile, konutlarda 51.50 m ve diğer yapılarda 30.50 m bina yüksekliğine kadar izin verilir.

(2) Herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde korunumsuz duvar boşluğu bulunması hâlinde; bütün katlarda bu mesafe içinde kalan boşlukların yangına en az 60 dakika dayanıklı malzemeye dönüştürülmesi veya kaçış merdiveninin bu boşluklardan çıkacak olan duman ve ısı gibi etkilerden korunması için yangına 60 dakika dayanıklı malzeme ile korunumlu yuva içerisine alınması gerekir.

Dairesel merdiven

MADDE 154- (1) Dairesel merdiven, kullanıcı sayısı 100 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya balkonlardan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir.

(2) Mevcut yapılarda dairesel merdivenlerin, yanmaz malzemeden yapılması ve en az 70 cm genişlikte olması gerekir. Dairesel merdivenin genişliği, bir kattaki kullanıcı sayısının 60 kişiden fazla olması hâlinde 80 cm’den az olamaz.

(3) Dairesel merdivenler, konutlarda 51.50 m’den ve diğer yapılarda 30.50 m’den yüksek

olamaz.

(4) Basamağın kova merkezinden 50 cm uzaklıktaki basamak genişliği 25 cm’den az ve basamak yüksekliği 175 mm’den fazla olamaz.

(5) Dış kaçış merdivenlerinin; korozyona karşı korunması, yeterli dayanım ve taşıma ka-pasitesine sahip olması ve acil durumlarda kullanılabilir olması gerekir.

(6) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yataklı sağlık hizmeti amaçlı binalarda, huzu-revlerinde, anaokulu ve ilköğretim okullarında ve bir kattaki kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen eğ-lence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez.

Kaçış merdiveni havalandırması

MADDE 155- (1) Mevcut yapılarda, yüksekliği 30.50 m’den fazla olan bütün kaçış mer-divenleri, doğal yolla veya Altıncı Kısımdaki gereklere uygun olarak mekanik yolla havalandırılır veya basınçlandırılır.

(2) Kaçış merdiveni ile mutfak, banyo ve servis merdiveni gibi kullanım alanları, aydın-latma ve havalandırma amacıyla aynı aydınlığı veya baca boşluğunu paylaşamaz.

(3) Yüksekliği 51.50 m’den fazla olan veya dörtten çok bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması şarttır.

5317

Bodrum kat kaçış merdivenleri

MADDE 156- (1) Mevcut yapılarda, bodrum katlarda kaçış mesafesine bakılmaksızın;

a)    Konutlar hariç, bodrum katlardaki mutfaklarda gaz kullanılması,

b)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Topluma açık mekân olarak kullanılan bodrum katlarda kullanıcı sayısının 25 kişiyi, doğrudan dışarı çıkışı olan bodrum katlarda ise 50 kişiyi geçmesi,

c)    Birden çok katlı bodrumlarda, imalat, üretim ve depolama yapılması,

hâlinde alternatif ikinci çıkış zorunludur.

(2)    Bodrum kata hizmet veren herhangi bir kaçış merdiveninin, mevcut binalarda kaçış merdivenleri için aranan bütün şartlara uygun olması gerekir.

(3)    Acil durumda üst katları terk eden kullanıcıların bodrum kata inmelerini önlemek için, merdivenin zemin düzeyindeki sahanlığı, bodrum merdiveninden kapı veya benzeri bir fiziki engel ile ayrılır veya görülebilir uygun yönlendirme yapılır.

Kaçış yolu kapıları

MADDE 157- (1) Mevcut yapılarda kaçış merdivenlerinin kapılarının; yapı yüksekliği 30.50 m’den az ise en az 60 dakika ve 30.50 m ve daha yüksek yapılarda, en az 90 dakika yangına dayanıklı ve duman sızdırmaz özellikte olması gerekir. Kaçış yolu kapılarının genişliği 70 cm’den ve yüksekliği 190 cm’den az olamaz.

(2)    Kaçış yolu kapılarının kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi ve kulla-nıcı sayısı 50 kişiyi aşan mekânlardaki çıkış kapılarının kaçış yönüne doğru açılması şarttır. Kaçış yolu kapılarının, el ile açılabilmesi ve kilitli tutulmaması gerekir. Dönel kapılar ve turnikeler çıkış kapısı olarak kullanılamaz.

(3)    Kapıların kendiliğinden kapatır düzenekler ile donatılması ve itfaiyeci veya görevlile-rin gerektiğinde dışarıdan içeriye girebilmelerine imkân sağlanması gerekir.

(4)    Merdivenden tabii zemin seviyesinde güvenlikli bir alana açılan bütün kaçış yolu kapı-larının ve bir kattaki kullanıcı sayısının 100’ü geçmesi hâlinde kaçış merdiveni kapılarının kapı kolu kullanılmadan, panik kollu veya benzeri bir düzenek ile açılabilmesi gerekir. Kapılar en çok 110 N kuvvetle açılabilecek şekilde tasarlanır.

Konutlar

MADDE 158- (1) Mevcut konutlar için, 48 inci madde aşağıda belirtilen istisnalar ile uy-

gulanır.

a) Yapı yüksekliği 30.50 m’nin altındaki mevcut konutlarda ikinci çıkış aranmaz.

b) Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az ise, binanın ana merdiveninin korunmuş kaçış merdiveni özelliğinde yapılması hâlinde bir merdiven yeterlidir. Korunmuş mer-diven iç kaçış merdiveni ise, bir yangın ihbar butonu ile aktive edilen veya algılama sisteminden otomatik aktive olan basınçlandırma sistemi yapılması gerekir.

c) Yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif en az birisi korunmuş 2 adet kaçış merdiveni gerekir. Korunmuş kaçış merdiveni basınçlandırılır.

(2)    Binanın ana merdiveni aynı zamanda bodrum katlara da hizmet veriyor ise ve bodrum katlarda konut dışı kullanılan ve kolay alevlenici madde bulunan kullanım alanları var ise, bod-rum katlarda merdivene girişte yangın güvenlik holü düzenlemesi şarttır.

5318

Kullanım özelliklerine göre binalarda kaçış merdiveni ve çıkışlar (1)
MADDE 159- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Fabrika, imalathane, mağaza, dükkân, depo, büro binaları, ayakta tedavi merkezleri, müze, sergi salonları ve benzeri yerlerde en az 2 bağımsız kaçış merdiveni veya başka çıkışların sağlanması gerekir. Ancak;

a) Yapı yüksekliğinin 21.50 m’den az olması,

b) Bir kattaki kullanıcı sayısının 50 kişiden az olması,

c) Bütün katlarda en fazla kaçış uzaklığının Ek-14’teki uzaklıklara uygun olması, ç) Yapımda yanmaz ürünler kullanılmış olması,

d) İmalat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayıcı maddeler kullanılmaması, şartlarının hepsinin birlikte gerçekleşmesi hâlinde tek kaçış merdiveni yeterlidir.

(2)    Parlayıcı, patlayıcı, kolay alevlenici ve tehlikeli maddeler ile imalat, üretim ve depo-lama işlemlerinin yapılmadığı ve yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olmayan sanayi sitelerinde;

a) Sitenin dış cephesinde düzenlenmiş ve herhangi bir bölümüne yanlardan yatay uzaklık olarak 1.8 m içerisinde kapı ve pencere gibi korunumsuz duvar boşluğu bulunmayan,

b) Birbirlerinden binanın köşegen uzunluğunun en az yarısı kadar uzaklıkta konumlandı-rılmış ve kullanıcı yükü en yoğun bir kata göre hesaplanmış genişliğe sahip,

iç ve dış kaçış merdivenleri ve dış cephede düzenlenen araç rampaları, iki yönlü kaçış

mesafelerini sağlamaları kaydıyla kaçış merdiveni olarak kabul edilir.

Asansörler
MADDE 160- (1) Mevcut yapılarda asansörler için bu maddede belirtilen hususlara uyu-
lur.

(2)    Asansör makine dairesinin yangına en az 60 dakika dayanıklı ve yanıcı olmayan mal-zemeden yapılması şarttır.

(3)    Asansör kuyusunda en az 0.1 m2 olmak üzere, kuyu alanının 0.025 katı kadar bir hava-landırma ve dumandan arındırma bacası bulundurulması veya kuyuların basınçlandırılması gere-kir.

(4)    (Değişik birinci cümle: 10/8/2009-2009/15316 K.) Bina yüksekliği 30.50 m’den yük-sek konut harici bütün binalarda ve 51.50 m’den yüksek konutlarda kullanılan asansörlerde aşağı-daki esaslar aranır:

a) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa ol-sun otomatik olarak acil çıkış katına dönmesi, kapıları açık beklemesi ve gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektriksel sisteme sahip olması şarttır.

b) Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi ge-
rekir.

c) Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yapı yüksekliği 51.50 m’den faz-la olan binalarda deprem sensörü kullanılması ve asansörlerin deprem sırasında en uygun kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması zorunludur.
––––––––––––––––

(1)    Bu madde başlığı “Fabrika, imalathane, depo ve büro binaları” iken, 10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 54 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

5319

Algılama ve uyarı sistemi

MADDE 161- (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Mevcut yapılarda uyarı sistemi için 75 inci madde uygulanır.

(2)    75 inci maddenin algılama sistemine ilişkin hükümleri, mevcut yapılardan konaklama amaçlı binalar, kurum binaları, büro binaları, mağazalar, çarşılar ve toplanma amaçlı yapılar hakkında da uygulanır.

Kablolar

MADDE 162- (1) Mevcut binalarda, elektrik tesisatı yenilenecek ise, 83 üncü maddede belirtilen özellikte kablolar kullanılır.

Basınçlandırma sistemi

MADDE 163- (1) Mevcut binalarda;

a) Dörtten fazla bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri,

b) Merdiven kovasının yüksekliği 51.50 m’den fazla olan kaçış merdivenleri, 89 uncu maddede belirtilen esaslara göre basınçlandırılır.

Sabit boru tesisatı ve yangın dolapları

MADDE 164- (1) Mevcut binalarda sabit boru tesisatı ve yangın dolapları hakkında, bu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak 94 üncü madde hükümleri uygulanır.

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yüksek binalar ile toplam kapalı kullanım alanı 2000 m2’den büyük imalathane, atölye, depo, konaklama, sağlık ve toplanma amaçlı binalar ile eğitim binalarında, alanlarının toplamı 1000 m2’den büyük olan kapalı otoparklarda ve ısıl kapasi-tesi 500 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde yangın dolabı yapılması zorunludur.

Yağmurlama sistemi

MADDE 165- (1) Mevcut binalarda yağmurlama sistemi, 96 ncı maddenin diğer hükümleri saklı kalmak şartıyla aşağıdaki yerlerde uygulanır:

a) Bina yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut ve büro haricindeki bütün binalarda,

b) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen büro binalarında,

c) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan kapalı oto-parklar ile 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,

ç) İkiden fazla katlı bir bina içerisindeki yatak sayısı 200’ü geçen otellerde, pansiyonlarda, misafirhanelerde,

d) (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Birden fazla katlı ve toplam yapı inşaat alanı 3000 m2’nin üzerinde olan mağazalarda, alışveriş ve eğlence yerleri ile kongre ve toplantı salonları gibi yerlerde,

e) (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Aksi belirtilmedikçe, birden fazla katlı binalarda-ki, kolay alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapalı alanı, bodrum katlarda 2000 m2 ve diğer katlarda 4000 m2’den fazla olan depolarda.

İtfaiye su verme bağlantısı

MADDE 166- (1) 97 nci madde hükümleri, mevcut binalardan, konut ve büro haricindeki yüksek binalar ile yangın dolabı mecburiyeti bulunan ve bina kat alanı 2000 m2’den büyük olan binalarda uygulanır.

Tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması

MADDE 167- (1) Mevcut binalarda, tehlikeli maddelerin depolanması ve kullanılması konusunda ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

(2)    İlgili mevzuatta düzenlenmeyen hususlar hakkında Sekizinci Kısımda yer alan hüküm-ler uygulanır.

5320

(3)    121 inci madde, mevcut akaryakıt istasyonlarında, bir yeraltı tankı kapasitesi 10 m3’ü geçmiyor ise, pompanın, nefesliğin ve dolum ağzının komşu arsa ve yola olan mesafesi 5 m’den ve tank cidarının komşu arsaya ve yola olan en yakın mesafesi 3 m’den az olmayacak şekilde uygulanır.

(4)    Sekizinci Kısımda belirtilen ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuata uygun şekilde yapılarak yapı ruhsatı ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı almış olan tehlikeli maddeler ile ilgili yerlerde, asgari emniyet mesafeleri hariç olmak üzere, yangın güvenliği ile ilgili diğer hususlar ve alınması gerekli tedbirler için bu Yönetmelik esas alınır. (1)

ONBİRİNCİ KISIM (2)
Tarihi Yapılar

Tarihi yapı

MADDE 167/A – (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen yapılar tarihi yapı olarak kabul edilir.

Tarihi yapılarda alınacak yangın tedbirlerinde uyulacak ilkeler

MADDE 167/B – (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Tarihi yapılarda, yangına karşı güvenlik tedbirleri alınırken;

a) Yapılacak tesisatlara ilişkin olarak, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun görüşünün alınması,

b) (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Alınacak yangın tedbirlerinde tarihi yapının korunması esas-tır. Yangın tahliye projeleri ile algılama ve söndürme tesisatı projeleri ilgili teknik müşavir firma tarafından, fiziki ve görsel bakımdan özelliğine uygun olarak, yapıya zarar vermeyecek şekilde hazırlanması, hazırlanan projeler hakkında ilgili itfaiye teşkilatının görüşünün alınması,

ilkeleri gözetilir.

Tarihi yapılara ilişkin uygulama

MADDE 167/C – (Ek: 10/8/2009-2009/15316 K.)

(1)    Bu Kısımda aksi belirtilmedikçe, tarihi yapıların yangından korunması hakkında, bu Yönetmeli-ğin Onuncu Kısım hükümleri uygulanır.

(2)    Taşıyıcı kolonları ve ana kirişleri ahşap olan tarihi binaların zemin katı haricindeki katları, yataklı sağlık hizmeti, huzurevi, bakımevi, anaokulu, ilköğretim okulu ve öğrenci yurdu olarak kullanılamaz.

(3)    Tarihi yapı dâhilinde yapılacak tadilât veya tamiratlarda, yapının aslına sadık kalmak maksadıyla yapının inşasında kullanılmış olan malzemelerin aynısı veya benzeri kullanılabilir.

(4)    Bir kattan fazla katı olan topluma açık tarihi yapılarda, taşıyıcı kolonların ahşap olması durumun-da ana taşıyıcıların restorasyon sırasında yangına en az 90 dakika dayanıklı olacak şekilde yalıtılması gerekir.

––––––––––––––––

(1)    16/3/2015 tarihli ve 2015/7401 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 18 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “yapı ve işletme ruhsatı” ibaresi “yapı ruhsatı ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı” şeklinde değiştirilmiştir.

(2)    10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 59 uncu maddesiyle; bu Yönetmeliğe 167 nci maddeden sonra gelmek üzere “Tarihi Yapılar” başlığı altında “Onbirinci Kısım” ve 167/A, 167/B, 167/C maddeler eklenmiştir.

5320-1

(5)    Tarihi yapılardaki kaçış merdivenlerine, koridor, hol, lobi veya benzeri ortak hacimlerden geçile-rek ulaşılması hâlinde yangın güvenlik holü zorunlu değildir.

(6)    Merdivenlerden sayı olarak yarısının korunmuş olması durumunda, yapının yüksekliğine bakıl-maksızın, diğer korunumsuz merdivenler kaçış yolu olarak kabul edilerek, iki yönde kaçış mesafesi uygulanır ve dairesel merdivenler kabul edilir.

(7)    Bir kattaki kullanıcı sayısının 100 kişiyi geçmesi hâlinde, kaçış kapıları panik kollu bir düzenek ile kaçış doğrultusunda açılacak şekilde değiştirilir veya yapının kullanımı sırasında bir görevli bulundurulur.

(8)    Tarihi yapının ahşap kısımlarında kullanılan elektrik kablolarının yangına en az 60 dakika daya-nıklı olması ve çelik boru içerisinden geçirilmesi gerekir. Buat ve kasaların yanmaz malzemeden yapılması şarttır.

(9)    Ahşap yapılarda, ahşap malzemenin korunması veya boyanması için kolay yanıcı ve parlayıcı özelliği olan maddeler kullanılamaz.

(10)    Tarihi yapılarda, ayrı yangın kompartımanı oluşturulmadan kolay alevlenici, parlayıcı ve patla-yıcı madde bulundurulamaz.

(11)    (Ek: 16/3/2015-2015/7401 K.) Tarihi yapıların, fiziki ve görselliği bakımından değişiklik imkânının bulunmadığı durumlarda, mevcut merdiveni yangın merdiveni ve kaçışı olarak kabul edilir.

ONİKİNCİ KISIM (1)
Son Hükümler

Yönetmeliğe aykırılık hâlleri

MADDE 168- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında, aykırı hareketin suç veya kabahat teşkil etmesine göre 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu hükümle-ri uyarınca işlem yapılır.

(2)    İlgili mevzuatta öngörülen diğer yaptırımlar saklıdır.

Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler

MADDE 169- (1) 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan

(2)    (Değişik: 10/8/2009-2009/15316 K.) Belediyeler de dahil olmak üzere, kapsama dahil kurum ve kuruluşlar, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu Yönetmeliği uygulamak zorunda olup bu Yönetmeliğe aykırı veya bu Yönetmelikte öngörülen tedbirleri daha ağırlaştıran ve uygulanamaz hale getiren düzenlemede bulunamazlar.

(3)    Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yürürlüğe konulmuş bulunan imar, yapı, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin, bu Yönetmeliğe aykırı olan hükümleri uygulanmaz.

Mevcut binalar hakkında alınacak tedbirler ile ilgili yapım süresi

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin Onuncu Kısmında belirtilen mevcut binalar için yangına karşı alınması gereken tedbirler, bina sahibi ve yöneticisi ile kurum amirleri tarafından 1 yıl içinde yerine getirilir. Bu süre içerisinde, alınacak tedbirlerin gerekli kıldığı tesisatın yapımına başlanılmış ise, yapım süresine bağlı olarak ilgili idare tarafından 1 yılı aşmamak üzere yapım süresi tanınabilir.

Yönetmeliğe aykırı diğer mevzuat hükümlerinin uyumlaştırılması

GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yürürlüğe konulmuş bulunan imar, yapı, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin bu Yönetmeliğe aykırı olan hükümleri, ilgili idarelerce Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde bu Yönetmeliğe uygun hâle getirilir.

––––––––––––––––

(1)    10/8/2009 tarihli ve 2009/15316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Yönetmeliğin 59 uncu maddesiyle; bu Yönetmeliğe 167 nci maddeden sonra gelmek üzere “Tarihi Yapılar” başlığı altında “Onbirinci Kısım” ve 167/A, 167/B, 167/C maddeler eklenmiş ve mevcut “Onbirinci Kısım”, “Onikinci Kısım” olarak değiş-tirilmiştir.

5320-2

Yürürlük

MADDE 170– (1) İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca müştereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 171- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; fertlerin ve toplumun temel sağlık bilgisinin ar rılması, ilkyardım bilgi ve becerisinin topluma öğre lmesi, tüm kamu ve özel kurum/kuruluşlarında personel sayılarına göre ilkyardımcı bulundurulması ile kazalara bağlı ölüm ve sakatlık riskinin azal lması; bu doğrultuda ilkyardım eği ci eğitmeni, ilkyardım eğitmeni ve ilkyardımcı ye ş rilmesi ile bu eği mleri düzenleyecek merkezlerin açılış, işleyiş ve dene mi ile ilgili usul ve esasları düzenlemek r.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; ilkyardım ile ilgili eği mleri düzenleyerek yetki belgesi verecek ve bu eği mi alacak olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarını, gerçek kişileri, özel hukuk tüzel kişilerini kapsar.
Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c) bendi ile 6/4/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin birinci  krasının (g) ve (ğ) bentlerine dayanılarak hazırlanmış r.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)    Bakan: Sağlık Bakanını,
b)    Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
c)    Dene m ekibi: En az biri ilkyardım eğitmeni yetki belgeli eğitmen olmak üzere, sağlık personelinden oluşan iki kişilik ekibi, ç) Genel Müdürlük: Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
d)    İlkyardım: Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, haya n kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde,  bbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları,
e)    İlkyardımcı: İlkyardım tanımında belir len amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya  bbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle ilaçsız uygulamaları yapan ilkyardım eği mi alarak ilkyardımcı belgesi almış kişiyi,
f)    İlkyardım eği ci eğitmeni: Sağlık alanında en az ön lisans düzeyinde öğrenim görmüş ilkyardım eğitmenlerinden, Genel Müdürlükçe düzenlenen eği ci eğitmeni eği m programına ka larak yetki belgesi almış kişiyi,
g)    İlkyardım eği mi: İlkyardım eği mcileri tara ndan Bakanlıkça onaylanmış müfredatlar ile verilen eği mi,
ğ) İlkyardım eğitmeni: Eği ci eği mi veren merkezlerden eği m alarak ilkyardım eğitmeni olarak yetki belgesi düzenlenmiş, 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve Şuaba  San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna göre, sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensupları sını na giren kişiyi,

h)    Merkez: İlkyardım eği mi ve/veya ilkyardım eği ci eği mi vermek amacıyla faaliyet gösteren ilkyardım eği m merkezi ve ilkyardım eği ci eği m merkezini,
ı) Merkez yetkilileri: Merkezin yasal sahiplerini,
i)    Mesul müdür: Sağlık alanında en az ön lisans düzeyinde öğrenim görmüş ve en az 1 yıllık ilkyardım eğitmeni yetki belgesine sahip kişiyi,
j)    Müdürlük: İl Sağlık Müdürlüklerini,
k)    Sınav gözetmeni: Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının taşra teşkilatlarında görev yapan yetki belgeli ilkyardım eğitmeni ve ilkyardım eği ci eğitmenini,
l)    Sınav gözetmen ekibi: En az iki kişilik sınav gözetmeninden oluşan ekibi,
m)    OED: Otoma k Eksternal Defibrilatörü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM

Merkezlerinin Özellikleri ile Merkez Açma ve Kapama İşlemleri Merkez açma yetkisi bulunanlar
MADDE 5 – (1) Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerinden bu Yönetmelikte belir len şartları taşıyanlar ilkyardımcı ve ilkyardım eğitmeni ye ş rmek amacıyla merkez açabilir.
(2)    Merkezler, bağımsız olarak veya başka bir özel/kamu eği m kurumunda program ilavesi olarak açılabilir.
(3)    Genel Müdürlük ve müdürlükler, ilkyardım eği mi ve ilkyardım eği ci eği mi düzenleyebilir.
(4)    Müdürlükler, ilkyardım eği ci eği mini Genel Müdürlüğün onayı ile düzenleyebilir.
(5)    İlkyardım eği ci eğitmeni eği mi Genel Müdürlükçe düzenlenir.
Eği m salonu özellikleri
MADDE 6 – (1) İlkyardım eği mi, azami 20 kişinin eği m görebileceği, ka lımcıların tamamının birbirlerini görebilmeleri için masa ve sandalyelerin ‘U’ şeklinde düzenlendiği, orta kısımda uygulamaların yapılabilmesine imkân veren en az 20 metrekarelik eği m salonu bulunan, idare odası, eğitmen odası, lavabo, tuvalet ve ka lımcıların dinlenme alanının bulunduğu, kişi başına asgari 3,5 metre kare kullanım alanı olan mekanlarda verilir.

(2)    Merkezler eği mlerini, yukarıdaki eği m salonu özelliklerini taşıması şar  ve Müdürlüğün onayı ile aynı il sınırları içinde diğer uygun yerlerde de verebilirler.
(3)    Genel Müdürlük, müdürlükler, eği m ve araş rma hastaneleri, üniversitelerin sağlık ile ilgili fakülte ve yüksekokulları, Kızılay Genel Müdürlüğü ve halk eği m müdürlükleri birinci  krada belir len eği m salonu özelliklerini taşıması halinde, asli hizmetlerini verdikleri alanlarda da eği m düzenleyebilir.
(4)    Bu Yönetmelikte belir len eği m malzemeleri eği m salonunda hazır bulundurulur.
İlkyardım eği m merkezi açma başvuru işlemleri
MADDE 7 – (1) İlkyardım eği m merkezi açmak isteyen kişi aşağıdaki belgelerle müdürlüğe başvurur:

1/6
 

a)    İlkyardım eği m merkezinin unvanı, sahibi veya sahiplerini, faaliyet göstereceği adresi, telefonu belirten ve açılış ile ilgili işlemlerin başla lmasını talep eden başvuru dilekçesi.
b)    İlkyardım eği m merkezi bir  caret şirke  tara ndan açılacak ise; şirke n kuruluş statüsü ve son yöne mini gösterir Ticaret Sicil Gazetesi örneği.
c)    Vakıf veya dernekler tara ndan açılacak ise, tüzük veya ana sözleşmenin vakıf ya da dernek yöne cisi tara ndan onaylanmış bir örneği.
ç) Mesul müdürün ve çalışacak eğitmenlerin kimlik örneği.
d)    Görev yapacak eğitmenlerin ve mesul müdürün ilkyardım eğitmeni yetki belgelerinin birer örneği.
e)    Görev yapacak eğitmenlerin, çalışmak istediğini beyan eden dilekçesi.
f)    İlkyardım eği m merkezinin bütün odalarının metre karesini gösterir krokisi.
g)    Merkez sahibi veya mesul müdür tara ndan imzalanmış araç, gereç ve malzeme listesi (Ek- 5).
ğ) İlkyardım uygulamaları eği m kitabı ve sunum CD’si.
h) İlgili mevzuata göre, yangına karşı gereken tedbirlerin alındığına dair yetkili mercilerden alınan belge.

(2)    Kamu kurum ve kuruluşlarında açılacak ilkyardım eği m merkezleri, birinci  kranın (a), (ç), (d), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde belir len belgeler ile müdürlüğe başvuru yapar.
İlkyardım eği ci eği m merkezi açma başvuru işlemleri
MADDE 8 – (1) İlkyardım eği ci eği m merkezi açmak isteyen kişi aşağıdaki belgelerle müdürlüğe başvurur:
a) İlkyardım eği m merkezi açılış işlemleri ile ilgili 7 nci maddenin birinci  krasının (a), (b), (c), (ç), (e), (f), (g) ve (h) bentlerinde istenilen belgeler.
b) Görev yapacak eği ci eğitmenlerinin, ilkyardım eği ci eğitmeni yetki belgelerinin birer örneği. c) İlkyardım uygulamaları kitabı, ilkyardım eği m becerileri kitabı ve sunum CD’leri.
(2)    İlkyardım eği m merkezi bünyesinde ilkyardım eği ci eği m merkezi açılacak ise; açılış işlemleri ile ilgili (b) ve (c) bentlerine ilaveten ilkyardım eği m merkezinde çalışmakta olan mesul müdürün mesul müdürlük belgesi, eği ci eğitmenlerinin kimlik örneği ile çalışmak istediğini beyan eden dilekçesi ve ilkyardım eği m merkezi adına hazırlanmış yetki belgesinin bir örneği ile müdürlüğe başvuru yapar.
Merkez kapama başvuru işlemleri
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki merkezlerin kapanma işlemleri aşağıda belirlenen hususlar doğrultusunda gerçekleş rilir:
a) Merkez sahibi veya mesul müdür tara ndan, kapanma işlemini talep e ğini bildirir dilekçe ile birlikte müdürlük tara ndan düzenlenmiş tüm belgeler müdürlüğe teslim edilir.
b) Müdürlük, ilkyardım eği m merkezinin tüm belgelerini iptal ederek kapatma işlemini gerçekleş rir ve Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirir.
c) İlkyardım eği ci eği mi yetki belgesinin iptali için; belgenin aslı müdürlük aracılığı ile Genel Müdürlüğe gönderilir. Yetki belgesi iptali Genel Müdürlükçe yapılır.
ç) Merkez sahibi veya mesul müdür tara ndan sınav kâğıtları, dene m formları ve tüm eği m dokümanları müdürlüğe teslim
edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başvurunun Değerlendirilmesi ve Müdürlüğün Görev ve Sorumlulukları Başvurunun değerlendirilmesi
MADDE 10 – (1) Başvuru dosyaları 30 iş günü içerisinde müdürlük tara ndan incelenir.

(2)    Başvuru dosyaları uygun görülen merkezlerin, fiziki alan ve ilkyardım araç-gereçleri müdürlük dene m ekibince yerinde görülerek incelenir. İnceleme ne cesinde ön inceleme raporu hazırlanır (Ek-8c). Eksiklikleri var ise yazılı olarak bildirir, bu eksikliklerin giderilmesi için denetleme formunda belir len süreler verilir.
a) İlkyardım eği m merkezleri için; ilkyardım eği m merkezi yetki belgesi (Ek-1a), mesul müdürlük belgesi (Ek-2) ve ilkyardım eğitmeni çalışma belgesi (Ek-4a) Müdürlükçe düzenlenir.
b) İlkyardım eği ci eği m merkezleri için; Müdürlükçe değerlendirilerek uygun görülen başvurular, ön inceleme raporu (Ek-8c) ile birlikte Genel Müdürlüğe gönderilir. Uygun bulunan başvurulara Genel Müdürlükçe ilkyardım eği ci eği m merkezi yetki belgesi (Ek-1b) düzenlenerek müdürlüğe gönderilir. Müdürlük tara ndan; mesul müdürlük belgesi (Ek-2) ve ilkyardım eği ci eğitmeni çalışma belgesi (Ek- 4b) düzenlenir.
(3)    Merkezler için düzenlenen belgeler merkez sahibine veya mesul müdüre imza karşılığında verilir.

a)    Merkezlerin açılış, işleyiş, dene m ve kapanış işlemlerini yapmak,

b)    Başvuruda bulunan merkezlere dene m ekibi görevlendirmek,
c)    Başvurusu uygun bulunan ilkyardım eği m merkezleri için yetki belgesi düzenlemek,
ç) Planlanan ilkyardım eği ci eği mlerinde, ka lımcı listelerinin bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci  krasının (f)
bendindeki niteliklere uygun olduğunu onaylamak,
d)    Sınavlarda, her 21 (yirmibir) kişiye 1 (bir) sınav gözetmen ekibi olacak şekilde görevlendirme yapmak,
e)    Müdürlükte gözetmen olarak görev yapacakların listesini hazırlamak, listeden sıra ile denetmen görevlendirmek, listedeki tüm gözetmenler bitmeden liste başına dönmemek,
f)    Özel bir merkezde eğitmenlik yapanları denetmen ya da gözetmen olarak görevlendirmemek,
g)    Bakanlıkça düzenlenen eği mlere ka larak yetki belgesi almış kamu personeli eği mcilerinden, başarılı olduğu sınav tarihinden i baren belge geçerlilik süresince görev yapmayı kabul e klerine ilişkin taahhütname almak,
ğ) İlkyardımcı yetki belgesi ve ilkyardımcı kimlik belgesini onaylamak,
h)    Merkez tara ndan gönderilen ilkyardım eği mi ve ilkyardım eği ci eği mine ait kayıtları kontrol ederek belge numarası vermek ve bir örneğini merkeze göndermek (Ek- 6a ve Ek-6b),
ı) Müdürlükçe düzenlenen ilkyardım eği mi ve ilkyardım eği ci eği mine ait kayıtları tutmak (Ek- 6a ve Ek-6b),
i)    Merkezler tara ndan hazırlanarak gönderilen tüm kayıtları tutmak (Ek- 6a), (Ek-6b), (Ek-6c), (Ek-6d), (Ek-6e),
j)    İlkyardım eğitmeni yetki belgesini onaylamak, güncelleme ile ilgili işlemleri yapmak,
k)    Eği m konuları ve ilkyardım eği minde kullanılacak malzeme, araç ve gereçler listesinde Genel Müdürlükçe yapılan güncellemeleri duyurmak,
l)    Merkezlere ait eği m kitabı ve sunum CD sini inceleyerek uygun olanları onaylamak,
m)    Kapatma işlemleri tamamlanan merkezlere, kapanma işlemlerinin tamamlandığını resmi yazı ile en geç on beş gün içinde bildirmek.
(2) Bu görevleri müdürlük adına, Acil Sağlık Hizmetleri ya da Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü yürütür.
Sınav gözetmen ekibinin sorumlulukları
MADDE 12 – (1) Sınav gözetmen ekibinin sorumlulukları:
a)    Sınava alınacak ka lımcıların nüfus cüzdanı veya fotoğraflı resmi kimliklerini kontrol ederek sınava almak.
b)    Sınav başlamadan önce sınav süresi ve kurallarını ka lımcılara açıklamak.
c)    Kurallara uyulmaması halinde sınavın sonlandırılacağı konusunda ön bilgi vermek.

2/6
 

ç) Sınav kurallarına aykırı davranışta bulunan ka lımcıların, sınavını sonlandırmak ve sınavı sonlandırılan ka lımcı hakkında tutanak tutarak, müdürlüğe teslim etmek.
d)    Teorik sınavının usulüne uygun yapılmasını sağlamak.
e)    Merkez eğitmenlerince yapılan uygulamalı sınavlarda gözetmen olarak bulunmak ve uygulama sınavını merkez eğitmeni ile birlikte sonuçlandırmak.
f)    Yapılan sınav türüne uygun tutanak formunu (Ek-7a veya Ek-7b) tutmak, bir nüshasını merkeze, bir nüshasını müdürlüğe teslim
etmek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezlerin Çalışma Esasları ve Personel Standartları
Eğitmen sayısı
MADDE 13 – (1) Merkezler, ilkyardım eği mi ve ilkyardım eği ci eği mi programlarında, her 7 (yedi) ka lımcıya bir eğitmen olacak şekilde çalışır.
Ka lımcı sayısı

MADDE 14 – (1) İlkyardım eği mi, ilkyardım eği ci eği mi ve ilkyardım eği ci eğitmeni eği m programlarında ka lımcı sayısı en fazla 21 kişidir.
Mesul müdürün görev ve sorumlulukları

MADDE 15 – (1) Mesul müdür sadece bir merkezde müdürlük görevini üstlenebilir. İdari işlerden bizzat, eği m ile ilgili işlerden ise eğitmenlerle birlikte sorumludur.
(2)    Mesul müdür, müdürlük yap ğı merkezde eğitmenlik de yapabilir.
(3)    Mesul müdürün görevleri:
a)    Merkezin açılış ve işleyişi ile ilgili işlemleri yürütmek.
b)    Eği mlerin standartlara uygun yapılmasını sağlamak, iç dene mleri yürütmek.
c)    Eği mleri planlayarak çalışmaları düzenlemek.
ç) Eği mler sırasında merkezde tam zamanlı bulunmak.
d)    Düzenlenecek eği mleri ve ka lımcı listelerini yazılı olarak en geç bir gün öncesinden müdürlüğe bildirmek.
e)    Dene m ve sınavlar sırasında yetkililere eşlik etmek, gereken bilgi ve belgeleri sunmak.
f)    Şirket ortaklarında meydana gelen değişiklikleri on beş gün içinde müdürlüğe bildirmek.
g)    İlkyardım eğitmeni, eği ci eğitmeni ve merkezin adres değişikliklerini on beş gün içinde müdürlüğe bildirmek. ğ) Merkezde çalışması sonlanan eği mcilerin çalışma izin belgelerini bir ha a içerisinde müdürlüğe iade etmek.
h)    Düzenlenen eği mlerin kayıtlarını tutmak ve müdürlüğe göndermek (Ek- 6a), (Ek-6b), (Ek-6c), (Ek-6d), (Ek-6e). ı) Kayıtların bir örneğini on yıl süre ile saklamak.
i)    Sınav kağıtlarını ilkyardımcı belgesi geçerlilik süresi boyunca saklamak, Genel Müdürlüğün ve müdürlüğün dene mine açık
tutmak.
j)    Merkezin kapanması durumunda, on beş gün içerisinde ka lımcılara ait sınav kağıtları ve tüm evrakları müdürlüğe, yöne m değişikliği durumlarında da yeni yöne me teslim etmek.
k)    Merkez adına düzenlenmiş açılış belgelerinin asıllarının idari odada asılı bulundurulmasını sağlamak.
l)    İlkyardımcı yetki belgelerini eğitmen ile birlikte imzalamak ve müdürlüğün onayına sunmak.
m)    Eği ci eği mi yetki belgesi uzatma işlemlerini yapmak.
n)    İlkyardım ve ilkyardım eği ci eği mi sınavlarında başarısız olan kişilere kursa ka ldığına dair yazı düzenlemek görevlerini yerine ge rir.
Merkez yetkililerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 16 – (1) Mesul müdürün raporlu veya izinli olması durumunda yerine vekalet edecek eğitmenin kimlik bilgileri ve vekalet süresi iki gün içerisinde müdürlüğe bildirilir.
(2) Mesul müdürün görevinin sona ermesi durumunda yeni mesul müdür görevlendirilmesinin yazılı bildirimi yedi gün içerisinde Müdürlüğe yapılır.
Eği ci eğitmeninin görev ve sorumlulukları MADDE 17 – (1) Eği ci eğitmeni;
a)    Kendi adına düzenlenmiş çalışma belgesi ile çalışır,
b)    Eği mlerin standartlara uygun verilmesini ve sürdürülmesini sağlar,
c)    Kendi çalışma alanı ile ilgili aksaklıkları, mesul müdüre yazılı olarak bildirir,
ç) İlkyardım eğitmeni yetki belgesini mesul müdür ile birlikte imzalar ve müdürlüğün onayına sunar.
(2) Bakanlığın eği m ve araş rma hastaneleri ile sağlık alanında eği m veren fakülte ve yüksekokullarında açılacak olan ilkyardım eği ci eği m merkezlerinde eğitmenlik yapacak uzmanlığını almış öğre m üye ve öğre m/eği m görevlilerinden eği ci eğitmeni yetki belgesi istenmez.
İlkyardım eğitmeninin görev ve sorumlulukları MADDE 18 – (1) İlkyardım eğitmeni;
a)    Kendi adına düzenlenmiş çalışma belgesi ile çalışır,
b)    Eği mlerin standartlara uygun verilmesini ve sürdürülmesini sağlar,
c)    Kendi çalışma alanı ile ilgili aksaklıkları mesul müdüre yazılı olarak bildirir,
ç) İlkyardımcı yetki belgesini mesul müdür ile birlikte imzalar ve Müdürlüğün onayına sunar.
(2) Bakanlığın eği m ve araş rma hastaneleri ile sağlık alanında eği m veren fakülte ve yüksekokullarda açılacak olan ilkyardım eği m merkezlerinde, eğitmenlik yapacak uzmanlığını almış öğre m üye ve öğre m/eği m görevlilerinden ilkyardım eğitmeni yetki belgesi istenmez.
İlkyardımcı bulundurulması
MADDE 19 – (1) İş sağlığı ve güvenliği kapsamında;
a)    Az tehlikeli işyerlerinde, her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı,
b)    Tehlikeli işyerlerinde, her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,
c)    Çok tehlikeli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı, bulundurması zorunludur.
(2) Özel güvenlik ve sürücü kursları gibi ilkyardım eği minin zorunlu olarak verildiği kurslarda ilkyardım eği mlerinin, bu Yönetmeliğe göre yetki belgesi almış eği mciler tara ndan verilmesi zorunludur.
(3) Milli Eği m Bakanlığı eği m programı dahilinde, ilkyardım eği mi verecek öğretmenlerin 16 saatlik ilkyardım eği mini
almaları zorunludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eği m Standartları ve Süreleri, Eği m Konuları, Yeterlilik,
Belge/Yetki Belgesi, Ücretler
Eği m süreleri ve standartları
MADDE 20 – (1) Yapılacak tüm eği mlerde Genel Müdürlükçe hazırlanmış eği m kitapları ve sunum CD’leri kullanılır.
(2) Eği m süreleri;
a) İlkyardım eği mi 16 saat,

3/6
 

b)    Temel yaşam desteği eği mi 2 saat,

c)    OED eği mi 2 saat,
ç) Afetlerde ilkyardım eği mi 4 saat,
d)    İlkyardım eği ci eği mi 40 saat,
e)    İlkyardım eği ci eğitmeni eği mi 40 saat, olarak düzenlenir.
(3) Eği ci eğitmeni standardı;
a)    İlkyardım eği ci eğitmeni eği mine ka labilmek için, Bakanlık ve müdürlük personeli için ilkyardım eğitmeni olarak en az on,
diğer eğitmenler için en az yirmi yetki belgeli ilkyardımcı eği mi verdiğinin belgelendirilmesi ile en az iki yıllık ilkyardım eğitmeni yetki belgesine sahip olması şar  aranır.

(2)    Merkezler eği mlerinde standartları Bakanlıkça belirlenen ve müdürlük tara ndan onaylanan eği m kitabı ve sunum CD’sini

kullanır.
(3)    Eği mlerin içeriği:
a)    İlkyardım eği mi için; genel ilkyardım bilgileri, temel yaşam desteği ve havayolu  kanıklığında ilkyardım, bilinç bozukluklarında ilkyardım, kanamalar, şok ve göğüs ağrısında ilkyardım, yaralanmalarda ilkyardım, boğulmalarda ilkyardım, kırık, çıkık, burkulmalarda ilkyardım, acil taşıma teknikleri, böcek sokmaları ve hayvan ısırıklarında ilkyardım, zehirlenmelerde ilkyardım, yanık, donma ve sıcak çarpmalarında ilkyardım, göz, kulak, buruna yabancı cisim kaçmasında ilkyardım konularıdır.
b)    Temel yaşam desteği eği mi için; erişkinde temel yaşam desteği, çocuklarda temel yaşam desteği, bebeklerde temel yaşam desteği konularıdır.
c)    OED eği mi için; OED tanı mı, otoma k eksternal defibrilatörün kullanıldığı durumlar ve otoma k eksternal defibrilatör uygulaması konularıdır.
ç) Afetlerde ilkyardım eği mi için; genel ilkyardım bilgileri, temel yaşam desteği, kanamalarda ilkyardım, kırık-çıkık-burkulmalarda ilkyardım ve acil taşıma teknikleri konularıdır.
d)    İlkyardım eği ci eği mi için; ilkyardım konularına ilaveten; ye şkin eği mi, ile şim becerisi, olumlu eği m ortamı oluşturma, beceri eği mi, sunum becerisi, küçük grup çalışması, gösterim becerisi, eği mde ye ş ricilik, görsel-işitsel araçları hazırlama ve kullanım, yeterliliğe dayalı değerlendirme araçları konularıdır.
e)    İlkyardım eği mci eğitmeni için; eği m programı oluşturma süreci, eği mde ih yaç belirleme, eği m içeriği analizi, eği m kurs modelinin oluşturulması konularıdır.
(4) Güncelleme eği mleri, bilgi ve becerilerin güncel tutulması amacı ile almış olduğu yetki belgesinin geçerlilik süresi dolduğunda, alınan eği min yarısı olacak şekilde düzenlenir. Güncelleme eği minde, güncellenecek eği min beceri rehberlerinin tamamı kullanılarak kursiyerlere uygula lır.
(5) Bu Yönetmeliğin yayım tarihinden önce standart ilkyardımcı ser fikası olup güncelleme zamanı gelenlerin 8 saatlik güncelleme eği mine ka lmaları halinde, belgeleri güncellenir.
(6) Genel Müdürlük, gerekli görülen hallerde bu Yönetmelikte belir len eği mler, eği m konuları ve eği mde kullanılacak malzeme, araç ve gereçler listesinde güncelleme yapabilir. Söz konusu değişiklikler Genel Müdürlükçe duyurulur.
Yeterlilik
MADDE 22 – (1) İlkyardımcı olacak kişilerin en az ilkokul mezunu olması zorunludur.
(2) Ka lımcıların, eği m süresinin tamamına devam etmesi zorunludur.
(3) Eği m sonunda ka lımcıların başarılı sayılmaları için, teorik ve uygulamalı sınavların her birinden, 100 tam puan üzerinden 85 puan almış olmaları şar  aranır. Teorik sınavda başarılı olamayan ka lımcılar uygulamalı sınava alınmaz.
(4) Sınav kurallarına uymadığı için sınav gözetmen ekiplerince hakkında tutanak tutulan ka lımcılar, ilk sınav hakkından başarısız olmuş sayılır.
(5) Sınavlarda başarılı olamayan ka lımcılar bir ay içerisinde tekrar sınava tabi tutulurlar. İki defa sınava girmesine rağmen başarısız olan ka lımcılara yetki belgesi verilmez. Kişinin talebi olur ise merkez tara ndan kursa ka ldığına dair yazı verilir. İki sınavda başarısız olan ka lımcı yeniden eği me ka lır.
(6) Teorik sınav soruları, müdürlük tara ndan oluşturulan soru havuzundan sınav göze m ekibince belirlenir.
(7) Uygulama sınavları; temel yaşam desteği (ye şkin, çocuk, bebek), hava yolu  kanıklığı ve araç içinden yaralı çıkarma konuları mutlaka olmak kaydı ile beceri gerek ren diğer konularda yapılır. Konu başlıkları sınav göze m ekibince belirlenir.
(8) OED eği mine sadece güncel ilkyardımcı belgesi ve eğitmen yetki belgesi olanlar ka labilir. Eği mde yalnızca uygulamalı sınav yapılır. Eği m sonunda ka lımcıların başarılı sayılmaları için, 100 (yüz) tam puan almış olmaları şar  aranır.
(9) Teorik ve uygulamalı sınavlar aynı gün içerisinde; ha a sonu veya mesai saatleri dışında olmak üzere müdürlükçe belirlenen tarihlerde yapılır.
(10) Sınavlar, eği m bi ş tarihinden sonra en fazla otuz gün içinde yapılır.
İlkyardımcı belgesi/yetki belgesi
MADDE 23 – (1) İlkyardımcı belgesi/yetki belgeleri:
a)    İlkyardımcı belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır. Geçerlilik süresinin bi mini takiben en geç 3 (üç) ay içerisinde güncelleme eği mi alınması zorunludur. Belir len süreler içinde güncelleme eği mine ka lanların belgeleri yenilenir, ka lmayanların belgeleri geçersiz sayılır.
b)    İlkyardım eğitmeni yetki belgelerinin geçerlilik süresi beş yıldır. Geçerlilik süresi biten yetki belgesi sahiplerinin, belge geçerlilik süresi içinde en az 15 eği m (belgeli/yetki belgeli) verdiklerini belgelemeleri durumunda, güncelleme veya eği m tekrarına gerek kalmadan belgeleri yenilenir. Eği m vermeyen yetki belgesi sahiplerinin belge geçerlilik süresinin bi mini takiben en geç üç ay içerisinde güncelleme eği mi alması zorunludur. Güncelleme eği mi almayanların yetki belgeleri geçersiz sayılır.
c)    İlkyardım eği mci eğitmeni yetki belgelerinin geçerlilik süresi beş yıldır. Geçerlilik süresi biten yetki belgesi sahiplerinin, belge geçerlilik süresi içinde en az 5 eği m (belgeli/yetki belgeli) verdiklerini belgelemeleri durumunda, güncelleme veya eği m tekrarına gerek kalmadan belgeleri yenilenir. Eği m vermeyen yetki belgesi sahiplerinin belge geçerlilik süresinin bi mini takiben en geç üç ay içerisinde güncelleme eği mi alması zorunludur. Güncelleme eği mi almayanların yetki belgeleri geçersiz sayılır.
ç) Güncelleme eği mine ka lan kişilere ait yetki belgeleri belge geçerlilik süresi kadar uza lır.
d)    İlkyardım eği mci eğitmeni yetki belgesi sahipleri, ilkyardım eğitmeni yetki belgesi sahibi sayılırlar.
e)    (Ek-3a) ve (Ek-3c)’de yer alan ilkyardımcı belgesi/yetki belgesi ile (Ek-3b)’de yer alan ilkyardımcı kimlik belgesi, merkez veya müdürlük, (Ek-3e), (Ek-3f) ve (Ek-3g)’de yer alan belgeler ise merkez tara ndan hazırlanır.
f)    Merkezler kendi hazırladıkları ilkyardımcı belgesi ile eğitmen yetki belgesinde, Bakanlık logosu ile birlikte kendi logosunu da kullanabilir.
Merkezlerin çalışma saatleri ve eği m planları
MADDE 24 – (1) Merkezler, 09.00-21.00 saatleri arasında çalışırlar. Çalışma saatlerini belirleyip müdürlüğe bildirirler.
(2) Beyan e kleri çalışma saatleri süresince Genel Müdürlük ve müdürlük dene mine açık olmak zorundadır.
(3) Düzenleyecekleri ilkyardım eği mlerini en az bir iş günü öncesinde müdürlüğe bildirmek zorundadır.
(4) Düzenleyecekleri ilkyardım eği ci eği mlerini en az üç iş günü öncesinde müdürlüğe bildirmek ve onay almak zorundadır.
(5) Eği m iptallerini, iptal gerekçesi ile birlikte, iptal kararı verildiği gün müdürlüğe yazılı olarak bildirmek zorundadır.

4/6
 
Ücretler

MADDE 25 – (1) Ücret tespit komisyonunca (Ek-9)’da yer alan konulara ait ücretler belirlenir. Komisyon, her merkezin mesul müdürü veya bir temsilcisi, il  caret odasından bir temsilci ile acil ve/veya afetlerde sağlık hizmetleri şube müdüründen oluşur. Komisyona, il sağlık müdürü veya görevlendireceği il sağlık müdür yardımcısı başkanlık eder. Merkezlere, komisyon toplan sına ka lımları hakkında yazılı bildirim yapılır. Komisyonca; fiyat endeksleri, yerel koşullar, emsal ücretler ve benzeri göz önünde bulundurularak değerlendirilir ve ücretler tespit edilir. Komisyonca tespit edilen ücretler, tüm ka lımcılar tara ndan imza al na alınır ve ilin sağlık müdürü tara ndan onaylanarak yürürlüğe girer. Onaylanan ücretlerin bir örneği (Ek-9) Genel Müdürlüğe gönderilir.
(2)    Her yılın ocak ayı başından şubat ayı sonuna kadar ücret tespit komisyonu toplanır. Ücret tespitleri yıllık olarak yapılır.
(3)    Süresi içerisinde ücret tespit komisyonu oluşturulamaz ise bir önceki yılın ücre  geçerlidir.
(4)    İlkyardım eği mlerinde teorik ve uygulamalı sınavlar için ka lımcılardan alınacak sınav ücre  ile sınavlarda görev alan sınav gözetmenlerine ödenecek ücretler Bakanlıkça belirlenir.
(5)    Temel Yaşam Desteği ve Afetlerde İlkyardım Eği mi ücretsizdir.
ALTINCI BÖLÜM
Kayıt, Arşiv, Dene m ve Kapatma İşlemleri
Kayıt ve arşiv
MADDE 26 – (1) İlkyardım eği mci eğitmeni kayıtları Genel Müdürlükçe tutulur.
Dene m
MADDE 27 – (1) Merkezler, Genel Müdürlük veya müdürlük dene m ekipleri tara ndan denetlenir.
a)    Olağan dene m; müdürlük tara ndan yılda en az 2 kez yapılır.
b)    Olağandışı dene m; Genel Müdürlük veya müdürlüğün talebi, şikayet veya soruşturma üzerine lüzumu halinde yapılır.
c)    Dene mlerde, denetleme formları (Ek-8a), (Ek- 8b) kullanılır. Dene mler bu formlarda yer alan hususlara göre yapılır. ç) Dene mlere merkezi temsilen, mesul müdür veya yerine vekalet eden kişi ka lır ve sonuç raporlarını imzalar.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yasaklar, Reklam, Tanı m ve Bilgilendirme
Yasaklar
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren merkezler, bu Yönetmelik hükümlerine ve aşağıda belirlenen hususlara uymak zorundadır.
(2) Merkezler;
a)    Müdürlükçe onaylanmış eği m müfreda  haricinde kaynak kullanamaz.
b)    Yetki belgesi almadıkça eği m için ka lımcı kaydı yapamaz ve eği me başlayamaz.
c)    Çalışma belgesi olmayan eğitmen çalış ramaz.
ç) Resmi kurum ve kuruluşlarca kullanılan isimleri  cari isim olarak kullanamaz.
d)    Dış tabelalarında ve basılı evraklarında yetki belgesinde belir len isim ve unvan dışında başka isim ve unvan kullanamaz.
e)    Müdürlükçe onaylanan ücretlerin üzerinde ücret talep edemez.
f)    Bünyesinde olmayan faaliyetler konusunda reklam veremez.
g)    Eği m salonlarında, eği mler sırasında eği m malzemeleri dışında malzeme bulunduramaz.
(3)    Mesul müdür, başka bir merkezde eğitmenlik yapamaz.
Müeyyideler
MADDE 29 – (1) Merkez sahibi ve mesul müdürüne ulaşılamayan, yetki belgesinde belir len adreste bulunmayan veya
kapa lmasına dair başvuruda bulunulmadan kapandığı tespit edilen merkezler; on beş gün içerisinde müdürlükçe iki kez denetlenir ve merkezin adreste faaliyet göstermediği tutanak al na alınır. Merkez adına kapatma başvurusu aranmaksızın sürekli kapatma işlemi gerçekleş rilir ve Genel Müdürlüğe bildirilir.

(2)    Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uymayanlar ile yasaklara aykırı hareket edenlere dene m formunda (Ek-8a) yer alan hükümler uygulanır.
(3)    Bakanlıkça düzenlenen eği mlere ka larak yetki belgesi almış kamu personeli eği mcilerinden; müdürlükçe, belge geçerlilik süresince görev yapmayı kabul e klerine ilişkin taahhütname alınır. Taahhüt süresinden önce kamudan is fa eden personelden eği m ücre  alınır.
Reklam, tanı m ve bilgilendirme
MADDE 30 – (1) Merkezler tara ndan, ilkyardım ve kazalardan korunma ve önlemeye yönelik bilgiler içeren broşür, afiş ve tanı m videosu hazırlanabilir, Müdürlüğün onayından sonra kullanılabilir.
(2)    Merkezler, üniversiteler, dernekler, sivil toplum örgütleri ile kamu kurum ve kuruluşları, mevzuat şartlarını yerine ge rmek ve müdürlükten izin almak koşulu ile ücretsiz temel yaşam desteği eği mi, ilkyardımla ilgili halka yönelik özendirici faaliyetler, tanı mlar ve sosyal sorumluluk projeleri yürütebilirler.
(3)    Merkezler; insanları yanıl cı, paniğe sevk edici ve yanlış yönlendirici reklam, tanı m ve bilgilendirmede bulunamazlar.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 31 – (1) 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İlkyardım Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış r.
Mevcut ser fikalar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce alınan ser fikaların geçerlilik süresi belgede yazılı süre kadardır.
(2)    Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce alınan ser fikaların güncellemesi yapıldığında geçerlilik süresi, bu Yönetmelikçe tanımlanmış süreler kadardır.
Yürürlük
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
 

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİNDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirilen kamu, maden, inşaat, metal, tekstil, sağlık, ulaşım, taşımacılık, ticaret, imalat, bakım, onarım, kurulum, enerji, kimya, tarım, ziraat, hayvancılık, mobilya, ormancılık, gıda, matbaa, atık yönetimi, su temini, temizlik, ilaçlama sektörlerine ait işyerlerinde, tam süreli iş güvenliği uzmanlarından sadece birisinde uygun belge sınıfı aranır.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(7) 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; işveren ve hizmet sunanlar arasında mutabık kalınarak aynı sözleşme yılı içerisinde, aylık hizmet süreleri birleştirilebilir veya hizmet sunum aralıkları belirlenebilir.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi ve dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki beşinci ve altıncı fıkralar eklenmiş ve mevcut fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

“c) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda en geç beş gün içerisinde İSG-KATİP’teki örneğine uygun görevlendirme belgesi düzenlenir ve sistem üzerinden ilgili kişiler tarafından onaylanır. Görevlendirmenin farklı bir kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerine yapılması halinde düzenlenen görevlendirme belgesinin görevlendirilen kişiler tarafından da sistem üzerinden onaylanması gerekmektedir. İSG-KATİP üzerinden onaylanan görevlendirme belgesinin bir nüshası kurum tarafından, bir nüshası da görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanır.

(4)    İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli belgesi olan işverenin; işyerindeki işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı veya diğer sağlık personeli görevini kendisinin üstlenmesi durumunda, İSG-KATİP’teki örneğine uygun taahhütname işveren tarafından en geç beş gün içinde düzenlenerek onaylanır.

(5)    Kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde OSGB’lerden hizmet alınması halinde; İSG-KATİP’teki örneğine uygun sözleşme düzenlenir ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanır. İSG-KATİP üzerinden onaylanan sözleşme nüshalarından biri kurum tarafından, biri OSGB’ler tarafından saklanır. OSGB’den hizmet alınması durumunda görevlendirilecek işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli bu konuda ayrıca bilgilendirilir.

(6)    Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında eğitim alan kişilerin ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilmesi için İSG-KATİP’teki örneğine uygun taahhütnamenin ilgili kişilerce en geç beş gün içinde onaylanması gereklidir. Bu görevin üstlenilmesinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır. Buna göre işyeri işvereni veya işyerinde tam süreli hizmet akdi ile çalışan işveren vekili, tüzel kişiliğe sahip işletmelere ait işyerlerinde temsile yetkili işin ve işyerinin yönetiminde görev alan ve tam süreli hizmet akdi ile çalışan işveren vekili, kamu kurum ve kuruluşlarında ise işyerinin yönetiminde görev alan ve işyerinde düzenli bulunan yönetici veya yardımcısı olunması şarttır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki dördüncü fıkra eklenmiştir.

“(4) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı veya diğer sağlık personeli görevlendirilmeleri ile 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesinde İSG - KATİP’teki gerekli düzenlemeler tamamlanıp Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilinceye kadar;

a) Kamu kurum ve kuruluşları ile Sosyal Güvenlik Kurumu tescil sisteminde henüz işyeri ve çalışan kaydı bulunmayan 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki işyerlerinden kamu kurumu niteliğinde olanlar tarafından; 14 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamındaki görevlendirmelerde Ek-5a, Ek-5b ve Ek-5c’de, aynı maddenin dördüncü fıkrası kapsamındaki taahhütnamelerde Ek-6’da, aynı maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki sözleşmelerde Ek-3’te, aynı maddenin altıncı fıkrası kapsamındaki taahhütnamelerde ise Ek-4’te yer alan örneklerine uygun belgeler,

b) (a) bendi kapsamında yer almayan işyeri işverenleri veya işveren vekilleri tarafından 14 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekilince üstlenilmesi halinde Ek - 4’te yer alan örneğine uygun belgeler,

düzenlenerek 5 (beş) iş günü içerisinde ilgili kişilerce imzalanıp gerektiğinde denetime yetkili memurlara gösterilmek ve istendiğinde Bakanlığa iletilmek üzere işyerlerinde muhafaza edilir.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “Mevcut sözleşmeler

GEÇİÇİ MADDE 4 – (1) Kamu kurum ve kuruluşlarında, bu maddenin yürürlük tarihinden önce usulüne uygun olarak yapılan sözleşmeler geçerlidir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin eklerinde yer alan Ek-3, Ek-5a, Ek-5b, Ek-5c ve Ek-6 ekteki şekilde değiştirilmiş; Ek-4a, Ek-4 olarak ekteki şekilde değiştirilmiş; Ek-4b ve Ek-4c yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 7 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 8 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
 

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİNDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirilen kamu, maden, inşaat, metal, tekstil, sağlık, ulaşım, taşımacılık, ticaret, imalat, bakım, onarım, kurulum, enerji, kimya, tarım, ziraat, hayvancılık, mobilya, ormancılık, gıda, matbaa, atık yönetimi, su temini, temizlik, ilaçlama sektörlerine ait işyerlerinde, tam süreli iş güvenliği uzmanlarından sadece birisinde uygun belge sınıfı aranır.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(7) 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; işveren ve hizmet sunanlar arasında mutabık kalınarak aynı sözleşme yılı içerisinde, aylık hizmet süreleri birleştirilebilir veya hizmet sunum aralıkları belirlenebilir.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi ve dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki beşinci ve altıncı fıkralar eklenmiş ve mevcut fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

“c) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda en geç beş gün içerisinde İSG-KATİP’teki örneğine uygun görevlendirme belgesi düzenlenir ve sistem üzerinden ilgili kişiler tarafından onaylanır. Görevlendirmenin farklı bir kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerine yapılması halinde düzenlenen görevlendirme belgesinin görevlendirilen kişiler tarafından da sistem üzerinden onaylanması gerekmektedir. İSG-KATİP üzerinden onaylanan görevlendirme belgesinin bir nüshası kurum tarafından, bir nüshası da görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanır.

(4)    İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli belgesi olan işverenin; işyerindeki işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı veya diğer sağlık personeli görevini kendisinin üstlenmesi durumunda, İSG-KATİP’teki örneğine uygun taahhütname işveren tarafından en geç beş gün içinde düzenlenerek onaylanır.

(5)    Kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde OSGB’lerden hizmet alınması halinde; İSG-KATİP’teki örneğine uygun sözleşme düzenlenir ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanır. İSG-KATİP üzerinden onaylanan sözleşme nüshalarından biri kurum tarafından, biri OSGB’ler tarafından saklanır. OSGB’den hizmet alınması durumunda görevlendirilecek işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli bu konuda ayrıca bilgilendirilir.

(6)    Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında eğitim alan kişilerin ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilmesi için İSG-KATİP’teki örneğine uygun taahhütnamenin ilgili kişilerce en geç beş gün içinde onaylanması gereklidir. Bu görevin üstlenilmesinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır. Buna göre işyeri işvereni veya işyerinde tam süreli hizmet akdi ile çalışan işveren vekili, tüzel kişiliğe sahip işletmelere ait işyerlerinde temsile yetkili işin ve işyerinin yönetiminde görev alan ve tam süreli hizmet akdi ile çalışan işveren vekili, kamu kurum ve kuruluşlarında ise işyerinin yönetiminde görev alan ve işyerinde düzenli bulunan yönetici veya yardımcısı olunması şarttır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin geçici 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki dördüncü fıkra eklenmiştir.

“(4) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı veya diğer sağlık personeli görevlendirilmeleri ile 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesinde İSG - KATİP’teki gerekli düzenlemeler tamamlanıp Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilinceye kadar;

a) Kamu kurum ve kuruluşları ile Sosyal Güvenlik Kurumu tescil sisteminde henüz işyeri ve çalışan kaydı bulunmayan 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki işyerlerinden kamu kurumu niteliğinde olanlar tarafından; 14 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamındaki görevlendirmelerde Ek-5a, Ek-5b ve Ek-5c’de, aynı maddenin dördüncü fıkrası kapsamındaki taahhütnamelerde Ek-6’da, aynı maddenin beşinci fıkrası kapsamındaki sözleşmelerde Ek-3’te, aynı maddenin altıncı fıkrası kapsamındaki taahhütnamelerde ise Ek-4’te yer alan örneklerine uygun belgeler,

b) (a) bendi kapsamında yer almayan işyeri işverenleri veya işveren vekilleri tarafından 14 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekilince üstlenilmesi halinde Ek - 4’te yer alan örneğine uygun belgeler,

düzenlenerek 5 (beş) iş günü içerisinde ilgili kişilerce imzalanıp gerektiğinde denetime yetkili memurlara gösterilmek ve istendiğinde Bakanlığa iletilmek üzere işyerlerinde muhafaza edilir.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “Mevcut sözleşmeler

GEÇİÇİ MADDE 4 – (1) Kamu kurum ve kuruluşlarında, bu maddenin yürürlük tarihinden önce usulüne uygun olarak yapılan sözleşmeler geçerlidir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin eklerinde yer alan Ek-3, Ek-5a, Ek-5b, Ek-5c ve Ek-6 ekteki şekilde değiştirilmiş; Ek-4a, Ek-4 olarak ekteki şekilde değiştirilmiş; Ek-4b ve Ek-4c yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 7 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 8 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulacak işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kuruluşu ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin yetkilendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerlerini kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 6 ncı, (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 8 inci, 24 üncü, 27 nci, 30 uncu ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen:

a)    Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b)    Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,

c)    Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,

ç) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB): İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,

d)    İSG-KÂTİP: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan iş sağlığı ve güvenliği kayıt, takip ve izleme programını,

e)    Onaylı defter: İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan tespit ve tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususların yazıldığı, seri numaralı ve sayfaları bir asıl iki kopyalı şekilde düzenlenmiş her işyeri için tek olan defteri,

f)    Ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB): Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,

g)    Sorumlu müdür: İşyeri hekimliği veya iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, OSGB’lerde tam süreli istihdam edilen ve bu birimlerin iş ve işlemlerinden Bakanlığa karşı sorumlu olan kişiyi,

ğ) (Ek:RG-18/12/2014-29209) İtiraz komisyonu: Bu Yönetmelik kapsamında hizmet veren kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınma veya iptali ile ilgili itirazları değerlendirmek ve sonuçlandırmak üzere; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü ve ilgili Genel Müdür Yardımcısı, ilgili Daire Başkanları ile iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarından üç üyeden oluşan komisyonu,

h)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Toplum Sağlığı Merkezi Birimi (TSMB): Sağlık Bakanlığına bağlı, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele

sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Hak ve Yükümlülükler

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri

MADDE 5 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) İşveren, işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla; çalışanları arasından ilgili yönetmeliklerde belirtilen nitelikleri haiz bir veya birden fazla işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı görevlendirir. On ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri ayrıca diğer sağlık personeli görevlendirir. Gerekli nitelikleri haiz olması halinde tehlike sınıfı ve çalışan sayısını dikkate alarak bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.

(2)    İşveren, işyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmaması halinde birinci fıkrada sayılan yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, OSGB’lerden hizmet alarak yerine getirebilir.

(3)    İşveren, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken

durumlarda İSGB kurar. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

(4)    Üçüncü fıkrada belirtilen sürenin hesaplanmasında, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.

(5)    İşveren;

a)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmakla,

b)    Görevlendirdiği kişi veya OSGB’lerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla,

c)    İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla,

ç) Görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB’ler tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle,

d)    İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamakla,

e)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali yargı kararı ile kesinleşen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanını Genel Müdürlüğe bildirmekle,

f)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG KATİP sistemi üzerinden Genel Müdürlüğe bilgi vermekle,

yükümlüdür.

(6) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinden personel görevlendirmek veya OSGB’lerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden işverenin bu hizmetlere ilişkin yükümlülükleri devam eder.

(7) İşveren işyerinde görev yapan işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli ile

hizmet alınan OSGB’lerin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre geçerli yetki belgesi ile görevlendirilmesinden sorumludur.

(8) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. Bu fıkraya ilişkin eğitim programları, eğitimin süresi ve eğiticilerin nitelikleri ile görevlendirmeye ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.

(9)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlendirilmesine ilişkin zorunlu çalışma sürelerinin hesabında; 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, toplam çalışan sayısına dâhil edilmez.

(10)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) İşveren, sektörel düzenleme çerçevesinde maden ve yapı ile diğer sektörlerde öncelikli olarak hangi mesleki unvana sahip iş güvenliği uzmanlarının ve bunların yanında görev yapacak diğer mesleklere sahip iş güvenliği uzmanlarının belirlenmesine dair usul ve

esaslar Bakanlıkça düzenlendikten sonra sektörel iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olan iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorundadır.

İşverenin katılım sağlama ve bilgilendirme yükümlülüğü MADDE 6 – (1) İşveren;

a)    İşyerinden görevlendirilecek veya hizmet alınacak OSGB’de görevli işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlendirilmesi konusunda çalışan temsilcilerinin önceden görüşlerinin alınmasını sağlar.

b)    Görevlendirdiği veya hizmet aldığı OSGB’de görev yapan kişiler ile bunların çalışma saatleri,

görev, yetki ve sorumlulukları konusunda çalışan temsilcisi ve çalışanları bilgilendirir.

c)    Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB’yi, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

ç) Başka bir işyerinden kendi işyerine çalışmak üzere gelen çalışanların sağlık bilgilerine, görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB’lerin ulaşabilmesini sağlar.

d)    İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği, yükümlü olduğu kayıt ve bildirimleri görevlendirdiği

kişi veya hizmet aldığı OSGB ile işbirliği içerisinde yapar.

İşverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ve onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri

MADDE 7 – (1) İşveren ilgili mevzuatta belirlenen süreler saklı kalmak kaydıyla;

a)    İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı,

b)    İşten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını,

saklar.

(2)    Çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işveren çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep eder, önceki işveren dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde gönderir.

(3)    Onaylı defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri (Mülga

ibare:RG-18/12/2014-29209) (…)veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır.

(4)    Onaylı defter yapılan tespitlere göre iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile işveren tarafından birlikte veya ayrı ayrı imzalanır. Onaylı deftere yazılan tespit ve öneriler işverene tebliğ edilmiş sayılır.

(5)    Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından saklanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren sorumludur. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır.

Çalışanların hak ve yükümlülükleri

MADDE 8 – (1) Çalışanlar sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek tehlikeleri iş sağlığı ve güvenliği kuruluna, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene bildirerek durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilir.

(2)    Çalışanlar ve temsilcileri, işyerinde yürütülecek iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin amaç ve usulleri konusunda haberdar edilir ve elde edilen verilerin kullanılması hakkında bilgilendirilirler.

(3)    Çalışanlar, işyerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının korunması ve geliştirilmesi için;

a) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı veya işveren tarafından verilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili mevzuata uygun talimatlara uyar.

b)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek üzere işveren tarafından görevlendirilen kişi veya OSGB’lerin yapacağı çalışmalarda işbirliği yapar.

c)    İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin çalışmalara, sağlık muayenelerine, bilgilendirme ve eğitim programlarına katılır.

ç) Makine, tesisat ve kişisel koruyucu donanımı verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda ve

amacına uygun olarak kullanır.

d)    Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve ilgili mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapar.

e)    İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber verir.

Hizmetin çalışanlara ücretsiz verilmesi

MADDE 9 – (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri çalışanlara mali yük getirmeyecek şekilde

sunulur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi ve Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi ile İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütülmesi için Sağlanacak Şartlar

İşyeri sağlık ve güvenlik birimi

MADDE 10 – (1) İSGB; en az bir işyeri hekimi ile işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip en az bir iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesi ile oluşturulur. Bu birimde işveren diğer sağlık personeli de görevlendirebilir.

(2) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla işveren tarafından işyerlerinde kurulacak olan iş sağlığı ve güvenliği birimlerinde aşağıdaki şartlar sağlanır.

a)    İSGB, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve çalışan personel sayısına uygun büyüklükte bir yerde kurulur. Bu birimin asıl işin yürütüldüğü mekânda ve giriş katta kurulması esastır.

b)    Bu birimlerde sekizer metrekareden az olmamak üzere bir iş güvenliği uzmanı odası ile işyeri hekimi tarafından kullanılmak üzere bir muayene odası ve 12 metrekareden az olmamak üzere bir ilkyardım ve acil müdahale odası bulunur. Tam zamanlı görevlendirilecek her işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı için aynı şartlarda ayrı birer oda tahsis edilir.

c)    İSGB’ler Ek-1’de belirtilen araç ve gereçler ile donatılır ve işyerinde çalışanların acil durumlarda en yakın sağlık birimine ulaştırılmasını sağlamak üzere uygun araç bulundurulur.

(3) İSGB’nin bölümleri aynı alanda bulunur ve bu alan çalışanlar tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde işaretlenir.

(4)    (Değişik:RG-31/1/2013-28545) Sağlık Bakanlığından ruhsatlı sağlık hizmeti sunucusu olan

işyerlerinde kurulacak İSGB’lerde ilk yardım ve acil müdahale odası şartı ve EK-1’de belirtilen araç ve gereçler ile ulaşım amaçlı araç bulundurulması zorunluluğu aranmaz.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla sağlanacak şartlar

MADDE 11 – (1) Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi gerekli olmayan hallerde işveren, görevlendirdiği kişi veya OSGB’lerin görevlerini yerine getirmeleri amacı ile asgari bu maddedeki şartları sağlar.

(2) 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde işveren,

a)    İşyeri hekimi ile diğer sağlık personeline ve iş güvenliği uzmanına 8 metrekareden az olmamak üzere toplam iki oda temin eder.

b)    İşyerinde ayrıca acil durumlarda çalışanların en yakın sağlık birimine ulaştırılmasını sağlamak üzere uygun araç bulundurulur.

(3) 50’den az çalışanı olan işyerlerinde işveren, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetini etkin verebilmesi için çalışma süresince kullanılmak üzere uygun bir yer sağlar.

(4) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları gibi yerlerde bulunan ve 50’den az çalışanı olan işverenlerin yürütecekleri iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri için; koordinasyon yönetim tarafından sağlanmak üzere ortaklaşa kullanılabilecek bir mekân oluşturulabilir. Oluşturulacak mekândan hizmet sunulacak toplam çalışan sayısı 50’den az olması durumunda üçüncü fıkra, 50’den fazla olması durumunda ise ikinci fıkra hükümlerine uygunluk sağlanır.

(5) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi için işveren tarafından ayrılan çalışma yerlerinin bölüm ve birimlerinin aynı alan içerisinde bulunması esastır. Bu bölüm ve birimlerin bulunduğu yerler çalışanlar tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde işaretlenir.

(6) Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi zorunlu olmayan hallerde, işyerinde bu maddeye göre oluşturulan ve belirtilen şartları karşılayan birim, düzenlenen sağlık raporları bakımından İSGB olarak kabul edilir.

Ortak sağlık ve güvenlik birimi

MADDE 12 – (1) OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir;

a)    İşyeri hekimi,

b)    İş güvenliği uzmanı,

c)    Diğer sağlık personeli, istihdamı zorunludur.

(2) OSGB’lerde tam süreli görevlendirilenler, başka bir OSGB’de veya işyerinde aynı unvanla

veya Bakanlıkça yetkilendirilen eğitim kurumlarında eğitici unvanıyla görev alamaz.

(3)    OSGB’ler, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve personel sayısına yetecek asgari büyüklükte; işyeri hekimi tarafından kullanılmak üzere en az 10 metrekarelik bir muayene odası, 15 metrekarelik ilkyardım ve acil müdahale, 10 metrekarelik iş güvenliği uzmanı odaları ile 12 metrekarelik bekleme yeri, uygun büyüklükte arşiv odası ve en az bir tuvalet ve lavabodan oluşur.

(4)    OSGB’ler, sözleşme yaptıkları işyerlerine sunulacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, işyerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yürütür.

(5)    (Değişik cümle:RG-31/1/2013-28545) OSGB’ler kuruldukları il ve sınır komşusu illerde

hizmet sunmaya yetkilidir. (Değişik cümle:RG-31/1/2013-28545) Sınır illerin dışında hizmet verilebilmesi için, bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlayarak o illerde şube açılması zorunludur. Ancak niteliği gereği birden fazla ilde yürütülmesi gereken raylı sistem, yol ve nakil hattı inşası veya

bakımı ve onarımı gibi işlerde hizmet alınan OSGB’nin işin yapıldığı illerden herhangi birisinde yetkilendirilmiş olması yeterlidir.

(6)    OSGB’ler yetkilendirildikleri il sınırı içerisinde izinsiz şube açamayacağı gibi herhangi bir şekilde irtibat bürosu da açamazlar. Şube açmak istediklerinde bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlarlar.

(7)    OSGB’lerin, işyerlerine hizmet verdikleri sürece yetki aldıkları adreste, açık ve faaliyette bulunması esastır. Günlük çalışma süresi içinde verilen hizmet ve faaliyetler konusunda yetkili bir kişinin OSGB’de hazır bulunması sağlanır.

(8)    OSGB, 10/2/2004 tarihli ve 25369 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelikte belirtilen niteliklere uygun şekilde oluşturulur ve Ek-1’de belirtilen araç ve gereçlerle donatılır. OSGB’lerin iş merkezi, iş hanı ve alışveriş merkezleri gibi binalarda kuruluyor ise binaların, İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmeliğin acil çıkış düzenlemesine ilişkin hükümlerine uygunluğu

yeterli kabul edilir.

(9)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) OSGB’lerin zemin katta veya müstakil binalarda kurulması esastır. Ancak tuvalet ve arşiv bölümleri hariç OSGB’lerde bulunması gereken diğer bölümler, yol seviyesinden girişi olmayan katlarda kurulamaz. Tuvalet ve arşiv bölümleri ise OSGB’ye ait olmak kaydıyla bodrum katta bulunabilir. Kat niteliklerinin tespitinde tapu kayıtları esas alınır.

(10)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) OSGB’lerde adres değişikliğinden önce veya unvan değişikliği sonrasında, e-devlet sistemi kullanılarak Genel Müdürlüğe başvurulur. Yeni adresin Genel Müdürlükçe onaylanmasına müteakip işlemler ilk başvuru hükümlerine tabi olarak yürütülür. Adres

değişikliği işlemi tamamlanıncaya kadar hizmet vermek isteyen OSGB’ler, yetki aldığı mevcut adreste faaliyetine devam eder. Unvan değişikliğinde yetki belgesi yenileme başvuru süresi 30 gündür.

(11)    Şirket ortaklarında değişiklik olması halinde, durum 30 gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Yeni şirket ortaklarının ilgili mevzuat hükümlerinde belirtilen şartlara uygun olmaması halinde durumun düzeltilmesi amacıyla Genel Müdürlükçe şirkete 30 gün süre verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminin

Çalışma Usul ve Esasları

İSGB ve OSGB’lerin görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 13 – (1) İSGB ve OSGB’ler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulmasına katkıda bulunulması amacıyla;

a)    İşyerinde sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayacak şekilde, çalışma ortamı gözetimi konusunda işverene rehberlik yapılmasından ve öneriler hazırlayarak onayına sunulmasından,

b)    Çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile yapılacak sağlık gözetiminin uygulanmasından,

c)    Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirilmeleri konusunda planlama yapılarak işverenin onayına sunulmasından,

ç) İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ile ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılmasından,

d)    Yıllık çalışma planı, yıllık değerlendirme raporu, çalışma ortamının gözetimi, çalışanların sağlık gözetimi, iş kazası ve meslek hastalığı ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgilerin ve çalışma sonuçlarının kayıt altına alınmasından,

e)    Çalışanların yürüttüğü işler, işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak saklanmasından,

f)    İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri ile ilgili

yönetmelik ile İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet verdikleri alanlarda belirtilen görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin izlenmesinden,

sorumludurlar.

(2)    İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmak üzere OSGB’lerce görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından saklanması gereken onaylı defter suretleri, (Ek ibare:RG-18/12/2014-29209) yıllık çalışma planı ve yıllık değerlendirme raporu suretleri ile çalışanlara verilen iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine dair kayıtlar OSGB arşivinde tutulur ve istenmesi halinde denetime yetkili memurlara gösterilir. Kendilerinden talep edilmese dahi, sözleşme süresi sonunda bütün kayıt

ve dosyalar OSGB’lerce işverene teslim edilir.

(3)    İSGB ve OSGB’ler iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması sırasında işin normal akışını aksatmamaya özen gösterirler.

(4)    OSGB’ler, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin tamamını veya bir kısmını başka bir kişi veya

kuruma devredemezler.

(5)    OSGB’lerce istihdam edilen kişilere ilişkin sözleşmeler İSG-KATİP üzerinden beş işgünü içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir.

(6)    OSGB’ler herhangi bir sebeple faaliyetlerini bırakmaları veya belgelerinin Genel Müdürlükçe iptal edilmesi halinde 30 gün içinde yetki belgelerinin asıllarını Genel Müdürlüğe iade ederler.

(7)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) OSGB’de sorumlu müdür olarak görevlendirilen kişinin değişmesi veya bu kişinin görevinden ayrılması durumunda, OSGB’ce en geç 30 gün içerisinde yeni sorumlu müdürün İSG-KATİP üzerinden atanması zorunludur.

Görevlendirme belgesi ve sözleşme

MADDE 14 – (Değişik:RG-18/12/2014-29209)

(1) İşyerinde çalışanlar arasından işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli

görevlendirilmesi durumunda bu kişilerle işveren arasında; OSGB’lerden hizmet alınması durumunda OSGB ile işveren arasında sözleşme imzalanır.

(2)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması amacıyla işyerlerinde görevlendirilen kişilerin, doğum, hastalık ve yıllık izin gibi zorunlu nedenler sebebiyle değiştirilmesi ve değişiklik süresinin 30 günü geçmesi halinde, durum Genel Müdürlüğe bildirilir. İş Kanunundaki çalışma süreleri saklı kalmak kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşları hariç diğer işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetinin sunulması için hesaplanan zorunlu süre bölünmek suretiyle birden fazla kişi görevlendirmesi yapılamaz.

(3)    Sözleşme ve görevlendirme belgeleri Yönetmelikteki eklerine uygun olarak aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenir.

a) OSGB ile işveren arasında İSG-KATİP sistemindeki örneğine uygun sözleşme düzenlenir ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanır. İSG-KATİP sistemi üzerinden onaylanan sözleşme nüshalarından biri işveren tarafından, biri OSGB tarafından saklanır. OSGB, sözleşme yaptığı işyerine hizmet verecek işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelini, bu konuda ayrıca bilgilendirir.

b) İşyerinde çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli ile İSG-KATİP sistemindeki örneğine uygun sözleşme veya görevlendirme belgesi düzenlenir ve karşılıklı olarak en geç beş gün içerisinde sistem üzerinden onaylanır. İSG-KATİP sistemi üzerinden onaylanan sözleşmenin bir nüshası işveren tarafından, biri sözleşme veya görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanır.

c) Kamuya ait işyerlerinde 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda, görevlendirme yapılan kurum tarafından işyeri hekimi ile Ek-5a, iş güvenliği uzmanı ile Ek-5b, diğer sağlık personeli ile Ek-5c’deki örneğine uygun görevlendirme belgesi düzenlenir ve bu belgenin bir nüshası kurum tarafından, biri görevlendirme yapılan kişiler tarafından saklanır. Son nüsha kurum tarafından beş iş günü içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.

(4)    İşverenin, işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı veya diğer sağlık personeli görevini kendisinin üstlenmesi durumunda, işveren tarafından Ek-6’daki örneğine uygun çalışma taahhütnamesi iki nüsha halinde düzenlenir ve bu belgenin bir nüshası beş iş günü içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.

(5)    Sözleşme veya görevlendirilmeleri Genel Müdürlükçe onaylanmayan işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki görevlerine başlatılamaz ve yetkilerini kullanamazlar.

(6)    İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeline, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmaları yaptığı süre içinde başka görev verilemez.

(7)    Bu maddede belirtilen sözleşme veya görevlendirme belgeleri ile bu belgelerin fesih veya başka bir nedenle geçerliliğini yitirmesi halinde durum çalışanlar arasından işyerinde görevlendirme

yapılmış olması halinde işveren tarafından; işyeri dışından hizmet alınmış olması halinde OSGB tarafından beş iş günü içinde Genel Müdürlüğe İSG-KATİP üzerinden bildirilir.

(8)    İSGB ve OSGB’lerde görevlendirme zorunluluğu bulunanların görevlerinden ayrılması durumunda yerine 30 gün içerisinde aranan niteliklere sahip personel görevlendirilir ve Genel Müdürlüğe bildirilir.

(9)    OSGB’lerce işyerlerine sunulan her türlü iş sağlığı ve güvenliği hizmeti için İSG-KATİP sistemi üzerinden sözleşme yapılması gerekmektedir.

İşbirliği ve koordinasyon

MADDE 15 – (1) İSGB veya OSGB personeli, görevlerinin yürütümünde ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında öngörülen tedbirlerin uygulanmasında işbirliği ve koordinasyon içinde çalışır.

(2)    İSGB veya OSGB’ler işverenle, işyerinde çalışanlarla, çalışan temsilcileriyle ve bulunması halinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 22 nci maddesinde belirtilen iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışır.

(3)    İşletme içinden veya dışından iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenler arasında koordinasyon işveren tarafından sağlanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinin Başvuruları ve Yetkilendirilmesi Ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin başvuru işlemleri

MADDE 16 – (1) (Değişik cümleler:RG-18/12/2014-29209) OSGB’ler yetki belgesi almak amacıyla e-devlet sistemi üzerinden başvuru yapar. E-devlet sisteminin iki günden fazla çalışmadığı durumlarda doğrudan veya posta yoluyla başvuru yapılabilir. Başvuru dosyasında aşağıda belirtilen ekler bulunur:

a)    Ticari şirketler için tescil edildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi ve imza yetkisi olanları gösteren imza sirküleri.

b)    Tam süreli görevlendirilen kişilerin iş sözleşmeleri veya görevlendirme belgeleri ile bu kişilere ait işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı, diğer sağlık personeli belgeleri bu kişiler OSGB sahibi veya ortağı ise tam süreli çalışacaklarına dair taahhütname.

c)    OSGB’nin sorumlu müdürünün kabul şerhli görevlendirme yazısı, bu kişi şirket sahibi veya ortağı ise sorumlu müdürlük taahhütnamesi.

ç) Faaliyet gösterilecek yere ait olan yapı kullanma izin belgesi.

d)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca

verilen ada, pafta, parsel bilgilerini gösteren numarataj veya adres tespit belgesi.

e)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait tapu senedi ile birlikte kira sözleşmesi veya intifa hakkı belgesi.

f)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve bu Yönetmelikte belirtilen bütün bölümlerin yer aldığı inşaat teknikeri, mimar veya inşaat mühendisi tarafından onaylanmış 1/100 ölçekli plan.

g)    İlgili mevzuata göre faaliyet gösterilecek yerde yangına karşı gerekli tedbirlerin alındığına ve bu yerde OSGB açılmasında sakınca olmadığına dair yetkili merciler tarafından verilen belge.

ğ) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Tapu kütüğünde mesken olarak kayıtlı bir gayrimenkulde OSGB’nin faaliyet gösterebileceğine dair kat malikleri kurulunun oybirliğiyle aldığı karar örneği.

(2) Kamu kurum ve kuruluşları için, yalnızca birinci fıkranın (b), (c), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen belgeler istenir. Ancak mekân kamu kurumuna ait değilse (a) bendi hariç diğer bentlerde belirtilen belgeler istenir.

(3)    Organize sanayi bölgelerince kurulacak OSGB’ler için, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili biriminden alınmış organize sanayi bölgesine sicil numarası verildiğine dair yazı, müteşebbis

heyeti veya genel kurulunca alınmış; ilgili adreste OSGB kurulmasına dair karar ile birinci fıkranın (a) ve (d) bentleri hariç diğer bentlerde belirtilen belgeler istenir.

(4)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

Ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin yetkilendirilmesi

MADDE 17 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) OSGB tarafından yetki belgesi almak amacıyla yapılan başvuru Genel Müdürlükçe en geç on iş günü içinde incelenir. 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği çerçevesinde kayıtlı elektronik posta sistemi üzerinden yazılı olarak bildirilen eksiklikler en geç kırk beş gün içinde tamamlanır. Herhangi bir eksikliği bulunmayan başvurular için en geç yirmi iş günü içinde yerinde inceleme yapılır. Yerinde inceleme işlemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için en fazla kırk beş gün süre verilir. Belirlenen sürelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve iadeden itibaren bir yıl boyunca yapılan başvurular, bir yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır.

(2)    OSGB’nin bu Yönetmelikte belirtilen şartları taşıması halinde, başvuru dosyasında bildirilen tam süreli çalışanlara ait Sosyal Güvenlik Kurumu işe giriş bildirgesinin Genel Müdürlüğe gönderilmesini takiben başvuru dosyasında belirtilen adres ve unvana münhasıran, en geç on iş günü içerisinde Genel Müdürlükçe Ek-2’deki örneğine uygun yetki belgesi düzenlenir. Başka bir adreste şube açılması istendiği takdirde, aynı usul ve esaslar dâhilinde işlem yapılır.

(3)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

(4)    OSGB’ler yetki belgesi almadan veya süresi içerisinde vize işlemini tamamlamadan bu Yönetmelik kapsamında belirtilen faaliyetleri yapamazlar.

(5)    OSGB’ler, aşağıda belirtilen hususlara uymak zorundadır.

a)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Tabela ve basılı evrak, broşür, afiş ve diğer elektronik

ortamlarda herhangi bir amaçla kullanılan her türlü yazılı ve görsel dokümanda sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve unvan kullanılır.

b) OSGB’ler tarafından, EK-8’deki örneğine uygun, kurum unvanına göre hazırlanan ve (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209)boy/en oranı 2/3 olan tabela, OSGB’nin bulunduğu binanın uygun bir kısmına veya girişine asılır. Aynı binada, Genel Müdürlükçe yetkilendirilen birden fazla kurum bulunması durumunda, kullanılacak tabela için Genel Müdürlük onayı alınması şartıyla, tüm unvanları

gösteren tek bir tabela kullanılabilir. Bakanlık logosu, bu tabela haricinde hiçbir yazılı veya görsel doküman veya ortamda kullanılamaz.

c) Özel kuruluşlar tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler ticari isim veya unvan olarak kullanılamaz.

(6)    OSGB tarafından başvuru dosyasında beyan edilen yerleşim planı, bina ve donanımda Genel Müdürlük onayı alınmadan hiçbir şekilde değişiklik yapılamaz.

(7)    (Ek:RG-31/1/2013-28545) Bakanlıkça yetkilendirilen ve (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) TSMB’lerin işyeri hekimliği ve diğer sağlık personeli hizmetlerini 12 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen şartları iş güvenliği uzmanı odası hariç yerine getirmeleri durumunda sunabilirler. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini vermek istedikleri takdirde 12 nci ve 16 ncı maddelerde belirtilen şartları yerine getirirler. Toplum sağlığı merkezlerinin yetkilendirilme ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı ve Bakanlığın birlikte hazırlayacakları genelge ile belirlenir.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Sorumlu müdürün görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 18 – (1) OSGB sorumlu müdürü;

a)    OSGB personelinin görevlendirilmesinin takibinden,

b)    OSGB kayıtlarının tutulması ve düzenli olarak arşivlenmesinden,

c)    Genel Müdürlük tarafından istenen belgelerin hazırlanmasından,

ç) OSGB’lerin başvuru, yetkilendirme, vize işlemlerinin takibinden, sorumludur.

(2)    OSGB’lerde tam zamanlı görevli bulunan işyeri hekimleri veya iş güvenliği uzmanları aynı zamanda sorumlu müdürlük görevini de yürütebilir.

(3)    OSGB’lerce talep edilen veya bildirilen her türlü bilgi ve belgeye ilişkin iş ve işlemlerde, Genel Müdürlük tarafından sadece sorumlu müdür muhatap kabul edilir.

(4)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

OSGB’lerin faaliyet alanları

MADDE 19 – (1) OSGB’ler, yetki aldıkları adreste ve başvuru dosyasında yer alan planda belirtilen bölümlerde Genel Müdürlükçe yetkilendirilmedikleri konularda hizmet veremez ve faaliyette bulunamazlar.

(2)    Ancak, ilgili kurum ve kuruluşların izinlerini almak ve Genel Müdürlükten onay almak şartıyla, OSGB’ler hizmet verdikleri işyerlerindeki çalışanlar ve işyeri ile sınırlı kalmak şartı ile iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili her türlü ölçüm ve analiz için gerekli donanımı OSGB’nin faaliyet gösterdiği adreste bulundurabilir ve ilgili personeli bünyesinde çalıştırabilirler. Bu amaçla kullanılacak bölümler 12 nci maddede belirtilen bölümler içerisinde olamaz ve görevlendirilecek personel mezkûr maddede belirtilen kişiler arasından atanamaz.

Belge alma ve vize işlemleri

MADDE 20 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-18/12/2014-29209)

(1)    Yetki belgelerinin, OSGB ve TSMB tarafından beş yılda bir vize ettirilmesi zorunludur. Belge almak veya vize işlemlerini yaptırmak isteyen kurumların;

a) Bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluk sağlamaları, b) Bakanlıkça belirlenen belge veya vize bedelini ödemeleri,

gereklidir.

(2)    Yetkilendirilen kurumlar, beş yılın tamamlanmasına en fazla 60 gün kala vize işlemleri için Genel Müdürlüğe e-devlet sistemi altyapısını kullanarak müracaat eder. Yukarıda belirtilen süreler içinde müracaat etmeyen kurumların yetki belgeleri, vize işlemleri tamamlanıncaya kadar askıya alınır. Vize süresinin bitiminden itibaren üç ay içinde vize işleminin tamamlanmaması durumunda yetki belgesi Genel Müdürlükçe doğrudan iptal edilir.

(3)    OSGB’lerde unvan değişikliği yapılması halinde yetki belgesinin yenilenmesi için Bakanlıkça belirlenen belge bedelinin ödenmesi gereklidir.

İhtarlar

MADDE 21 – (1) Yetki belgesinin doğrudan iptalini gerektiren durumların dışındaki ihlallerde, OSGB’lere Ek-7’ de belirtilen ihtar puanları uygulanır.

(2) Bir takvim yılı içinde hafif ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 30’a, orta ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 60’a ulaşması durumunda OSGB’nin o yıl içinde işleyecekleri diğer hafif ve orta ihlaller bir üst derecenin taban puanı esas alınarak uygulanır.

(3)    Beş yıllık sürenin sonunda vize işlemini tamamlayan kişi ve kurumların; uygulanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş olan tüm ihtar puanları silinir.

(4)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Yönetmelik uyarınca OSGB’lere uygulanan ihtar puanlarına ilişkin itirazlar, işlemin tebliğ tarihinden itibaren en geç 10 iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak itirazlar dikkate alınmaz.

Yetkilerin askıya alınması, iptali ve itiraz

MADDE 22 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-18/12/2014-29209)

(1)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen OSGB’lerin yetki belgeleri, ihtar puanları toplamının 300’e ulaşması durumunda Genel Müdürlükçe altı ay süreyle askıya alınır.

(2)    Yetki belgesi askıya alınan OSGB’ler, askıya alınma süresince bu Yönetmelik kapsamındaki yetkilerini kullanamazlar.

(3)    Aşağıdaki durumlardan birinin varlığının tespiti halinde;

a)    Bu Yönetmelik gereği düzenlenen evrakın gerçeğe aykırılığının tespiti halinde üç ay,

b)    Şirket ortaklarının uygunsuzluğunun ilgili kuruma bildirilmesine rağmen durumun 30 gün içerisinde düzeltilmemesi halinde üç ay,

c)    Bakanlıkça belirlenen esaslara aykırı şekilde şube veya irtibat bürosu açmaları halinde altı ay, ç) Yetki aldığı adres veya il sınırları dışında hizmet verilmesi halinde altı ay,

d)    Sunmakla yükümlü oldukları hizmetlerin tamamını veya bir kısmını devretmesi halinde altı

ay,

e)    Genel Müdürlükten onay alınmadan adres değişikliği yapılması veya unvan değişikliği ile ilgili bildirim yükümlülüğünü 30 gün içinde yerine getirmemesi halinde bir yıl,

süreyle ilgili merkez veya şubeye verilen yetki belgesinin geçerliliği askıya alınır.

(4) OSGB’lerin yetki belgesi;

a)    16 ncı maddede istenen başvuru evraklarından herhangi birinin gerçeğe aykırılığının tespiti

halinde,

b)    Bir vize döneminde üç defa askıya alınması halinde,

c)    Belgesinin geçerliliğinin askıda olduğu süre içinde sözleşme yaptığının veya hizmet verdiğinin

tespiti halinde,

doğrudan iptal edilir.

(5) Yetki belgesi iptal edilen OSGB ve şubelerinin kurucu veya ortaklarının, iptal tarihinden itibaren iki yıl içerisinde yaptığı başvurular; iki yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır.

(6)    Belgesinin geçerliliği askıya alınanlar veya iptal edilenlere Genel Müdürlükçe yazılı bildirim yapılır ve internet sayfasında ilan edilir.

(7)    Yetki belgesinin iptali veya geçerliliğinin askıya alınması durumunda önceden yapılan hizmet ve iş sözleşmelerinden doğan hukuki sonuçlardan OSGB’ler sorumludur.

(8)    Bu Yönetmelik uyarınca kurumlara uygulanan yetki belgesinin askıya alınma veya iptaline ilişkin işlemlere itirazlar, işlemlerin tebliğ tarihinden itibaren en geç on iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak itirazlar dikkate alınmaz.

İtiraz komisyonunun çalışma şekli

MADDE 22/A – (Ek:RG-18/12/2014-29209)

(1)    İtiraz Komisyonu, bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınması veya iptali ile ilgili itirazları değerlendirerek karara bağlar. Komisyonun kararı, oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın oyu belirleyicidir. Komisyon

kararı, Genel Müdürlükçe uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 23 – (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Elektronik tebligat

EK MADDE 1 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)(1)

(1)    Elektronik Tebligat Yönetmeliği kapsamındaki şirketler ve kurumlar, bu Yönetmeliğin 16, 17, 20, 21 ve 22 nci maddelerine göre yapılacak tebligatlara esas olmak üzere elektronik tebligat adresini İSG-KATİP sistemine kaydettirmek zorundadır.

Mevcut OSGB’lerin durumu

GEÇİCİ MADDE 1 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-31/1/2013-28545)

(1) Mevcut OSGB’lerin onaylanmış yerleşim planında değişiklik olması halinde, fiziki şartların bu

Yönetmelik hükümlerine uygun olması şartı aranır.

(2)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

50’den fazla çalışanı bulunan kamu kurumları

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri sunmak zorunda olan ve İş Kanununa tabi 50’den fazla çalışanı bulunan kamu kurumları söz konusu hizmetleri 1/7/2014 tarihine kadar sürdürür.

Elektronik ortamlarda başvuru işlemleri ve geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)

(1)    16 ncı maddeye göre OSGB yetki belgesi başvuru sistemi, e-devlet sistemi alt yapısı tamamlandığında Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulur. İlgili duyuruya kadar yapılacak başvurular ve sonuçlandırılmasına ait iş ve işlemlerde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam

edilir.

(2)    Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 16 ncı madde hükümleri kapsamında yapılmış ve sonuçlandırılmamış OSGB ve TSMB başvurularında bu Yönetmelikte belirtilen şartlar aranır.

(3)    12 nci maddenin onuncu fıkrası kapsamındaki adres ve unvan değişikliği başvuruları ile 13 üncü maddenin yedinci fıkrasına göre sorumlu müdür değişikliği ile ilgili bildirimler, İSG-KATİP sistemindeki gerekli düzenlemeler tamamlanıp ilân edilinceye kadar Genel Müdürlüğe yazılı olarak yapılmaya devam edilir.

Yürürlük

MADDE 24 – (1) Bu Yönetmelik 30/12/2012 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 25 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eği mleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek r.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerleri ile eği m kurumlarını kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun (Değişik ibare:RG-11/10/2013-28792) 3 üncü (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) ,24 üncü, 27 nci, 30 uncu ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmış r.

Tanımlar
MADDE 4(2) – (1) Bu Yönetmelikte geçen:

a)    Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b)    Eği cilerin eği mi belgesi: En az kırk saatlik eği m sonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğre m Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen kurumlar tara ndan tek bir program sonucunda verilen eği cilerin eği mi belgesini,

c)    Eği m kurumu: (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eği mlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tara ndan kurulan müesseseleri,

ç) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Eği m programı: Uzaktan, yüz yüze ve uygulamalı eği mlerin tarih ve saatleri, eği cileri, ka lımcıları ile eği m verilen adres gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan programı,

d)    Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,

e)    İSG-KATİP: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programını,
f)    (Değişik:RG-11/10/2013-28792) İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma haya nı denetleyen müfe şler ile mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı,
g)    (Ek:RG-11/10/2013-28792)(2) Kanun: 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu,
ğ) (Ek:RG-11/10/2013-28792)(2)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Komisyon: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya Yardımcısının başkanlığında Genel Müdürlükten üç üye ve İş Te iş Kurulu Başkanlığından seçilecek bir üye ile gerek görüldüğünde üniversitelerin  p, hukuk, eği m, mühendislik ve ile şim fakültelerinden seçilecek öğre m üyelerinden oluşan Komisyonu,

h)(2) Sorumlu müdür: İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesine sahip olan, tam süreli is hdam edilen ve eği m kurumlarının iş ve işlemlerinden Bakanlığa karşı sorumlu olan kişiyi,

ı)(2) Teknik eleman: Teknik öğretmenler, (Değişik ibare:RG-11/10/2013-28792) fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) iş sağlığı ve güvenliği lisans veya ön lisans programı mezunlarını, ifade eder.

i)    (Ek:RG-30/4/2015-29342) İ raz komisyonu: Bu Yönetmelik kapsamında hizmet veren kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınma veya iptali ile ilgili i razları değerlendirmek ve sonuçlandırmak üzere; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü ve ilgili Genel Müdür Yardımcısı, ilgili Daire Başkanları ile iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarından üç üyeden oluşan komisyonu,

İKİNCİ BÖLÜM

İşverenin Yükümlülükleri

İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü

MADDE 5 – (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

İşyeri sağlık ve güvenlik birimi kurma yükümlüğü

MADDE 6 – (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İş Güvenliği Uzmanlarının Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile

Çalışma Usûl ve Esasları

İş güvenliği uzmanlarının nitelikleri ve görevlendirilmeleri

MADDE 7 – (1) İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmak zorundadır.
 

    1/11
 

(2)    İş güvenliği uzmanlarından; (C) sını  belgeye sahip olanlar az tehlikeli sını a, (B) sını  belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sını  belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.
(3)    Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerek ği işyerlerinde, (Değişik ibare:RG:15/2/2016-29625) tam
süreli olarak görevlendirilen iş güvenliği uzmanlarından sadece birinin(5), işyerinin tehlike sını na uygun belgeye sahip olması yeterlidir.
(4)    İş güvenliği uzmanlarının görevlendirilmesinde, bu Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla iş güvenliği uzmanına verilemez. Ancak vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tara ndan vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır.

(5)    (Ek:RG-30/4/2015-29342) İşveren, bu Yönetmelikte belir len zorunlu çalışma sürelerine bağlı kalmak şar yla işyerinin tehlike sını na uygun olarak görevlendirilmesi zorunlu olan en az bir iş güvenliği uzmanının yanında, Kanunda ve Yönetmelikte belir len esas sorumluluklar saklı kalmak kaydıyla iş güvenliği uzmanına yardımcı olmak üzere, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip ve işyerinin tam süreli sigortalı çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı görevlendirmesi yapabilir.

İş güvenliği uzmanlığı belgesi

MADDE 8 – (1) (Değişik:RG-11/10/2013-28792) İş güvenliği uzmanlığı belgesinin sınıfları aşağıda belir lmiş r: a) (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesi;

1) (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yap ğını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve

(A)    sını  iş güvenliği uzmanlığı eği mine ka larak yapılacak (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,

2)    Mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlardan; iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında doktora yapmış olanlara,

3)    Genel Müdürlük veya bağlı birimlerinde en az on yıl görev yapmış mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlara,

4)    İş sağlığı ve güvenliği alanında müfe ş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfe şlerine,

5)    Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl fiilen görev yapmış mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakülte mezunları ile teknik elemanı olan iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına,

EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir. b) (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesi;

1)    (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yap ğını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve

(B)    sını  iş güvenliği uzmanlığı eği mine ka larak yapılacak (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlara,

2)    İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında yüksek lisans yapmış mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlardan (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara,

3)    İş sağlığı ve güvenliği alanında te iş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfe şleri hariç, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfe ş yardımcılığı süresi dahil en az on yıl görev yapan müfe şlerden (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı eği mine ka larak yapılacak (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,

EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir. c) (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesi;

1)    (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı eği mine ka larak yapılacak (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendislik veya mimarlık eği mi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlara,

2)    İş sağlığı ve güvenliği alanında te iş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfe şleri hariç Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfe ş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapan müfe şlerden (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı eği mine ka lanlara,

3)(Ek:RG-30/4/2015-29342) Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği lisans programını tamamlayanlardan yapılacak (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,

EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.

(2) Birinci  kranın (a) bendinin (Değişik ibare:RG-11/10/2013-28792) (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde sayılanlar, (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı sınavına doğrudan ka labilirler. Bakanlıkta geçen çalışma süreleri fiilen iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi süresinden sayılır ve bu durumda olanlar Bakanlıktaki görevlerinden ayrıldıkları takdirde hak e ği belgenin sınavına doğrudan ka labilir.
(3) (Ek:RG-30/4/2015-29342) Sektörel düzenleme çerçevesinde maden ve yapı ile diğer sektörlerde öncelikli olarak hangi mesleki unvana sahip iş güvenliği uzmanlarının ve bunların yanında görev yapacak diğer mesleklere sahip iş güvenliği uzmanlarının belirlenmesine dair usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

İş güvenliği uzmanlarının görevleri

MADDE 9 – (1) İş güvenliği uzmanları, aşağıda belir len görevleri yerine ge rmekle yükümlüdür: a) Rehberlik;

1)    İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhiza n durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzua na ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.

2)    İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.

3)    İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araş rılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.

4)    İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araş rılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.

b) Risk değerlendirmesi;

1)    İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına ka lmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.

c) Çalışma ortamı göze mi;

1)    Çalışma ortamının göze minin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzua  gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.

2)    İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara ka lmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması
 

    2/11
 

çalışmalarına ka lmak, bu konuyla ilgili periyodik eği mlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.

ç) Eği m, bilgilendirme ve kayıt;

1)    Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eği mlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.

2)    Çalışma ortamıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı göze m sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde EK-2’deki örneğine uygun olarak hazırlamak.

3)    Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.

4)    Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
5)    (Ek:RG-11/10/2013-28792) Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG KATİP’e bildirmek.

d) İlgili birimlerle işbirliği;

1)    İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araş rma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak.

2)    Bir sonraki yılda gerçekleş rilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak.

3)    Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak,

4)    Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.

İş güvenliği uzmanlarının yetkileri

MADDE 10 – (1) İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belir lmiş r: a) (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

b) İşyerinde belirlediği haya  tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerek rmesi halinde işin durdurulması için işverene başvurmak.

c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araş rma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.

ç) Görevinin gerek rdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.

(2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalış kları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eği m, seminer ve panel gibi organizasyonlara ka lma hakkına sahip r. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücre nden herhangi bir kesin  yapılamaz.
İş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri

MADDE 11 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve  cari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.

(2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) İş güvenliği uzmanı, işverene yazılı olarak bildirilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden acil durdurma gerek ren haller ile yangın, patlama, göçme, kimyasal sızın  gibi haya  tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir süre içinde işveren tara ndan yerine ge rilmemesi hâlinde, işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler.

(4) İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile 9 uncu maddede belir len hususlara ait faaliyetlerini, işyeri hekimi ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı de ere yazar.
İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri

MADDE 12 – (1) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yerine ge rmek için aşağıda belir len sürelerde görev yaparlar:

a) Az tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika. b) Tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 20 dakika.
c) Çok tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 40 dakika.

(2)    Az tehlikeli sını a yer alan (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

(3) Tehlikeli sını a yer alan (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

(4) Çok tehlikeli sını a yer alan (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 250 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

(5) İş güvenliği uzmanları sözleşmede belir len süre kadar işyerinde hizmet sunar. (Değişik ikinci cümle: RG-11/10/2013-28792) Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler ha alık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

(6) (Ek:RG-30/4/2015-29342) İş güvenliği uzmanları tam gün çalış ğı işyeri dışında fazla çalışma yapamaz.

İş güvenliği uzmanlarının belgelendirilmesi MADDE 13 – (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eği m Kurumlarına İlişkin Hükümler

Eği m kurumu başvuru işlemleri
 

    3/11
 

MADDE 14 – (1) (Değişik cümle:RG-30/4/2015-29342) Eği m Kurumu yetki belgesi almak amacıyla, e-devlet sistemi üzerinden başvuru yapar. e-devlet sisteminin iki günden fazla çalışmadığı durumlarda doğrudan veya posta yoluyla başvuru yapılabilir. Başvuru dosyasında aşağıda belir len ekler bulunur:

a)    Ticari şirketler için tescil edildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi.

b)    Şirket adına imza yetkisi olanları gösteren imza sirküleri.

c)    Eği m kurumunun sorumlu müdürünün eği ci belgesi ile;

1)    Ticari şirketler için tam süreli iş sözleşmesi ve kabul şerhli görevlendirme yazısı,

2)    Kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler için tam süreli görevlendirme yazısı,

3)    Şirket ortağı olanlar, sorumlu müdür olarak da görev yapacaklar ise bu görevi yapacaklarına dair taahhütname. ç) Tam süreli olarak görevlendirilen eği cilerin iş sözleşmeleri ve eği ci belgeleri.

d) Faaliyet gösterilecek yere ait yapı kullanma izni belgesi.

e) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gösterilecek yere ait tapu senedi ile birlikte kira sözleşmesi veya in fa hakkı belgesi. f) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen ada, pa a, parsel bilgilerinin

yer aldığı numarataj veya adres tespit belgesi.

g)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve bu Yönetmelikte belir len bütün bölümlerin yer aldığı inşaat teknikeri, mimar veya inşaat mühendisi tara ndan onaylanmış 1/100 ölçekli plan.

ğ) Tapu kütüğünde mesken olarak kayıtlı bir gayrimenkulde eği m kurumunun faaliyet gösterebileceğine dair kat malikleri kurulunun oybirliğiyle aldığı karar örneği.
h)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Faaliyet gösterilecek yerde yangına karşı gerekli tedbirlerin alındığına ve bu yerde eği m kurumu açılmasında sakınca olmadığına dair yetkili merciler tara ndan verilen belge.

(2)    Kamu kurum ve kuruluşları için, yalnızca birinci  kranın (c) bendinin (2) numaralı alt bendiyle (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) (ç), (g) ve (h) bentlerinde belir len belgeler istenir. Ancak eği m verilecek mekân kamu kurumuna ait değilse (a) ve (b) bentleri hariç diğer bentlerde belir len belgeler istenir.

(3) Üniversitelerin eği m kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde başvuru rektörlükçe yapılır.

(4) (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

Eği m kurumu yeri ve yerleşim planında aranacak şartlar

MADDE 15 – (1) Eği m kurumunun yer alacağı binada; meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki sa lan yerler bulunamaz.

(2) (Değişik:RG-30/4/2015-29342)  Eği m kurumlarının;

a)    Faaliyet gösterecekleri mekânda bulunan derslik ve diğer tüm bölümlerinin arasındaki geçişlerin kurum içerisinden olması ve eği m kurumunun bir bütünlük arz edecek şekilde düzenlenmesi,

b)    Eği ci veya sorumlu müdür odalarının diğer bölümlere geçiş için kullanılmaması, tuvalet ve lavabonun derslik içinde bulunmaması,

gerekir. Kamu kurumları ve üniversitelerce kurulan eği m kurumları için kurumun yerleşkesi içinde olmak koşuluyla bu Yönetmelikte belir len zorunlu mekânlar, birbirine uzaklığı en fazla 100 metre olan ayrı bölümlerden oluşabilir.

(3)    Genel Müdürlükten izin alınmadan, onaylanmış yerleşim planlarında herhangi bir değişiklik yapılamaz ve yerleşim planında belir len bölümler, amaçları dışında kullanılamaz.
(4) Eği m kurumlarınca, EK-3’teki örneğine uygun, kurum unvanına göre hazırlanan ve (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) boy/en oranı 2/3 olan tabela asılır. Aynı binada, Genel Müdürlükçe yetkilendirilen birden fazla kurum bulunması durumunda, kullanılacak tabela için Genel Müdürlük onayı alınması şar yla, tüm unvanları gösteren tek bir tabela kullanılabilir.

Derslik ve diğer bölümlerde aranan şartlar

MADDE 16 – (1) Dersliklerde bulunması gereken şartlar aşağıda belir lmiş r:

a)    Dersliklerde 25’ten fazla kursiyer bulunamaz.

b)    Dersliklerde kursiyer başına en az 10 metreküp hava hacmi bulunur ve derslikler ile diğer bölümlerin tavan yükseklikleri 2,40 metreden az olamaz. 4 metre üzerinde olan yükseklikler hacim hesabında dikkate alınmaz.
c)    (Değişik birinci cümle: RG-11/10/2013-28792) Derslik pencerelerinin; doğal havalandırmaya müsaade edecek şekilde binanın dış cephesinde olması, pencere alanının bulunduğu bölümün taban alanının %10’undan az olmaması ve yerden yüksekliğinin 90 san metreden fazla olmaması gerekir. ve (Mülga cümle:RG-30/4/2015-29342) (…)

ç) Derslik kapılarının genişliği 80 san metreden az olamaz ve kapı kasasının içten içe ölçülmesiyle belirlenir. (Ek cümle:RG-30/4/2015-29342) Derslik kapıları, sadece koridor veya dinlenme yerine açılacak şekilde düzenlenir ve derslikler diğer bölümlere geçiş için kullanılamaz. Derslik kapıları dışa doğru açılmalı ve çi  taraflı derslik bulunan koridorlarda karşılıklı açılmamalıdır.

(2) Diğer bölümlerde bulunması gereken şartlar aşağıda belir lmiş r:

a)    Sorumlu müdür odası, en az 10 metrekare.

b)    Eği ci odası tek derslik için en az 15 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 25 metrekare.

c)    Büro hizmetleri, arşiv ve dosya odası, en az 15 metrekare; ayrı ayrı olmaları hâlinde toplamı en az 20 metrekare. ç) Her derslik için erkek ve kadın ayrı olmak üzere en az birer tuvalet ve lavabo.

(3) Dinlenme yeri, kurum içinde bağımsız bir bölüm hâlinde veya ayrı ayrı bölümlerden meydana gelebilir ve tek derslik için en az 20 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 35 metrekare olur. Alan hesabında yöne m ve eği me ayrılan diğer bölümler ile balkon ve koridorlar dikkate alınmaz.

(4) Eği mlerde günün teknolojisine uygun araç ve gereçler kullanılır.

(5) Bölümlerin, alan (metrekare) veya hacim (metreküp) ölçümü sonucu çıkan küsuratlı rakamlar ile kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha büyük çıkan küsuratlı rakamlar bir üst tam sayıya yüksel lir.
Aydınlatma, gürültü ve termal konfor şartları

MADDE 17 – (1) Eği m kurumlarının bölümlerinde yeterli aydınlatma ve termal konfor şartları sağlanır, gürültüye karşı gerekli önlemler alınır. Genel Müdürlükçe gerekli görülmesi halinde, durumun tespi ne yönelik ölçümlerin yap rılması istenebilir.

Eği m kurumlarının eği ci kadrosu

MADDE 18 – (Değişik:RG-11/10/2013-28792)

(1) Eği m kurumları,

a)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) İş güvenliği uzmanlığı eği mi için; bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip en az biri mühendis, diğeri farklı meslek dalından olmak üzere en az iki eği ciyle 60 günden az olmamak üzere tam süreli iş sözleşmesi yapar. Sözleşmenin 60 günden önce eği ci tara ndan feshedilmesi halinde; eği cinin başka bir eği m programında görevlendirilmesi 60 gün tamamlanmadan önce onaylanmaz. Sözleşmenin eği m kurumu tara ndan feshedilmesi halinde ise tam süreli yeni eği cinin

    4/11
 

görevlendirilmesi 60 gün tamamlanıncaya kadar onaylanmaz ve yürümekte olan eği m programları askıya alınır. Bütün eği m programlarında tam süreli eği cilerin yer alması zorunludur.

b)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) İşyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı ve diğer sağlık personeli eği mi için bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip olan biri işyeri hekimi olmak üzere ikisi hekim, biri mühendis diğeri farklı meslek dalından olmak üzere en az dört eği ciyle 60 günden az olmamak üzere tam süreli iş sözleşmesi yapar. Sözleşmenin 60 günden önce eği ci tara ndan feshedilmesi halinde; eği cinin başka bir eği m programında görevlendirilmesi 60 gün tamamlanmadan önce onaylanmaz. Sözleşmenin eği m kurumu tara ndan feshedilmesi halinde ise tam süreli yeni eği cinin görevlendirilmesi 60 gün tamamlanıncaya kadar onaylanmaz ve eği m programı askıya alınır. Tam süreli eği ciler eği m programında yer almak zorundadır.

(2)    (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

Eği m kurumlarının yetkilendirilmesi MADDE 19 – (Değişik:RG-30/4/2015-29342)
(1)    Eği m kurumları tara ndan yetki belgesi almak amacıyla yapılan başvuru Genel Müdürlükçe 10 iş günü içinde incelenir. 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği çerçevesinde kayıtlı elektronik posta sistemi üzerinden veya yazılı olarak bildirilen eksiklikler 45 gün içinde tamamlanır. Herhangi bir eksikliği bulunmayan başvurular için 20 iş günü içinde yerinde inceleme yapılır. Yerinde inceleme işlemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için 45 gün süre verilir. Belirlenen sürelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve iade tarihinden i baren bir yıl boyunca yapılan başvurular, bir yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır. Dosya üzerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan başvuruların, bu Yönetmelikte belir len şartları taşımaları halinde, dosyasında belir len adres ve unvana münhasıran, 10 iş günü içinde Genel Müdürlükçe EK-4’teki örneğine uygun yetki belgesi düzenlenir. Başka bir adreste şube açılmak istendiği takdirde, aynı usul ve esaslar dâhilinde, bu bölümde belir len şartların yerine ge rilmesi kaydıyla şube için ayrıca yetki belgesi düzenlenir.

(2)    Kanuna göre, işyeri hekimliği veya iş güvenliği uzmanlığı eği mi için yetki alan eği m kurumu, her iki eği m için de yetki almak istediğinde başvurusu tek belge olarak değerlendirilir ve İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eği m Kurumu belgesi düzenlenir.

(3)    Bu Yönetmelikteki şartları yerine ge rmeyen eği m kurumlarına yetki belgesi düzenlenemez.

(4)    Eği m kurumları, Genel Müdürlükçe düzenlenen yetki belgesini almadıkça eği m için ka lımcı kaydı yapamaz ve eği me başlayamazlar.

(5)    Eği m kurumları, aşağıda belir len hususlara uymak zorundadırlar:

a)    Tabela ve basılı evrak, broşür, afiş ve internet ile diğer dijital ortamlarda herhangi bir amaçla kullanılan her türlü yazılı ve görsel dokümanda sadece yetki belgesinde belir len isim ve unvanlar kullanılır.

b)    Özel kuruluşlar tara ndan, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler  cari isim olarak kullanılamaz.

(6)    Eği m kurumlarında, eği ci olarak, sadece bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip olanlar görev alabilirler.

Vize işlemleri ve belgelendirme (Değişik başlık:RG-19/11/2015-29537)

MADDE  20  –  (1)(Değişik:RG-30/4/2015-29342)  (Değişik  cümle:RG-19/11/2015-29537)  Bu  Yönetmelik  kapsamında

yetkilendirilen kişi ve kurumlara ait yetki belgelerinin beş yılda bir vize e rilmesi zorunludur. Belge almak veya vize işlemlerini yap rmak isteyen (Ek ibare:RG-19/11/2015-29537) kişi ve kurumların;

a)    Bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluk sağlamaları,

b)    Bakanlıkça belirlenen belge veya vize bedelini ödemeleri, gereklidir.
(2) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Yetkilendirilen kurumlar beş yılın tamamlanmasına en fazla 60 gün kala vize işlemleri için

Genel Müdürlüğe müracaat eder. Yukarıda belir len süre içinde müracaat etmeyen kurumların eği m programları, vize işlemleri tamamlanıncaya kadar onaylanmaz. Vize süresinin bi minden i baren üç ay içinde vize işleminin tamamlanmaması durumunda yetki belgesi Genel Müdürlükçe doğrudan iptal edilir.

(3)    Eği m kurumları, herhangi bir sebeple faaliyetlerini bırakmaları halinde otuz gün içinde yetki belgelerinin asıllarını Genel Müdürlüğe iade ederler.

(4)    Belgelendirme ve vize aşamasında gerçeğe aykırı belge ibraz e ği veya beyanda bulunduğu sonradan tespit edilenlere ait belgeler Genel Müdürlükçe iptal edilir ve yetkili yargı mercilerine suç duyurusunda bulunulur.
(5)    (Ek:RG-30/4/2015-29342) Eği m kurumlarında adres değişikliği yapmadan önce e-devlet sistemi kullanılarak Genel Müdürlüğe başvurulur. Yeni adresin Genel Müdürlükçe onaylanmasına müteakip işlemler ilk başvuru hükümlerine tabi olarak yürütülür. Adres değişikliği işlemi tamamlanıncaya kadar hizmet vermek isteyen eği m kurumları yetki aldığı adreste faaliye ne devam eder.
(6)    (Ek:RG-30/4/2015-29342) Eği m kurumlarında unvan değişikliği yapılması halinde 30 gün içinde yetki belgesinin yenilenmesi talebiyle e-devlet sistemi kullanılarak başvurulur. Unvan değişikliği yapılması halinde yetki belgesinin yenilenmesi için Bakanlıkça belirlenen belge bedelinin ödenmesi gereklidir.

(7)    (Ek:RG:15/2/2016-29625) Bu Yönetmelik kapsamında yapılan sınavlarda başarılı olarak belgelendirilen kişilerden, vize tarihinden önce Bakanlığa başvuru yapmayanların yetki belgeleri vize işlemleri tamamlanıncaya kadar askıya alınır. Vize işlemleri için Bakanlığa başvuruda bulunan kişilerin, vize tarihinden i baren 60 gün içerisinde vize işlemlerini tamamlaması gerekir.

Eği m kurumlarının görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 21 – (1) Eği m kurumları,

a) Eği m hizmetlerinin bir kısmını veya tamamını başka bir kişi veya kuruma devredemezler.

b) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eği mleri ile ka lımcılar için verilen tekrar ve hazırlık eği mleri hariç yetki belgesini veriliş amacı dışında kullanamazlar.

(2)    Eği m kurumlarında tam veya kısmi süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen eği cilerle ilgili sosyal güvenlik mevzua ndan doğan bildirim ve prim ödeme gibi yükümlülüklerin yerine ge rilmesi eği m kurumlarınca sağlanır.
(3)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Şirket ortaklarında değişiklik olması halinde, durum 30 gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Yeni şirket ortaklarının ilgili mevzuat hükümlerinde belir len şartlara uygun olmaması halinde durumun düzel lmesi amacıyla Genel Müdürlükçe şirkete 30 gün süre verilir.

(4)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Eği m kurumları, iş güvenliği uzmanı olma şartlarını taşımayan kişileri eği m programlarına kayıt edemezler.

(5)    Eği m kurumları, başvuru esnasında adaylardan ka lacakları programın gerek rdiği şartları karşıladığını gösteren belgeleri istemek ve bu belgelerin sorumlu müdür tara ndan onaylanmış bir örneğini beş yıl süreyle her bir aday için açılan dosyada saklamak zorundadır.

(6)    Tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen eği cilerden biri, sorumlu müdür olarak atanır.
 

    5/11
 

(7)    Eği m programı süresince sorumlu müdür kurumda hazır bulunur. Sorumlu müdürün bu süre boyunca kurumda bulunmadığı durumlarda, tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen eği cilerden birisinin sorumlu müdüre vekâlet amacıyla kurumda bulunması sağlanır. Vekâlet eden eği ci, sorumlu müdür tara ndan yapılması gereken her türlü iş ve işlemin yapılmasını sağlar ve görevi süresince Genel Müdürlükçe sorumlu müdür olarak kabul edilir. Sorumlu müdür veya vekilinin mevzuat hükümlerine aykırı davranışlarından ve görev ve sorumluluklarını yerine ge rmesinden eği m kurumu tüzel kişiliği sorumludur.
(8)    (Değişik:RG-11/10/2013-28792) Eği m kurumunda sorumlu müdür olarak görevlendirilen kişinin değişmesi veya bu kişinin görevinden ayrılması halinde durum en geç üç gün içinde Genel Müdürlüğe yazıyla (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) veya e-devlet sistemi üzerinden bildirilir. Görevden ayrılan sorumlu müdürün yerine en geç 30 gün içerisinde yeni sorumlu müdür atanır ve durum Genel Müdürlüğe yazıyla bildirilir.

(9)    Eği m kurumlarında görev yapan eği cilerin işten ayrılması halinde üç işgünü içinde durum İSG-KATİP üzerinden eği m kurumu tara ndan bildirilir. 30 gün içerisinde tam süreli görevlendirilme zorunluluğu bulunan eği cilerin yerine aranan niteliklere sahip personel görevlendirilmesi ve İSG-KATİP üzerinden Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur.

(10)    Genel Müdürlüğe bildirilen eği ci sözleşmeleri, sözleşme hükümlerine aykırı olmayacak şekilde eği m kurumlarınca veya eği cilerce tek taraflı feshedilene kadar, sözleşme süresince geçerlidir. Süresi dolan sözleşmelerin İSG-KATİP üzerinden yenilenmesi durumu yazılı bildirim olarak kabul edilir.

(11)    Eği ciler, görev aldıkları kurumların eği m programlarında, söz konusu kurumla düzenleyerek Genel Müdürlüğe bildirilmiş olan sözleşmede belir len toplam görev süresinden fazla görevlendirilemez. Bu hükmün uygulanması eği ciler tara ndan, takibi ise kurumun sorumlu müdürü tara ndan yürütülür.

(12)    Eği m kurumlarınca, adayların yüz yüze derslere devam durumunu gösteren çizelge EK-5’teki örneğine uygun şekilde günlük olarak düzenlenir ve ders başlangıcında derslikte hazır bulundurulur. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle:RG-30/4/2015-29342) (…) Devam çizelgeleri eği m kurumlarınca beş yıl süreyle saklanır ve istenmesi halinde kontrol ve dene me yetkili memurlara ibraz edilir.
(13)    Eği mi tamamlayan adaylara eği m kurumları tara ndan, EK-6’ daki örneğine uygun eği m ka lım belgesi düzenlenir.

(14)    Bu Yönetmelikte eği m kurumlarınca düzenlenmesi gerek ği belir len her türlü belge ve bildirimin doğruluğundan eği m kurumları sorumludur.

(15)    Bu Yönetmelikte belir len tabela hariç olmak üzere, eği m kurumunun hiçbir evrak ve dokümanında Bakanlık logosu veya unvanı kullanılamaz.
(16)    (Ek:RG:15/2/2016-29625) Onaylanmış programın yüz yüze eği mleri devam ederken eği m saatleri içerisinde eği m kurumunun kapalı olması durumunda; dene min yapıldığı gün eği m verilmediği, eği m programına kayıtlı olan ka lımcıların tam gün devamsızlık yap ğı kabul edilir ve ayrıca ilgili eği m kurumuna ihtar puanı uygulanır.

Sorumlu müdürün görev ve sorumlulukları

MADDE 22 – (1) Eği m kurumu sorumlu müdürünün görev ve sorumlulukları aşağıda belir lmiş r:

a) Bakanlığa elektronik ortam, e-posta, yazı veya faks gibi araçlar vasıtasıyla gönderilmesi gereken her türlü bilgi ve belgeyi hazırlamak ve göndermek.
b) Eği m programlarının onaylanmış şekliyle uygulanmasını (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) takip etmek.

c) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Günlük olarak, programa ait derslerin tamamının bi minde ka lımcı devam çizelgelerinin kontrolünü sağlamak ve bunları imza al na almak.

ç) (Ek :RG-11/10/2013-28792) Bu Yönetmelikte belir len diğer görevleri yapmak.

(2)(Değişik:RG-11/10/2013-28792) Eği m kurumlarından talep edilen veya eği m kurumlarınca bildirilen her türlü belgeye ilişkin iş ve işlemler sorumlu müdür tara ndan imzalanarak Genel Müdürlüğe gönderilir.

Eği m programları

MADDE 23 – (1) (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Eği m kurumları eği me başlayabilmek için; Komisyonca belirlenen müfredat esas alınarak hazırlanan teorik eği m programını, eği m verilecek konulara uygun eği ciler ile eği me ka lacakların listesini eği min başlangıç tarihinden en az üç günü önce Genel Müdürlüğe elektronik ortamda bildirirler. Bildirimden sonra ka lımcı bilgilerine müdahale edilemez ve düzeltmeye ilişkin talepte bulunulamaz.

(2)    Genel Müdürlükçe onaylanmamış programlarla eği me başlanamaz. Onaylanmamış programla eği me başlanması halinde doğacak (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) hukuki ve cezai sonuçlardan eği m kurumları sorumludur.
(3)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Yetkilendirilmiş eği m kurumlarının 18 inci maddede belir len zorunlu eği ci kadrosuna ilişkin hükümleri yerine ge rmemeleri durumunda, ilgili kurumlara eksikliklerini gidermeleri için 30 gün süre verilir. Verilen süre içerisinde zorunlu eği ci kadrosunu tamamlamayan kurumların eği m programları Genel Müdürlükçe onaylanmaz.

(4)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Eği m Kurumları, eği m programının unsurlarından olan uygulamalı eği mlerin yapılacağı işyerlerinin listesini ve eği m tarihlerini, teorik eği min bi şinden i baren yapılacak ilk sınavdan önce Genel Müdürlükçe ilan edilecek tarihe kadar İSG-KATİP üzerinden bildirmekle yükümlüdür.

(5)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Adaylar, teorik eği mde mazeretli veya mazeretsiz en fazla al  ders saa  devamsızlık hakkına sahip r. Ancak uygulamalı eği min tamamına ka lım zorunludur. Ka lım zorunluluğuna aykırılığın tespi  halinde kişi hakkında belge düzenlenmiş olsa dahi 32 nci maddenin ikinci  krası hükümleri gereğince belgeleri iptal edilir.

(6)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Genel Müdürlükçe onaylanmış olan eği m programının hiçbir unsurunda değişiklik yapılamaz. Ancak, sebebinin Genel Müdürlüğe e-devlet sistemi üzerinden aynı gün bildirilmesi ve yeni eği cinin müfreda a belirlenen niteliklere uygun olması şar yla sadece programda görevli eği cilerde değişiklik yapılabilir. e-devlet sisteminin çalışmadığı durumlarda bildirimler faks yoluyla veya yazılı olarak yapılır.

(7) Uzaktan eği m tamamlanmadan yüz yüze eği m, yüz yüze eği m tamamlanmadan uygulamalı eği m başla lamaz. Uygulamalı eği m tamamlanmadan adaylar sınava ka lamazlar.
Eği m programlarına başvuru

MADDE 24 – (1) Eği m programlarına ka lmak isteyen adaylar eği m kurumlarına aşağıdaki belgeler ile başvururlar:

a) Başvuru yapılan eği m kurumuna hitaben yazılan, adayın hangi eği m programına ka lacağını belirten ve T.C. kimlik numarası ile ile şim bilgilerini içeren ıslak imzalı başvuru yazısı.

b) Adayın ka lacağı eği m programına uygun alanda lisans eği mi aldığını gösteren diploma veya geçici mezuniyet belgesi.

c) (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı eği m programına ka lacaklar için (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesi ve bu belgeyle en az dört yıl fiilen görev yap ğını gösteren belgeler.

ç) (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı eği m programına ka lacaklar için (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesi ve bu belgeyle en az üç yıl fiilen görev yap ğını gösteren belgeler.
d) (Mülga:RG-30/4/2015-29342) e) (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

    6/11
 

(2)    Adayların eği m programlarına ka labilmesi için, ilgili eği m programının başlangıç tarihinden önce lisans eği mini tamamlamış ve bu eği me ilişkin mezuniyet diploması alabilecek yeterliliğe sahip olmaları gerekmektedir. Bu duruma ilişkin gerekli inceleme, başvuru yapılan eği m kurumu tara ndan yapılır.

(3)    Birinci  krada belir len belgelerin aslı ile birlikte örneğinin ge rilmesi halinde eği m kurumları tara ndan tasdiki yapılır. Başvuru sırasında gerçeğe aykırı belge ve beyanda bulunduğu tespit edilenlerin başvuruları reddedilir. Bu durumun sonradan tespi  halinde eği m, sınav ve belgeleri geçersiz sayılır.

(4)    Bu Yönetmelikte belir len çalışma sürelerinin tespi nde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, diploma veya mezuniyet belgelerinin doğruluğunun tespi nde Yükseköğre m Kurulu kayıtları esas alınır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

(Değişik bölüm başlığı:RG-30/4/2015-29342)

İş Güvenliği Uzmanlarının Eği mleri, Sınavları ve Belgelendirilmeleri İş güvenliği uzmanlarının eği mleri

MADDE 25 – (1) İş güvenliği uzmanlarının eği m programları teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşur ve programın içeriği ile programda görevli eği cilerin nitelikleri (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) Komisyon tara ndan belirlenir. Eği m programının süresi, teorik kısmı 180 saa en, uygulama kısmı 40 saa en ve toplamda 220 saa en az olamaz ve bu kısımlar ancak tek bir program dâhilinde uygulanabilir. Teorik eği min en fazla yarısı uzaktan eği m ile verilebilir. Uygulamalı eği mler, iş güvenliği uzmanları için en az bir iş güvenliği uzmanının görevlendirilmiş olduğu işyerlerinde yapılır.

Diğer sağlık personelinin eği mleri

MADDE 26 – (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

Yenileme eği mleri

MADDE 27 – (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

Sınavlar

MADDE 28 – (1) Eği m programlarını tamamlayan adayların sınavları (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlıkça yapılır veya yap rılır.

(2)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Adaylardan 8 inci madde gereğince eği m ve sınav şar  arananlar ancak eği m programını tamamladıktan sonra düzenlenecek sınavlara ka labilirler.

(3)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Doğrudan sınava girme hakkı tanınan adayların, sınavlara ka labilmeleri için Genel Müdürlüğe yapılacak son başvuru tarihinden önce mezun olmaları gereklidir.

(4)    Sınavlarda 100 puan üzerinden en az 70 puan alan adaylar başarılı sayılır, sınav sonuçlarına i razlar sınavı düzenleyen kurum tara ndan sonuçlandırılır.
İş güvenliği uzmanlarının belgelendirilmesi MADDE 28/A –(Ek:RG-30/4/2015-29342)

(1)    İş güvenliği uzmanlığı belgesi almaya hak kazanan adayların belgeleri e-devlet sistemine geçildikten sonra Genel Müdürlükçe elektronik olarak düzenlenir.

(2)    Adaylar, belgelerinin düzenlenebilmesi için bu Yönetmelikteki şartları yerine ge rdiklerine dair belge ve bilgileri elektronik ortamda Genel Müdürlüğe bildirmekle yükümlüdür.

(3)    Genel Müdürlüğe bildirilen belge ve bilgilerin doğruluğundan adaylar sorumludur.

ALTINCI BÖLÜM

Eği ciler ve Belgelendirme

İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi

MADDE 29 – (1) (Değişik:RG-11/10/2013-28792) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi:

a) Pedagojik formasyona veya eği cilerin eği mi belgesine sahip olan;

1)    En az beş yıl (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı yap ğını belgeleyen (A) sını  iş güvenliği uzmanlarına,

2)    En az on yıllık mesleki tecrübeye sahip olup iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında doktora yapmış mühendis, mimar veya teknik elemanlara,

3)    Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, en az on yıl görev yapmış mühendislik, mimarlık eği mi veren fakülte mezunları ile teknik elemanlara,

4)    Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfe ş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış müfe şlere,

5)    Uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapmış çalışma ve sosyal güvenlik eği m uzmanlarına,

b)(Değişik:RG-30/4/2015-29342) Komisyonca belirlenen eği m müfreda na göre üniversitelerde en az dört yarıyıl ders verdiğini belgeleyen ve bu belgeleri Genel Müdürlükçe uygun görülen öğre m üyelerinden; hukuk fakültesi mezunları ile hekim, mühendis, mimar, fizikçi, kimyager, biyolog, teknik öğretmenlere,

EK-7’deki örneğine uygun olarak düzenlenir.

(2)    (Değişik:RG-30/4/2015-29342) Bu Yönetmelik kapsamında işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi sahiplerinden, müfreda a belir len niteliklere uygun olanlar işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı eği m programlarında görev alabilir.

Eği cilerin görev ve sorumlulukları

MADDE 30 – (1) (Değişik:RG-11/10/2013-28792) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği cisi, müfreda a belir len konu içeriklerinin tamamının derslerde ele alınmasını ve öğrenim hedeflerine ulaşılmasını sağlar. Müfreda a ve Yönetmelikte belir len diğer görevleri yapar.

(2)    Eği m kurumlarında görevli olan işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği cileri, Bakanlığa bildirilen sözleşmelerde belir len sürelerden fazla görev alamaz.

(3)    Eği m kurumunda tam süreli olarak görevlendirilen eği ciler, işyerlerinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi unvanıyla veya başka bir eği m kurumunda eği ci unvanıyla görev alamaz.
(4)(Ek:RG-30/4/2015-29342) Her dersin tamamlanmasının ardından, imza çizelgelerinin devamsızlık nedeniyle boş kalan kısımları dersin eği cisi tara ndan anlaşılır şekilde doldurulur ve imza al na alınır.

Eği cilerin belgelendirilmesi

MADDE 31 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi alma niteliklerine haiz olup; bu belgeyi almak isteyenlerin başvurularının değerlendirilebilmesi amacıyla;
 

    7/11
 

a)    Geçerli (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar için; bu belge ile pedagojik formasyon veya eği cilerin eği mi belgesini ve (A) sını  iş güvenliği uzmanı olarak en az beş yıl çalış ğını gösteren belgeyi,
b)    (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlıkça ilan edilen eği m programlarına uygun alanlarda üniversitelerde ders vermiş olanlar için; 29 uncu maddede belir len unvanları haiz olduklarını gösteren lisans diplomaları ve (Değişik ibare: RG-11/10/2013-28792) Bakanlıkça ilan edilen eği m programlarına uygun alanlarda en az dört yarıyıl ders verdiklerini gösteren rektör onayını içeren resmi yazıların asıllarını,

c)    Birinci  kranın (a) ve (b) bentlerinde belir lenler dışında kalanlar için ise 29 uncu maddede belir len nitelikleri haiz olduklarını gösteren belgeleri ve Bakanlıkça belirlenen belge bedelinin ödendiğini gösteren belgeyi, Genel Müdürlüğe hitaben yazılmış dilekçe ekinde şahsen veya posta yoluyla Genel Müdürlüğe teslim etmesi gerekmektedir.

(2) Bu madde uyarınca ibraz edilmesi gereken belgelerin aslı ile birlikte bir örneğinin ge rilmesi halinde Genel Müdürlükçe tasdiki yapılır ve şahsen ibraz edilmesi gereken belgelerin doğruluğundan belge sahipleri sorumludur.

YEDİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Genel Müdürlüğün görev, yetki ve sorumlulukları ile dene m (Değişik madde başlığı: RG-11/10/2013-28792)

MADDE 32 – (1) Genel Müdürlük eği mlerin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin izlenmesi amacıyla kendi görev ve yetki alanına giren konularda eği m kurumlarını, eği cileri ve sorumlu müdürleri, yetki alınan mekânı, İSG-KATİP ile diğer elektronik sistemler veya evrak üzerinden kontrol eder ve denetler.

(2)    Yetkilendirme ve belgelendirme aşamalarında gerçeğe aykırı belge ibraz edildiği veya beyanda bulunulduğunun bu aşamalarda veya daha sonradan tespi  halinde düzenlenen belgeler Genel Müdürlükçe doğrudan iptal edilir.

(3)    Eği m kurumlarınca yürütülen her türlü iş ve işleme ilişkin takip, kontrol, izleme, onay verme, başvuru alma gibi faaliyetler, yazılı olarak gerçekleş rilebileceği gibi, elektronik sistemler vasıtasıyla da yürütülebilir. Bu konuda düzenleme yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.

(4)    Belgesinin geçerliliği askıya alınanlar ve doğrudan iptal edilenlere Genel Müdürlükçe yazılı bildirim yapılır ve Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Belgesinin geçerliliği askıya alınan kişi ve kurumların belgelerini tekrar kullanabilmeleri için Genel Müdürlük onayının alınması zorunludur.

(5)    (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

(6)    (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

(7)    (Ek:RG-11/10/2013-28792) (Mülga:RG-30/4/2015-29342)

İhlaller ve ihtar puanı uygulanması

MADDE 33 – (1) (Değişik ibare:RG-30/4/2015-29342) 34 üncü maddede yer alan yetki belgesinin geçerliliğinin doğrudan iptalini gerek ren durumların dışındaki ihlallerde, EK-8 ve EK-9’da belir len ihtar puanları uygulanır.

(2)    Bir takvim yılı içinde hafif ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 30’a, orta ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 60’a ulaşması durumunda kişi ve kurumların o yıl içinde işleyecekleri diğer hafif ve orta ihlaller bir üst derecenin tavan puanı esas alınarak uygulanır.
(3)    Beş yıllık sürenin sonunda vize işlemini tamamlayan kişi ve kurumların; uygulanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş olan tüm ihtar puanları silinir.
(4)(Ek:RG-30/4/2015-29342) Bu Yönetmelik uyarınca kişi ve kurumlara uygulanan ihtar puanlarına ilişkin i razlar, işlemin tebliğ tarihinden i baren en geç 10 iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak i razlar dikkate alınmaz.

Yetkilerin askıya alınması, iptali ve i raz

MADDE 34 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-30/4/2015-29342)

(1)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi ve kurumların belgelerinin geçerliliği ihtar puanları toplamının, kişiler için 100, kurumlar için 200 puana ulaşması durumunda al  ay süreyle askıya alınır. Sorumlu müdür ve eği cilere verilen ihtar puanları kişinin sadece eği ci belgesine uygulanır.

(2)    Çalışanın ölümü veya maluliye yle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali yargı kararı ile kesinleşen iş güvenliği uzmanının belgesi al  ay süreyle askıya alınır. Belgesi askıya alınan iş güvenliği uzmanının İSG-KATİP sistemi üzerindeki mevcut tüm sözleşmeleri, askıya alınma sürecinin başlangıcından i baren herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilir.

(3)    Yetki belgelerinin geçerliliği askıya alınan kişi ve kurumlar askıya alınma süresince bu Yönetmelik kapsamındaki yetkilerini kullanamazlar. Ancak, yetki belgesinin geçerliliği askıya alınan veya belgesi doğrudan iptal edilen eği m kurumunun faaliye  onaylı eği m programları bi nceye kadar devam eder. Askıya alınma süresi, programın bi minde başlar. Yetki belgesi doğrudan iptal edilen kurumlar taahhüt e kleri hizmetleri herhangi bir ek ücret talep etmeden bir başka eği m kurumundan temin etmek zorundadırlar.

(4)    Yetki belgesinin geçerliliğinin askıya alınması veya doğrudan iptali durumunda önceden yapılan aday kayıt işlemlerinden doğan hukuki sonuçlardan iptal edilen veya geçerliliği askıya alınan yetki belgesi sahipleri sorumludur.

(5)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen kişi veya eği m kurumlarında aşağıdaki durumlardan birinin varlığının tespi  halinde ilgili kişi, eği m kurumu merkezi veya şubesine verilen yetki belgesinin geçerliliği;

a) Bu Yönetmelik gereği düzenlenen evrakın gerçeğe aykırılığının tespi  halinde üç ay,

b) Şirket ortaklarının uygunsuzluğunun ilgili kuruma bildirilmesine rağmen durumun 30 gün içerisinde düzel lmemesi halinde üç

ay,

c) Yetki aldığı adres dışında hizmet vermeleri veya ir bat bürosu açmaları halinde al  ay,

ç) Sunmakla yükümlü oldukları hizmetlerin tamamını veya bir kısmını devretmeleri halinde al  ay,

d) Genel Müdürlükten onay alınmadan adres değişikliği yapılması veya unvan değişikliği ile ilgili bildirim yükümlülüğünü 30 gün içinde yerine ge rmemesi halinde bir yıl,

süreyle askıya alınır.

(6)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen kişi veya eği m kurumlarında aşağıdaki durumlardan birinin varlığının tespi  halinde ilgili kişi, eği m kurumu merkezi veya şubesine verilen yetki belgesinin geçerliliği;

a) Bir vize döneminde eği m kurumunun yetki belgesinin üç defa askıya alınması,

b) Belgesi askıda olan kişi ve kurumların bu süre içinde faaliyetleri ile ilgili sözleşme yap klarının veya hizmet vermelerinin tespi ,

c) Bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde istenilen başvuru evraklarından herhangi birinin gerçeğe aykırılığının tespi , halinde doğrudan iptal edilir.

(7)    Yetki belgesi iptal edilen kişiler ve eği m kurumları ile bu kurumlarda kurucu veya ortak olanların başvuruları, iptal tarihinden i baren iki yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır.

    8/11
 

(8)    Bu Yönetmelik uyarınca kişi ve kurumlara uygulanan yetki belgesinin askıya alınması veya iptaline ilişkin i razlar, işlemin tebliğ tarihinden i baren en geç 10 iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak i razlar dikkate alınmaz. Kesinleşen yargı kararı ile belgesi askıya alınan iş güvenliği uzmanı, bu maddede belir len i raz hakkından yararlanamaz.

İ raz komisyonunun çalışma şekli MADDE 34/A – (Ek:RG-30/4/2015-29342)
(1)    İ raz Komisyonu, bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınması veya iptali ile ilgili i razları değerlendirerek karara bağlar. Komisyonun kararı, oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın oyu belirleyicidir. Komisyon kararı, Genel Müdürlükçe uygulanır.

Mesleki bağımsızlık ve e k ilkeler

MADDE 35 – (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ve bu Yönetmelik kapsamındaki eği mlerde görevlendirilenler; a) Sağlık ve güvenlik riskleri konusunda, işveren ve çalışanlara önerilerde bulunurken hiçbir etki al nda kalmazlar.
b) Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tümünü eşit olarak değerlendirirler.

c) Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde, kendi aralarında, yöne ci ve çalışanlarla ile şime açık ve işbirliği içerisinde hareket ederler.

(2)    Mesleki bağımsızlığın sonuçları hiçbir şekilde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenlerin aleyhine kullanılamaz ve yapılan sözleşmelere mesleki anlamda bağımsız çalışmayı kısıtlayabilecek şartlar konulamaz.

(3)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile bu Yönetmelik kapsamındaki eği mlerde görevlendirilenlerin hak ve yetkileri, görevlerini yerine ge rmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini ve uzmanlık bilgilerini mesleğin gerek rdiği e k ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde sürdürür.

Tebligatların bildirimi ve elektronik tebligat
MADDE 35/A –(Ek:RG-30/4/2015-29342)(4)

(1)    Genel Müdürlükçe kişi, kurum veya kuruluşlara yazılacak yazı ve yapılacak bildirimlerin tebliğinde, İSG-KATİP sisteminde veya Sosyal Güvenlik Kurumunda işyeri sicil sistemine beyan edilen adres ve/veya elektronik posta dikkate alınır. Adres ve/veya elektronik posta değişikliği olması halinde bu değişikliğin bir ay içinde İSG-KATİP sistemi üzerinden beyan edilmesi zorunludur. Değişikliği zamanında beyan etmeyenlerin daha önce beyan e ği adrese ve elektronik postaya yapılan yazışma ve bildirimler geçerlidir.
(2)    Elektronik Tebligat Yönetmeliği kapsamında şirket veya kurumlar, bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesine göre yapılacak
tebligatlara esas olmak üzere elektronik tebligat adresinin İSG-KATİP sistemine kayıt edilmesi zorunludur. (4)
(3)    Elektronik posta adresi zorunluluğu bulunmayan kişi ve kurumlar ise 28/A, 31, 32, 33 ve 34 üncü maddeleri çerçevesinde kendilerine elektronik tebligat yapılmasını istemeleri halinde elektronik tebligat adreslerinin İSG-KATİP sistemine kayıt edilmesi
zorunludur. (4)

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 36 – (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eği mleri Hakkındaki Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış r.

Mevcut eği m kurumlarının durumu

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Mevcut eği m kurumlarının onaylanmış yerleşim planında değişiklik olması halinde, fiziki şartların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması şar  aranır.

(2)    (Mülga:RG-30/4/2015-29342) Sınıflar arası yükselme(3)(7)
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek: RG-31/1/2013-28545)(1) (Başlığıyla birlikte değişik: RG-11/10/2013-28792)(6)
(1) (C) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;

a)    Başvurdukları tarihte adlarına 1500 gün prim ödenenler, (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına,

b)    Başvurdukları tarihte adlarına 3000 gün prim ödenenler, (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına, girmeye hak kazanırlar.

(2) (B) sını  iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlardan;

a)    Başvurdukları tarihte adlarına 1800 gün prim ödenenler, (A) sını  iş güvenliği uzmanlığı belge sınavına, girmeye hak kazanırlar.

(3) Birinci ve ikinci  krada sayılanlar Kanunun Geçici 4 üncü maddesinin ikinci  krasının yürürlüğe girdiği tarihten i baren bir yıl

içinde düzenlenecek sınavlara iki defaya mahsus girme hakkı kazanırlar. Başvuruda istenecek belgeler Bakanlıkça ilan edilir.

(4)    Birinci ve ikinci  krada sayılanlar, yapılacak sınavda başarılı olamadıkları takdirde sahip oldukları belge ile çalışmaya devam

ederler.

Sınav hakkı

GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek: RG-11/10/2013-28792)

(1)    15/8/2009 tarihinden sonra Bakanlıkça yetkilendirilmiş eği m kurumlarından eği m alıp sınav hakkını kaybedenler, bu maddenin yayım tarihi i bariyle 1 yıl içinde ilgili sınavlara ka labilirler.
Eği m kurumlarını uyumlaş rma

GEÇİCİ MADDE 4 – (Ek: RG-11/10/2013-28792)

(1)    Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan eği m kurumları üç ay içinde 18 inci maddede belir len eksikliklerini tamamlarlar.
Elektronik ortamlarda başvuru işlemleri ve geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 5 –(Ek:RG-30/4/2015-29342)

(1)    14 üncü maddeye göre eği m kurumları yetki belgesi başvuru sistemi, e-devlet sistemi alt yapısı tamamlandığında Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulur. İlgili duyuruya kadar yapılacak başvurular ve sonuçlandırılmasına ait iş ve işlemlerde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam edilir.

(2)    Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce 14 üncü maddeye göre yapılmış ve sonuçlandırılmamış eği m kurumu başvurularında bu Yönetmelikte belir len şartlar aranır.

(3)    20 nci maddenin beşinci  krasına göre yapılacak başvurular ile 23 üncü maddenin al ncı  krasına göre eği ci değişikliği ile ilgili bildirimler, e-devlet sistemi alt yapısı ile ilgili ilân yapılıncaya kadar, 21 inci maddenin sekizinci  krasına göre sorumlu müdür değişikliği ile ilgili bildirimler ise İSG-KATİP sistemindeki gerekli düzenlemeler tamamlanıp ilan edilinceye kadar Genel Müdürlüğe yazılı olarak yapılmaya devam edilir.
Yetki belgelerinin birleş rilmesi

    9/11
 

GEÇİCİ MADDE 6 –(Ek:RG-30/4/2015-29342)

(1)    İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı eği mi için ayrı ayrı yetki alan eği m kurumları, bu Yönetmeliğin yayımından i baren bir ay içinde yetki belgelerini iade ederek birleş rilmiş belgelerini alırlar. Yetki belgesini yenilemeyen eği m kurumlarının programları, yetki belgesi yenileninceye kadar onaylanmaz.

Çalışma sürelerinde geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 7 –(Ek:RG-30/4/2015-29342)

(1)    12 nci maddede belirlenen iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri ile tam gün çalış rılmasına dair hükümler, 1/1/2016 tarihinde yürürlüğe girer. Bu tarihe kadar mevcut hükümlerin uygulanmasına devam edilir.
Vize işlemi yap rmayan kişilerin belgelerinin durumu GEÇİCİ MADDE 8 – (Ek:RG:15/2/2016-29625)
(1)    Vize süresi dolan veya süresi 60 günden az kalan iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar bu maddenin yayımı tarihi i barıyla 60 gün içerisinde vize işlemlerini tamamlatmak zorundadır. Aksi takdirde vize süresi dolan belgelerin geçerliliği vize işlemleri tamamlanıncaya kadar askıya alınır.

Yürürlük

MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik 30/12/2012 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 38 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

___________

(1)    Bu değişiklik yayımı tarihinden iki ay sonra yürürlüğe girer.

(2)    11/10/2013 tarihli ve 28792 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eği mleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2 nci maddesi ile bu maddenin birinci  krasının (f) bendinden sonra gelmek üzere (g) ve (ğ) bentleri eklenmiş, müteakip bentler buna göre teselsül e rilmiş r.

(3)    Danıştay Onuncu Dairesinin 10/4/2014 tarihli ve Esas No.: 2013/7786 sayılı Kararı ile bu maddenin yürütmesi durdurulmuştur.
(4)Bu maddenin ikinci ve üçüncü  kraları yayımlandığı tarihten üç ay sonra yürürlüğe girer.

(5)    Danıştay Onuncu Dairesinin 17/5/2016 tarihli ve Esas No:2016/1110 sayılı kararı ile 15/2/2016 tarih ve 29625 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eği mleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Çerçeve 1 inci maddesinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiş r. Daha sonra Danıştay Onuncu Dairesinin 28/3/2019 tarihli ve Esas No:2016/1110 , Karar No:2019/2521 sayılı kararı ile 15/2/2016 tarih ve 29625 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eği mleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Çerçeve 1 inci maddesinin iptaline karar verilmiş r.

(6)    Danıştay Onuncu Dairesinin Esas No:2013/7980 , Karar No:2016/1767 sayılı kararı ile 11/10/2013 tarihli ve 28792 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eği mleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin Çerçeve 22 nci maddesinin iptaline karar verilmiş r.

(7)    Danıştay Onuncu Dairesinin 23/5/2019 tarihli ve Esas No:2013/7726 , Karar No:2019/4351 sayılı kararı ile Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin iptaline karar verilmiş r.
 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemek r.
Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren tüm işyerlerini kapsar.
Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direk fine paralel olarak hazırlanmış r.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)    Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b)    Bakım: İş ekipmanında yapılan her türlü temizlik, ayar, kalibrasyon gibi işlemlerin tamamını,
c)    İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisa ,
ç) İş ekipmanının kullanımı: İş ekipmanının çalış rılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliye ,
d)    Maruz kişi: Tamamen veya kısmen tehlikeli bölgede bulunan kişiyi,
e)    Operatör: İş ekipmanını kullanma görevi verilen çalışan veya çalışanları,
f)    Özel risk taşıyan iş ekipmanı: Tehlikelerin teknik önlemlerle tam olarak kontrol al na alınamadığı iş ekipmanını,
g)    Periyodik kontrol: İş ekipmanlarının, bu Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belir len yöntemlere uygun olarak, yetkili kişilerce yapılan muayene, deney ve test faaliyetlerini,
ğ) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişi: Bu Yönetmelikte belir len iş ekipmanlarının teknik özelliklerinin gerek rdiği ve EK-

III’te yer alan is snalar saklı kalmak kaydıyla ilgili branşlardan mühendis, (Ek ibare:RG-23/7/2016-29779)(2) teknik öğretmen, tekniker ve yüksek teknikerleri,
h)    Tehlikeli bölge: İş ekipmanının bünyesinde veya çevresinde yer alan ve kişiler için sağlık ve güvenlik yönünden risklerin bulunduğu bölgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşverenlerin Yükümlülükleri
Genel yükümlülükler
MADDE 5 – (1) İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır.
(2) İşveren:

a)    İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, bu ekipmanın kullanımının ek bir tehlike oluşturmamasına dikkat eder.
b)    İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun önlemleri alır.
İş ekipmanı ile ilgili kurallar
MADDE 6 – (1) İşyerlerinde kullanılan iş ekipmanları ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:
a)    5 inci madde hükmü saklı kalmak kaydıyla, işveren; iş ekipmanının bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirlenen asgari gereklere uygun olmasını sağlar.
b)    İşveren, iş ekipmanının kullanımı süresince, yeterli bakımını yap rarak bu maddenin (a) bendinde belir len hususlara uygun durumda olması için gerekli önlemleri alır.
(2) İşveren, işyerinde kullanılan iş ekipmanının, EK-II’de belir len hususlara uygun güvenlik düzeyinde olmasını sağlar.
İş ekipmanının kontrolü
MADDE 7 – (1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur.
a)    İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tara ndan kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalış ğını gösteren belge düzenlenir.
b)    İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;
1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması,
2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli kontrollerin yapılması,
sağlanır.
c)    Kontrol sonuçları kayıt al na alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır.
(2)    İş ekipmanı işletme dışında kullanıldığında, yapılan son kontrol ile ilgili belge de ekipmanla birlikte bulundurulur.
(3)    Hangi tür iş ekipmanın kontrole tabi tutulacağı, bu kontrollerin hangi sıklıkla ve hangi şartlar al nda yapılacağı ile kontrol sonucu düzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EK-III’te belir lmiş r.
Özel risk taşıyan iş ekipmanı

    1/10

MADDE 8 – (1) Çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden, özel risk taşıyan iş ekipmanlarının kullanılmasında aşağıdaki önlemler

alınır.
a)    İş ekipmanı, sadece o ekipmanı kullanmak üzere görevlendirilen kişilerce kullanılır.
b)    Bu ekipmanların tamiri, tadili, kontrolü, bakımı ve hizmete alınması bu işleri yapmakla özel olarak görevlendirilen kişilerce
yapılır.
İş sağlığı ve ergonomi
MADDE 9 – (1) Asgari sağlık ve güvenlik gereklerinin uygulanmasında, çalışanların iş ekipmanı kullanımı sırasındaki duruş pozisyonları ve çalışma şekilleri ile ergonomi prensipleri işverence tam olarak dikkate alınır.
Çalışanların bilgilendirilmesi
MADDE 10 – (1) İşveren, iş ekipmanları ve bunların kullanımına ilişkin olarak çalışanların bilgilendirilmesinde aşağıda belir len hususlara uymakla yükümlüdür.
a)    Çalışanlara, kullandıkları iş ekipmanına ve bu iş ekipmanın kullanımına ilişkin yeterli bilgi ve uygun olması halinde yazılı talimat verilir. Bu talimat, imalatçı tara ndan iş ekipmanıyla birlikte verilen kullanım kılavuzu dikkate alınarak hazırlanır. Talimatlar iş ekipmanıyla beraber bulundurulur. Bu bilgiler ve yazılı talimatlar en az aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanır.
1) İş ekipmanının kullanım koşulları.
2) İş ekipmanında öngörülen anormal durumlar.
3) Bulunması halinde iş ekipmanının önceki kullanım deneyiminden elde edilen sonuçlar.
(2) Çalışanlar, kendileri kullanmasalar bile çalışma alanında veya işyerinde bulunan iş ekipmanlarının kendilerini etkileyebilecek tehlikelerinden ve iş ekipmanı üzerinde yapılacak değişikliklerden kaynaklanabilecek tehlikelerden haberdar edilir.
(3) Bu bilgiler ve yazılı talimatların, basit ve kolay anlaşılır bir şekilde olması gerekir.
Çalışanların eği mi
MADDE 11 – (1) İşverence iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eği m almaları sağlanır. Ayrıca 8 inci maddenin birinci  krasının (b) bendinde belir len, iş ekipmanının tamiri, tadili, kontrol ve bakımı konularında çalışanlara işverenlerce yeterli özel eği m verilir.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve ka lımlarının sağlanması
MADDE 12 – (1) İşveren, bu Yönetmelik ve eklerinde belir len konularda çalışanların veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve ka lımlarını sağlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Hususlar
Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerin bildirimi
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler, bilgilerini Bakanlığa elektronik ortamda kayıt yap rır. (Ek cümle:RG-24/4/2017-30047) Elektronik ortama kayıt için istenecek bilgiler ile elektronik kayıt işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak Tebliğ ile belirlenir.

a)    (Mülga:RG-24/4/2017-30047)

(2)    Bildirimde beyan esas r. Bu kişilere Bakanlıkça kayıt numarası verilir.

(3)    Bakanlıkça yapılan araş rma sonucu beyan edilen bilgilerin doğru olmadığı tespit edilenlerin kaydı silinir. Kaydı silinenler Bakanlığın internet sitesinde ilân edilir. Bu kişiler hakkında ilgili mevzuat çerçevesinde işlem yapılır.

(4)    Kaydı silinenlerin silinme tarihinden i baren üç yıl içerisinde yap ğı başvurular, üç yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır.

(5)    Periyodik kontrol raporlarında kayıt numaralarının bulunması gerekir.

(6)    Beyan edilen bilgilerin doğru olmadığı tespit edilenler ile kayıt numarası almayanlar tara ndan düzenlenen periyodi kontrol raporları geçersiz sayılır.
Yetkilendirme, eği m ve dene m

MADDE 14 – (1) Periyodik kontrol yapacak kişi ve kuruluşlara akreditasyon, yetkilendirme ve eği m zorunluluğu ge rmeye Bakanlık yetkilidir.
(2)    Periyodik kontrolleri yapılmış iş ekipmanları ile ilgili olarak, periyodik kontrol raporunun gerçeğe aykırı düzenlenmesi, bu Yönetmelikte yer alan kriterlere uygun olmayan kişilerce yapılması, uygun olmayan deney ve test yöntemleri kullanılarak yapılması gibi uygunsuzlukların Bakanlıkça tespit edilmesi durumunda, periyodik kontrol raporları geçersiz sayılır. Ayrıca düzenleyen kişiler hakkında 13 üncü maddenin üçüncü  krasına göre işlem yapılır.
(3)    (Ek:RG-24/4/2017-30047) Birinci  kra kapsamında kişi ve kuruluşlara ge rilecek zorunluluklar iş ekipmanları esas alınarak Bakanlıkça çıkar lacak Tebliğ ile belirlenir. Tebliğde belir len süre içerisinde periyodik kontrol yapacak kişilerin eği m alması, periyodik kontrol yapacak kuruluşların ise hizmet yeterliliği belgesi alması veya akredite olması zorunludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 15 – (1) 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış r.
Daha önce düzenlenmiş olan periyodik kontrol raporları

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş olan periyodik kontrol raporları süresince geçerlidir.
(2)    (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2) 25/4/2017 tarihine kadar periyodik kontrol raporunda kayıt numarası aranmaz.
Geçici kayıt numarası
GEÇİCİ MADDE 2 –(Ek:RG-24/4/2017-30047)
(1)    İş ekipmanları için periyodik kontrol yapacak kişilere eği m alma yükümlülüğü tamamlanıncaya kadar geçici kayıt numarası verilir. 14 üncü madde kapsamında çıkarılacak Tebliğde yer alacak iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri için belirlenen süre içerisinde eği m alma yükümlülüğünü yerine ge rmeyenler ilgili iş ekipmanının periyodik kontrolünü yapamaz ve rapor düzenleyemez.
Pilot uygulama
GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-24/4/2017-30047
(1)    Geçici kayıt numarası uygulaması yalnızca Bakanlıkça pilot olarak seçilen il veya illerde başla lır. Pilot olarak seçilen il veya iller bu Yönetmeliğin yayım tarihinden i baren üç ay içinde çıkarılacak Tebliğ ile belirlenir.
(2)    Pilot uygulama süresince pilot iller dışında bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesi hükümleri uygulanmaz.
Kayıt numaralarının geçerliliği
GEÇİCİ MADDE 4 –(Ek:RG-24/4/2017-30047
(1)    Pilot uygulamanın tamamlandığı ilan edilene kadar, pilot uygulamanın gerçekleş rildiği il veya iller dışında hazırlanan periyodik kontrol raporlarında kayıt numarası veya geçici kayıt numarası zorunluluğu aranmaz. Pilot uygulamanın gerçekleş rildiği il veya illerde hazırlanan periyodik kontrol raporlarında geçici kayıt numarası yeterli sayılır.
Yürürlük
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2)  13 üncü maddesi 25/4/2017 tarihinde,
b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,

    2/10

yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

____________
(1)    Bu değişiklik 25/4/2014 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

(2)    Bu değişiklik 25/4/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

    Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
    Tarihi    Sayısı
    25/4/2013    28628
    Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
    Tarihi    Sayısı
1.    2/5/2014    28988
2.    23/7/2016    29779
3.    24/4/2017    30047

EK-I

İŞ EKİPMANLARINDA BULUNACAK ASGARİ GEREKLER
1. Genel hususlar
1.1. Bu ekte belir len hususlar, bu Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak ve söz konusu iş ekipmanında bunlara karşılık gelen riskin bulunduğu durumlarda uygulanır.
1.2. Bu ekte belir len asgari gerekler, iş ekipmanlarında aranacak temel gereklerdir.
2. İş ekipmanlarında bulunacak asgari genel gerekler
2.1. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları için asgari gerekler;
2.1.1. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça görülebilir ve tanınabilir özellikte olur.
Gerek ğinde uygun şekilde işaretlenir.

2.1.2. Kumanda cihazları zorunlu haller dışında, tehlikeli bölgenin dışına yerleş rilir ve bunların kullanımı ek bir tehlike oluşturmaz. Kumanda cihazları, istem dışı hareketlerde tehlikeye neden olmaması gerekir.
2.1.3. Operatör, ana kumanda yerinden tehlike bölgesinde herhangi bir kimsenin bulunmadığından emin olması gerekir. Bu mümkün değilse makine çalışmaya başlamadan önce otoma k olarak devreye girecek sesli ve ışıklı ikaz sistemi bulunur.
2.1.4. İş ekipmanının çalış rılması veya durdurulması sebebiyle doğabilecek tehlikelere maruz kalan çalışanlar yeterli zaman ve imkân sağlayan tedbirlerle bu tehlikelerden korunur.
2.1.5. Kumanda sistemleri güvenli ve planlanan kullanım şartlarında meydana gelebilecek arıza, bozulma veya herhangi bir zorlanma göz önüne alınarak uygun nitelikte seçilir.
2.2. İş ekipmanlarının çalış rılması, bu amaç için yapılmış kumandaların ancak bilerek ve isteyerek kullanılması ile sağlanır.
2.2.1. Bu kural, çalışanlar için tehlike oluşturmadığı sürece;
a)    Herhangi bir sebeple iş ekipmanın durmasından sonra tekrar çalış rılmasında,
b)    Hız, basınç gibi çalışma şartlarında önemli değişiklikler yapılırken de, uygulanır.
2.2.2. Bu kural otoma k çalışan iş ekipmanının normal çalışma programının devamı süresindeki tekrar harekete geçme veya
çalışma şartlarındaki değişiklikler için uygulanmaz.
2. 3. Bütün iş ekipmanlarında, ekipmanı tümüyle ve güvenli bir şekilde durdurabilecek bir sistem bulunur. Her bir çalışma yerinde, tehlikenin durumuna göre, iş ekipmanının tamamını veya bir kısmını durdurabilecek ve bu ekipmanın güvenli bir durumda kalmasını sağlayacak kumanda sistemi bulunur. İş ekipmanlarının durdurma sistemleri, çalış rma sistemlerine göre öncelikli olması gerekir. İş ekipmanı veya tehlikeli kısımları durdurulduğunda, bunları harekete geçiren enerji de kesilecek özelliğe sahip olur.
2.4. İş ekipmanının tehlikesi ve normal durma süresinin gerek rmesi halinde iş ekipmanında acil durdurma sistemi bulunur.
2.5. Parça  rlaması veya düşmesi riski taşıyan iş ekipmanları, bu riskleri ortadan kaldırmaya uygun güvenlik ter ba  ile dona lır.
2.5.1. Gaz, buhar, sıvı veya toz çıkarma tehlikesi olan iş ekipmanları, bunları kaynağında tutacak veya çekecek uygun sistemlerle dona lır.
2.6. Çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekiyorsa, iş ekipmanı ve parçaları uygun yöntemlerle sabitlenir.

2.7. Çalışanların sağlık ve güvenliği açısından önemli bir tehlike oluşturabilecek, iş ekipmanının parçalarının kırılması, kopması veya dağılması riskine karşı uygun koruma önlemleri alınır.
2.8. İş ekipmanının hareketli parçalarıyla mekanik temas riskinin kazaya yol açabileceği hallerde; iş ekipmanı, tehlikeli bölgeye ulaşmayı önleyecek veya bu bölgeye ulaşılmadan önce hareketli parçaların durdurulmasını sağlayacak uygun koruyucular veya koruma donanımı ile dona lır.
2.8.1. Koruyucular ve koruma donanımı;
a)    Sağlam yapıda olur,
b)    İlave bir tehlikeye sebep olmayacak özellikte olur,
c)    Kolayca yerinden çıkarılmayacak veya etkisiz hale ge rilemeyecek şekilde olur, ç) Tehlike bölgesinden yeterli uzaklıkta bulunur,
d)    Ekipmanın görülmesi gereken operasyon noktalarına engel olmayacak özellikte olur,
e)    Sadece işlem yapılan alana erişimi kısıtlar ve bunların çıkarılmasına gerek kalmadan parça takılması, sökülmesi ve bakımı için gerekli işlemlerin yapılması mümkün olur.
2.9. İş ekipmanının çalışılan veya bakımı yapılan bölge ve operasyon noktaları, yapılacak işleme uygun şekilde aydınla lır.
2.10. İş ekipmanının yüksek veya çok düşük sıcaklıktaki parçalarına çalışanların yaklaşmasını veya temasını engelleyecek tedbirler

alınır.
2.11. İş ekipmanına ait ikaz donanımları kolay algılanır ve anlaşılır olur.
2.12. İş ekipmanı sadece tasarım ve imalat amacına uygun işlerde ve şartlarda kullanılır.
2.13. İş ekipmanının bakım işleri, ancak iş ekipmanı kapalı iken yapılabilir. Bunun mümkün olmadığı hallerde, bakım işleri yürütülürken gerekli önlemler alınır veya bu işlerin tehlike bölgesi dışında yapılması sağlanır.
2.13.1. Bakım de eri bulunan makinelerde bakımla ilgili işlemler günü gününe bu de ere işlenir. 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmış ve elektronik ortamda saklanan kayıtlar da bakım de eri olarak kabul edilir.
2.14. İş ekipmanlarının enerji kaynaklarını kesecek araç ve gereçler kolayca görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Ekipmanın enerji kaynaklarına yeniden bağlanması çalışanlar için tehlikeye sebep olmayacak özellikte olur.
2.15. İş ekipmanlarında, çalışanların güvenliğinin sağlanmasında esas olan ikaz ve işaretler bulunur.

    3/10
 
2.16. Çalışanların üre m, bakım ve ayar işlemleri yapacakları yerlere güvenli bir şekilde ulaşabilmeleri ve orada güvenli bir şekilde çalışabilmeleri için uygun şartlar sağlanır.

2.17. Bütün iş ekipmanları, ekipmanın aşırı ısınması veya yanmasına veya ekipmandan gaz, toz, sıvı, buhar veya üre len, kullanılan veya depolanan diğer maddelerin yayılması riskine karşı çalışanların korunmasına uygun olur.
2.18. Bütün iş ekipmanları, ekipmanda üre len, kullanılan veya depolanan maddelerin veya ekipmanın patlama riskini önleyecek özellikte olur.
2.19. Bütün iş ekipmanları, çalışanların doğrudan veya dolaylı olarak elektrikle temas riskinden korunmasına uygun olur.
3. Özel  pteki iş ekipmanında bulunacak asgari ek gerekler
3.1. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket edebilen iş ekipmanları için asgari gerekler;
3.1.1. Üzerinde çalışan bulunan iş ekipmanı, ekipmanın bir yerden bir yere götürülmesi sırasında tekerleklere veya paletlere takılma veya temas etme riski de dahil çalışanlar için oluşabilecek bütün riskleri azaltabilecek uygun sistemlerle dona lır.
3.1.2. İş ekipmanının çekicisi ile çekilen ekipman veya aksesuarları ya da yedekte çekilen herhangi bir nesnenin, birbirine çarpma veya sıkışma riskinin bulunduğu durumlarda, bu ekipmanlar çarpma ve sıkışmayı önleyecek koruyucularla dona lır.
3.1.2.1. Çarpma veya sıkışma riski önlenemiyorsa, çalışanların olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemler alınır.

3.1.3. İş ekipmanının hareketli kısımları arasında enerji aktarımını sağlayan kısımların yere teması nedeniyle hasar görmesi veya kirlenmesine karşı önlem alınır.
3.1.4. Üzerinde çalışan bulunan hareketli iş ekipmanı, normal çalışma koşullarında devrilme riskine karşı;
a)    Cihaz bir çeyrekten (90 derecelik açı) fazla dönmeyecek şekilde yapılmış olur veya
b)    Bir çeyrekten fazla dönüyorsa, üzerinde bulunan çalışanın etra nda yeterli açıklık bulunur veya
c)    Aynı etkiyi sağlayacak başka koruyucu yapı veya sistem bulunur.
3.1.4.1. Bu koruyucu yapı veya sistem iş ekipmanının kendi parçası olabilir.
3.1.4.2. Çalışma sırasında iş ekipmanı sabitleniyorsa veya iş ekipmanının, devrilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarımı yapılmışsa koruyucu yapı veya sistemler gerekmez.
3.1.4.3. İş ekipmanında; devrilmesi halinde, üzerinde bulunan çalışanın ekipman ile yer arasında sıkışarak ezilmesini önleyici koruyucu yapı veya sistem bulunur.
3.1.5. Üzerinde bir veya daha fazla çalışanın bulunduğu forkli lerin devrilmesinden kaynaklanan risklerin azal lması için;
a)    Sürücü için kabin bulunur veya
b)    Forkli  devrilmeyecek yapıda olur veya
c)    Forkli in devrilmesi halinde, yer ile forkli in belirli kısımları arasında taşınan çalışanlar için, yeterli açıklık kalmasını sağlayacak yapıda veya
ç) Forkli , devrilmesi halinde sürücünün forkli in parçaları tara ndan ezilmesini önleyecek yapıda olur.
3.1.6. Kendinden hareketli iş ekipmanı hareket halinde iken kişiler için risk oluşturuyorsa aşağıdaki şartları sağlar:
a)    Yetkisiz kişilerce çalış rılmasını önleyecek donanım bulunur.
b)    Aynı anda hareket eden birden fazla elemanı bulunan iş ekipmanında bu elemanların çarpışmasının etkilerini en aza indirecek önlemler alınır.
c)    İş ekipmanında frenleme ve durdurma donanımı bulunur. Güvenlik şartları gerek riyorsa, ayrıca bu donanımın bozulması halinde otoma k olarak devreye giren veya kolayca ulaşılabilecek şekilde yapılmış acil frenleme ve durdurma sistemi bulunur.
ç) Sürücünün görüş alanının kısıtlandığı durumlarda, güvenliğin sağlanması için görüş alanını iyileş recek uygun yardımcı araçlar kullanılır.
d)    Gece veya karanlık yerlerde kullanılmak üzere tasarımlanmış iş ekipmanında, yapılan işi yürütmeye uygun ve çalışanların güvenliğini sağlayacak aydınlatma sistemi bulunur.
e)    Çalışanları etkileyebilecek yangın çıkma tehlikesi olan iş ekipmanının kendisinin veya yedekte taşıdığı ekipmanın kullanıldığı yerin hemen yakınında yangın söndürme cihazları bulunmuyorsa, bu ekipmanlarda yeterli yangın söndürme cihazları bulunur.
f)    Uzaktan kumandalı iş ekipmanının, kontrol sınırlarının dışına çıkması halinde otoma k olarak hemen duracak şekilde olması
gerekir.
g)    Uzaktan kumandalı iş ekipmanı, normal şartlarda çarpma ve ezilme tehlikelerine karşı korunaklı olur, bunun sağlanamadığı hallerde diğer uygun araçlarla çarpma riski kontrol al na alınır.
3.2. Yüklerin kaldırılmasında kullanılan iş ekipmanları için asgari gerekler;
3.2.1. Yük kaldırma ekipmanı kalıcı olarak kurulduğunda, özellikle kaldırılan yük ve montaj veya bağlan  noktalarındaki gerilmeler dikkate alınarak ekipmanın mukavemet ve kararlılığı sağlanır.
3.2.2. Yüklerin kaldırılması için kullanılan makinelerde, kaldırılabilecek maksimum yük açıkça görünecek şekilde işaretlenir, makinenin değişik şekillerde kullanımında da maksimum yükü gösteren levhalar veya işaretler bulunur.
3.2.2.1. Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini gösterecek şekilde işaretlenir.
3.2.2.2. İnsan kaldırmak ve taşımak için tasarlanmamış iş ekipmanları, amacı dışında kullanımını önlemek için uygun bir şekilde ve açıkça işaretlenir.
3.2.3. Sabit olarak kurulacak iş ekipmanı, yükün;
a)    Çalışanlara çarpması,
b)    Tehlikeli bir şekilde sürüklenmesi veya düşmesi,
c)    İstem dışı kurtulması,
riskini azaltacak şekilde tesis edilir.
3.2.4. Çalışanları kaldırma veya taşımada kullanılan iş ekipmanlarında;
a)    Taşıma kabininin düşme riski uygun araçlarla önlenir,
b)    Kullanıcının kendisinin kabinden düşme riski önlenir,
c)    Özellikle cisimlerle istenmeyen temas sonucu, kullanıcının çarpma, sıkışma veya ezilme riski önlenir,
ç) Herhangi bir olay ne cesinde kabin içinde mahsur kalan çalışanların tehlikeye maruz kalmaması ve kurtarılması sağlanır.
3.2.4.1. Şayet, çalışma yerinin özelliği ve yükseklik farklılıklarından dolayı taşıma kabininin düşme riski, alınan güvenlik önlemlerine rağmen önlenemiyorsa, emniyet katsayısı daha yüksek güvenlik hala  ile teçhiz edilip, her çalışma günü kontrol edilir.

EK-II

İŞ EKİPMANININ KULLANIMI İLE İLGİLİ HUSUSLAR
Bu ekte belir len hususlar, bu Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak ve söz konusu ekipmanda bunlara karşılık gelen riskin bulunduğu durumlarda uygulanır.
1. Tüm iş ekipmanları için genel hükümler

1. 1. İş ekipmanları, bunları kullananlara ve diğer çalışanlara en az risk oluşturacak şekilde yerleş rilir, kurulur ve kullanılır. Bu amaçla, iş ekipmanının hareketli kısımları ile çevresinde bulunan sabit veya hareketli kısımlar arasında yeterli mesafe bulundurulur. Ayrıca iş ekipmanında kullanılan ya da üre len enerjinin veya maddelerin güvenli bir şekilde temini ve uzaklaş rılması sağlanır.

1. 2. İş ekipmanının kurulması veya sökülmesi, özellikle imalatçı tara ndan verilen kullanma talima  doğrultusunda güvenli koşullar al nda yapılır.
1.3. Kullanımı sırasında yıldırım düşmesi ih mali bulunan iş ekipmanı yıldırımın etkilerine karşı uygun araçlarla korunur.

    4/10

2. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket edebilen iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili hükümler

2.1. Kendinden hareketli iş ekipmanları, bu ekipmanların güvenli kullanımı ile ilgili uygun eği m almış çalışanlar tara ndan kullanılır.
2.2. İş ekipmanı bir çalışma alanı içinde hareket ediyorsa, uygun trafik kuralları ile hız sınırları konulur ve uygulanır.

2.3.1. Kendinden hareketli iş ekipmanının çalışma alanında, görevli olmayan çalışanların bulunmasını önleyecek gerekli düzenleme yapılır.
2.3.2. İşin gereği olarak bu alanda çalışan bulunması zorunlu ise, bu çalışanların iş ekipmanı nedeniyle zarar görmesini önleyecek uygun tedbirler alınır.
2.4. Mekanik olarak hareket e rilen seyyar iş ekipmanlarında, ancak güvenliğin tam olarak sağlanması halinde çalışan taşınmasına izin verilebilir. Taşıma sırasında iş yapılması gerekiyorsa ekipmanın hızı gerek ği gibi ayarlanır.
2. 5. Çalışma yerlerinde, çalışanlar için güvenlik ve sağlık riski yaratmayacak yeterli hava sağlanması şar yla içten yanmalı motorlu seyyar iş ekipmanı kullanılabilir.
3.    Yük kaldırmada kullanılan iş ekipmanı ile ilgili hükümler
3.    1. Genel hususlar
3.    1.1. Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarının zemin özellikleri de dikkate alınarak
öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir şekilde kullanılması sağlanır.
3.1.2. İnsanların kaldırılmasında sadece bu amaç için sağlanan iş ekipmanı ve aksesuarları kullanılır.

3.1.2.1. Olağanüstü veya acil olan is snai durumlarda insanları kaldırmak amacıyla yapılmamış iş ekipmanı, gerekli önlemleri almak ve göze m al nda olmak şar yla insanların kaldırılmasında kullanılabilir.
3.1.2.2. Çalışanlar yük kaldırmak için tasarlanmış iş ekipmanı üzerindeyken, ekipmanın kumandası için her zaman görevli bir kişi bulunur. Kaldırma ekipmanındaki kişilerin güvenilir haberleşme imkânlarıyla herhangi bir tehlike halinde tahliye için güvenilir araçları bulunur.

3.1.3. Teknik zorunluluk olmadıkça kaldırılan yükün al nda insan bulunmaması için gerekli tedbir alınır. Çalışanların bulunabileceği korunmasız çalışma yerlerinin üzerinden yük geçirilmez. Bunun mümkün olmadığı hallerde uygun çalışma yöntemleri belirlenir ve uygulanır.

3.1.4. Kaldırma aksesuarları, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlan  elemanlarına ve atmosfer şartlarına uygun seçilir. Kaldırmada kullanılan bağlan  elemanları kullanımdan sonra sökülmüyorsa, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenir.
3.1.5. Kaldırma aksesuarları bozulmayacak veya hasar görmeyecek şekilde muhafaza edilir.
3.2. Kılavuzsuz (askıda iken serbest olan) yükleri kaldırmakta kullanılan iş ekipmanı
3.2.1. Çalışma alanları kesişen iki veya daha fazla kaldırma aracı ile kılavuzsuz yüklerin kaldırıldığı bir alanda, yüklerin ve kaldırma araçlarının elemanlarının çarpışmaması için gerekli önlemler alınır.
3.2.2. Kılavuzsuz yüklerin seyyar iş ekipmanı ile kaldırılmasında ekipmanın eğilmemesi, devrilmemesi ve eğer gerekiyorsa kaymaması veya yerinden oynamaması için gerekli tedbirler alınır. Bu önlemlerin tam olarak uygulanmasını sağlayacak kontroller yapılır.

3.2.3. Kılavuzsuz yükleri kaldırmakta kullanılan iş ekipmanının operatörü doğrudan veya gerekli bilgileri sağlayan yardımcı cihazlar vasıtasıyla yük yolunun tamamını göremiyorsa, operatöre yol gösterecek bu konuda eği mli ve deneyimli bir kişi görevlendirilir. Çalışanları, yüklerin birbiriyle çarpışmasından kaynaklanan tehlikelerden korumak için gerekli organizasyonel önlemler alınır.
3.2.4. Yükün elle bağlanması veya çözülmesinin güvenle yapılabilmesi için özellikle iş ekipmanının kontrolü doğrudan ya da dolaylı olarak çalışanda bulunacak şekilde gerekli düzenleme yapılır.
3.2.5. Bütün yük kaldırma işleri çalışanların güvenliğini korumak için uygun şekilde planlanır ve göze m al nda yürütülür. Özellikle bir yük, kılavuzsuz yükleri kaldırmakta kullanılan iki veya daha fazla iş ekipmanıyla aynı anda kaldırılacaksa operatörler arasında eşgüdümü sağlayacak düzenleme yapılır ve uygulanır.

3.2.6. Kılavuzsuz yüklerin kaldırılmasında kullanılan iş ekipmanı, kendisini besleyen güç kaynağı tamamen veya kısmen kesildiğinde yükü askıda tutamıyorsa, ortaya çıkabilecek risklerden çalışanları korumak için uygun önlemler alınır. Tehlikeli bölgeye giriş engellenmedikçe veya yükün güvenli bir şekilde askıda kalması sağlanmadıkça askıdaki yük göze msiz bırakılmaz.

3.2.7. Hava şartlarının, güvenli kullanımı engelleyecek ve çalışanları tehlikeye maruz bırakacak şekilde bozulması halinde, kılavuzsuz yüklerin kaldırılması için tasarlanmış iş ekipmanlarının açık havada kullanılması durdurulur. Çalışanları riske atmamak için özellikle iş ekipmanının devrilmesini önleyecek tedbirler alınır.
4.    Yüksekte yapılan geçici işlerde, iş ekipmanının kullanımı ile ilgili hükümler
4.    1. Genel hususlar
4.    1.1. Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesine uygun olarak, yüksekte yapılan geçici işler uygun bir pla ormda, güvenlik içinde ve
uygun ergonomik koşullarda yapılamıyorsa, güvenli çalışma koşullarını sağlayacak ve devam e recek en uygun iş ekipmanı seçilir. Toplu koruma önlemlerine kişisel koruma önlemlerine göre öncelik verilir. İş ekipmanının boyutları, yapılacak işin doğasına ve öngörülen yüke uygun, geçişlerin tehlikesiz şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde olması gerekir.

4.1.1.1. Yüksekteki geçici çalışma yerlerine ulaşmak için en uygun yol ve araçlar, geçişlerin sıklığı, söz konusu yerin yüksekliği ve kullanım süresi göz önüne alınarak belirlenir. Seçilen bu araçlar, yakın bir tehlike durumunda çalışanların tahliyesini de mümkün kılacak şekilde olur. Ulaşımda kullanılan yol, araç ve pla ormlar ile katlar veya ara geçitler arasındaki geçişlerde düşme riski ortadan kaldırılır.
4.1.2. El merdivenleri ancak düşük risk nedeniyle daha güvenli bir iş ekipmanı kullanımı gerekmiyorsa, kısa süre kullanılacaksa veya işverence değiş rilmesi mümkün olmayan işyeri koşullarında, EK-II madde 4.1.1’de belir len şartlara uymak kaydıyla yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılabilir.

4.1.3. Halat kullanılarak yapılan çalışmalar ancak risk değerlendirmesi sonucuna göre işin güvenle yapılabileceği ve daha güvenli iş ekipmanı kullanılmasının gerekmediği durumlarda yapılabilir.
4.1.3.1.Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ve özellikle işin süresine ve ergonomik zorlamalara bağlı olarak, uygun aksesuarlı oturma yerleri sağlanır.
4.1.4. Seçilen iş ekipmanının türüne bağlı olarak iş ekipmanının yapısında bulunan riskleri minimuma indirmek için uygun önlemler belirlenir. Eğer gerekiyorsa yüksekten düşmeyi önleyecek ve çalışanların yaralanmasına da meydan vermeyecek şekilde uygun yapıda ve yeterli sağlamlıkta koruyucular yapılır. Düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucular ancak seyyar veya sabit merdiven başlarında kesin ye uğrayabilir.

4.1.5. Düşmeleri önleyen toplu korumaya yönelik koruyucuların, özel bir işin yapılması için geçici olarak kaldırılması gerek ği durumlarda, aynı korumayı sağlayacak diğer güvenlik önlemleri alınır. Bu önlemler alınıncaya kadar çalışma yapılmaz. Bu özel iş geçici veya kesin olarak tamamlandıktan sonra koruyucular tekrar yerine konulur.
4.1.6. Yüksekte yapılan geçici işler, çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmayacak uygun hava koşullarında sürdürülür.
4.2. El merdivenlerinin kullanımı ile ilgili özel hükümler
4.2.1. El merdivenleri, kullanımı sırasında sağlam bir şekilde yerleş rilir. Porta f el merdivenleri, basamakları yatay konumda olacak şekilde düzgün, sağlam, ölçüsü uygun, sabit pabuçlar üzerinde durmalıdır. Asılı duran el merdivenleri güvenli bir şekilde tu urulur, ip merdivenler hariç, yerlerinden çıkarılması ve sallanması önlenir.

4.2.2. Porta f el merdivenlerinin kullanımı sırasında üst veya alt uçları sabitlenerek veya kaymaz bir malzeme kullanılarak veya aynı korumayı sağlayan diğer tedbirlerle, ayaklarının kayması önlenir. Pla ormlara çıkmakta kullanılan el merdivenleri, pla ormda tutunacak yer bulunmadığı durumlarda, güvenli çıkışı sağlamak için pla orm seviyesini yeteri kadar aşacak uzunlukta tesis edilir.

    5/10

Uza lıp kilitlenebilir ve eklenebilir el merdivenleri, parçalarının birbirinden ayrı hareket etmeleri önlenecek şekilde kullanılır. Mobil el merdivenleri, üzerine çıkılmadan önce hareketleri durdurulur ve sabitlenir.

4.2.3. El merdivenlerinde her zaman çalışanların elleriyle tutunabilecekleri uygun yer ve sağlam destek bulunur. Özellikle, bir el merdiveni üzerinde elle yük taşınıyorsa bu durum elle tutacak yer bulunması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
4.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler

4.3.1. Seçilen iskelenin sağlamlık ve dayanıklılık hesabı mevcut değilse veya var olan hesaplar seçilen iskele  pinde tasarlanan yapısal değişikliklere uygun değilse veya iskelenin genel olarak alışılmış standart konfigürasyonlara uygun yapıda imal edilmemiş olduğu durumlarda bunların sağlamlık ve dayanıklılık hesapları yapılır. Bu hesaplar yapılmadan iskeleler kullanılamaz.

4.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı; yapı işlerinde inşaat mühendisi, (Ek

ibare:RG -23/7/2016-29779) (2) inşaat veya yapı eği mi bölümü mezunu teknik öğretmen, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaa  mühendisi tara ndan yapılır veya yap rılır. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form şeklinde olabilir.

4.3.3. İskelenin taşıyıcı elemanlarının kayması; yeterli sağlamlıktaki taşıyıcı zemine sabitlenerek, kaymaz araçlar kullanarak veya aynı etkiye sahip diğer yöntemlerle önlenir. İskelenin sağlam ve dengeli olması sağlanır. Yüksekte çalışma sırasında tekerlekli iskelelerin kazara hareket etmesini önleyecek uygun araçlar kullanılır.

4.3.4. İskele pla ormlarının boyutu, şekli ve yerleş rilmesi yapılan işin özelliklerine ve taşınan yüke uygun ve güvenli çalışma ve geçişlere izin verecek şekilde olması gerekir. İskele pla ormları normal kullanımda, elemanları hareket etmeyecek şekilde kurulur. Pla orm elemanları ve dikey korkulukların arasında düşmelere neden olabilecek tehlikeli boşluklar bulunmaması gerekir.

4.3.5. Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımları, 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenir ve tehlikeli bölgeye girişler fiziki olarak engellenir.

4.3.6. İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, görevli inşaat mühendisi, (Ek ibare:RG-

23/7/2016-29779) (2) inşaat veya yapı eği mi bölümü mezunu teknik öğretmen, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; tersanelerde ise gemi inşaa  mühendisi göze mi al nda ve bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca, özel riskleri ve ayrıca aşağıda belir len hususları kapsayan konularda yapacakları işle ilgili yeterli eği m almış çalışanlar tara ndan yapılır.
a)    İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması ile ilgili planların anlaşılması,
b)    İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,
c)    Çalışanların veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,
ç) İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak güvenlik önlemleri,
d)    İskelelerin taşıyabileceği yükler,
e)    İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek diğer riskler.
4.3.6.1. Göze m yapan kişi ve ilgili çalışanlara gerekli talimatları da içeren EK-II madde 4.3.2.’de belir len kurma ve sökme planları verilir.
4.4. Halat kullanarak yapılan çalışmalarla ilgili özel hükümler
4.4.1 Halat kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulur.
a)    Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma hala , diğeri ise güvenlik hala  olacak şekilde ayrı kancalı en az iki halat bulunur.
b)    Çalışanlara, çalışma hala na bağlı paraşütçü  pi emniyet kemeri verilir ve kullandırılır. Emniyet kemerinin ayrıca güvenlik hala  ile bağlan sı sağlanır.
c)    Çalışma hala , güvenli iniş ve çıkış araçları ile teçhiz edilir ve kullanıcının hareket kontrolünü kaybetmesi halinde, düşmesini önlemek için kendiliğinden kilitlenebilen sisteme sahip olması gerekir. Güvenlik hala nda da, çalışan ile birlikte hareket eden düşmeyi önleyici bir sistem bulunur.
ç) Çalışan tara ndan kullanılan alet, edevat ve diğer aksesuarlar paraşütçü  pi emniyet kemerine veya oturma yerine veya başka uygun bir yere bağlanarak güvenli hale ge rilir.
d)    Acil bir durumda çalışanın derhal kurtarılabilmesi için iş uygun şekilde planlanır ve göze m sağlanır.
e)    Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi doğrultusunda, çalışanlara yapacakları işe uygun ve özellikle kurtarma konusunda yeterli eği m verilir.
4.4.2 Risk değerlendirmesi göz önünde bulundurularak ikinci bir halat kullanılmasının işin yapılmasını daha tehlikeli hale ge rdiği is snai durumlarda, güvenliği sağlayacak yeterli önlemler alınmak şar yla tek bir halatla çalışma yapılabilir.

EK-III

BAKIM, ONARIM VE PERİYODİK KONTROLLER İLE İLGİLİ HUSUSLAR
1. Genel hususlar
1.1. İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır.
1.2. İş ekipmanlarının bakımları (günlük, ha alık, aylık, üç aylık, al  aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tara ndan yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tara ndan görevlendirilmiş kişilerce yapılır.
1.3. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri tara ndan kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.

1.3.1. Test, deney ve tahribatsız muayeneler dışında iş ekipmanı günlük muayeneden geçirilir. Kullanım sırasında ekipman, çatlak, gevşemiş bağlan lar, parçalardaki deformasyon, aşınma, korozyon ve benzeri belir ler bakımından gözle muayene edilir.
1.3.2. Çatlak, aşırı aşınma ve benzeri tespit edilen herhangi bir iş ekipmanı daha ayrın lı muayene için kullanım dışı bırakılır.
Gözle muayene, operatör veya iş ekipmanını ve işlevlerini bilen personel tara ndan yapılarak kayıt al na alınır.
1.3.3. Muayeneler; ha alık, aylık, üç aylık ve benzeri periyotlarla iş ekipmanının ilgili olduğu standartların veya imalatçısının öngördüğü düzenli aralıklarla tekrarlanır.
1.3.4. İş ekipmanında günlük, ha alık, aylık, üç aylık ve benzeri düzenli aralıklarla yapılan muayeneler ile tüm bakım ve onarımlar kayıt al na alınır.
1.4. Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tara ndan belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belir len is snalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.

1.5. Birden fazla iş yapmak amacıyla imal edilen iş ekipmanları yap kları işler göz önünde bulundurularak ayrı ayrı periyodik kontrole tabi tutulur.
1.6. Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tara ndan yapılacak kontroller sonucunda periyodik kontrol raporu düzenlenir.
Düzenlenen belgeler, iş ekipmanının kullanıldığı sürece saklanır.
1.7. İş ekipmanının periyodik kontrolü sonucunda düzenlenecek raporda aşağıdaki bölümler bulunur:
1.7.1. Genel bilgiler: Bu bölümde işyerinin adı, adresi, ile şim bilgileri (telefon, faks, elektronik posta adresi, internet sitesi ve benzeri), periyodik kontrol tarihi, normal şartlarda yapılması gereken bir sonraki periyodik kontrol tarihi ve gerekli görülen diğer bilgilere yer verilir.
    6/10

1.7.2. İş ekipmanına ait teknik özellikler: Raporun bu bölümünde periyodik kontrole tabi tutulacak iş ekipmanının adı, markası, modeli, imal yılı, ekipmanın seri numarası, konumu, kullanım amacı ile gerek görülen teknik özellikler ve diğer bilgilere yer verilir.

1.7.3. Periyodik kontrol metodu: İlgili standart numarası ve adı, periyodik kontrol esnasında kullanılan ekipmanların özellikleri ve diğer bilgiler belir lir.
1.7.4. Tespit ve değerlendirme: Raporun bu bölümünde EK-III madde 1.7.3’te belirlenen kurallar ve yapılan periyodik kontrolden elde edilen değerlerin, yine EK-III madde 1.7.2’de yer verilen iş ekipmanının teknik özelliklerini karşılayıp karşılamadığı hususu ile ilgili standart ve teknik literatürde yer alan sınır değerlere uygun olup olmadığı kıyaslanarak değerlendirilir. Periyodik kontrolde uygulanan test ve diğer işlemlere ilişkin bilgilere yer verilir.

1.7.5. Test, deney ve muayene: İş ekipmanının periyodik kontrolü esnasında yapılan test deney ve muayene (hidrosta k test, sta k test, dinamik test, tahribatsız muayene yöntemleri ve benzeri) sonuçları belir lir.
1.7.6. İkaz ve öneriler: Yapılan periyodik kontrol sonucunda iş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların belirlenmesi halinde, bunların nasıl uygun hale ge rileceğine ilişkin öneriler ile bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanımının güvenli olmayacağı belir lir.

1.7.7. Sonuç ve kanaat: Raporun bu bölümünde periyodik kontrole tabi tutulan iş ekipmanının varsa tespit edilen ve giderilen noksanlıklar açıklanarak, bir sonraki periyodik kontrole kadar geçecek süre içerisinde görevini güvenli bir şekilde yapıp yapamayacağı açıkça belir lir.

1.7.8. Onay: Bu bölümde periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişinin/kişilerin kimlik bilgileri, mesleği, diploma tarihi ve numarasına ilişkin bilgiler, Bakanlık kayıt numarası ile raporun kaç nüsha olarak düzenlendiği belir lerek, imza al na alınır. Yukarıdaki bilgilerin veya yetkili kişinin imzasının bulunmadığı raporlar geçersizdir.

1.8. İş ekipmanının özelliği gereği birden fazla branştaki periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tara ndan periyodik kontrolün yapılması gerekmesi halinde, müştereken veya her bir branştan yetkili kişi kendi konusu ile ilgili kısmın raporunu düzenleyip imzalar.

1.9. İş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının uygun olmadığının belir lmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar güvenle kullanılabileceği ibaresinin de yer aldığı ikinci bir belge düzenlenir.
2.    Periyodik kontrole tabi iş ekipmanları
2.    1. Basınçlı kap ve tesisatlar
2.    1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrosta k test yapılması esas r. Bu testler, standartlarda aksi belir lmediği sürece
işletme basıncının 1,5 ka  ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrosta k test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrosta k test yerine standartlarda belir len tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belir lir.

2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belir len kriterlere göre yapılır.

2.1.3. (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2) Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, (Ek ibare:RG-24/4/2017-30047) metalurji ve malzeme mühendisleri, makine veya metal eği mi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tara ndan yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standar na göre eği m almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tara ndan uygulanabilir.
 

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, belgelendirilmeleri, eği mleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek r.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerleri ile eği m kurumlarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 3 üncü, 24 üncü, 27 nci, 30 uncu ve 31 inci maddeleri ile, 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmış r.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen:
a)    Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b)    Diğer sağlık personeli: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil  p teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişileri,

c)    Eği cilerin eği mi belgesi: En az 40 saatlik eği m sonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğre m Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen kurumlar tara ndan tek bir program sonucunda verilen eği cilerin eği mi belgesini,

ç) Eği m kurumu: (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli eği mlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tara ndan kurulan müesseseleri,

d)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eği m programı: Uzaktan, yüz yüze ve uygulamalı eği mlerin tarih ve saatleri, eği cileri, ka lımcıları ile eği m verilen adres gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan programı,

e)    Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,
f)    İSG-KATİP: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programını,

g)    İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hekimliği belgesine sahip
hekimi,
ğ) Sorumlu müdür: İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesine sahip olan, tam süreli is hdam edilen ve eği m kurumlarının iş ve işlemlerinden Bakanlığa karşı sorumlu olan kişiyi,

h)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) İ raz komisyonu: Bu Yönetmelik kapsamında hizmet veren kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınma veya iptali ile ilgili i razları değerlendirmek ve sonuçlandırmak üzere; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü ve ilgili Genel Müdür Yardımcısı, ilgili Daire Başkanları ile iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarından üç üyeden oluşan komisyonu,

ı) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Komisyon: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya Yardımcısının başkanlığında Genel Müdürlükten üç üye ve İş Te iş Kurulu Başkanlığından seçilecek bir üye ile gerek görüldüğünde üniversitelerin  p, hukuk, eği m, mühendislik ve ile şim fakültelerinden seçilecek öğre m üyelerinden oluşan Komisyonu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
İşverenin Yükümlülükleri
İşyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme yükümlülüğü
MADDE 5 – (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
İşyeri sağlık ve güvenlik birimi kurma yükümlüğü
MADDE 6 – (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İşyeri Hekiminin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile
Çalışma Usûl ve Esasları
İşyeri hekimlerinin nitelikleri ve görevlendirilmeleri
MADDE 7 – (1) İşverence işyeri hekimi olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli işyeri hekimliği belgesine sahip olmak zorundadır.

(2)    İşyeri hekimlerinin görevlendirilmesinde, bu Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla işyeri hekimine verilemez.

(3)    Vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tara ndan vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır.

İşyeri hekimliği belgesi

a)    İşyeri hekimliği eği m programını tamamlayan ve eği m sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yap rılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere,

b)    İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği bilim uzmanı unvanına sahip olan Bakanlıkça yapılacak veya yap rılacak işyeri hekimliği sınavında başarılı olan hekimlere,

c)    Hekimlik diplomasına sahip iş sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği bilim doktorlarına, iş sağlığı ve güvenliği alanında yardımcılık süresi dahil en az sekiz yıl te iş yapmış olan hekim iş müfe şlerine, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az sekiz yıl fiilen çalışmış hekimlere istekleri halinde,

ç) (Ek:RG-18/12/2014-29209) İş ve meslek hastalıkları yan dal uzmanlığını alan hekimlere istekleri halinde, EK-1’deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.

İşyeri hekimlerinin görevleri
MADDE 9 – (1) İşyeri hekimi, işyerinde bulunması halinde diğer sağlık personeli ile birlikte çalışır.
(2) İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür:

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    1/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

a) Rehberlik;
1)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların sağlık göze mi ve çalışma ortamının göze mi ile ilgili işverene rehberlik yapmak.

2)    İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak işyerinin tasarımı, kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi konularının iş sağlığı ve güvenliği mevzua na ve genel iş sağlığı kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.

3)    İşyerinde çalışanların sağlığının geliş rilmesi amacıyla gerekli ak viteler konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak.
4)    İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araş rmalara ka lmak, ayrıca işin yürütümünde ergonomik ve psikososyal riskler açısından çalışanların fiziksel ve zihinsel kapasitelerini dikkate alarak iş ile çalışanın uyumunun sağlanması ve çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları için araş rmalar yapmak ve bu araş rma sonuçlarını rehberlik faaliyetlerinde dikkate almak.

5)    Kan n, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile soyunma odaları, duş ve tuvaletler dahil olmak üzere işyeri bina ve eklen lerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip denetleyerek, çalışanlara yürütülen işin gerek rdiği beslenme ih yacının ve uygun içme suyunun sağlanması konularında tavsiyelerde bulunmak.

6)    İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araş rılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.

7)    İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmadığı halde çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araş rılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.

8)    İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
b) Risk değerlendirmesi;
1)    İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına ka lmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.

2)    Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı olanlar, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi özel poli ka gerek ren grupları yakın takip ve koruma al na almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde özel olarak dikkate almak.

c) Sağlık göze mi;
1)    Sağlık göze mi kapsamında yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile ilgili olarak çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak.

2)    Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların sağlık göze mini yapmak.
3)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sını  ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda; az tehlikeli sını aki işlerde en geç beş yılda bir, tehlikeli sını aki işlerde en geç üç yılda bir, çok tehlikeli sını aki işlerde en geç yılda bir, özel poli ka gerek ren grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç al  ayda bir defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısal lır.

4)    Çalışanların yapacakları işe uygun olduklarını belirten işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonuçlarını EK-2’de verilen örneğe uygun olarak düzenlemek ve işyerinde muhafaza etmek.

5)    Özel poli ka gerek ren gruplar, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı alanlar, kronik hastalığı, madde bağımlılığı, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi çalışanların, uygun işe yerleş rilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı almış çalışanın olması durumunda kişinin çalış ğı ortamdaki diğer çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak.

6)    Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerek ğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak işverenin onayına sunmak ve alınan sonuçların çalışanların sağlığı yönünden değerlendirmesini yapmak.

7)    Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak.

8)    Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eği mlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak.

9)    İşyerindeki sağlık göze mi ile ilgili çalışmaları kaydetmek, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araş rma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin onayına sunmak, uygulamaların takibini yapmak ve EK-3’te belir len örneğine uygun yıllık değerlendirme raporunu hazırlamak.

10)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bir başka işverenden iş görmek için işyerine geçici olarak gönderilen çalışanlar ile alt işveren çalışanlarının yapacakları işe uygun olduğunu gösteren sağlık raporlarının süresinin dolup dolmadığını kontrol etmek.

ç) Eği m, bilgilendirme ve kayıt;
1)    Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eği mlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.

2)    İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eği minin sağlanması çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek.

3)    Yöne cilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, bağımlılık yapan maddelerin kullanımının zararları, kişisel koruyucu donanımlar ve toplu korunma yöntemleri konularında eği m vermek, eği min sürekliliğini sağlamak.

4)    Çalışanları işyerindeki riskler, sağlık göze mi, yapılan işe giriş ve periyodik muayeneler konusunda bilgilendirmek.
5)    İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve sağlık göze mi sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu iş güvenliği uzmanı ile işbirliği halinde EK-3’teki örneğine uygun olarak hazırlamak.

6)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri İSG KATİP sistemi üzerinden Genel Müdürlüğe bildirmek.

d) İlgili birimlerle işbirliği;
1)    Sağlık göze mi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışma ortamının göze mi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek.

2)    Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak.
3)    İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi ve eği m sağlanması için ilgili taraflarla işbirliği yapmak.
4)    İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizi, iş uygulamalarının iyileş rilmesine yönelik programlar ile yeni teknoloji ve donanımın sağlık açısından değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi mevcut uygulamaların iyileş rilmesine yönelik programların geliş rilmesi çalışmalarına ka lmak.

5)    Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Yönetmeliğine göre meslek hastalığı ile ilgili sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan çalışanların rehabilitasyonu konusunda ilgili birimlerle işbirliği yapmak.

6)    İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araş rmalara ka lmak.
7)    Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerinin hazırlanmasında iş güvenliği uzmanına katkı vermek.

8)    Bir sonraki yılda gerçekleş rilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını iş güvenliği uzmanıyla birlikte hazırlamak.

9)    İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
İşyeri hekiminin yetkileri
MADDE 10 – (1) İşyeri hekiminin yetkileri aşağıda belir lmiş r: a) (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

b) İşyerinde belirlediği haya  tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerek rmesi halinde işin durdurulması için işverene başvurmak.

c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araş rma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    2/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

ç) Görevinin gerek rdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.

(2)    Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen işyeri hekimleri, çalış kları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eği m, seminer ve panel gibi organizasyonlara ka lma hakkına sahip r. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle işyeri hekiminin ücre nden herhangi bir kesin  yapılamaz.

İşyeri hekiminin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve  cari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.

(2)    İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.

(3)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) İşyeri hekimleri, işverene yazılı olarak bildirdikleri iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden acil durdurma gerek ren haller ile yangın, patlama, göçme, kimyasal sızın  gibi haya  tehlike arz edenleri, belirlenecek makul bir süre içinde işveren tara ndan yerine ge rilmemesi hâlinde, işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler.

(4)    İşyeri hekimi, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile işyeri hekiminin görevleri başlıklı dokuzuncu maddede belir len hususlara ait çalışmalarını, iş güvenliği uzmanı ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı de ere yazar.

(5)    İşyeri hekimi, meslek hastalığı ön tanısı koyduğu vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tara ndan yetkilendirilen sağlık hizme  sunucularına sevk eder.

İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri
MADDE 12 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yerine ge rmek için aşağıda belir len sürelerde görev yaparlar:

a) Az tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika. b) Tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.

c) Çok tehlikeli sını a yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika.
(2)    Az tehlikeli sını a yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 2000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir.

(3)    Tehlikeli sını a yer alan (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir.

(4)    Çok tehlikeli sını a yer alan (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci  krada belir len kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir.

(5)    İşyeri hekiminin görevlendirilmesinde sözleşmede belir len süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler ha alık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

(6)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöne cilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri hariç diğer işyerlerinde çalışan işyeri hekimleri tam gün çalış ğı işyeri dışında fazla çalışma yapamaz.

İşyeri hekimlerinin belgelendirilmesi MADDE 13 – (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Sağlık Personelinin Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile
Çalışma Usûl ve Esasları
Diğer sağlık personelinin nitelikleri ve görevlendirilmeleri
MADDE 14 – (1) İşverence diğer sağlık personeli olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli diğer sağlık personeli belgesine sahip olmak zorundadır.
(2)    Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
(3)    Diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinde, bu Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla kişiye verilemez.

(4)    Vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tara ndan vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır.

MADDE 15 – (1) Diğer sağlık personeli belgesi, 4 üncü maddenin birinci  krasının (b) bendinde belir len unvana sahip kişilerden;
a)    Diğer sağlık personeli eği m programını tamamlayan ve eği m sonunda Bakanlıkça yapılacak veya yap rılacak diğer sağlık personeli sınavında başarılı olanlara,

b)    İş sağlığı veya iş sağlığı ve güvenliği programlarında lisansüstü eği mini tamamlayanlara,
c)    Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde 5 yıl fiilen çalışmış olanlara,

istekleri halinde EK-4’teki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir.

MADDE 16 – (1) Diğer sağlık personeli işyeri hekimi ile birlikte çalışır.
(2) Diğer sağlık personelinin görevleri aşağıda belir lmiş r:

a)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin planlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve yönlendirilmesinde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak, veri toplamak ve gerekli kayıtları tutmak.

b)    Çalışanların sağlık ve çalışma öykülerini işe giriş/periyodik muayene formuna yazmak ve işyeri hekimi tara ndan yapılan muayene sırasında hekime yardımcı olmak.

c)    Özel poli ka gerek ren grupların takip edilmesi ve gerekli sağlık muayenelerinin yap rılmasını sağlamak.
ç) İlk yardım hizmetlerinin organizasyonu ve yürütümünde işyeri hekimi ile birlikte çalışmak.
d)    Çalışanların sağlık eği minde görev almak.
e)    İşyeri bina ve eklen lerinin genel hijyen şartlarının sürekli izlenip denetlemesinde işyeri hekimiyle birlikte çalışmak.
f)    İşyeri hekimince verilecek iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili diğer görevleri yürütmek.
g)    İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
Diğer sağlık personelinin yetkileri

a)    Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araş rma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.

b)    Görevinin gerek rdiği konularda işveren ve işyeri hekiminin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.

(2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen diğer sağlık personeli, çalış ğı işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eği m, seminer ve panel gibi organizasyonlara ka lma hakkına sahip r. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle diğer sağlık personelinin ücre nden herhangi bir kesin  yapılamaz.

Diğer sağlık personelinin yükümlülükleri
MADDE 18 – (1) İşyerinde görevli diğer sağlık personeli, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve  cari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.

(2) İşyerinde görevli diğer sağlık personeli, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    3/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

(3)    Diğer sağlık personeli, görevlendirildiği işyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tespit ve tavsiyelerini işyeri hekimine iletmekle yükümlüdür.

Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri
MADDE 19 – (1) Diğer sağlık personeli, bu Yönetmelikte belir len görevlerini yerine ge rmek için aşağıda belir len sürelerde görev yaparlar:

a) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sını a yer alan 10 ila 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika.

b) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sını a yer alan 50 ila 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika.

c) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Çok tehlikeli sını a yer alan 250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika.

(2)    Tam süreli işyeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şar  aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, işyeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir.

(3)    Diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinde sözleşmede belir len süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler ha alık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

Diğer sağlık personelinin belgelendirilmesi MADDE 20 – (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

BEŞİNCİ BÖLÜM
Eği m Kurumlarına İlişkin Hükümler
Eği m kurumu başvuru işlemleri
MADDE 21 – (1) (Değişik cümleler:RG-18/12/2014-29209) Eği m kurumu yetki belgesi almak amacıyla, e-devlet sistemi üzerinden başvuru yapar. e-devlet sisteminin iki günden fazla çalışmadığı durumlarda doğrudan veya posta yoluyla başvuru yapılabilir. Başvuru dosyasında aşağıda belir len ekler bulunur:
a)    Ticari şirketler için tescil edildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi.
b)    Şirket adına imza yetkisi olanları gösteren imza sirküleri.
c)    Eği m kurumunun sorumlu müdürünün eği ci belgesi ile;
1)    Ticari şirketler için tam süreli iş sözleşmesi ve kabul şerhli görevlendirme yazısı,
2)    Kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler için tam süreli görevlendirme yazısı,
3)    Şirket ortağı olanlar, sorumlu müdür olarak da görev yapacaklar ise bu görevi yapacaklarına dair taahhütname. ç) Tam süreli olarak görevlendirilen eği cilerin iş sözleşmeleri ve eği ci belgeleri.

d) Faaliyet gösterilecek yere ait yapı kullanma izni belgesi.
e) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait tapu senedi ile birlikte kira sözleşmesi veya in fa hakkı belgesi. f) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen ada, pa a, parsel bilgilerinin
yer aldığı numarataj veya adres tespit belgesi.
g)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve bu Yönetmelikte belir len bütün bölümlerin yer aldığı inşaat teknikeri, mimar veya inşaat mühendisi tara ndan onaylanmış 1/100 ölçekli plan.

ğ) Tapu kütüğünde mesken olarak kayıtlı bir ana gayrimenkulün bağımsız bölümlerinde eği m kurumunun faaliyet gösterebileceğine dair kat malikleri kurulunun oybirliğiyle aldığı karar örneği.

h)    (Mülga ibare:RG-18/12/2014-29209) (…) göre faaliyet gösterilecek yerde yangına karşı gerekli tedbirlerin alındığına ve bu yerde eği m kurumu açılmasında sakınca olmadığına dair yetkili merciler tara ndan verilen belge.

(2) Kamu kurum ve kuruluşları için, yalnızca birinci  kranın (c) bendinin (2) numaralı alt bendiyle (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) (ç), (g) ve (h) bentlerinde belir len belgeler istenir. Ancak eği m verilecek mekân kamu kurumuna ait değilse (a) ve (b) bentleri hariç diğer bentlerde belir len belgeler istenir.

(3) Üniversitelerin eği m kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde başvuru rektörlükçe yapılır.
(4) (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
Eği m kurumu yeri ve yerleşim planında aranacak şartlar
MADDE 22 – (1) Eği m kurumunun yer alacağı binada; meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki sa lan yerler bulunamaz.

(2) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eği m kurumlarının;
a)    Faaliyet gösterecekleri mekânda bulunan derslik ve diğer tüm bölümlerinin arasındaki geçişlerin kurum içerisinden olması ve eği m kurumunun bir bütünlük arz edecek şekilde düzenlenmesi,

b)    Eği ci veya sorumlu müdür odalarının diğer bölümlere geçiş için kullanılmaması, tuvalet ve lavabonun derslik içinde bulunmaması,

c)    Derslik kapılarının sadece koridor veya dinlenme yerine açılacak şekilde düzenlenmesi ve dersliklerin diğer bölümlere geçiş için kullanılmaması,

gerekir. Kamu kurumları ve üniversitelerce kurulan eği m kurumları için kurumun yerleşkesi içinde olmak koşuluyla bu Yönetmelikte belir len zorunlu mekânlar, birbirine uzaklığı en fazla 100 metre olan ayrı bölümlerden oluşabilir.

(3)    Genel Müdürlükten izin alınmadan, onaylanmış yerleşim planlarında herhangi bir değişiklik yapılamaz ve yerleşim planında belir len bölümler, amaçları dışında kullanılamaz.

(4) Eği m kurumlarınca, EK-5’teki örneğine uygun, kurum unvanına göre hazırlanan ve boy/en oranı 2/3 olan tabela asılır. Aynı binada, Genel Müdürlükçe yetkilendirilen birden fazla kurum bulunması durumunda, kullanılacak tabela için Genel Müdürlük onayı alınması şar yla, tüm unvanları gösteren tek bir tabela kullanılabilir.

Derslik ve diğer bölümlerde aranan şartlar
MADDE 23 – (1) Dersliklerde bulunması gereken şartlar aşağıda belir lmiş r:
a)    Dersliklerde 25’ten fazla kursiyer bulunamaz.
b)    Dersliklerde kursiyer başına en az 10 metreküp hava hacmi bulunur ve derslikler ile diğer bölümlerin tavan yükseklikleri 2,40 metreden az olamaz. Dört metre üzerinde olan yükseklikler hacim hesabında dikkate alınmaz.

c)    Derslik ve diğer bölümlerde bulunan pencerelerde; doğal havalandırmaya müsaade edecek şekilde binanın dış cephesinde olması, pencere alanının bulunduğu bölümün taban alanının %10 undan az olmaması ve dersliklerde pencerenin yerden yüksekliğinin 90 san metreden fazla olmaması şartları aranır. (Mülga cümle:RG-18/12/2014-29209) (…)

ç) Derslik kapılarının genişliği 80 san metreden az olamaz ve kapı kasasının içten içe ölçülmesiyle belirlenir. (Ek cümle:RG-18/12/2014-29209) Derslik kapıları, sadece koridor veya dinlenme yerine açılacak şekilde düzenlenir ve derslikler diğer bölümlere geçiş için kullanılamaz. Derslik kapıları dışa doğru açılmalı ve çi  taraflı derslik bulunan koridorlarda karşılıklı açılmamalıdır.

(2) Diğer bölümlerde bulunması gereken şartlar aşağıda belir lmiş r:
a)    Sorumlu müdür odası, en az 10 metrekare.
b)    Eği ci odası tek derslik için en az 15 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 25 metrekare.
c)    Büro hizmetleri, arşiv ve dosya odası, en az 15 metrekare; ayrı ayrı olmaları hâlinde toplamı en az 20 metrekare. ç) Her derslik için erkek ve kadın ayrı olmak üzere en az birer tuvalet ve lavabo.

(3) Dinlenme yeri, kurum içinde bağımsız bir bölüm hâlinde veya ayrı ayrı bölümlerden meydana gelebilir ve tek derslik için en az 20 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 35 metrekare olur. Alan hesabında yöne m ve eği me ayrılan diğer bölümler ile balkon ve koridorlar dikkate alınmaz.

(4) Eği mlerde günün teknolojisine uygun araç ve gereçler kullanılır.
(5) Bölümlerin, alan (metrekare) veya hacim (metreküp) ölçümü sonucu çıkan küsuratlı rakamlar ile kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha büyük çıkan küsuratlı rakamlar bir üst tam sayıya yüksel lir.

Aydınlatma, gürültü ve termal konfor şartları
MADDE 24 – (1) Eği m kurumlarının bölümlerinde yeterli aydınlatma ve termal konfor şartları sağlanır, gürültüye karşı gerekli önlemler alınır. Genel Müdürlükçe gerekli görülmesi halinde, durumun tespi ne yönelik ölçümlerin yap rılması istenebilir.

Eği m kurumlarının eği ci kadrosu
MADDE 25 – (Değişik:RG-18/12/2014-29209)

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    4/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

(1) Eği m kurumları,
a)    İşyeri hekimliği ve diğer sağlık personeli eği mi için; bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip olan biri işyeri hekimi olmak üzere en az iki eği ciyle 60 günden az olmamak üzere tam süreli iş sözleşmesi yapar. Sözleşmenin 60 günden önce eği ci tara ndan feshedilmesi halinde; eği cinin başka bir eği m programında görevlendirilmesi 60 gün tamamlanmadan önce onaylanmaz. Sözleşmenin eği m kurumu tara ndan feshedilmesi halinde ise tam süreli yeni eği cinin görevlendirilmesi 60 gün tamamlanıncaya kadar onaylanmaz ve yürümekte olan eği m programları askıya alınır. Bütün eği m programlarında tam süreli eği cilerin yer alması zorunludur.

b)    İş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve diğer sağlık personeli eği mi için bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip olan biri işyeri hekimi olmak üzere ikisi hekim, biri mühendis diğeri farklı meslek dalından olmak üzere en az dört eği ciyle 60 günden az olmamak üzere tam süreli iş sözleşmesi yapar. Sözleşmenin 60 günden önce eği ci tara ndan feshedilmesi halinde; eği cinin başka bir eği m programında görevlendirilmesi 60 gün tamamlanmadan önce onaylanmaz. Sözleşmenin eği m kurumu tara ndan feshedilmesi halinde ise tam süreli yeni eği cinin görevlendirilmesi 60 gün tamamlanıncaya kadar onaylanmaz ve eği m programı askıya alınır. Tam süreli eği ciler eği m programında yer almak zorundadır.

Eği m kurumlarının yetkilendirilmesi MADDE 26 –(Değişik:RG-18/12/2014-29209)

(1)    Eği m kurumları tara ndan yetki belgesi almak amacıyla yapılan başvuru Genel Müdürlükçe 10 iş günü içinde incelenir. 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği çerçevesinde kayıtlı elektronik posta sistemi üzerinden veya yazılı olarak bildirilen eksiklikler 45 gün içinde tamamlanır. Herhangi bir eksikliği bulunmayan başvurular için 20 iş günü içinde yerinde inceleme yapılır. Yerinde inceleme işlemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için 45 gün süre verilir. Belirlenen sürelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve iade tarihinden i baren bir yıl boyunca yapılan başvurular, bir yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır. Dosya üzerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan başvuruların, bu Yönetmelikte belir len şartları taşımaları halinde, dosyasında belir len adres ve unvana münhasıran, 10 iş günü içinde Genel Müdürlükçe EK-4’teki örneğine uygun yetki belgesi düzenlenir. Başka bir adreste şube açılmak istendiği takdirde, aynı usul ve esaslar dâhilinde, bu bölümde belir len şartların yerine ge rilmesi kaydıyla şube için ayrıca yetki belgesi düzenlenir.

(2) Kanuna göre, işyeri hekimliği veya iş güvenliği uzmanlığı eği mi için yetki alan eği m kurumu, her iki eği m için de yetki almak istediğinde başvurusu tek belge olarak değerlendirilir ve “İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eği m Kurumu” belgesi düzenlenir.

(3) Bu Yönetmelikteki şartları yerine ge rmeyen eği m kurumlarına yetki belgesi düzenlenemez.
(4) Eği m kurumları, Genel Müdürlükçe düzenlenen yetki belgesini almadıkça eği m için ka lımcı kaydı yapamaz ve eği me başlayamazlar.

(5) Eği m kurumları, aşağıda belir len hususlara uyarlar:
a)    Tabela ve basılı evrak, broşür, afiş ve internet ile diğer dijital ortamlarda herhangi bir amaçla kullanılan her türlü yazılı ve görsel dokümanda sadece yetki belgesinde belir len isim ve unvanlar kullanılır.

b)    Özel kuruluşlar tara ndan, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler  cari isim olarak kullanılamaz.
(6) Eği m kurumlarında, eği ci olarak, sadece bu Yönetmelikte belir len eği ci belgesine sahip olanlar görev alabilirler.
Vize işlemleri ve belgelendirme (Değişik başlık:RG-19/11/2015-29537)
MADDE 27 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) (Değişik cümle:RG-19/11/2015-29537) Bu Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen kişi ve kurumlara ait yetki belgelerinin beş yılda bir vize e rilmesi zorunludur. Belge almak veya vize işlemlerini yap rmak isteyen (Ek ibare:RG-19/11/2015-29537) kişi ve kurumların;

a)    Bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluk sağlamaları,
b)    Bakanlıkça belirlenen belge veya vize bedelini ödemeleri, gereklidir.

(2) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Yetkilendirilen kurumlar beş yılın tamamlanmasına en fazla 60 gün kala vize işlemleri için Genel Müdürlüğe müracaat eder. Yukarıda belir len süre içinde müracaat etmeyen kurumların eği m programları, vize işlemleri tamamlanıncaya kadar onaylanmaz. Vize süresinin bi minden i baren üç ay içinde vize işleminin tamamlanmaması durumunda yetki belgesi Genel Müdürlükçe doğrudan iptal edilir.

(3)    Eği m kurumları, herhangi bir sebeple faaliyetlerini bırakmaları halinde 30 gün içinde yetki belgelerinin asıllarını Genel Müdürlüğe iade eder.

(4) Belgelendirme ve vize aşamasında gerçeğe aykırı belge ibraz e ği veya beyanda bulunduğu sonradan tespit edilenlere ait belgeler Genel Müdürlükçe iptal edilir ve yetkili yargı mercilerine suç duyurusunda bulunulur.

(5) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Eği m kurumlarında adres değişikliği yapmadan önce e-devlet sistemi kullanılarak Genel Müdürlüğe başvurulur. Yeni adresin Genel Müdürlükçe onaylanmasına müteakip işlemler ilk başvuru hükümlerine tabi olarak yürütülür. Adres değişikliği işlemi tamamlanıncaya kadar hizmet vermek isteyen eği m kurumları yetki aldığı mevcut adreste faaliye ne devam eder.

(6) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Eği m kurumlarında unvan değişikliği yapılması halinde 30 gün içinde yetki belgesinin yenilenmesi talebiyle e-devlet sistemi kullanılarak başvurulur. Unvan değişikliği yapılması halinde yetki belgesinin yenilenmesi için Bakanlıkça belirlenen belge bedelinin ödenmesi gereklidir.

(7) (Ek:RG-7/3/2016-29646) Bu Yönetmelik kapsamında yapılan sınavlarda başarılı olarak belgelendirilen kişilerden, vize tarihinden önce Bakanlığa başvuru yapmayanların yetki belgeleri vize işlemleri tamamlanıncaya kadar askıya alınır. Vize işlemleri için Bakanlığa başvuruda bulunan kişilerin, vize tarihinden i baren 60 gün içerisinde vize işlemlerini tamamlaması gerekir.

Eği m kurumlarının görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 28 – (1) Eği m kurumları;

a)    Eği m hizmetlerinin bir kısmını veya tamamını başka bir kişi veya kuruma devredemezler.
b)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eği mleri ile ka lımcılar için verilen tekrar ve hazırlık eği mleri hariç yetki belgesini veriliş amacı dışında kullanamazlar.

(2) Eği m kurumlarında tam veya kısmi süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen eği cilerle ilgili sosyal güvenlik mevzua ndan doğan bildirim ve prim ödeme gibi yükümlülüklerin yerine ge rilmesi eği m kurumlarınca sağlanır.

(3) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Şirket ortaklarında değişiklik olması halinde, durum 30 gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Yeni şirket ortaklarının ilgili mevzuat hükümlerinde belir len şartlara uygun olmaması halinde durumun düzel lmesi amacıyla Genel Müdürlükçe şirkete 30 gün süre verilir.

(4) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eği m kurumları, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli olma şartlarını taşımayan kişileri eği m programlarına kayıt edemezler.

(5)    Eği m kurumları, başvuru esnasında adaylardan ka lacakları programın gerek rdiği şartları karşıladığını gösteren belgeleri istemek ve bu belgelerin sorumlu müdür tara ndan onaylanmış bir örneğini beş yıl süreyle her bir aday için açılan dosyada saklamak zorundadır.

(6) Tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen eği cilerden biri, sorumlu müdür olarak atanır.
(7) Eği m programı süresince sorumlu müdür kurumda hazır bulunur. Sorumlu müdürün bu süre boyunca kurumda bulunmadığı durumlarda, tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen eği cilerden birisinin sorumlu müdüre vekâlet amacıyla kurumda bulunması sağlanır. Vekâlet eden eği ci, sorumlu müdür tara ndan yapılması gereken her türlü iş ve işlemin yapılmasını sağlar ve görevi süresince Genel Müdürlükçe sorumlu müdür olarak kabul edilir. Sorumlu müdür veya vekilinin mevzuat hükümlerine aykırı davranışlarından ve görev ve sorumluluklarını yerine ge rmesinden eği m kurumu tüzel kişiliği sorumludur.

(8) Eği m kurumunda sorumlu müdür olarak görevlendirilen kişinin değişmesi veya bu kişinin görevinden ayrılması durumunda, 30 iş günü içerisinde yeni sorumlu müdür atanır ve durum Genel Müdürlüğe yazıyla (Ek ibare:RG-18/12/2014-29209) veya e-devlet sistemi üzerinden bildirilir.

(9) Eği m kurumlarında görev yapan eği cilerin işten ayrılması halinde üç işgünü içinde durum İSG-KATİP üzerinden eği m kurumu tara ndan bildirilir. 30 gün içerisinde tam süreli görevlendirilme zorunluluğu bulunan eği cilerin yerine aranan niteliklere sahip personel görevlendirilmesi ve İSG-KATİP üzerinden Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur.

(10) Genel Müdürlüğe bildirilen eği ci sözleşmeleri, sözleşme hükümlerine aykırı olmayacak şekilde, eği m kurumlarınca veya eği cilerce tek taraflı feshedilene kadar, sözleşme süresince geçerlidir. Süresi dolan sözleşmelerin İSG-KATİP üzerinden yenilenmesi durumu yazılı bildirim olarak kabul edilir.

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    5/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

(11)    Eği ciler, görev aldıkları kurumların eği m programlarında, söz konusu kurumla düzenleyerek Genel Müdürlüğe bildirilmiş olan sözleşmede belir len toplam görev süresinden fazla görevlendirilemez. Bu hükmün uygulanması eği ciler tara ndan, takibi ise kurumun sorumlu müdürü tara ndan yürütülür.

(12)    Eği m kurumlarınca, adayların yüz yüze derslere devam durumunu gösteren çizelge EK-7’deki örneğine uygun şekilde günlük olarak düzenlenir ve ders başlangıcında derslikte hazır bulundurulur. (Mülga cümle:RG-18/12/2014-29209) (…) (Mülga cümle:RG-18/12/2014-29209) (…) Devam çizelgeleri eği m kurumlarınca beş yıl süreyle saklanır ve istenmesi halinde kontrol ve dene me yetkili memurlara ibraz edilir.

(13)    Eği mi tamamlayan adaylara eği m kurumları tara ndan, EK-8’deki örneğine uygun eği m ka lım belgesi düzenlenir.
(14)    Bu Yönetmelikte eği m kurumlarınca düzenlenmesi gerek ği belir len her türlü belge ve bildirimin doğruluğundan eği m kurumları sorumludur.

(15)    Bu Yönetmelikte belir len tabela hariç olmak üzere, eği m kurumunun hiçbir evrak ve dokümanında Bakanlık logosu veya unvanı kullanılamaz.

(16)    (Ek:RG-7/3/2016-29646) Onaylanmış programın yüz yüze eği mleri devam ederken eği m saatleri içerisinde eği m kurumunun kapalı olması durumunda; dene min yapıldığı gün eği m verilmediği, eği m programına kayıtlı olan ka lımcıların tam gün devamsızlık yap ğı kabul edilir ve ayrıca ilgili eği m kurumuna ihtar puanı uygulanır.

Sorumlu müdürün görev ve sorumlulukları
MADDE 29 – (1) Eği m kurumu sorumlu müdürünün görev ve sorumlulukları aşağıda belir lmiş r:
a) Bakanlığa elektronik ortam, e-posta, yazı veya faks gibi araçlar vasıtasıyla gönderilmesi gereken her türlü bilgi ve belgeyi hazırlamak ve göndermek.

b) Eği m programlarının onaylanmış şekliyle uygulanmasını (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) takip etmek. c) Devam çizelgeleri ile eği m ka lım belgesinin usulüne uygun şekilde düzenlenmesini sağlamak.

ç) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Günlük olarak, programa ait derslerin tamamının bi minde ka lımcı devam çizelgelerinin kontrolünü sağlamak ve imza al na almak.

d) (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Yönetmelikte belir len diğer görevleri yapmak.
(2)    Eği m kurumlarınca talep edilen veya bildirilen her türlü bilgi ve belgeye ilişkin iş ve işlemlerde Genel Müdürlük tara ndan sadece sorumlu müdür muhatap kabul edilir.

Eği m programları
MADDE 30 – (Değişik:RG-18/12/2014-29209)
(1)    Eği m kurumları eği me başlayabilmek için; Komisyonca belirlenen müfredat esas alınarak hazırlanan ve eği m verilecek konulara uygun eği ciler ile teorik eği m programını ve eği me ka lacakların listesini eği min başlangıç tarihinden en az üç iş günü önce Genel Müdürlüğe elektronik ortamda bildirirler. Bildirimden sonra ka lımcı bilgilerine müdahale edilemez ve düzeltmeye ilişkin talepte bulunulamaz.

(2)    Genel Müdürlükçe onaylanmamış programlarla eği me başlanamaz. Onaylanmamış programla eği me başlanması halinde doğacak hukuki sonuçlardan eği m kurumları sorumludur.

(3)    Yetkilendirilmiş eği m kurumlarının 25 inci maddede belir len zorunlu eği ci kadrosuna ilişkin hükümleri yerine ge rmemeleri durumunda, ilgili kurumlara eksikliklerini gidermeleri için 30 gün süre verilir. Verilen süre içerisinde zorunlu eği ci kadrosunu tamamlamayan kurumların eği m programları Genel Müdürlükçe onaylanmaz.

(4)    Eği m Kurumları, eği m programının unsurlarından olan uygulamalı eği mlerin yapılacağı işyerlerinin listesini ve eği m tarihlerini, teorik eği min bi şinden i baren yapılacak ilk sınavdan önce Genel Müdürlükçe ilan edilecek tarihe kadar İSG-KATİP üzerinden bildirmekle yükümlüdür.

(5)    Adaylar, teorik eği mde mazeretli veya mazeretsiz en fazla al  ders saa  devamsızlık hakkına sahip r. Ancak uygulamalı eği min tamamına ka lım zorunludur. Ka lım zorunluluğuna aykırılığın tespi  halinde kişi hakkında belge düzenlenmiş olsa dahi 39 uncu maddenin ikinci  krası hükümleri gereğince belgeleri iptal edilir.

(6)    Genel Müdürlükçe onaylanmış olan eği m programının hiçbir unsurunda değişiklik yapılamaz. Ancak, sebebinin Genel Müdürlüğe e-devlet sistemi üzerinden aynı gün bildirilmesi ve yeni eği cinin müfreda a belirlenen niteliklere uygun olması şar yla sadece programda görevli eği cilerde değişiklik yapılabilir. e-devlet sisteminin çalışmadığı durumlarda bildirimler faks yoluyla veya yazılı olarak yapılır.

(7)    Uzaktan eği m tamamlanmadan yüz yüze eği m başla lamaz. İşyeri hekimleri için yüz yüze eği m tamamlanmadan uygulamalı eği m başla lamaz ve uygulamalı eği m dahil programın tümü tamamlanmadan adaylar sınava ka lamazlar.

Eği m programlarına başvuru
MADDE 31 – (1) Eği m programlarına ka lmak isteyen adaylar eği m kurumlarına aşağıdaki belgeler ile başvururlar:
a) Başvuru yapılan eği m kurumuna hitaben yazılan, adayın hangi eği m programına ka lacağını belirten ve T.C. kimlik numarası ile ile şim bilgilerini içeren ıslak imzalı başvuru yazısı.

b) Adayın ka lacağı eği m programına uygun alanda eği me sahip olduğunu gösteren diploma veya geçici mezuniyet belgesi. c) (Mülga:RG-18/12/2014-29209)

ç) (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
(2)    Adayların eği m programlarına ka labilmesi için, ilgili eği m programının başlangıç tarihinden önce eği mini tamamlamış ve bu eği me ilişkin mezuniyet diploması alabilecek yeterliliğe sahip olmaları gerekmektedir. Bu duruma ilişkin gerekli inceleme, başvuru yapılan eği m kurumu tara ndan yapılır.

(3)    Yukarıda belir len belgelerin aslı ile birlikte örneğinin ge rilmesi halinde eği m kurumları tara ndan tasdiki yapılır. Başvuru sırasında gerçeğe aykırı belge ve beyanda bulunduğu tespit edilenlerin başvuruları reddedilir. Bu durumun sonradan tespi  halinde eği m, sınav ve belgeleri geçersiz sayılır.

(4)    Bu Yönetmelikte belir len çalışma sürelerinin tespi nde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, diploma veya mezuniyet belgelerinin doğruluğunun tespi nde Millî Eği m Bakanlığı veya Yükseköğre m Kurulu kayıtları esas alınır.

ALTINCI BÖLÜM
(Değişik bölüm başlığı:RG-18/12/2014-29209)

İşyeri Hekimlerinin ve Diğer Sağlık Personelinin Eği mleri, Sınavları ve Belgelendirilmeleri İşyeri hekimlerinin eği mleri

MADDE 32 – (1) İşyeri hekimlerinin eği m programları teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşur ve programın içeriği ile programda görevli eği cilerin nitelikleri Genel Müdürlükçe belirlenir. Eği m programının süresi, teorik kısmı 180 saa en, uygulama kısmı 40 saa en ve toplamda 220 saa en az olamaz ve bu kısımlar ancak tek bir program dâhilinde uygulanabilir. Teorik eği min en fazla yarısı uzaktan eği m ile verilebilir. Uygulamalı eği mler, işyeri hekimleri için en az bir işyeri hekiminin görevlendirilmiş olduğu işyerlerinde yapılır.
Diğer sağlık personelinin eği mleri
MADDE 33 – (1) Diğer sağlık personelinin eği m programları uzaktan ve yüz yüze eği m şeklinde uygulanır ve programın içeriği ile programda görevli eği cilerin nitelikleri (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) Komisyonca belirlenir. Eği m programının süresi 90 saa en az olamaz. Teorik eği min en fazla yarısı uzaktan eği m ile verilebilir.

(2)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Diğer sağlık personeli eği mlerini verebilecek kamu kurumlarının kendi kanunlarından doğan hakları saklıdır.

Yenileme eği mleri
MADDE 34 – (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
Sınavlar
MADDE 35 – (1) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Eği m programlarını tamamlayan adayların sınavları Bakanlıkça yapılır veya yap rılır.

(2)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Adaylardan 8 inci madde gereğince eği m ve sınav şar  arananlar ancak eği m programını tamamladıktan sonra düzenlenecek sınavlara ka labilirler.

(3)    (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Doğrudan sınava girme hakkı tanınan adayların, sınavlara ka labilmeleri için Genel Müdürlüğe yapılacak son başvuru tarihinden önce mezun olmaları gereklidir.
 

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    6/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

(4)    Sınavlarda 100 puan üzerinden (Değişik ibare:RG-7/3/2016-29646) işyeri hekimliği için en az 70, diğer sağlık personeli için en az 60 puan alan adaylar başarılı sayılır, sınav sonuçlarına i razlar sınavı düzenleyen kurum tara ndan sonuçlandırılır.
İşyeri hekimlerinin belgelendirilmesi MADDE 35/A –(Ek:RG-18/12/2014-29209)

(1)    İşyeri hekimliği belgesi almaya hak kazanan adayların belgeleri e-devlet sistemine geçildikten sonra Genel Müdürlükçe elektronik olarak düzenlenir.

(2)    Adaylar, belgelerinin düzenlenebilmesi için bu Yönetmelikteki şartları yerine ge rdiklerine dair belge ve bilgileri elektronik ortamda Genel Müdürlüğe bildirmekle yükümlüdür.

(3)    Genel Müdürlüğe bildirilen belge ve bilgilerin doğruluğundan adaylar sorumludur.

(1)    Diğer sağlık personeli belgesi almaya hak kazanan adayların belgeleri e-devlet sistemine geçildikten sonra Genel Müdürlükçe elektronik olarak düzenlenir.

(2)    Adaylar, belgelerinin düzenlenebilmesi için bu Yönetmelikteki şartları yerine ge rdiklerine dair belge ve bilgileri elektronik ortamda Genel Müdürlüğe bildirmekle yükümlüdür.

(3)    Genel Müdürlüğe bildirilen belge ve bilgilerin doğruluğundan adaylar sorumludur.

YEDİNCİ BÖLÜM
Eği ciler ve Belgelendirme

İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi ile diğer sağlık personeli eği ci belgesi MADDE 36 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi;
a)    Pedagojik formasyona veya eği cilerin eği mi belgesine sahip olan;
1) En az beş yıl işyeri hekimliği yap ğını belgeleyen işyeri hekimlerine,
2) En az 5 yıllık mesleki tecrübeye sahip iş sağlığı ve güvenliği veya iş sağlığı programında doktora yapmış hekimlere,
3) En az beş yıl te iş yapmış hekim iş müfe şleri ile Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde en az beş yıl fiilen görev yapmış
hekimlere,
4)    İş ve meslek hastalıkları ya da işyeri hekimliği yan dal uzmanlarına veya meslek hastalıkları hastanelerinde üç yıl çalışmış olan hekimlere,

b) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Komisyonca belirlenen eği m müfreda na göre üniversitelerde en az dört yarıyıl ders verdiğini belgeleyen ve bu belgeleri uygun görülen öğre m üyelerinden; hukuk fakültesi mezunları ile hekim, mühendis, mimar, fizikçi, kimyager, biyolog, teknik öğretmenlere,

başvurmaları halinde, EK-9’daki örneğine uygun olarak düzenlenir.
(2) Diğer sağlık personeli eği ci belgesi;
a) Diğer sağlık personeli tanımında belir len unvanlara ve pedagojik formasyona veya eği cilerin eği mi belgesine sahip olanlardan;

1)    En az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip iş sağlığı ve güvenliği veya iş sağlığı programında doktora yapmış olanlara,
2)    Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde en az beş yıl fiilen görev yapmış olanlara,
3)    Meslek hastalıkları hastanelerinde en az üç yıl görev yapmış olanlara,
b) Üniversitelerde Genel Müdürlükçe ilan edilen diğer sağlık personeli eği m programına uygun, en az dört yarıyıl ders veren öğre m üyelerine

başvurmaları halinde, EK-10’daki örneğine uygun diğer sağlık personeli eği ci belgesi düzenlenir.
(3) (Değişik:RG-18/12/2014-29209) Bu Yönetmelik kapsamında işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi sahiplerinden, müfreda a belir len niteliklere uygun olanlar işyeri hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı ve diğer sağlık personeli eği m programlarında görev alabilir. Diğer sağlık personeli eği ci belgesi sahiplerinden, müfreda a belir len niteliklere uygun olanlar sadece diğer sağlık personeli eği m programlarında görev alabilir.

Eği cilerin görev ve sorumlulukları
MADDE 37 – (1) 36 ncı maddeye göre eği ci belgesi almış olanlar, Genel Müdürlükçe belirlenecek eği m müfreda nda kendilerine verilen görevleri yerine ge rir ve müfreda a belir len konu içeriklerinin tamamının derslerde ele alınmasını ve öğrenim hedeflerine ulaşılmasını sağlar.

(2) Eği m kurumlarında görevli olan eği ciler, Bakanlığa bildirilen sözleşmelerde belir len sürelerden fazla görev alamaz.
(3) Eği m kurumunda tam süreli olarak görevlendirilen eği ciler, işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi veya diğer sağlık personeli unvanıyla veya başka bir eği m kurumunda eği ci unvanıyla görev alamaz.

(4)(Ek:RG-18/12/2014-29209) Her dersin tamamlanmasının ardından, imza çizelgelerinin devamsızlık nedeniyle boş kalan kısımları dersin eği cisi tara ndan anlaşılır şekilde doldurulur ve imza al na alınır.

Eği cilerin belgelendirilmesi
MADDE 38 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesi veya diğer sağlık personeli eği ci belgesi alma niteliklerine sahip olup, bu belgeyi almak isteyenlerin başvurularının değerlendirilebilmesi amacıyla; pedagojik formasyon veya eği cilerin eği mi belgesi ile (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 36 ncı maddede belir len nitelikleri haiz olduklarını gösteren belgeleri, Genel Müdürlüğe hitaben yazılmış dilekçe ekinde şahsen veya posta yoluyla Genel Müdürlüğe teslim etmesi gerekmektedir.

(2) Üniversitelerde Genel Müdürlükçe ilan edilen eği m programlarına uygun alanlarda ders verenlerin bu durumlarını gösteren belgelerinde, rektör onayı şar  aranır.

(3) Bu madde uyarınca ibraz edilmesi gereken belgelerin aslı ile birlikte bir örneğinin ge rilmesi halinde Genel Müdürlükçe tasdiki yapılır ve şahsen ibraz edilmesi gereken belgelerin doğruluğundan belge sahipleri sorumludur.

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Genel Müdürlüğün görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 39 – (1) Genel Müdürlük eği mlerin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin izlenmesi amacıyla kendi görev ve yetki alanına giren konularda eği m kurumlarını, eği cileri ve sorumlu müdürleri, yetki alınan mekânı, İSG-KATİP ile diğer elektronik sistemler veya evrak üzerinden kontrol eder ve denetler.

(2)    Yetkilendirme ve belgelendirme aşamalarında gerçeğe aykırı belge ibraz edildiği veya beyanda bulunulduğunun bu aşamalarda veya daha sonradan tespi  halinde düzenlenen belgeler Genel Müdürlükçe doğrudan iptal edilir.

(3)    Eği m kurumlarınca yürütülen her türlü iş ve işleme ilişkin takip, kontrol, izleme, onay verme, başvuru alma gibi faaliyetler, yazılı olarak gerçekleş rilebileceği gibi, elektronik sistemler vasıtasıyla da yürütülebilir. Bu konuda düzenleme yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.

(4)    Belgesinin geçerliliği askıya alınanlar ve doğrudan iptal edilenlere Genel Müdürlükçe yazılı bildirim yapılır ve Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilir. Belgesinin geçerliliği askıya alınan kişi ve kurumların belgelerini tekrar kullanabilmeleri için Genel Müdürlük onayının alınması zorunludur.

(5)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
(6)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
İhlaller ve ihtar puanı uygulanması
MADDE 40 – (1) (Değişik ibare:RG-18/12/2014-29209) 41 inci maddede yer alan yetki belgesinin geçerliliğinin doğrudan iptalini gerek ren durumların dışındaki ihlallerde, EK-11 ve EK-12’de belir len ihtar puanları uygulanır.

(2)    Bir takvim yılı içinde hafif ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 30’a, orta ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 60’a ulaşması durumunda kişi ve kurumların o yıl içinde işleyecekleri diğer hafif ve orta ihlaller bir üst derecenin tavan puanı esas alınarak uygulanır.

(3)    Beş yıllık sürenin sonunda vize işlemini tamamlayan kişi ve kurumların; uygulanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş olan tüm ihtar puanları silinir.

(4)    (Ek:RG-18/12/2014-29209) Bu Yönetmelik uyarınca kişi ve kurumlara uygulanan ihtar puanlarına ilişkin i razlar, işlemin tebliğ tarihinden i baren en geç 10 iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak i razlar dikkate alınmaz.

Yetkilerin askıya alınması, iptali ve i raz

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    7/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

MADDE 41 –(Başlığı ile birlikte değişik:RG-18/12/2014-29209)
(1)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen veya belgelendirilen kişi ve kurumların belgelerinin geçerliliği ihtar puanları toplamının, kişiler için 100, kurumlar için 200 puana ulaşması durumunda al  ay süreyle askıya alınır. Sorumlu müdür ve eği cilere verilen ihtar puanları kişinin sadece eği ci belgesine uygulanır.

(2)    Çalışanın ölümü veya maluliye yle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali yargı kararı ile kesinleşen işyeri hekiminin belgesi al  ay süreyle askıya alınır. Belgesi askıya alınan işyeri hekiminin İSG-KATİP sistemi üzerindeki mevcut tüm sözleşmeleri, askıya alınma sürecinin başlangıcından i baren herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilir.

(3)    Yetki belgelerinin geçerliliği askıya alınan kişi ve kurumlar askıya alınma süresince bu Yönetmelik kapsamındaki yetkilerini kullanamazlar. Ancak, yetki belgesinin geçerliliği askıya alınan veya belgesi doğrudan iptal edilen eği m kurumunun faaliye  onaylanmış eği m programları bi nceye kadar devam eder. Askıya alınma süresi, programın bi minde başlar. Yetki belgesi doğrudan iptal edilen kurumlar taahhüt e kleri hizmetleri herhangi bir ek ücret talep etmeden bir başka eği m kurumundan temin etmek zorundadırlar.

(4)    Yetki belgesinin geçerliliğinin askıya alınması veya doğrudan iptali durumunda önceden yapılan aday kayıt işlemlerinden doğan hukuki sonuçlardan iptal edilen veya geçerliliği askıya alınan yetki belgesi sahipleri sorumludur.

(5)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen kişi veya eği m kurumlarında aşağıdaki durumlardan birinin varlığının tespi  halinde ilgili kişi, eği m kurumu merkezi veya şubesine verilen yetki belgesinin geçerliliği;

a) Bu Yönetmelik gereği düzenlenen evrakın gerçeğe aykırılığının tespi  halinde üç ay,
b) Şirket ortaklarının uygunsuzluğunun ilgili kuruma bildirilmesine rağmen durumun 30 gün içerisinde düzel lmemesi halinde üç
ay,
c) Yetki aldığı adres dışında hizmet vermeleri veya ir bat bürosu açmaları halinde al  ay,
ç) Sunmakla yükümlü oldukları hizmetlerin tamamını veya bir kısmını devretmeleri halinde al  ay,
d) Genel Müdürlükten onay alınmadan adres değişikliği yapılması veya unvan değişikliği ile ilgili bildirim yükümlülüğünü 30 gün içinde yerine ge rmemesi halinde bir yıl,

süreyle askıya alınır.
(6)    Bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen kişi veya eği m kurumlarında aşağıdaki durumlardan birinin varlığının tespi  halinde ilgili kişi, eği m kurumu merkezi veya şubesine verilen yetki belgesinin geçerliliği;

a) Bir vize döneminde eği m kurumunun yetki belgesinin üç defa askıya alınması,
b) Belgesi askıda olan kişi ve kurumların bu süre içinde faaliyetleri ile ilgili sözleşme yap klarının veya hizmet vermelerinin tespi ,

c) 21 inci maddede istenen başvuru evraklarından herhangi birinin gerçeğe aykırılığının tespi , halinde doğrudan iptal edilir.

(7)    Yetki belgesi iptal edilen kişiler ve eği m kurumları ile bu kurumlarda kurucu veya ortak olanların başvuruları, iptal tarihinden i baren iki yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır.

(8)    Bu Yönetmelik uyarınca kişi ve kurumlara uygulanan yetki belgesinin askıya alınması veya iptaline ilişkin i razlar, işlemin tebliğ tarihinden i baren en geç 10 iş günü içinde Genel Müdürlüğe yapılır. Bu süreden sonra yapılacak i razlar dikkate alınmaz.
Kesinleşen yargı kararı ile belgesi askıya alınan işyeri hekimleri,(2) bu maddede belir len i raz hakkından yararlanamazlar.
İ raz komisyonunun çalışma şekli
MADDE 41/A – (Ek:RG-18/12/2014-29209)

(1)    İ raz Komisyonu, bu Yönetmelik uyarınca yetkilendirilen kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınması veya iptali ile ilgili i razları değerlendirerek karara bağlar. Komisyonun kararı, oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın oyu belirleyicidir. Komisyon kararı, Genel Müdürlükçe uygulanır.

Mesleki bağımsızlık ve e k ilkeler
MADDE 42 – (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ve bu Yönetmelik kapsamındaki eği mlerde görevlendirilenler; a) Sağlık ve güvenlik riskleri konusunda, işveren ve çalışanlara önerilerde bulunurken hiçbir etki al nda kalmazlar.

b) Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tümünü eşit olarak değerlendirirler.

c) Çalışma ortamı ve koşullarının düzenlenmesinde, kendi aralarında, yöne ci ve çalışanlarla ile şime açık ve işbirliği içerisinde hareket ederler.

(2)    Mesleki bağımsızlığın sonuçları hiçbir şekilde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenlerin aleyhine kullanılamaz ve yapılan sözleşmelere mesleki anlamda bağımsız çalışmayı kısıtlayabilecek şartlar konulamaz.

(3)    İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile bu Yönetmelik kapsamındaki eği mlerde görevlendirilenlerin hak ve yetkileri, görevlerini yerine ge rmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini ve uzmanlık bilgilerini mesleğin gerek rdiği e k ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde sürdürür.

Tebligatların bildirimi ve elektronik tebligat

(1)    Genel Müdürlükçe kişi, kurum veya kuruluşlara yazılacak yazı ve yapılacak bildirimlerin tebliğinde, İSG-KATİP sisteminde veya Sosyal Güvenlik Kurumunda işyeri sicil sistemine beyan edilen adres ve/veya elektronik posta dikkate alınır. Adres ve/veya elektronik posta değişikliği olması halinde kişi, kurum veya kuruluşlar bu değişikliğin bir ay içinde İSG-KATİP sistemi üzerinden beyan edilmesi zorunludur. Değişikliği zamanında beyan etmeyenlerin daha önce beyan e ği adrese ve elektronik postaya yapılan yazışma ve bildirimler geçerlidir.
(2)    Elektronik Tebligat Yönetmeliği kapsamında kurumlar, 26 ncı maddeye göre yapılacak tebligata esas olmak üzere elektronik
tebligat adresinin İSG-KATİP sistemine kayıt edilmesi zorunludur. 1
(3)    Elektronik Tebligat Yönetmeliği kapsamı dışında bulunan kişi ve kurumlar ise 35/A, 35/B, 38, 39, 40 ve 41 inci maddeleri çerçevesinde kendilerine elektronik tebligat yapılmalarını istemeleri halinde elektronik tebligat adreslerinin İSG-KATİP sistemine kayıt
edilmesi zorunludur. 1
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 43 – (1) 27/11/2010 tarihli ve 27768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eği mleri Hakkındaki Yönetmelik yürürlükten kaldırılmış r.
Mevcut eği m kurumlarının durumu
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Mevcut eği m kurumlarının onaylanmış yerleşim planında değişiklik olması halinde, fiziki şartların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması şar  aranır.
(2)    (Mülga:RG-18/12/2014-29209)
Diğer sağlık personelinin durumu
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci  krasının (b) bendinde sayılan unvanlara sahip olan ve diğer sağlık
personeli olarak görevlendirilecek kişilerde;
a)    (Değişik  kra:RG-7/3/2016-29646)(3)  Diğer sağlık personeli belgesine sahip olmayanlardan;
1)    Diğer sağlık personeli eği mini tamamlayanlar, 1/7/2017 tarihine kadar,
2)    Diğer sağlık personeli eği mini almayanlar, 30/6/2016 tarihine kadar,
görevlendirilebilirler.
b)    (Mülga  kra:RG-7/3/2016-29646) (3) İşe giriş ve periyodik sağlık muayeneleri

GEÇİCİ MADDE 3 – (1) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 38 inci maddesinin birinci  krasının (a) bendinin bir ve ikinci

kısımlarında belir len işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği yönünden özellikli rapor niteliğinde olan işe giriş ve periyodik sağlık muayeneleri aynı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce olduğu gibi kamu sağlık hizme  sunucuları tara ndan düzenlenir.
Sınava ka lma hakkı
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce eği m alanlar girdiği sınav sayısına bakılmaksızın Yönetmeliğin yayımı tarihi i bariyle 1 yıl içinde ilgili sınavlara ka labilir.

Elektronik ortamlarda başvuru işlemleri ve geçiş hükümleri

https://www.mevzuat.gov.tr/Met n.Aspx?MevzuatKod=7.5.18615&MevzuatIl.sk =0&sourceXmlSearch=    8/10
 
04.01.2020    Mevzuat BXlg  S stem

GEÇİCİ MADDE 5 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1)    21 inci maddeye göre eği m kurumları yetki belgesi başvuru sistemi, e-devlet sistemi alt yapısı tamamlandığında Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulur. İlgili duyuruya kadar yapılacak başvurular ve sonuçlandırılmasına ait iş ve işlemlerde mevcut hükümlerin uygulanmasına devam edilir.

(2)    Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce 21 inci maddeye göre yapılmış ve sonuçlandırılmamış eği m kurumu başvurularında bu Yönetmelikte belir len şartlar aranır.

(3)    27 nci maddenin beşinci  krasına göre yapılacak başvurular ile 30 uncu maddenin al ncı  krasına göre eği ci değişikliği ile ilgili bildirimler, e-devlet sistemi alt yapısı ile ilgili ilân yapılıncaya kadar, 28 inci maddenin sekizinci  krasına göre sorumlu müdür değişikliği ile ilgili bildirimler ise İSG-KATİP sistemindeki gerekli düzenlemeler tamamlanıp ilan edilinceye kadar Genel Müdürlüğe yazılı olarak yapılmaya devam edilir.

Yetki belgelerinin birleş rilmesi
GEÇİCİ MADDE 6 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1)    İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı eği mi için ayrı ayrı yetki alan eği m kurumları yönetmeliğin yayımından i baren bir ay içinde yetki belgelerini iade ederek birleş rilmiş belgelerini alacaklardır. Yetki belgesini yenilemeyen eği m kurumlarının programları, yetki belgesi yenileninceye kadar onaylanmaz.

İşyeri hemşiresi ser fikaları veya belgelerinin diğer sağlık personeli belgesi ile değiş rilmesi GEÇİCİ MADDE 7 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)

(1)    Bakanlıkça 30/6/2012 tarihinden önce verilen işyeri hemşiresi ser fikası veya belgesi sahiplerinden bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden i baren bir yıl içerisinde Genel Müdürlüğe müracaat edenlere EK- 4’te belir len “Diğer Sağlık Personeli Belgesi” düzenlenir.

Çalışma sürelerinde geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 8 – (Ek:RG-18/12/2014-29209)
(1)    12 nci maddede belirlenen işyeri hekimlerinin çalışma süreleri ile tam gün çalış rılmasına dair hükümler, 1/1/2016 tarihinde yürürlüğe girer. Bu tarihe kadar mevcut hükümlerin uygulanmasına devam edilir.

Vize işlemi yap rmayan kişilerin belgelerinin durumu

GEÇİCİ MADDE 9 – (Ek:RG-7/3/2016-29646)
(1)    Vize süresi dolan veya süresi 60 günden az kalan işyeri hekimliği belgesine sahip olanlar bu maddenin yayımı tarihi i barıyla 60 gün içerisinde vize işlemlerini tamamlatmak zorundadır. Aksi takdirde vize süresi dolan belgelerin geçerliliği vize işlemleri tamamlanıncaya kadar askıya alınır.

Yürürlük
MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 45 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
 
Amaç
MADDE 1 –

alan işyerlerinde, belirlemek r.
Kapsam
 

(1)    Bu Yönetmeliğin amacı; (Değişik ibare:RG-21/5/2018-30427) elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sını a yer iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekili tara ndan yürütülebilmesine ilişkin usul ve esasları
 

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 6 ncı maddesi uyarınca (Değişik ibare:RG-21/5/2018-30427) elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sını a yer alan işyerleri ile işveren veya işveren vekillerini kapsar.
(2)    Çalışan sayısının (Değişik ibare:RG-21/5/2018-30427) elliden az olup olmadığının tespi nde aşağıdaki hususlar dikkate alınır: a) Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli ve az tehlikeli sını a yer alan işyerinin olması halinde, iş sağlığı ve
güvenliği hizmetleri üstlenilebilecek işyerlerinin belirlenmesinde Sosyal Güvenlik Kurumundaki tescil kayıtları esas alınır.
b)    İşverenden iş alan alt işverenlerce çalış rılan sigortalılar çalışan sayısına dâhil edilmez.
c)    5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eği m Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğre m Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının tespi nde dikkate alınmaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 6 ncı ve 30 uncu, 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmış r.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)    Açıköğre m: Belli bir öğre m mekânına ih yaç duyulmayan, devam zorunluluğu olmayan ve eği m konularının kitaplar, radyo, televizyon, internet gibi araçlarla sunulduğu öğre m türünü,
b)    Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
c)    Eği m programı: Eği m konularının, içeriği, araçları, süreleri, eği cileri gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan programı,
ç) Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,
d)    İSG-KATİP: İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt, Takip ve İzleme Programını,
e)    İşveren: Bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde, çalışan is hdam eden gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları,
f)    İşveren vekili: Bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde, işveren adına hareket eden, işin ve işyerinin bütününün yöne minde görev alan kişiyi,
g)    Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütülmesi
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekillerince yürütülmesi
MADDE 5 – (Değişik:RG-21/5/2018-30427)
(1)    Bu Yönetmelikte belir len eği mi tamamlayarak sınavda başarılı olan işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği mevzua nda iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç olmak üzere yürütebilir. İşveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine ge rmek için çalışan başına aylık en az 10 dakika ayırmak zorundadır. Bu hizmetlerin işveren veya işveren vekili tara ndan yürütülmesi halinde onaylı de er tutulması zorunlu değildir. Ancak 6331 sayılı Kanun ve alt düzenlemelerinin gerek rdiği diğer belge ve kayıt düzenleme yükümlülüğü devam eder.
(2)    Bu Yönetmelik kapsamında işveren veya işveren vekilleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin tamamını ya da bir kısmını hizmet alımı yoluyla Bakanlıkça yetkilendirilen birimlerden de temin edebilir.
(3)    Bu Yönetmelik kapsamında, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek isteyen işveren veya işveren vekillerinin İSG-KATİP üzerinden sisteme kaydolmaları zorunludur. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri, İSG-KATİP’te onaylandığı tarihten i baren geçerli sayılır.
(4)    Üçüncü  kraya göre yapılan görevlendirmelerde kişilerin SGK veri tabanında da işveren veya işveren vekili olarak kayıtlı olması gerekmektedir. Aksi takdirde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirme yapılmamış sayılır. SGK veri tabanında işyeri yetkilisi olarak kayıtlı olan çalışanlardan, işveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yöne minde görev alan işyeri yetkilileri işveren vekili olarak kabul edilir.
(5)    Eği mini tamamlayarak sınavda başarılı olan işverenin elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sını a yer alan ayrı bir işyeri açması veya işveren vekilinin hizmet akdinin sona ererek, elliden az çalışanı olan ve az tehlikeli sını a yer alan başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde; yeni işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilmesi için işverence veya işveren vekilince İSG-KATİP üzerinden başvuruda bulunulması gerekir.
(6)    İşveren vekili; 4 üncü maddede yer alan işveren vekili tanımına uygun ve işyerinde tam süreli hizmet akdi ile çalışanlar arasından görevlendirilir. Kamu kurum ve kuruluşlarında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini en üst amir, yardımcıları veya bu görevi yürütenler üstlenebilir.
(7)    Site veya apartmanlarda; 3/3/2004 tarihli ve 25391 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Konut Kapıcıları Yönetmeliği kapsamında site veya apartman yöne cisi, işveren vekili olarak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
 
1/4

(8)    Bu Yönetmeliğin EK-3’ünde yer alan “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eği mi Tamamlama Belgesi” ile yalnızca tek bir işyerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri üstlenilebilir.
(9)    Birinci  krada belir len iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesi veya işyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması Kanun ve ilgili mevzua a işverenler için öngörülen yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eği mleri MADDE 6 – (Değişik:RG-21/5/2018-30427)
(1)    15/5/2013 tarihli ve 28648 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eği mlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamında çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eği mleri, bu Yönetmelikte yer alan eği mleri tamamlayarak sınavda başarılı olan işverenler veya işveren vekillerince verilebilir.
Sağlık göze mi
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında eği m alan işveren veya işveren vekillerinin üstleneceği iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri; işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikleri kapsamaz.
(2)    Birinci  krada belir len hizmetler, işyeri hekimlerinden alınabileceği gibi Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü  krası uyarınca kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.
Çalışma ortamı göze mi
MADDE 8 – (1) Kanun ve alt düzenlemelerinde yer alan hükümler uyarınca işyerinde yapılması gereken ölçümler, Bakanlık tara ndan yetkilendirilen laboratuvarlar tara ndan gerçekleş rilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eği min Kapsamı, Eği cilerin Nitelikleri, Eği m Programı ve Programlara Başvuru Eği min kapsamı ve şekli
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında; işveren veya işveren vekillerine verilecek eği min programı, asgari ek-1’de belir len konuları içerir.
(2)    Eği m programları açıköğre m (Ek ibare:RG-21/5/2018-30427) , uzaktan veya yüz yüze eği m yoluyla düzenlenir.
(3)    Ders içerikleri; uluslararası standartlara uygun, yazılı, işitsel ve görsel materyallerle desteklenmiş bir şekilde hazırlanır.
Eği m verecek kurum ve kuruluşlar ile eği cilerin nitelikleri (Değişik başlık:RG-21/5/2018-30427)
MADDE 10 – (1) Eği mler; açıköğre m sistemi ile eği m vermede yetkin, her ilde sınav merkezi, büro ve akademik danışmanlık
hizmetleri bulunan üniversitelerce Bakanlıkla protokol yapmak sure yle verilir.

(2)    (Ek:RG-21/5/2018-30427)(1) Ayrıca eği mler Milli Eği m Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ve bağlı odalar, Türkiye Belediyeler Birliği, işçi ve işveren kuruluşları ile üniversiteler tara ndan Bakanlıkla protokol yapmak sure yle de verilebilir.

(3)    Ek-1’deki eği m konularını hazırlayacak veya verecek eği cilerde, uzmanlık alanları dikkate alınmak koşuluyla; öğre m üyesi olma ve/veya işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eği ci belgesine sahip olma şar  aranır.
Eği m programı
MADDE 11 – (1) Eği m programı, Bakanlıkla protokol yapan (Değişik ibare:RG-21/5/2018-30427) 10 uncu maddede belir len kurum ve kuruluşlar tara ndan Genel Müdürlüğün onayına sunulur.
(2)    Onay verilmeyen eği m programı ile eği me başlanamaz.
(3)    Genel Müdürlük, onaya sunulan eği m programında değişiklik yapma yetkisine sahip r.
Eği m programlarına başvuru
MADDE 12 – (1) (Değişik:RG-21/5/2018-30427) Eği m almak isteyen adaylar Bakanlık ile protokol yapan kurum ve kuruluşlara başvuruda bulunur. Yapılacak başvuruların usul ve esasları protokolle belirlenir.
Eği min süresi
MADDE 13 – (1) Eği m, ek-1’de yer alan eği m konularındaki içeriği okuyup, anlayıp, özümsemeye yetecek makul bir süreye göre tasarlanır. Bu süre her hâlükârda ek-1’ de yer alan ders saatlerinin toplamından az olamaz.
(2)    Her bir eği m konusunun içeriği bütünlük oluşturacak şekilde birbiri ardına sıralanır.
Eği min tamamlanması, sınav, belgelendirme ve ücretler MADDE 14 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/5/2018-30427)
(1)    Bakanlıkla protokol yapan ve bu çerçevede eği m veren kurum ve kuruluşlar; EK-2’deki örneğine uygun “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Sınavına Ka lım Hakkı Belgesi” düzenler.
(2)    Sınavlar; her ilde sınav merkezi, büro ve akademik danışmanlık hizmetleri bulunan üniversitelerce Bakanlıkla protokol yapmak sure yle düzenlenir.
(3)    Sınava girebilmek için birinci  krada belir len “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Sınavına Ka lım Hakkı Belgesi” aranır.
(4)    Sınavda, 100 puan üzerinden 50 ve üzeri puan alan adaylar başarılı sayılır. Bu adaylar için EK-3’teki örneğine uygun olarak “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eği mi Tamamlama Belgesi” düzenlenir.
(5)    “İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eği mi Tamamlama Belgesi” almaya hak kazananlar protokolde belirlendiği şekilde, sınavı yapan kurumca Genel Müdürlüğe bildirilir.
(6)    Eği m ve belgelendirmeyi kapsayan ücret; net asgari ücre n 1/10’unu geçmemek koşuluyla, Bakanlıkla yapılan protokolde belirlenir ve ka lımcılar tara ndan ödenir.
(7)    Sınav ve belgelendirmeyi kapsayan ücret; net asgari ücre n 1/10’unu geçmemek koşuluyla, Bakanlıkla yapılan protokolde belirlenir ve ka lımcılar tara ndan ödenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kontrol ve Dene m Yetkisi
Genel Müdürlüğün yetkisi
MADDE 15 – (1) Genel Müdürlük, eği mleri kontrol ve denetleme yetkisine sahip r.
(2)    Eği mlerde herhangi bir uygunsuzluğun tespi  halinde uygunsuzluk giderilinceye kadar eği m programı Genel Müdürlükçe durdurulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İşyerinin kapsam dışında kalması
MADDE 16 – (1) İşyerinin tehlike sını nın değişmesi ve/veya çalışan sayısının (Değişik ibare:RG -21/5/2018-30427) elli ve üzerine çıkması durumlarında, (Değişik ibare:RG-21/5/2018-30427) otuz gün içerisinde 29/12/2012 tarih ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda görevlendirmeler yapılır.

(2)    İşveren veya işveren vekilinin iş sağlığı ve güvenliği hizme ni üstlenmek istememesi halinde de birinci  krada belir len Yönetmelik hükümleri doğrultusunda görevlendirmeler yapılır.
Eği m tamamlama belgesi bulunmayan işverenler veya işveren vekilleri
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında eği m almak istemeyen veya eği m tamamlama belgesini almaya hak kazanamayan işveren veya işveren vekilleri 16 ncı maddede belir len Yönetmelik hükümlerine tabidir.
İşyeri Hekimliği veya İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesine sahip işveren veya işveren vekilleri
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde iş güvenliği uzmanlığı belgesi bulunan işveren veya işveren vekilleri, 7 nci ve 8 inci maddelerde belir len hizmetler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
2/4

(2)    Bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde işyeri hekimliği belgesi bulunan işveren veya işveren vekilleri, (Ek ibare:RG-21/5/2018-30427) 8 inci maddede belir len hizmetler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenebilir.
Asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyeri
MADDE 19 – (1) Asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde her bir işveren veya işveren vekilleri ayrı ayrı eği m almak zorundadır.
Taahhütname işlemlerine ilişkin geçiş hükmü GEÇİCİ MADDE 1 – (Ek:RG-21/5/2018-30427)
(1)    İSG-KATİP’te gerekli düzenlemeler tamamlanıp Genel Müdürlük internet sayfasında ilan edilinceye kadar, bu Yönetmelik kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekilince üstlenilmesi halinde Yönetmeliğin EK-4’ünde yer alan “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekilinin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini Üstlenmesine İlişkin Taahhütname” düzenlenerek imzalanır. Bu taahhütname gerek ğinde dene me yetkili memurlara gösterilmek ve istendiğinde Bakanlığa ile lmek üzere işyerlerinde muhafaza edilir.
Mevcut belgelerin geçerliliği
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-21/5/2018-30427)
(1)    Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu Yönetmelik kapsamında usulüne uygun ve ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sını a yer alan işyerleri için alınan belgeler elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sını a yer alan işyerleri için de geçerlidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu tescil sisteminde işyeri ve çalışan kaydı bulunmayalar GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-21/5/2018-30427)
(1)    Sosyal Güvenlik Kurumu tescil sisteminde henüz işyeri ve çalışan kaydı bulunmayan kamu kurumları ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren veya işveren vekilince üstlenilmesi halinde bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü ve dördüncü  krasında yer alan hükümler aranmaz.
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
 

Amaç

MADDE 1 –(1) Bu Yönetmeliğin amacı, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sını a yer alan işlerde çalışanların mesleki eği mlerinin usul ve esaslarını düzenlemek r.

Kapsam

MADDE 2 –(1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sını a yer alan ve ek-1’de belir len işleri ve bu işlerde çalışanları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 –(1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmış r.

Tanımlar

MADDE 4 –(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

1. Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
2. Mesleki eği m: Örgün veya yaygın eği m yoluyla bireyleri mesleğe hazırlamak, meslek sahibi olanların mesleklerindeki gelişimlerini ve yeni mesleklere uyumlarını sağlamak amacıyla gerekli bilgi, beceri, tavır ve değer duygularını geliş ren ve bireylerin fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik yeteneklerinin gelişim sürecinin bir plan içerisinde yürütülmesini sağlayan eği mi,

ifade eder.

Mesleki eği m zorunluluğu

MADDE 5 –(1) Ek-1’deki çizelgede yer alan işlerde çalışacakların, işe alınmadan önce, mesleki eği me tabi tutulmaları zorunludur.

(2) İşyerinde yapılan işler, asıl iş i bariyle tehlikeli ve çok tehlikeli işler kapsamında yer almakla birlikte, çalışanın yap ğı iş ek-1 çizelgede belir len işler dışında ise, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eği m Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci maddesi kapsamında mesleki eği m alma zorunluluğu aranmaz.

Mesleki eği min belgelendirilmesi

MADDE 6 –(1) Ek-1 çizelgede yer alan işlerde fiilen çalış rılacakların, yap ğı işe uygun aşağıda belir len belgelerden birisine sahip olmaları zorunludur:

1. 3308 sayılı Mesleki Eği m Kanununa göre verilen diploma, bi rme belgesi, yetki belgesi, ser fika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık ve usta öğre cilik belgelerinden birisi,

1. 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ak f İşgücü Hizmetleri Yönetmeliğine göre mesleki eği m kursları veya mesleki eği m modülü/kursları ile eşit süreli olmak koşuluyla işbaşı eği m programları sonucu alınan belgeler,

1. Millî Eği m Bakanlığı veya Millî Eği m Bakanlığı tara ndan yetkilendirilen kurumlarca verilen operatör belgesi ve sürücü

belgesi,

ç) 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında alınan ateşleyici yeterlilik belgesi,

1. Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları tara ndan düzenlenen eği m faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,

1. Millî Eği m Bakanlığının ilgili biriminin onayının alınması şar yla; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eği m amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler, işçi ve işveren kuruluşları ile bünyelerinde kurulu ik sadi işletmeler, işçi ve işveren kuruluşları tara ndan Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş eği m amaçlı şirketler ve işveren tara ndan düzenlenen eği m faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,

1. Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Millî Eği m Bakanlığı tara ndan denkliği sağlanan belgeler,
2. (Değişik:RG-11/5/2017-30063)15/10/2015 tarihli ve 29503 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mesleki Yeterlilik Kurumu Sınav, Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme Yönetmeliği kapsamında verilen meslekî yeterlilik belgeleri,

(2) (Değişik:RG-11/5/2017-30063)Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde, Sosyal Güvenlik Kurumuna ait kayıtlar esas alınarak 1/5/2017 tarihinden önce çalışmaya başlayanlar, Millî Eği m Bakanlığı ile birinci kranın (e) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yapılacak protokoller çerçevesinde verilecek en az 32 saatlik eği m modüllerini tamamlayarak belgelendirilmeleri halinde bu Yönetmelik kapsamında mesleki eği m almış olarak kabul edilir.

(3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre is hdam edilecekler hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacaklar için gerekli olan mesleki eği m belgeleri kurum ve kuruluşlarca önceden belirlenir ve işe alımlar bu esaslar da göz önünde bulundurularak yapılır.

Mesleki eği m zorunluluğunun denetlenmesi

MADDE 7 –(1) Ek-1 çizelgede yer alan işlerde çalış rılacakların yapılan işe uygun mesleki eği m belgesi olarak diploma, ser fika veya belgelerinin bulunup bulunmadığı hususu, Bakanlık iş müfe şleri tara ndan denetlenir.

(2) İşverenler, bu Yönetmelik kapsamında yer alan işlerde çalış rılacakların mesleki eği m belgelerinin bir örneğini özlük dosyalarında saklamak ve istendiğinde yetkili memurlara göstermek zorundadır.

Geçerli sayılan belgeler

GEÇİCİ MADDE 1 –(1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 85 inci maddesi kapsamında 31/5/2009 tarihli ve 27244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalış rılacak İşçilerin Mesleki Eği mlerine Dair Tebliğe göre alınan mesleki eği m belgeleri bu Yönetmelik kapsamında da geçerli sayılır.

Yürürlük

MADDE 8 –(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 9 –(1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci krasının (a), (c), (e), (f) bentleri ve ikinci krasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ile Millî Eği m Bakanı birlikte, diğer hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

--------------------

• 25/7/2013 tarihli ve 28718 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan düzeltme ile, al çizili ibare metne işlendiği şekilde değiş rilmiş r.

Sayfa 1

EK-1

MESLEKİ EĞİTİM ALINACAK İŞLERE AİT ÇİZELGE

ARAMA VE SONDAJ İŞLERİ

• Petrol, tabii gaz, su, her çeşit maden, maden filizleri ve mineralleri arama ve her çeşit sondaj işleri.

• Petrol, tabii gaz, su ve her çeşit maden ve maden filizleri ve mineralleri ile taş, toprak, kum ve benzeri maddelerin çıkarılması ve üre mi işleri.

Petrol, tabii gaz, su, her çeşit maden ve maden filizleri mineralleri ile taş, toprak,

• kum ve benzeri maddelerin çıkar lması ile üre mi işlerinin yapılmasında tamamlayıcı nitelikte olan kırma, yıkama, zenginleş rme, taşıma, depolama ve benzeri işler

METALURJİ SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Metallerin ve metalsilerin filiz ve minerallerden i baren pirometalurjisel, kimyasal, elektroli k usullerle üre mi işleri ve bunlarla ilgili işler.

• Metallerin ve metalsilerin eri lmesi, saflaş rılması, alaşımlarının üre mi ve bu maksatlarla yapılan her çeşit işler.

• Metal ve alaşımlarının, metalsi ve alaşımlarının her çeşit döküm ve haddeleme, presleme sure yle sıcak ve soğuk olarak şekillendirilme işleri.

• Font, çelik ve diğer madenlerin ve alaşımlarının eri lip potalara dökülmek sure ile çeşitli eşyaların imali işleri.

• Metal ve alaşımlarına, metalsi ve alaşımlarına uygulanan ısıl işlemleri (Tav, su verme ve benzeri işlemler).

• Kükürdün eritme yoluyla üre mi, öğütülmesi ambalajı ve depolanması ve bunlarla ilgili işler.

TAŞ VE TOPRAK SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Taş ocaklarında her çeşit taşın çıkar lması ve işlenmesi işleri (Kırma, kesme, taşıma, öğütme, yontma, cilalama ve benzeri işler).

Çimento fabrikalarında ve taş ocaklarında; dinamitleme, konkasör ve yağcılığı, konkasöre vagon devirme ve monitör havai hat yağcılığı ekskavatör işleri ile

• çimento üre minde kalker stoklanması, kalsinatör, klinker elevatörü, ambalaj, gezer vinç, kaynak, santralde ocakçılık ve külcülük, ocak ve rın duvarcılığı ve tamirciliği, yükleme ve boşaltma, su kulesi, baca ve boya tamiri, gezer vinç yolları, kanalizasyon ve bakım işleri.

• Kireç ve alçı taşının yakılması ve bunları öğütme ve eleme işleri.
• Toprağın pişirilmesi sure yle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası, boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.
• Fayans, porselen ve seramik imaline ait işler.
• Cam, şişe, op k ve benzeri malzeme fabrika ve imalathanelerinde üre me ilişkin işler ve bunların işlenmesine ait işler.

• 13, 14 ve 15 numaralı bentlerde belir len işlerden rın işleri ile silis tozları saçan işler.

METAL VE METALDEN MAMUL EŞYA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Ağır saç levhaları bağlama, perçinleme ve presleme işleri ile kalafat işleri.

• Gemi inşaat ve tamira nda iskele, dikme ve kızak işleri ile vinçler, iş iskeleleri, bumbalar, direkler, demir ve zincirler ve benzeri teçhizatlara ait işler.

• İskeleler, çarpantlar, köprüler, motorlar, makinalar, kazanların imali ve bunların montajı ile işle lmesi işleri.
• Demir tel ve çubuktan malzeme imala işleri (Çivi, zincir, vida vb. gibi).

• Demiri ısı p döverek şekillendirme veya presleme sure yle çeşitli eşya imali işleri.

• Soğuk demircilik ve her çeşit kaynak işleri (Oksijen, elektrik, punta ve dikiş kaynağı işleri gibi).

• Al n, gümüş, bakır, pirinç, alüminyum ve benzeri malzemeden eşya imala işleri.

• Kurşun kaynak işleri, seri ve devamlı lehim işleri.

• 10 kg’yi aşan tornacılık, tesviyecilik gibi talaşlı imalat ve taşlama işleri.

• Her türlü madeni ve fiber op k kablo imali, çelik ve benzeri malzemelerden tel, şerit gibi soğuk haddeleme, imali işleri.

• Muharrik kuvvetle işleyen tam otoma k soğuk şekillendirme tezgahlarında yapılan işler.

Metal yüzeylerde yapılan, mekanik ve kimyasal temizlik işleri ile elektroliz yolu ile yapılan koruyucu kaplama (Nikelaj, kromaj ve kadmiyum kaplama vb.) sıcak

• daldırma yolu ile yapılan koruyucu kaplama (Kurşun, kalay, çinko vb.) çeşitli kimyasal maddelerle yapılan diğer koruyucu kaplama (fosfatlama, eloksal vb.) teflon ve emaye işleri.

AĞAÇ VE BUNLARDAN MAMUL EŞYA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Muharrik kuvvetle çalışan her türlü bıçaklar ve testereler ile kesici, yontucu, soyucu, delici makinalar ve hızarlarla yapılan işler.

• Kurutma işleri, yapış rma işler, kontraplak, kontrtabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve pvc yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.

YAPI İŞLERİ

• Bina, duvar, set, baraj, yol, demiryolu, köprü, tünel, metro, her türlü raylı sistem, iskele, liman, marina, dalgakıran, balıkçı barınağı, hava alanı, havai hat, çelik konstrüksiyon yapı kanalizasyon, yağmur suyu drenajı ve her türlü drenaj sistemleri, kanal, kanalet, fosep k, kuyu, havuz, spor tesisleri, her türlü sondaj işleri, her nevi yer üstü ve yer al inşaat, su üstü ve su al inşaatları, her türlü

04.01.2020 Mevzuat BXlg S stem

temel inşaa işleri (Ankrajlı is nat duvarı, fore kazık yapımı, palplanşlı çalışmalar

1. ), yıkım işleri, arazi ölçüm, etüt, araş rma, her çeşit onarım ve güçlendirme ve

benzeri işler ve bu işler için gerekli araç, malzeme, sabit tesis ve ekipmanın

kullanılması işleri.

• Her türlü prefabrik yapı elemanı (pabuç, kolon, kiriş, aşık, mertek gibi) üre mi ve yerinde montajı işleri.

Çimento ve betondan eşya ve inşaat malzemesi (Bina, karayolu, demiryolu, köprü,

• baraj ve benzeri üst yapılarla, her türlü alt yapılar ve tünellerde kullanılan elemanlar) imali ve tatbika .

Beton, asfalt, çimento, alçı ve kireç gibi yapı malzeme ve maddelerinin üre mi,

• işlenmesi, bunlardan elde edilen yarı mamul ve mamul ürünlerin hazırlanması ve yerinde uygulanmasına ait işler.

• Her türlü zeminin hafriya , yarma ve doldurulma işleri.

KİMYA SANAYİ İLE İLGİLİ İŞLER

Klorür asidi, sülfat asidi, nitrat asidi vb. her çeşit tahriş edici ve yakıcı asitler ile

• sodyum ve potasyum hidroksit, amonyak gibi her türlü alkalilerin üre mi ve bunlarla yapılan işler.

Aldehitler, ketonlar, eterler, karbon sülfür, analin, alkoller, solventler, nerler,

• triklor-e len ve benzerleri gibi ve parlayıcı maddelerin imali ve bunlarla yapılan işler.
• Ham petrol ve katranların dis lasyonu, bitum, madeni yağlar ve her türlü akaryakıt ve rafinasyon işleri.

• Odun ve kömürlerin gazlaş rılmaları, koklaş rılmaları ve bunlardan elde edilen bitum, katran gibi ara ve art ürünlerin dis lasyonu işleri.

• Doğal gaz, Likit petrol gazı, hava gazı, bio gaz, ve ase len gazı gibi her türlü gaz üre mi, stoklanması ve arz işleri.

• Asfalt ile dam tecrit maddeleri ve yağlamaya özgü, olup petrol rafinerilerinde elde edilemeyen sıvı ve ka yağların imali işleri.
• Her türlü patlayıcı madde ve mühimma n imali, depolanması ve nakli işleri.
• Her türlü zehirli gazların ve savaş gazlarının üre mi, kullanılması, depolanması ve nakli işleri.

• Ak f kömürlerin, diğer ak f maddelerin ve çeşitli kimyasal maddelerin emprenyasyon işleri.

• Her türlü patlayıcı maddenin kullanıldığı işler ile toz ve gaz maskeleri, koruyucu başlık, elbiseler ile diğer koruyucuların kullanılması zorunluluğu bulunan işler.

• Piroteknik malzemesi hazırlama ve imali işleri (Aydınlatma ve işaret fişekleri, havai fişekler şenlik maytapları, tabanca mantarı benzerleri).

Her türlü organik ve anorganik zehirli veya tahriş edici maddelerle boya ve vernik

• imali ve bunlardan meydana gelen zehirli ve tahriş edici boyaların kullanılması işleri.

• Kimyasal gübrelerin üre mi ve depolanması işleri.

• Selülozik, sente k ve her çeşit boya imali işleri.

• Sellüloit imali ve lak nitrosellülozu ile yapılan çeşitli kimyasal maddelerin imali işleri.
• Ensek sit, roden sit ve tarımsal mücadele ilaçları hazırlanması, üre mi ve depolanması işleri.

• Flor, klor, brom, iyot üre mi ve bunların zarar verici türevlerinin imali işleri.

• Organik ve anorganik pigmentlerin imali işleri.

• İnsan sağlığına zarar verici kimyasal maddelerin üre mi, yükleme, boşaltma ve nakli işleri.

• Akümülatör imali ve seri olarak akümülatörlerin bakım ve şarj işleri.

• Uyuşturucu maddelerin imali işleri.

• Bitkisel ve hayvansal yağların üre mi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin işler.

• Tabakhaneler ile her çeşit deri fabrika ve imalathanelerinde tabaklama, nakil ve depolama işleri.

• Tüylü olarak kullanılacak derileri hazırlama işleri.

• Ham kürkleri işleme ve boyama işleri.

• Kauçuk ve las k sanayiinde, las k hamurunun hazırlanmasından her çeşit şekillendirilmiş mamul yapımına kadar bütün işler.
• Plas k maddelerin şekillendirilmesi ve plas k eşya imali işleri.

İPLİK, DOKUMA VE GİYİM SANAYİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Çırçır fabrikalarındaki işler.

• Pamuk,keten,yün ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç haşıl, tarak, presleme ve kolalama işleri.

• Her türlü ilkel ve mamul maddelerin temizlenmesi, boyanması, gazlanması, ağar lması, basılması ve hazır hale ge rilmesi işleri.
• Suni ipek imalinde hazırlama ve üretme işleri.

Linolyum ve diğer sert sa hta zemin döşemeleri, suni deri (Plas k hariç muşamba

• ve kaplanmış kumaşlar, hasır, lif ve sair keçeler, paspaslar ve her türlü elya an vatka ve koltukçuluk malzemesi imali işleri), bu ürünlerin döküntü ve paçavralarının elyaf haline ge rilmesi işleri.

KAĞIT VE SELÜLOZ SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

• Kağıt hamuru ve odun hamuru üre mi işleri.

• Selüloz üre mi işleri.

Kağıt ve selüloz üre minde klor, hipoklorit, kükürt dioksit, hiposulfit gibi tahriş

• edici ve zararlı maddelerin üre mi ile çözel lerinin hazırlanması, kullanılması ve geri kazanılması işleri.

GIDA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER

04.01.2020 Mevzuat BXlg S stem

• Buhar, gaz ve sair muharrik kuvvet üre miyle ilgili işler.

• Elektriğin üre mi, nakli ve dağı mı işleri, elektrik bakım ve onarım işleri.

• Hareket halinde bulunan makine, motor ve aksamı ile transmisyon ter ba nın yağlanması, tamiri ve temizlenmesi gibi işler.

NAKLİYE BENZERİ İŞLER

• Araçsız olarak yirmi beş kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

• El arabası gibi araçlarla elli kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.
• Üç ve dört tekerlekli ve pedallı arabalarla altmış kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

• En çok %10 rampalı yerlerde vagonetlerle üç yüz kilodan yukarı ağırlık taşıma, boşaltma ve yükleme işleri.

• Gaz, petrol, su ve benzeri maddelerin her çeşit boru vasıtasıyla taşınması ve bu nakil hatlarında yapılan bakım, onarım, tamirat ve benzeri işler.

TARIM VE HAYVANCILIK İŞLERİ

Denizlerde göllerde ve nehirlerde balık ve diğer hayvanların ve bitkilerin

• avlanması, toplanması, üre lmesi, (bunlardan elde edilecek ürün ve yan ürünler) ve dalyan işleri.
• Tarım ilaçları kullanımı işleri

ARDİYE VE ANTREPOCULUK

• Ardiyeler, antrepolar, umumi mağazalar ve iskelelerde yapılan her türlü ambarlama, depolama, yükleme ve boşaltma işleri.

HABERLEŞME

• Posta, telefon, telgraf, telsiz, radyo, televizyon gibi ile şim araçları için yapılan her türlü yapım, bakım, onarım ve alt yapı işleri.

ÇEŞİTLİ İŞLER

Asbest tozları ile yapılan her çeşit imalat ile (Dam tecrit malzemesi, çimento ve

• asbest esaslı borular, kauçuklu ve plas kli yer döşemeleri imali, çeşitli sanayi ürünleri, kişisel koruyucular gibi) asbest hamuru hazırlama ve şekillendirme işleri.
• Sünger avcılığı işleri.

• Süngerleri temizleme, yıkama, beyazlatma ve boyama işleri.

• İ aiye işleri.